Поиск по словарям.

Ağgədik (əvvəlki adı: Kötük) — Azərbaycan Respublikasının Xocalı rayonunun Xanabad kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 29 dekabr 1992-ci il tarixli, 428 saylı Qərarı ilə Xocalı rayonunun Kötük kəndi Ağkədik kəndi adlandırılmışdır. 1992-ci ildən 2020-ci ilə kimi Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin işğalı altında olmuşdur. İkinci Qarabağ müharibəsinin nəticələrinə əsasən imzalanmış 10 noyabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli bəyanata uyğun olaraq Ağgədik kəndi Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin nəzarətinə keçmişdir. 19 sentyabr 2023-cü ildə aparılan lokal xarakterli antiterror əməliyyatları nəticəsində azad olunmuşdur. == Toponimikası == Ağgədik kəndi dağətəyi ərazidədir. Keçmiş adı Ağdar, 1992-ci ilədək Kotuk ("gədik" sözünun təhrif forması) olmuşdur. Oykonim ərazidəki eyniadlı dağ keçidinin adından yaranmışdır. Zaman-zaman Kətük, Kətik kimi də qeyd olunmuşdur. Bəzi tədqiqatçılar kəndin adını Qafqaz Albaniyasındakı məşhur Kətik məbədinin (XII əsr) adı ilə bağlayırlar.

Pişik caynağı və ya Keçətük unkariya (lat. Uncaria tomentosa) — boyaqotukimilər fəsiləsinin unkariya cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == == Botaniki təsviri == == Ekologiyası == == Azərbaycanda yayılması == == İstifadəsi == Cənubi Amerikada bitən pişik caynağı bitkisi xərçəng xəstəliyinin müalicəsində istifadə olunurdu. Bu bitki xlorogen turşusu, rutin və epikatenin maddələri ilə zəngindir, hansılar ki xərçəng əleyhinə xassələrə malikdirlər: immun sisteminin stimullaşması və xərçəng hüceyrələrinin çoxalmasını bloklaşdırır. Antioksidantdır, orqanizmlə əlaqəyə girən sərbəst radikalları və toksinləri məhv edir. İltihab əleyhinə təsirə malikdir, çünki qorxulu nüvə faktoru NF-kB qarşısını alır. Pişik caynağı DNT tərkibinin dəyişməsini stimullaşdırır və kimyaterapiya kursundan sonra leykositləri bərpa edir. Bu bitki kimyaterapiyadan sonra yaranan yan təsirləri – qusmanı və çəkinin azalmasına kömək edir. Tərkibində pişik caynağı bitkisi olan dərmanları və ya dəmləmələri qəbul etmək olar. Dəmləməni hazırlamaq üçün 1 çay qaşığı bitkinin kökünü bir fincan suda dəmləməli və 15 dəqiqə gözləmək lazımdır.

Kərkük (ərəb. كركوك‎ kürd. کەرکووک süry. ܟܪܟܘܟ türk. Kerkük) — İraqın ən böyük 4-cü şəhəri, Kərkük mühafazasının inzibati mərkəzi. == Tarix == Kərkük şəhəri təxminən 3000 il əvvəl şumerlər tərəfindən inşa edilmişdir. Yaqut əl-Həməvinin "Müsəmül-Buldən" əsərində Kərkük şəhərinin adı "Kerhini" olaraq verilmişdi. == Əhali == Şəhərdə 1947-ci il sayımı zamanı 68.308 nəfər, 1957-ci il sayımı zamanı 120.402 nəfər, 1965-ci il sayımı zamanı 175.303 nəfər, 1987-ci il sayımı zamanı isə 418.624 nəfər qeydə alınmışdır. === Milli tərkib və dillər === İngilis zabiti Edmonds Kərkükün 20-ci əsrin ilk rübündəki əhalisi barədə danışarkən, yazır ki, əhalinin əsas hissəsi "türkmanlardır". Kərkük şəhəri İraq türkmanlarının mədəni mərkəzidir.

Ağgədik (əvvəlki adı: Kötük) — Azərbaycan Respublikasının Xocalı rayonunun Xanabad kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 29 dekabr 1992-ci il tarixli, 428 saylı Qərarı ilə Xocalı rayonunun Kötük kəndi Ağkədik kəndi adlandırılmışdır. 1992-ci ildən 2020-ci ilə kimi Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin işğalı altında olmuşdur. İkinci Qarabağ müharibəsinin nəticələrinə əsasən imzalanmış 10 noyabr 2020-ci il tarixli üçtərəfli bəyanata uyğun olaraq Ağgədik kəndi Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin nəzarətinə keçmişdir. 19 sentyabr 2023-cü ildə aparılan lokal xarakterli antiterror əməliyyatları nəticəsində azad olunmuşdur. == Toponimikası == Ağgədik kəndi dağətəyi ərazidədir. Keçmiş adı Ağdar, 1992-ci ilədək Kotuk ("gədik" sözünun təhrif forması) olmuşdur. Oykonim ərazidəki eyniadlı dağ keçidinin adından yaranmışdır. Zaman-zaman Kətük, Kətik kimi də qeyd olunmuşdur. Bəzi tədqiqatçılar kəndin adını Qafqaz Albaniyasındakı məşhur Kətik məbədinin (XII əsr) adı ilə bağlayırlar.

Kərkük

Kərkük — İraq Türkman Ədəbiyyatçılar Birliyi tərəfindən ərəb və türk dillərində nəşr edilən dərgi. == Haqqında == İraq Türkman Ədəbiyyatçılar Birliyi tərəfindən nəşr edilən "Kərkük"ün 2003-cü ildə Kərkükdə ilk sayı ərəb və türk dillərində oxuculara təqdim edildi. İlk başda ədəbiyyat nümayəndəsi Mövlud Taha Qayaçının baş yazarlığı ilə yayımlanmış "Kərkük" daha sonra demokratiyanın nəticəsi kimi Kahtan Hörmüzlünün baş yazarlığı ilə fəaliyyətinə davam etdi. Baş redaktor Aydın Kərkük və yazı işləri katibi Həsən Kevsər, Türkiyə üzrə təmsilçisi isə Şəmsəddin Kuzəçi seçilib. Daha çox ədəbi mövzuların yer aldığı "Kərkük" 15 gündə bir çap edilərək 2005-ci ilin aprelində 8 səhifə olmaqla, 15 sayı nəşr edilib. 2006-cı ildən isə qəzet dərgiyə çevrilib.

Kərkük mühafəzəsi (ərəbcə: محافظة كركوك) – İraqda inzibati-ərazi vahidi. == Coğrafiyası == Kərkük mühafəzəsi Ərbil, Səlahəddin və Süleymaniyyə mühafəzələri ilə həmsərhəddir. 1947-ci ildə 20,355 km² ərazisi olan Kərkük mühafəzəsi inzibati cəhətdən Çəmçəməl, Daquq, Kərkük və Kifri qəzalarına bölünürdü. 1962-ci ildə elin ərazi bölgüsünə dəyişiklik edildi və artıq o, Çəmçəməl, Həvicə, Kərkük, Kifri və Tuzxurmatu qəzalarından ibarət oldu. 1962-ci ildə yeni qəzaların yaradılmasına baxmayaraq mühafəzənin ümumi ərazisi dəyişikliyə məruz qalmamışdı. 1970-ci ildən başlayaraq Kərkük mühafəzəsindən bəzi qəzalar qoparılaraq qonşu mühafəzələrə birləşdirildi. 1975-ci ildə Kərkük elinin Çəmçəməl və Kalar qəzaları qoparılaraq Süleymaniyyə mühafəzəsinə, Kifri qəzası Diyala mühafəzəsinə, Tuzxurmatu qəzası isə Səlahəddin mühafəzəsinə birləşdirildi. 1976-cı ildə Kərkük mühafəzəsinin adı dəyişdirilərək Ət-Təmim adlandırıldı. 1997-ci ildə artıq Kərkük mühafəzəsinin ərazisi xeyli azalaraq 9,679 km²-ə qədər endi, hazırda mühafəzənin sahəsi 10,282 km² təşkil edir və inzibati mərkəzi Kərkük şəhəridir. == Əhalisi == === Etnik tərkib === 1957-ci ildə aparılmış rəsmi siyahıya almanın 1959-cu ildə açıqlanmış yekun nəticələrinə əsasən Kərkük mühafəzəsində əhalinin 45%-ni (təxminən 180 min nəfər) İraq türkmanları təşkil edirdi.

Kərkük döyüşü bir neçə münaqişədə bir neçə tarixi döyüşə istinad edə bilər: Kərkük döyüşü (1733) — Nadirin yürüşlərinin bir hissəsi. Kərkük döyüşü (1991) — 1991-ci il İraq qiyamının bir hissəsi. Kərkük döyüşü (2014) — İraq müharibəsinin (2013–2017) bir hissəsi. Kərkük döyüşü (2015) — İraq müharibəsinin (2013–2017) bir hissəsi. Kərkük döyüşü (2016) — İraq müharibəsinin (2013–2017) bir hissəsi. Kərkük döyüşü (2017) — İraq müharibəsinin (2013–2017) bir hissəsi.

Kərkük mühafəzəsi (ərəbcə: محافظة كركوك) – İraqda inzibati-ərazi vahidi. == Coğrafiyası == Kərkük mühafəzəsi Ərbil, Səlahəddin və Süleymaniyyə mühafəzələri ilə həmsərhəddir. 1947-ci ildə 20,355 km² ərazisi olan Kərkük mühafəzəsi inzibati cəhətdən Çəmçəməl, Daquq, Kərkük və Kifri qəzalarına bölünürdü. 1962-ci ildə elin ərazi bölgüsünə dəyişiklik edildi və artıq o, Çəmçəməl, Həvicə, Kərkük, Kifri və Tuzxurmatu qəzalarından ibarət oldu. 1962-ci ildə yeni qəzaların yaradılmasına baxmayaraq mühafəzənin ümumi ərazisi dəyişikliyə məruz qalmamışdı. 1970-ci ildən başlayaraq Kərkük mühafəzəsindən bəzi qəzalar qoparılaraq qonşu mühafəzələrə birləşdirildi. 1975-ci ildə Kərkük elinin Çəmçəməl və Kalar qəzaları qoparılaraq Süleymaniyyə mühafəzəsinə, Kifri qəzası Diyala mühafəzəsinə, Tuzxurmatu qəzası isə Səlahəddin mühafəzəsinə birləşdirildi. 1976-cı ildə Kərkük mühafəzəsinin adı dəyişdirilərək Ət-Təmim adlandırıldı. 1997-ci ildə artıq Kərkük mühafəzəsinin ərazisi xeyli azalaraq 9,679 km²-ə qədər endi, hazırda mühafəzənin sahəsi 10,282 km² təşkil edir və inzibati mərkəzi Kərkük şəhəridir. == Əhalisi == === Etnik tərkib === 1957-ci ildə aparılmış rəsmi siyahıya almanın 1959-cu ildə açıqlanmış yekun nəticələrinə əsasən Kərkük mühafəzəsində əhalinin 45%-ni (təxminən 180 min nəfər) İraq türkmanları təşkil edirdi.

Kərkük mühafəzəsi (ərəbcə: محافظة كركوك) – İraqda inzibati-ərazi vahidi. == Coğrafiyası == Kərkük mühafəzəsi Ərbil, Səlahəddin və Süleymaniyyə mühafəzələri ilə həmsərhəddir. 1947-ci ildə 20,355 km² ərazisi olan Kərkük mühafəzəsi inzibati cəhətdən Çəmçəməl, Daquq, Kərkük və Kifri qəzalarına bölünürdü. 1962-ci ildə elin ərazi bölgüsünə dəyişiklik edildi və artıq o, Çəmçəməl, Həvicə, Kərkük, Kifri və Tuzxurmatu qəzalarından ibarət oldu. 1962-ci ildə yeni qəzaların yaradılmasına baxmayaraq mühafəzənin ümumi ərazisi dəyişikliyə məruz qalmamışdı. 1970-ci ildən başlayaraq Kərkük mühafəzəsindən bəzi qəzalar qoparılaraq qonşu mühafəzələrə birləşdirildi. 1975-ci ildə Kərkük elinin Çəmçəməl və Kalar qəzaları qoparılaraq Süleymaniyyə mühafəzəsinə, Kifri qəzası Diyala mühafəzəsinə, Tuzxurmatu qəzası isə Səlahəddin mühafəzəsinə birləşdirildi. 1976-cı ildə Kərkük mühafəzəsinin adı dəyişdirilərək Ət-Təmim adlandırıldı. 1997-ci ildə artıq Kərkük mühafəzəsinin ərazisi xeyli azalaraq 9,679 km²-ə qədər endi, hazırda mühafəzənin sahəsi 10,282 km² təşkil edir və inzibati mərkəzi Kərkük şəhəridir. == Əhalisi == === Etnik tərkib === 1957-ci ildə aparılmış rəsmi siyahıya almanın 1959-cu ildə açıqlanmış yekun nəticələrinə əsasən Kərkük mühafəzəsində əhalinin 45%-ni (təxminən 180 min nəfər) İraq türkmanları təşkil edirdi.

Kərkük mühafəzəsi (ərəbcə: محافظة كركوك) – İraqda inzibati-ərazi vahidi. == Coğrafiyası == Kərkük mühafəzəsi Ərbil, Səlahəddin və Süleymaniyyə mühafəzələri ilə həmsərhəddir. 1947-ci ildə 20,355 km² ərazisi olan Kərkük mühafəzəsi inzibati cəhətdən Çəmçəməl, Daquq, Kərkük və Kifri qəzalarına bölünürdü. 1962-ci ildə elin ərazi bölgüsünə dəyişiklik edildi və artıq o, Çəmçəməl, Həvicə, Kərkük, Kifri və Tuzxurmatu qəzalarından ibarət oldu. 1962-ci ildə yeni qəzaların yaradılmasına baxmayaraq mühafəzənin ümumi ərazisi dəyişikliyə məruz qalmamışdı. 1970-ci ildən başlayaraq Kərkük mühafəzəsindən bəzi qəzalar qoparılaraq qonşu mühafəzələrə birləşdirildi. 1975-ci ildə Kərkük elinin Çəmçəməl və Kalar qəzaları qoparılaraq Süleymaniyyə mühafəzəsinə, Kifri qəzası Diyala mühafəzəsinə, Tuzxurmatu qəzası isə Səlahəddin mühafəzəsinə birləşdirildi. 1976-cı ildə Kərkük mühafəzəsinin adı dəyişdirilərək Ət-Təmim adlandırıldı. 1997-ci ildə artıq Kərkük mühafəzəsinin ərazisi xeyli azalaraq 9,679 km²-ə qədər endi, hazırda mühafəzənin sahəsi 10,282 km² təşkil edir və inzibati mərkəzi Kərkük şəhəridir. == Əhalisi == === Etnik tərkib === 1957-ci ildə aparılmış rəsmi siyahıya almanın 1959-cu ildə açıqlanmış yekun nəticələrinə əsasən Kərkük mühafəzəsində əhalinin 45%-ni (təxminən 180 min nəfər) İraq türkmanları təşkil edirdi.

Kərkük qalası — İraqın Kərkük şəhər mərkəzində yerləşir və şəhərin ən qədim hissəsi sayılır. == Tarixi == Kərkükdəki ən qədim tikili Kərkük qalasıdır. Qalabın tarixi e.ə. 3000-cü illərin ortalarına qədər gedir. Qala bu qədim şəhərin əsasını təşkil etmişdir və aydındır ki, Kərkük türkmənlərin ən mühüm yaşayış məntəqələrindən biridir. Kərkük qalası dörd məhəllədən ibarətdir. Bu məhəllələr; Ağalıq, Hamam, Meydan və Zindan adlanır. Qala 4 qapıya sahibdir. Bunlar; Topqapı, Daşqapı, Yeddi qız, Halvaçılar qapılarıdı. Ayrıca qalaya aparan bir geçid isə Seyit Nəcib təkkəsindən keçən bir nərdivanlı yoldur.

Kərkük qəzası (ərəbcə: قضاء كركوك) — İraq Respublikasının Kərkük mühafazasında inzibati ərazi vahidi. Qəzanın inzibati mərkəzi Kərkük şəhəridir. == Ərazisi == 2009-cu ilə olan rəsmi məlumata əsasən qəza 3.713 km² ərazini əhatə edir.

Kərkük (ərəb. كركوك‎ kürd. کەرکووک süry. ܟܪܟܘܟ türk. Kerkük) — İraqın ən böyük 4-cü şəhəri, Kərkük mühafazasının inzibati mərkəzi. == Tarix == Kərkük şəhəri təxminən 3000 il əvvəl şumerlər tərəfindən inşa edilmişdir. Yaqut əl-Həməvinin "Müsəmül-Buldən" əsərində Kərkük şəhərinin adı "Kerhini" olaraq verilmişdi. == Əhali == Şəhərdə 1947-ci il sayımı zamanı 68.308 nəfər, 1957-ci il sayımı zamanı 120.402 nəfər, 1965-ci il sayımı zamanı 175.303 nəfər, 1987-ci il sayımı zamanı isə 418.624 nəfər qeydə alınmışdır. === Milli tərkib və dillər === İngilis zabiti Edmonds Kərkükün 20-ci əsrin ilk rübündəki əhalisi barədə danışarkən, yazır ki, əhalinin əsas hissəsi "türkmanlardır". Kərkük şəhəri İraq türkmanlarının mədəni mərkəzidir.

Kərkük qətliamı (1924)

2017-ci il İraq–kürd münaqişəsi, həmçinin Kərkük böhranı — İraq hökumətinin 2014-cü ildə İŞİD-in İraqın şimal ərazilərinə hücumundan sonra peşmərgənin nəzarətində olan mübahisəli əraziləri geri alması ilə nəticələnən münaqişə. Münaqişə 15 oktyabr 2017-ci ildə, 25 sentyabrda Kürdüstanın müstəqillik referendumu ilə bağlı yaranan gərginlikdən sonra başlamışdır. Peşmərgə İraq hökumət qüvvələrinə Kərkükə qayıtmaq üçün edilən çoxsaylı xəbərdarlıqlara məhəl qoymamış, İraq federal hökuməti ilə Kürdüstan Regional Hökuməti arasında gərginlik münaqişəyə çevrilmişdir. Münaqişənin bir hissəsi Kərkük uğrunda döyüş olmuşdur, burada İraq qüvvələri şəhərə nəzarəti bərpa etmişdir. Münaqişə nəticəsində İraq Kürdüstanı öz ərazisinin 20%-ni itirmişdir. == Zəmin == İraq Kürdüstanının prezidenti Məsud Bərzani 2017-ci ilin sentyabrında İraq Kürdüstanının müstəqilliyi haqqında referendumun keçirilməsinə töhfə vermişdir. Buna görə İraqın baş naziri Heydər əl-Abadi referendumun nəticələrinin ləğvini tələb etmiş və Kürdüstan Regional Hökumətini "konstitusiya çərçivəsində" dialoqa başlamağa çağırmışdır.

Küçük (başq. Көсөк, rus. Кучуково) — Başqırdıstan Respublikasının Uçalı rayonunda yerləşən kənd. Kənd İlçəqol kənd şurasının tərkibindədir. == Coğrafi yerləşməsi == Məsafələr: rayon mərkəzindən (Uçalı): 92 km, kənd sovetliyindən (İlçəqol): 7 km. ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Altın Taş stansiyası): 11 km. == Əhali == === Milli tərkibi === 2002-ci ildə keçirilən Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınmasına əsasən kənddə başqırdlar (100 %) üstünlük təşkil edir.

Musa Küçük (1972, Gümüşhane ili) — podratçı və siyasətçi; Türkiyə Böyük Millət Məclisinin 28-ci çağırışının deputatı. Musa Küçük 1972-ci ildə Gümüşhane ilində anadan olub. İbtidai və orta təhsilini İstanbulda alıb. Bəyoğlu Sənaye Peşə Liseyindən məzun olub. Uzun illər inşaat sənayesində çalışıb. Gümüşhanespor İdman Klubunun prezidenti vəzifəsində çalışıb. SONSAM Strateji Araşdırmalar İnstitutunun qurucu prezidenti olub. MHP üzvüdür. 2002-2007-ci illərdə MHP İstanbul Kağıthane ilçəsi şöbəsinin sədr müavini, 2007-2011-ci illərdə isə MHP İstanbul il şöbəsinin sədr müavini olub. Üç dəfə MHP İdarə Heyətinin üzvü vəzifəsinə seçilib.

Yalçın Küçük (1 iyul 1938, İskəndərun) — Türkiyə sosialist yazıçısı, iqtisadçısı, tarixçisi və media eksperti. O, Türkiyə tarixində son Osmanlı və Cümhuriyyət dövrləri, sovet iqtisadi inkişafı ilə bağlı marksist baxış bucağından tarixi araşdırmaları və həmçinin Türkiyədə kriptoiudaizm (sabbatiançılıq) və Ədalət və İnkişaf Partiyasının tənqidi ilə tanınır. Yalçın Küçük 1938-ci ildə İskəndərunda anadan olmuşdur. Atasının soyu türkman, anası isə qafqazlıdır. Kabataş Liseyinə, ardından Ankara Universitetinə qəbul olmuşdur. 1960-cı ildə politologiya fakültəsini bitirmişdir. Yalçın Küçükün ilk işi Dövlət Planlama Şurasında olmuş və orada uzunmüddətli planlaşdırma şöbəsinə rəhbərlik etmişdir. 1966-cı ildə Yaxın Şərq Texniki Universitetində vəzifəyə qəbul ollmuşdur. 1971-ci il çevrilişindən sonra işdən çıxarılmışdır. O, çevrilişdən əvvəl "Yön", "Emek", "Ant" kimi solçu nəşrlərdə Türkiyədə "sosialist inqilabı" və sosialist idarəçiliyinə çağırışlar yazmışdı.

Keşdək və ya Keştək — Azərbaycan Respublikasının Kəlbəcər rayonunun Keşdək kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. 1993-ci ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. 25 noyabr 2020-ci ildən Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin nəzarətindədir. == Tarixi == Keşdək Kəlbəcər rayonunun eyniadlı inzibati ərazi vahidində kənd. Tərtər çayının sahilində, dağətəyi ərazidədir. Yaşayış məntəqəsini XVIII əsrin sonlarında keçmiş Dərələyəz mahalından gəlmiş Türk ailələri salmışlar. Yerli əhali kəndin adını "keçid, keçid olan yer" kimi izah edir. Tədqiqatçılar isə oykonimi "elat düşərgəsi", "koc", "sıldırım eniş", "hündür yer", "cox da böyük olmayan dik" mənaları ilə bağlayırlar. == Əhalisi == === Tanınmışları === Nağdəli Zamanov — həkim, tibb üzrə fəlsəfə doktoru. == Yaylaqlar == Daşınbaşı yurd, Bağırxan yaylağı, Dəlihəsən yurdu, Dərəyurdu, Məsimqalası yurdu, Keçibeli yurdu, Əyriyurd, Şişqaya yurdu, Əlidaşları yurdu.

Ketçup və ya ketsup şirin və turş dadı olan süfrə ədviyyatıdır . Beynəlxalq səviyyədə qəbul edilmiş termin kimi (“ketçup”) müasir dövrdə adətən pomidor ketçupu bu adlandırmaya aid edilir Baxmayaraq ki, erkən dövr reseptlərində yumurta ağı, göbələklər, istiridyələr, üzümlər, Molyusklar, qoz və başqa məhsullar da istifadə olunurdu. Pomidor ketçupu pomidor, şəkər və sirkədən baharat və ədviyyatlarla hazırlanır. Ədviyyatlar və dad çeşidləri müxtəlif olur, lakin adətən soğan, ətirli ədviyyat, keşniş, mixək, zirə, sarımsaq və xardal, bəzən isə kərəviz, darçın və ya zəncəfil daxil edilir. Dünya ölkələri üzrə ABŞ (60% bazar payı) və Böyük Britaniyada (82%) bazar lideri Heinz firmasına məxsus Pomidor Ketçupudur . Pomidor ketçupundan ən çox isti servis olunan qızardılmış və yağlı yeməklər üçün əlavə dadlandırıcı kimi istifadə olunur. Misal olaraq: kartof qızartması və digər kartof yeməkləri, hamburgerlər, hot-doqlar, toyuq göbələkləri, isti sendviçlər, ətli piroqlar, bişmiş yumurtalar, qızardılmış ət yeməkləri. Ketçup bəzən digər souslar üçün əsas və ya dadlandırıcı tərkib hissəsi kimi istifadə olunur. Kartof çipsləri kimi qəlyanaltılar üçün əlavə ləzzət kimi istifadə oluna bilər.

Göy Günbəz — 1361-ci ildə Kərkükdə Cəlairilər dövründə tikilmiş türbə. Türbə Səlcuqlular xanədanının üzvlərindən olan Buğday Xatun üçün tikilib. İki mərtəbəli və səkkiz guşəli tikilən günbəzin hündürlüyü 17 metrdir.

Kərkük Xəbər Agentliyi (türk. Kerkük Haber Ajansı) və ya qısaca KHA — İraqda fəaliyyət göstərən informasiya agentliyi. Baş direktoru Ersan Sarıkahyadır. == Tarixi == Kərkük Xəbər Agentliyi 2005-ci ildə yaradılmışdır. == Rəsmi dilləri == Agentlik iki dildə – türk və ərəb dillərində fəaliyyət göstərir. 2011-ci ildə agentliyin ingilis dilində də xəbər yayımı planlaşdırılmışdır. == Müxbir postları == Agentliyin İraqdan başqa, Türkiyənin Ankara şəhərində müxbir postu var.

Kərkük və ya Ağ Dərbənd döyüşü — Nadir xanın Mesopotomiya yürüşünün son döyüşü. Bu döyüşdə Nadir xan onu əvvəl məğlub etmiş Osmanlı sərkərdəsi Topal Osman Paşadan intiqamını almış, onun ordusunu döyüşdə məğlub etmiş, özünü isə öldürmüşdür. Bu döyüş hər iki tərəf üçün gözlənilməz qələbələr və məğlubiyyətlərlə müşayiət olunan hadisələr zəncirinin bir silsiləsi idi. Döyüş Nadirin ordusu üçün böyük qələbə ilə nəticələndi. Lakin Nadir xan imperiyanın cənubunda günü-gündən böyüyən və Məhəmməd xan Bəlucun rəhbərlik etdiyi üsyana görə bölgədən getməyə məcbur oldu. Bu Nadiri qələbəsindən sona qədər faydalanmasına mane oldu, belə ki, Nadir xan yürüşünü davam etdirərək Bağdadı ələ keçirə bilərdi. == Arxa plan == 1730–1732-ci illər Osmanlı-Səfəvi müharibəsinin ardından 1732-ci ildə Kirmanşah sülh müqaviləsi imzalandı. Bu müqaviləyə görə Araz çayı iki dövlət arasında sərhəd olacaq, İrəvan, Gəncə, Naxçıvan, Bitlis, Şirvan və Dağıstan osmanlılara, Təbriz, Kirmanşah, Luristan və Ərdəbil əyalətləri səfəvilərə qalacaqdı. Sözügedən müqavilə Osmanlı dövlətini məmnun etmədi və sədrəzəm vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. Yəni, həssas sülh şəraiti yaradıldı.

Kərkük döyüşü — İraq Təhlükəsizlik Qüvvələrinin Kərkük mühafəzəsini "Peşmərgə"dən geri almaq üçün həyata keçirdiyi hərbi müdaxilə. İraq "Peşmərgə"yə şəhərdən geri çəkilmək üçün dəfələrlə xəbərdarlıq etsə də, sonuncu onlara məhəl qoymamışdı və bu, iki qüvvə arasında toqquşmalara səbəb olmuşdur. Hücum əməliyyatına 15 oktyabr 2017-ci ildə başlanmış və ertəsi gün Kərkük şəhəri geri alınmışdır. Beynəlxalq koalisiya hadisələri "hücumlar yox, koordinasiyalı hərəkətlər" kimi qiymətləndirmişdir, çünki "Peşmərgə" qüvvələrinin əksəriyyəti döyüşmədən şəhərdən geri çəkilmişdir. Buna baxmayaraq, 37–117 peşmərgə əsgəri həlak olmuşdur.

Kərkük qətliamı — 4 may 1924-cü ildə aysor çağırışçılar tərəfindən İraqda Britaniya mandatlığında, Kərkük şəhərinin əhalisinə qarşı qətliam. == Zəmin == 1924-cü ilin əvvəlində Mahmud Bərzənci üsyanları zamanı Britaniya imperiyası kürdlərin yaşadığı Süleymaniyyə şəhərini ələ keçirmək məqsədilə quru qoşunları kimi istifadə etmək üçün Kərkük vilayətinə aysor çağırışçıları yerləşdirmişdir. == Qətliam == 4 mayda yerli bazarda qiymətlərlə bağlı mübahisə baş vermiş və fiziki davaya səbəb olmuşdur. Çağırışçılar daha sonra öz düşərgələrinə qayıtmış, tüfəngləri və silahlıları toplamışdılar. "Xarici İşlər üzrə Britaniya Sənədləri – Xarici İşlər Nazirliyinin hesabatları və sənədlərinin məxfi çapı: İbn Səudun genişlənməsi, 1922–1925" nəşrinə görə, "iki aysor batalyonu daha sonra şəhərə qayıtmış, yolda çayxanalarda oturan bir neçə müsəlmana vəhşicəsinə hücum etmiş, mebelləri dağıtmış və müştəriləri döymüşdülər". Aysor çağırışçılar damlara çıxaraq küçələri və evlərə atəşi tutmuş, dükanları və evləri qarət etmişdilər. Qətliam zamanı 300-dən çox kürd, ərəb və türkmən həlak olmuşdur, onlarla daha çoxu yaralanmışdır.

Kərkük qətliamı — 14–17 iyul 1959-cu il tarixlərində İraqın Kərkük şəhərində baş verən qətliam. Hadisə zamanı kommunist zabitin rəhbərlik etdiyi İraq ordusunun ikinci diviziyasının əsgərləri və İraq Kommunist Partiyasına bağlı xalq müqavimət milislərinin üzvləri əsasən dinc türkmanlara qarşı qırğın törətmişdilər. Hadisə zamanı 27 türkman və daha 4 qeyri-türkman öldürülmüşdür. Hadisələrdən sonra sonra türkmanlar və kürdlər arasında münasibətlər gərginləşmişdir.

Keştasf — Səfəvilər dövləti dönəmində Qarabağın bir bölgəsi idi. == Tarixi == Hazırkı Kəlbəcər rayonunun bir hissəsi bu bölgəni əhatə edir. Xanlıq dönəmində bu nahiyə Qaraçorlu mahalının tərkibinə daxil oldu. Adının açımı keştək seyrangah anlamındadır. Saxtakar erməni müəllifləri həmişə Qarabağın iki tarixi bölgəsi Keştasf və Keştəyi dəyişik salıb, ikisini də Keşatağ şəklində göstərirlər.. 1593-cü ildə Osmanlı dövləti Keştək nahiyyəsinin oba, kənd, qışlaq və məzrələrini siyahıya alıb. Keştək nahiyəsi 1727-ci ildə Keştək nahiyəsi Osmanlı dövləti tərəfindən siyahıya alındı. Əhali yurdlarını tərk etdiyindən aşağıdakı kəndlərin bəziləri boş qalmışdı. Pircamallı kəndi Seyid Sultan kəndi Yarımcalı kəndi Mərdəgird kəndi Şeyx Arıq kəndi Çerebis kəndi Dirxinək kəndi Deyülər kəndi Qazı kəndi Daş kəndi Güllücə kəndi Alagöl kəndi Xak kəndi Cadəvi kəndi Tusi kəndi Xoşaman kəndi Əfsunçu kəndi Qoyunlu Mahmudlu kəndi Şəhərəgedər kəndi Sümə kəndi Acıtala kəndi Sümə Qaraağac kəndi Qunduzçu kəndi Şeyxlər kəndi Kərkilər kəndi Xəratan və Düzələn kəndləri. Kələki kəndi Cəbə kəndi == Mənbə == Ənvər Çingizoğlu, Keştək, "Soy" dərgisi, Bakı,2012.

Kuçluk xan (?-1218) — Naymanların xanı. == Həyatı == O, nayman tayfasına mənsub idi. Nəsrani təriqətinə bağlıydı. Atası Tayan xan uzun illər uluslarına rəhbərlik etmişdi. 1203-cü il qələbəsindən sonra Temuçinin (Çingiz xanın) torpaqları genişlənərək nayman torpaqlarına çox yaxınlaşmışdı. Nayman xanı Kuçluk Temuçinin yeganə qatı düşməni olaraq qalırdı. Naymanların güclü qoşunu vardı. Buna baxmayaraq, Temuçinin qoşunları 1204-cü ilin payızında naymanları və onların müttəfiqlərini məğlubiyyətə uğratdı. Nayman xanı Kuçluk İrtış çayına tərəf qaçaraq canını bir təhər qurtara bildi. Naymanların müttəfiqi sayılan Merkit xanı Toxtabəy də onunla birlikdə aradan çıxdı.

Notharchus tectus (lat. Notharchus tectus) — notharchus cinsinə aid heyvan növü.

E.ə. 49-cu ildə təxminən yanvarın 10-da Yuli Sezar Qalliyadan qayıdarkən XIII Legion Gemina ilə Romaya doğru irəliləyirdi. Bu, həmin dövrdə respublika qanunlarına zidd idi. Tarixçi Svetoni bu hadisəni təsvir edərkən qeyd edir ki, Sezar Rubikon çayını keçməzdən əvvəl xeyli tərəddüd içində idi, lakin fövqəltəbii bir hadisə nəticəsində bu addımı atmağa qərar verdi. Svetoninin dediyinə görə, Sezar məşhur ālea iacta est ("Püşk atılmışdır") ifadəsini həmin vaxt işlədir. "Rubikonu keçmək" ifadəsi isə bu hadisədən sonra bir şəxs və ya qrup tərəfindən geri dönüşü olmayan riskli addım atmaq mənasında istifadə edilir. Sezarın sürətli hərəkətini görən Senat və konsullar ona qarşı döyüşməyə hazır deyildilər, buna görə də, Romanı tərk edərək Pompeyə ordu yığmaq səlahiyyəti verdilər.

Omalotheca sylvatica (lat. Omalotheca sylvatica) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin omalotheca cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == === Homotipik sinonimləri === Cyttarium silvaticum (L.) Peterm. Dasyanthus fuscus Bubani Dasyanthus sylvaticus (L.) Bubani Filago sylvatica (L.) Link Gamochaeta sylvatica (L.) Fourr. Gnaphalium sylvaticum L. Synchaeta silvatica (L.) Kirp.

Pokémon (yap. ポケットモンスター, ing. Pokémon - Pocket Monster, azərb. Cib bədheybəti‎) — 1996-cı ildə Satoşi Taciri tərəfindən yaradılan medifranşizadır. Pokémonun ticarət markası "Nintendo" studiyasına məxsusdur. Pokémon haqqında ilk ideya 1989-cu ildə yaranmış və 1996-cı ildə ilk olaraq videooyun kimi istehsal edilmişdir. Pokémondan videooyunda, manqada və kart oyunlarında istifadə edilmişdir. Hal-hazırda 807 növ Pokémon növü və 18 tipi vardır. Pokémonun 20 mövsüm cizgi filmi, manqası, 700-dən çox seriyası olan anime və 45-dan çox videooyunu vardır.

Keçua dilləri — And dillər qrupunda təsnifatlandırılan dil ailəsidir. Boliviya, Ekvador, Kolumbiya, Çili və Perunun müxtəlif bölgələrində toplamda 10 milyondan çox insanın ana dili bu dil ailəsindən hesab edilir.