ər. isim – ad, əzəm – ən böyük, ulu Duaların ən böyüyü, yalnız Peyğəmbərlərin bildiyi dua kimi də qeyd olunur. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Pərizad x
Полностью »Haqqın bütün adlarını özündə toplayan ad, Allah. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Полностью »...выдающийся, самый великий, величайший; самый видный, виднейший. Şeyx əzəm величайший шейх
Полностью »...виридалай чӀехи, улу (везифадин тӀварарихъ акална лугьудай гаф); sədri-əzəm лап чӀехи седр, Турцияда султанлухдин девирда кьилин назир.
Полностью »...Böyük, ən böyük, ulu (adətən vəzifə adlarına qoşulur; məs.: sədri-əzəm – Sultan Türkiyəsində baş nazir). [Yasavul:] Mən bu cəhəti canişiniəzəmə yazdı
Полностью »Hökumət başçısı. Şimdi paşa qulluğunda, Sədri-əzəm yanında. Haqqınan divan kəssinlər, Ədalət divana gəl. (“Aşıq Alı və Əsmər xanım”)
Полностью »...isim; ismi-camid əsli isim; ismi-cəm’ toplu isim; ismi-ədəd bax ismi-mədud; ismi-fail bax ismülfail; ismi-xass xüsusi isim; ismi-işarə işarə əvəzliyi
Полностью »...куьгьн. тӀвар; 2. грам. исим, существительное; ismi-cəm куьгьн. исимдин гзафвилин кьадар; ** ismi-əzəm махарик: суьгьурлу дуьадин тӀвар, тӀилисимдин
Полностью »əzim-əzim olmaq (əzilmək) шупӀ-шупӀ хьун, тамам шупӀ хьун; кӀус-кӀус хьун, чӀикь-чӀикь хьун.
Полностью »əzim-əzim olmaq (əzilmək) – tamamilə əzilmək, əzik-əzik olmaq, parça-parça olmaq. Kukla yerə düşüb əziməzim oldu. – [Gəray ağa:] Bizim bu fırtınada üz
Полностью »нареч. 1. чими-чими, чимиз-чимиз, чими гьалда, чимидаказ; südü isti-isti içmək нек чимиз-чимиз хъун; 2. пер. геж тавуна, фад, гьасятда, чимизамаз, чим
Полностью »zərf. pendant qu’il est chaud ; quand il est chaud ◊ ata. söz. Dəmiri ~ döyərlər Il faut battre le fer quand il est chaud
Полностью »...Təxirsiz, gecikmədən, dərhal, əlüstü, o saat, təzə-təzə. İsti-isti işin üstünə düşmək. Məsələni isti-isti həll etmək. – Dəmiri isti-isti döyərlər. (A
Полностью »İşıl-işıl, par-par. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Özü də işım-işım işıldayır, par-par yanırdı. (“Alı kişi”)
Полностью »нареч. 1. в горячем виде, пока горячо. İsti-isti içmək пить в горячем виде, isti-isti yemək есть в горячем виде 2. перен. сразу, сейчас, тотчас; безот
Полностью »z. while it is hot; Bəzi adamlar çayı isti-isti içməyi xoşlayırlar Some people like to drink tea while it is hot; Dəmiri isti-isti döyərlər at. söz. ≅
Полностью »is. [ər.] Dərd, qəm, kədər, qüssə. Ələm, məşəqqət adamı tez qocaldır. – Canə yetdim aləmi-hicran ilə, ey zalim! Rəhm qıl, canım üçün var isə bir dərma
Полностью »1. “Əzmək”dən f.is. 2. Əzilmiş tərəvəz, ya meyvə xəmiri; püre. 3. Qara ciyər qiyməsindən hazırlanan bir xörək adı. Əzməni plova qatıb yeyirlər.
Полностью »is. [ər.] Xidməti və ya başqa bir iş üçün bir yerdən başqa yerə göndər(il)mə, yolla(n)ma. Katib uşağın adını yazdı, ona kağız verib maarif komissarlığ
Полностью »is. [ər.] 1. köhn. Keçmişdə ərəb olmayan xalqlara və onların nümayəndələrinə, xüsusən, iranlılara, İran əhalisindən olan adamlara verilən ad. Məndən s
Полностью »...əlzəmdir. C.Məmmədquluzadə. Hacı Rəsul: – Elm həm ünasa, həm zükura eyni dərəcədə əlzəmdir. Mir Cəlal.
Полностью »[ər.] 1. is. Əvvəli, ibtidası olmayan keçmiş zaman (əbəd müqabili). Səbəb nə oldu ki, peymanü əhdi sındırdın? Vəfavü əhdə əzəl etibar edən sən idin. X
Полностью »...qalmağından … öyrənirlər. M.Hüseyn. Əhmədov fəhlə qüvvəsindən əzəmi dərəcədə istifadə etməklə kifayətlənmədi. Mir Cəlal.
Полностью »is. [ər.] 1. Keçmişdə palto kimi üstdən geyilən içi xəzli paltar. 2. Müsəlman dini təriqətlərindən birinin adı.
Полностью »...oldu. M.F.Axundzadə. // Çoxlu. Baxdım ki, əzim bir cəmaət; Eyzən ürəfa, əvət, həqiqət. M.Ə.Sabir. 2. Ulu, böyük, yüksək, ali. Birisi ona övliya, o bi
Полностью »...yeri ədəmdir”. Füzuli. [Xəyyam:] O fəzalar belə müzlim pərdə; Bir ədəm dalğası var hər yerdə. H.Cavid.
Полностью »...toplu mənalı isim. İsmi-xas köhn. – xüsusi isim. ◊ İsmi-əzəm – nağıllarda: sehirli dua adı, tilsim duası. Qız Məlikməmmədə dedi: – O səni bu günə sal
Полностью »I (Salyan) kəşkül. – Ələm dəbrişdə olardı II (Göyçay) üst dodağın ortasındakı çökək yer
Полностью »...Ü.Hacıbəyov. Dözülməz isti insanı taqətdən salırdı. Ə.Sadıq. // Cəm halında: istilər – havanın qızmağa başlaması. İstilər düşdü. İstilərin başlanması
Полностью »...işçisi zənn etdi. S.Hüseyn. // Hər hansı bir müəssisədə, idarədə xidmət edən, çalışan adam. Ticarət işçisi. Poçt işçisi. Elmi işçi. – Qoçularla əlbir
Полностью »sif. 1. İşi olan, işlə təmin olunmuş. 2. məc. Ürəyində kinli sözü, mətləbi olan. O, işli adama oxşayırdı.
Полностью »...gözəllik ki, məndə var, dünyanın zövqü səfasın ismi-əzəm ilə çəkib kef sürrəm. (“Məhbub xanımın Çənlibelə gəlməyi”) (“Ağca Quzu”)
Полностью »...gəlir ismi düzəldiyi kimi, yatmaq sözündən də yatır (dövlət, var) ismi düzəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »ə. 1) nurlu, parlaq, işıqlı; 2) Günəş; 3) Ay. Nəyyiri-ə’zəm «ən çox işıq saçan» Günəş.
Полностью »...2) ürək, qəlb; 3) qabaq tərəf; baş, ön; 4) başçı, rəhbər. Sədri-ə’zəm baş nazir, hökumət başçısı.
Полностью »İndi. Şimdi paşa qulluğunda, Sədri Əzəm yanında. Haqqınan divan kəssinlər, Ədalət divana gəl. (“Aşıq Alı və Əsmər xanım”)
Полностью »«ismi» və «bəy» sözlərindən düzəlmiş, «adı bəy olan, bəyin adını daşıyan» deməkdir.
Полностью »ə. 1) tanınmaz hala salma; dəyişdirmə; 2) ərəb qrammatikasında: ismi müəyyənlik artikli olmadan işlətmə.
Полностью »СУБСТАНТИВНЫЙ I прил. dilç. substantiv, ismi. СУБСТАНТИВНЫЙ II прил. xüs. substantiv, müstəqil.
Полностью »f. 1) dəniz; 2) m. çox, lap çox, çoxlu miqdarda. Dəryayi-ə’zəm ən böyük dəniz; okean; dəryayi-xun qan dənizi; dəryayi-mühit okean.
Полностью »Döş ismi və döşəmək feili ilə bağlıdır, “yastı” anlamını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...da hökumətin parolu varmış” deyərək düşündüm (M.S.Ordubadi); İSMİ-ŞƏB, GECƏ GƏZMƏ Əbülhəsən bəy: Qarşımızdan gecə gəzmələri göründü.. Gəzmələr mənə y
Полностью »Tür feili “bükmək” mənasında işlədilib. Dürmək ismi dürmələmək feili də onunla kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...nazir; 2) şahmatda: şahın yanındakı baş fıqurlardan biri. Vəziri-ə’zəm baş vəzir; baş nazir.
Полностью »Qorxmaq feilindən qorxu ismi, ondan da qorxuluq sözü əmələ gəlib (qorxuluğunu götürmək deyirik). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...nəsihət etmə; 3) dilə tutma, yola gətirmə; 4) ərəb qrammatikasında: ismi kişi cinsində işlətmə.
Полностью »...feilindən əmələ gəlib, qılıq kəlməsi ilə qohumdur. Qılmaq feili, qul ismi ilə bağlıdir, “davranış” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...feili var və “anlamaq” mənasında işlədilib. Həmin feildən düşüncə ismi əmələ gəlib (n səsi kökə sonradan artırılıb). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğə
Полностью »...“fikirləşmək” mənasını əks etdirib, onun əsasında öy (əsli: ög) ismi yaranıb, “ağıl” anlamını əks etdirir. Öyrənmək, öymək (tərifləmək) feilləri,
Полностью »...mənasını əks etdirən bu feili mövcud olub. Ba (bağla) feilindən bağ ismi əmələ gəldiyi kimi, həmin qəlib üzrə də bu feilindən buğ ismi törəyib. Ehtim
Полностью »Qurumaq feili ilə bağlıdır, ondan quru sifəti, sonra isə quru-aq ismi, nəhayət, quruaqsı feili əmələ gəlib (ikinci u saiti ixtisara düşüb). (Bəşir Əhm
Полностью »SƏVAD1 ə. ölkə, vilayət. Səvadi-ə’zəm ən böyük ölkə, çox böyük vilayət. SƏVAD2 ə. 1) qara; 2) yazıb-oxuma, yazı-pozu; 3) gümüş bəzək şeylərinin üzərin
Полностью »...ba (bağlamaq) feilləri mövcud olub, onlardan da boğ feili, bağ ismi törəyib (ehtimal ki, bo və ba feilləri tarixən eyni söz olub). Boğmaq feili son
Полностью »...işlədilir, “dolanan” mənasını əks etdirir. Çevrə qəlibi üzrədola ismi əmələ gəlib. -an şəkilçisi onu feilə çevirib, bac isə qaranlıq qalır. (Bəşir Əh
Полностью »...(su-sa), həmin qəlib üzrə dir-sə feili, ondan isə dir-sə-k ismi yaranıb. Türk dillərində “balka” mənasında tir ismi və “подпирать” anlamında onun fei
Полностью »...olub (sürətlə getmək). Külək kəlməsinin sinonimi olan yel ismi də elə sürətinə görə bu cür adlanıb. Yelpik tarixən heç də yelləmək yox, hərəkət etd
Полностью »nominative1 n qram. adlıq hal; Use this noun in the nominative Bu ismi adlıq halda işlət / işlədin nominative2 adj 1. qram. adlıq; ~ sentence adlıq cü
Полностью »...–ür qəlibi üzrə təsirli feil düzəldib. Həmin buyur feilindən buyuruq ismi də əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...mənalı söz əmələ gəlib. Feildən isə dolma qəlibi üzrə qax-sı-ma ismi düzəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...ad-a-maq feili “ad eləmək”, “niyyət eləmək” anlamında işlədilir. Adaq ismi həmin feildən düzəlib və “ad eləmək” mənasını əks etdirir. Adaqlı sifəti
Полностью »“Kəsmək” mənasını verən dilmək feili olub. Ondan da dilim ismi yaranıb. Güman ki, dəlmək sözü ilə kökdaşdır: dil və dəl feilləri eyni söz olmuş, sonra
Полностью »