ər. isim – ad, əzəm – ən böyük, ulu Duaların ən böyüyü, yalnız Peyğəmbərlərin bildiyi dua kimi də qeyd olunur. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Pərizad x
Tam oxu »Haqqın bütün adlarını özündə toplayan ad, Allah. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Tam oxu »...выдающийся, самый великий, величайший; самый видный, виднейший. Şeyx əzəm величайший шейх
Tam oxu »...виридалай чӀехи, улу (везифадин тӀварарихъ акална лугьудай гаф); sədri-əzəm лап чӀехи седр, Турцияда султанлухдин девирда кьилин назир.
Tam oxu »...Böyük, ən böyük, ulu (adətən vəzifə adlarına qoşulur; məs.: sədri-əzəm – Sultan Türkiyəsində baş nazir). [Yasavul:] Mən bu cəhəti canişiniəzəmə yazdı
Tam oxu »Hökumət başçısı. Şimdi paşa qulluğunda, Sədri-əzəm yanında. Haqqınan divan kəssinlər, Ədalət divana gəl. (“Aşıq Alı və Əsmər xanım”)
Tam oxu »...isim; ismi-camid əsli isim; ismi-cəm’ toplu isim; ismi-ədəd bax ismi-mədud; ismi-fail bax ismülfail; ismi-xass xüsusi isim; ismi-işarə işarə əvəzliyi
Tam oxu »...куьгьн. тӀвар; 2. грам. исим, существительное; ismi-cəm куьгьн. исимдин гзафвилин кьадар; ** ismi-əzəm махарик: суьгьурлу дуьадин тӀвар, тӀилисимдин
Tam oxu »əzim-əzim olmaq (əzilmək) шупӀ-шупӀ хьун, тамам шупӀ хьун; кӀус-кӀус хьун, чӀикь-чӀикь хьун.
Tam oxu »əzim-əzim olmaq (əzilmək) – tamamilə əzilmək, əzik-əzik olmaq, parça-parça olmaq. Kukla yerə düşüb əziməzim oldu. – [Gəray ağa:] Bizim bu fırtınada üz
Tam oxu »нареч. 1. чими-чими, чимиз-чимиз, чими гьалда, чимидаказ; südü isti-isti içmək нек чимиз-чимиз хъун; 2. пер. геж тавуна, фад, гьасятда, чимизамаз, чим
Tam oxu »zərf. pendant qu’il est chaud ; quand il est chaud ◊ ata. söz. Dəmiri ~ döyərlər Il faut battre le fer quand il est chaud
Tam oxu »...Təxirsiz, gecikmədən, dərhal, əlüstü, o saat, təzə-təzə. İsti-isti işin üstünə düşmək. Məsələni isti-isti həll etmək. – Dəmiri isti-isti döyərlər. (A
Tam oxu »İşıl-işıl, par-par. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Özü də işım-işım işıldayır, par-par yanırdı. (“Alı kişi”)
Tam oxu »нареч. 1. в горячем виде, пока горячо. İsti-isti içmək пить в горячем виде, isti-isti yemək есть в горячем виде 2. перен. сразу, сейчас, тотчас; безот
Tam oxu »z. while it is hot; Bəzi adamlar çayı isti-isti içməyi xoşlayırlar Some people like to drink tea while it is hot; Dəmiri isti-isti döyərlər at. söz. ≅
Tam oxu »is. [ər.] Dərd, qəm, kədər, qüssə. Ələm, məşəqqət adamı tez qocaldır. – Canə yetdim aləmi-hicran ilə, ey zalim! Rəhm qıl, canım üçün var isə bir dərma
Tam oxu »1. “Əzmək”dən f.is. 2. Əzilmiş tərəvəz, ya meyvə xəmiri; püre. 3. Qara ciyər qiyməsindən hazırlanan bir xörək adı. Əzməni plova qatıb yeyirlər.
Tam oxu »is. [ər.] Xidməti və ya başqa bir iş üçün bir yerdən başqa yerə göndər(il)mə, yolla(n)ma. Katib uşağın adını yazdı, ona kağız verib maarif komissarlığ
Tam oxu »is. [ər.] 1. köhn. Keçmişdə ərəb olmayan xalqlara və onların nümayəndələrinə, xüsusən, iranlılara, İran əhalisindən olan adamlara verilən ad. Məndən s
Tam oxu »...əlzəmdir. C.Məmmədquluzadə. Hacı Rəsul: – Elm həm ünasa, həm zükura eyni dərəcədə əlzəmdir. Mir Cəlal.
Tam oxu »[ər.] 1. is. Əvvəli, ibtidası olmayan keçmiş zaman (əbəd müqabili). Səbəb nə oldu ki, peymanü əhdi sındırdın? Vəfavü əhdə əzəl etibar edən sən idin. X
Tam oxu »...qalmağından … öyrənirlər. M.Hüseyn. Əhmədov fəhlə qüvvəsindən əzəmi dərəcədə istifadə etməklə kifayətlənmədi. Mir Cəlal.
Tam oxu »is. [ər.] 1. Keçmişdə palto kimi üstdən geyilən içi xəzli paltar. 2. Müsəlman dini təriqətlərindən birinin adı.
Tam oxu »...oldu. M.F.Axundzadə. // Çoxlu. Baxdım ki, əzim bir cəmaət; Eyzən ürəfa, əvət, həqiqət. M.Ə.Sabir. 2. Ulu, böyük, yüksək, ali. Birisi ona övliya, o bi
Tam oxu »...yeri ədəmdir”. Füzuli. [Xəyyam:] O fəzalar belə müzlim pərdə; Bir ədəm dalğası var hər yerdə. H.Cavid.
Tam oxu »...toplu mənalı isim. İsmi-xas köhn. – xüsusi isim. ◊ İsmi-əzəm – nağıllarda: sehirli dua adı, tilsim duası. Qız Məlikməmmədə dedi: – O səni bu günə sal
Tam oxu »I (Salyan) kəşkül. – Ələm dəbrişdə olardı II (Göyçay) üst dodağın ortasındakı çökək yer
Tam oxu »...Ü.Hacıbəyov. Dözülməz isti insanı taqətdən salırdı. Ə.Sadıq. // Cəm halında: istilər – havanın qızmağa başlaması. İstilər düşdü. İstilərin başlanması
Tam oxu »...işçisi zənn etdi. S.Hüseyn. // Hər hansı bir müəssisədə, idarədə xidmət edən, çalışan adam. Ticarət işçisi. Poçt işçisi. Elmi işçi. – Qoçularla əlbir
Tam oxu »sif. 1. İşi olan, işlə təmin olunmuş. 2. məc. Ürəyində kinli sözü, mətləbi olan. O, işli adama oxşayırdı.
Tam oxu »...gözəllik ki, məndə var, dünyanın zövqü səfasın ismi-əzəm ilə çəkib kef sürrəm. (“Məhbub xanımın Çənlibelə gəlməyi”) (“Ağca Quzu”)
Tam oxu »...gəlir ismi düzəldiyi kimi, yatmaq sözündən də yatır (dövlət, var) ismi düzəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »ə. 1) nurlu, parlaq, işıqlı; 2) Günəş; 3) Ay. Nəyyiri-ə’zəm «ən çox işıq saçan» Günəş.
Tam oxu »...2) ürək, qəlb; 3) qabaq tərəf; baş, ön; 4) başçı, rəhbər. Sədri-ə’zəm baş nazir, hökumət başçısı.
Tam oxu »İndi. Şimdi paşa qulluğunda, Sədri Əzəm yanında. Haqqınan divan kəssinlər, Ədalət divana gəl. (“Aşıq Alı və Əsmər xanım”)
Tam oxu »«ismi» və «bəy» sözlərindən düzəlmiş, «adı bəy olan, bəyin adını daşıyan» deməkdir.
Tam oxu »ə. 1) tanınmaz hala salma; dəyişdirmə; 2) ərəb qrammatikasında: ismi müəyyənlik artikli olmadan işlətmə.
Tam oxu »СУБСТАНТИВНЫЙ I прил. dilç. substantiv, ismi. СУБСТАНТИВНЫЙ II прил. xüs. substantiv, müstəqil.
Tam oxu »f. 1) dəniz; 2) m. çox, lap çox, çoxlu miqdarda. Dəryayi-ə’zəm ən böyük dəniz; okean; dəryayi-xun qan dənizi; dəryayi-mühit okean.
Tam oxu »Döş ismi və döşəmək feili ilə bağlıdır, “yastı” anlamını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »...da hökumətin parolu varmış” deyərək düşündüm (M.S.Ordubadi); İSMİ-ŞƏB, GECƏ GƏZMƏ Əbülhəsən bəy: Qarşımızdan gecə gəzmələri göründü.. Gəzmələr mənə y
Tam oxu »Tür feili “bükmək” mənasında işlədilib. Dürmək ismi dürmələmək feili də onunla kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »...nazir; 2) şahmatda: şahın yanındakı baş fıqurlardan biri. Vəziri-ə’zəm baş vəzir; baş nazir.
Tam oxu »Qorxmaq feilindən qorxu ismi, ondan da qorxuluq sözü əmələ gəlib (qorxuluğunu götürmək deyirik). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »...nəsihət etmə; 3) dilə tutma, yola gətirmə; 4) ərəb qrammatikasında: ismi kişi cinsində işlətmə.
Tam oxu »...feilindən əmələ gəlib, qılıq kəlməsi ilə qohumdur. Qılmaq feili, qul ismi ilə bağlıdir, “davranış” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »...feili var və “anlamaq” mənasında işlədilib. Həmin feildən düşüncə ismi əmələ gəlib (n səsi kökə sonradan artırılıb). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğə
Tam oxu »...“fikirləşmək” mənasını əks etdirib, onun əsasında öy (əsli: ög) ismi yaranıb, “ağıl” anlamını əks etdirir. Öyrənmək, öymək (tərifləmək) feilləri,
Tam oxu »...mənasını əks etdirən bu feili mövcud olub. Ba (bağla) feilindən bağ ismi əmələ gəldiyi kimi, həmin qəlib üzrə də bu feilindən buğ ismi törəyib. Ehtim
Tam oxu »Qurumaq feili ilə bağlıdır, ondan quru sifəti, sonra isə quru-aq ismi, nəhayət, quruaqsı feili əmələ gəlib (ikinci u saiti ixtisara düşüb). (Bəşir Əhm
Tam oxu »SƏVAD1 ə. ölkə, vilayət. Səvadi-ə’zəm ən böyük ölkə, çox böyük vilayət. SƏVAD2 ə. 1) qara; 2) yazıb-oxuma, yazı-pozu; 3) gümüş bəzək şeylərinin üzərin
Tam oxu »...ba (bağlamaq) feilləri mövcud olub, onlardan da boğ feili, bağ ismi törəyib (ehtimal ki, bo və ba feilləri tarixən eyni söz olub). Boğmaq feili son
Tam oxu »...işlədilir, “dolanan” mənasını əks etdirir. Çevrə qəlibi üzrədola ismi əmələ gəlib. -an şəkilçisi onu feilə çevirib, bac isə qaranlıq qalır. (Bəşir Əh
Tam oxu »...(su-sa), həmin qəlib üzrə dir-sə feili, ondan isə dir-sə-k ismi yaranıb. Türk dillərində “balka” mənasında tir ismi və “подпирать” anlamında onun fei
Tam oxu »...olub (sürətlə getmək). Külək kəlməsinin sinonimi olan yel ismi də elə sürətinə görə bu cür adlanıb. Yelpik tarixən heç də yelləmək yox, hərəkət etd
Tam oxu »nominative1 n qram. adlıq hal; Use this noun in the nominative Bu ismi adlıq halda işlət / işlədin nominative2 adj 1. qram. adlıq; ~ sentence adlıq cü
Tam oxu »...–ür qəlibi üzrə təsirli feil düzəldib. Həmin buyur feilindən buyuruq ismi də əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »...mənalı söz əmələ gəlib. Feildən isə dolma qəlibi üzrə qax-sı-ma ismi düzəlib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »...ad-a-maq feili “ad eləmək”, “niyyət eləmək” anlamında işlədilir. Adaq ismi həmin feildən düzəlib və “ad eləmək” mənasını əks etdirir. Adaqlı sifəti
Tam oxu »“Kəsmək” mənasını verən dilmək feili olub. Ondan da dilim ismi yaranıb. Güman ki, dəlmək sözü ilə kökdaşdır: dil və dəl feilləri eyni söz olmuş, sonra
Tam oxu »