Farscadır, mərd sözünün cəm formasıdır (“mərdlər” deməkdir). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »Farsca mərdlərin (mərd+an) şahı (ulusu, əsli) deməkdir. İmam Əlinin ləqəbi kimi poeziyada çox işlədilib. Deməli, Şahi Mərdan elə Cənab Əli deməkdir. (
Полностью »İgidlərin aslanı, qəhrəman və bahadırların başçısı (həzrət Əlinin ləqəbi). (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Полностью »zərf və sif. [fars.] 1. İgidcəsinə, qəhrəmancasına, qorxmadan. Mərdanə vuruşmaq. 2. Mərdcəsinə, açıqcasına. Mərdanə danışmaq. – Başımı top edib yenə m
Полностью »...мужественно, смело, храбро, отважно, бесстрашно: 1. твёрдо, стойко. Mərdanə döyüşmək мужественно драться, mərdanə mübarizə aparmaq мужественно бороть
Полностью »z. with fortitude, frankly; openly; ~ danışmaq / demək to speak* frankly / openly
Полностью »...кукӀун); 2. мерддаказ, ахъадаказ, ачухдаказ (мес. рахун); 3. прил. мерд касдиз хас тир, итимдиз хас тир, итимдиз лайих (мес. ппек); // пер. итимдин х
Полностью »zərf. bravement ; avec bravoure, courageusement ; ~ vuruşmaq battre (se) avec bravoure ; ~ etiraf etmək avouer avec courage
Полностью »MƏRDANƏ – GİZLİ Mərdanə qardaş qabağında yüz dəfə ölüb dirilsən, yenə azdır (Ə.Haqverdiyev); Yoldaşlar bunu gördükcə aralarındakı gizli məhəbbətin uzu
Полностью »...Bir işin icrası üçün geniş sahə, yer. Vuruş meydanı. Döyüş meydanı. Təlim meydanı. – [Koroğlu:] Yağı düşmənin hərbəsi; Qaçırtmaz meydandan məni. “Kor
Полностью »...(в городе, селе). Azadlıq meydanı площадь Свободы, vağzalyanı meydan привокзальная площадь, Gənclər meydanı площадь Молодёжи 2. поле: 1) обширное про
Полностью »...volley-ball pitch; tikinti ~ı building site; enmə ~ı landing ground; Azadlıq meydanı The Square of Freedom; ~a çıxartmaq to discover, to reveal, to f
Полностью »[fars.] сущ. майдан (1. шегьердин, хуьруьн къене ва мс. дараматар авачир гегьенш, ахъа, фирягь, дуьз чка; дуьзенлух; 2. тешпигьра: генг, гьяркьуь, фир
Полностью »is. 1) place f ; Füzuli ~ı place Fuzouli ; 2) champ m ; terrain m ; uçuş ~ı terrain d’aviation ; təlim ~ı champ de manoeuvres ; döyüş ~ı champ de bata
Полностью »Fars mənşəlidir “şadlanmaq yeri” deməkdir, mey “içki”, dan “yer” deməkdir (çaydan, çamadan, güldan..
Полностью »...çöküntüsü. // Həmin daşdan hazırlanan bəzək şeyi. Mərcan taxmaq. Mərcanı sapa düzmək. – Ələsgər qurbandı, a boyu minə! İncidən, mərcandan düzüb köksü
Полностью »...коралловый: 1. образованный известковыми отложениями кораллов. Mərcan adaları коралловые острова 2. сделанный из кораллов. Mərcan boyunbağı кораллово
Полностью »[ər.] сущ. мержан (1. зоол. гьуьлуьн гьайван; 2. мержен; // мержендин, мержендикай авур (мес. хтар); 3. пер. тешпигьра: яру, ал-яру манада).
Полностью »...və s.). 3. Rəng bildirir (qırmızı, çəhrayı). M.P. Vaqifdə ləbləri mərcan ifadəsi var.Жемчуг da bu sözün təhrifidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğə
Полностью »( МАРЖАН нугъ. ) араб, сущ.; ц ди, -да; -ар, -ри, -ра 1) акъатай яру, зги ва я лацу рангунин багьа къван, къаш. Маржан къацу чилелла, Чирагъ лацу гъи
Полностью »Bax: gərdən. Gözləyə-gözləyə qallam yolları, Yadıma düşübdü şirin dilləri. Baxış deyər, yarın siyah telləri, Düzülmüş gərdanda sərasər, hanı?
Полностью »...cöngə sərdanda yoxdı, yə:qin ki, qurd yedi (Qafan); – Fərzəli qoyunu sərdana gətirdi (Zəngilan); – Keçən il mən sərdanda beş yüz sağmal qoyun sağdırd
Полностью »(Xanlar) bax sincav. – Mərdan elə sincoydu ki, elə bil ki, ağaca paltar geyindiriflər
Полностью »bax otarmaq. [Şeyx Mərdan:] O qadından qaçan böyük Sənan; Donuz otlatmaq üzrə oldu çoban. H.Cavid.
Полностью »нар. икрагь хьана, икрагьдиз.... Мердан сифте кисдай, ахпа ада куьлягьдиз жаваб гудай: Я паб, хьана ман... 3. Гь. Залан кам.
Полностью »sif. Cəsarətli, igid, qoçaq, qorxmaz, ürəkli. Mərdan sağlam, cəsur bir uşaq idi. S.S.Axundov. [Ceyran] cəsur, mətin, qəhrəman bir qadın idi. S.Hüseyn.
Полностью »[fars. bi… və ər. vəqt] bax vaxtsız. Mərdan şəhərə gecə bivaxt döndü. Mir Cəlal. ◊ Bivaxt xoruz kimi banlamaq – yersiz, münasibətsiz danışmaq, gözlənm
Полностью »is. [fars.] köhn. İkiadamlıq. [Ağa Mərdan:] Ağa Kərim, bizim nökərlərdən birisini göndər, bazardan çilovpəzdən 4 nəfər üçün dörd dümərdi boşqabda yanı
Полностью »f. Çaşmaq, özünü itirmək. [Ağa Mərdan:] Yoxsa, əlbəttə, mürafiə məclisində qarıxarsan, dilin tutular… M.F.Axundzadə. Ştirner bu haqlı təəssüfün qarşıs
Полностью »sif. [ər. qənd və fars. abi] Şərbətli, şirin, şirni qatılmış. [Ağa Mərdan:] Ağa Kərim, bizim nökərlərdən birisini göndər, bazardan çilovpəzdən 4 nəfər
Полностью »...mərddən, Sərraf olan seçər ləli gövhərdən, Düldülün sahibi ya Şahi-mərdan, Ağa, məni dərdə salan gəlindi! (“Seydi və
Полностью »...sarğı ləvazimatı. 2. Yerlik halında: qundaqda – bax qundaqlı1. [Ağa Mərdan:] O vaxtda onun yanında qundaqda bir aylıq tifil oğlunu gördünüzmü? M.F.Ax
Полностью »прил. хийир хкатдай. [Мердан]. - Валлагь, стха Къурбан, чна гзаф вил экуь авуна са рябетлу кьил жагъидатӀа лугьуз. Мад и мукьварал куь рушалай лай
Полностью »...qızdırmış dağı, daşı, torpağı. A.Səhhət. // Günorta yeməyi. [Ağa Mərdan:] Mərhəba oğlum, ədəblə adam dünyada həmişə əziz olar. Çaşt yeyibsinizmi? M.F
Полностью »...adama tamamilə qanuni ve təbii görünür (M.İbrahimov); ŞƏRİ [Ağa Mərdan:] Amma sənin oğlun onun şəri varisidir (M.F.Axundzadə); RƏSMİ (bax).
Полностью »...(“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu der atda hünər var ola, Şahi-mərdan qoç igidə yar ola, Şəmşir dava günü əldə dal ola, Dəstgirim Məhəmməd, Əli g
Полностью »sif. Gənc, yetişmiş, yekə, boylu-buxunlu. [Ağa Mərdan:] Bəs o yaxşıdır ki, baldızın tamam dövləti aparıb bir bığıburma oğlana yedirə! M.F.Axundzadə. Q
Полностью »[fars. bi… və ər. din] bax dinsiz. [Ağa Mərdan:] Bəli, indi məlum oldu ki, siz niyə belə danışırsınız, çünki o … bidinin ağzı sizə dəyibdir. M.F.Axund
Полностью »...tapşırdı ki, ondan nigaran qalmasınlar. Gec qayıdacaq (X.Hasilova); BİVAXT Mərdan şəhərə bivaxt döndü (Mir Cəlal); ƏRƏZƏN (dial.) Bu il pambıq ərəzən
Полностью »...corablarını qurutdu, axırda da çörəyi isidib gəvələməyə başladı. Ə.Vəliyev. [Mərdan] əlində iri bir alma tutaraq gəvələyir və gözlərini süzərək Nəcəf
Полностью »...və sif. [ər.] köhn. Nikahlı (kəbinli) arvad, qanuni arvad. [Ağa Mərdan:] Hamı bilir ki, Zeynəb xanım Hacı Qafurun daimi mənkuhəsi deyil, onun dövləti
Полностью »...olduğunu, doğru olmadığını sübut etmək, elan etmək, bildirmək. Mərdan bir söz deməyə cəsarət etmədi, gəlinin halət və hərəkəti qayınananın iftirasını
Полностью »...danışması. Nərdivan; çıxılacaq yer, yüksəklik mənaları da var. Qapıçısı şahi-Mərdan Əlidi, Məhəmməd meraca gedər o burca.
Полностью »AĞCAQANAD [Mərdan:] Bürkü cəhənnəmə, ağcaqanad göz yummağa qoymurdu ki... (X.Hasilova); DİTDİLİ (dial.) Qərvənd çox ditdili və milçək olan yerdir (Ə.H
Полностью »...gedib girir çilovçu dükanına ki: – Bir çilov ver. “M.N.lətif.”. [Ağa Mərdan:] Ağa Kərim, bizim nökərlərdən birisini göndər, bazardan, çilovpəzdən dör
Полностью »...gedib girir çilovçu dükanına ki: – Bir çilov ver. “M.N.lətif.”. [Ağa Mərdan:] Ağa Kərim, bizim nökərlərdən birisini göndər, bazardan, çilovpəzdən dör
Полностью »...yerlərinin kənarına xəz və s. tikilmiş qolsuz üst geyimi; kürdü. [Ağa Mərdan:] Səbr elə, bir tirmə küləcəmi geyim, mahud cübbəmi bürünüm. M.F.Axundza
Полностью »...qoşunlarını amansız zərbələrlə; Can evində haqlayır. R.Rza. 2. Sərhəd, hüdud. [Mərdan:] İlbəil mənim ürəyimə yazılıb, kin kitabı bağlanmasa idi, inan
Полностью »...qədər artıq, bir qədər çox, azacıq çox; daha artıq, artıq. [Ağa Mərdan:] Məni Hacı Qafurun arvadı yaraşıqlı görsə, əlbəttə, artıcaq sayar. M.F.Axundz
Полностью »...təqdim edərəm, – deyib yel kimi özünü çölə atdı. M.İbrahimov. Mərdan uşağı içəri çağırıb soruşdu: – Kim var sizdə? – Məşədi Yusif əmi. Qəbalə yazır.
Полностью »...туьрк, межд. 'ваз минет хьуй!' манадин гаф. [Буржали] Сеналлагь Мердан, а чи бубайрин макьамрикай са кьве макьам ягъа, гила амай макьамри заз дад
Полностью »...cüzi aylıq ilə keçinərdi. A.Şaiq. 2. Əhəmiyyətsiz, xırda, boş. [Ağa Mərdan bəy] gah cüzi bir şeyin üstündə Reyhan xanımı döyər, gah məst olaraq arvad
Полностью »...məlahət var (S.Ə.Şirvani); AYRI [Zeynəb xanım:] Allahı sevərsən, Ağa Mərdan, bir ayrı təklif elə (M.F.Axundzadə); DİGƏR Adamlar ağacların arasından ç
Полностью »...Yaltaqlanma ona Alışov, peşman olarsan (M.İbrahimov); QUYRUQ BULAMAQ (dan.) Ağa Mərdan: İndi durum gedim məhkəmədə olan haşiyənişinləri püxtə və amad
Полностью »MƏFKURƏ [Mərdan:] Bu sinif müharibəsi, məfkurə mübarizəsidir (S.S.Axundov); İDEOLOGİYA. M.F.Axundzadə ...materialist dünyagörüşünü qabaqcıl ictimai-si
Полностью »FÜRSƏT Yaxşı fürsət idi. Mərdan kişi bu fürsəti əldən vermək istəmədi (X.Hasilova); GİRƏVƏ [Nadir:] Əlimə yaxşı girəvə düşüb, gör sənin isti aşına nec
Полностью »1. YUXU [Mərdan:] Düz deyirsiniz Yunis müəllim, yayda yuxum elə bil ərşə çəkilir (X.Hasilova); ÇİMİR (dan., az müddətli yatmaq) Səmədağa: Dəymə, hələ
Полностью »...тахвун, элуькь хъийимир 1) вуч нел кицӀи гьарай - эвер авун.. [Мердан]. МичӀи гъаятда, нефес нефесдихъ агакь тийиз, кьур галай патахъди вичи вич
Полностью »...Свах экъечӀна дакӀвадатӀа? А. С. Хцихъ галаз ихтилат. Ваз чида хьи, Мердан стха, сухван тӀал яман шей я. Гьавиляй тӀазвай свах акъудна кӀанда. А.
Полностью »...müəyyənləşdirmək üçün diqqətlə ona baxmaq, gözdən keçirmək. Mərdan … yarımişıq otaqda çocuğun üzünü tədqiq etməyə başladı, özünə bənzər cəhətlər arad
Полностью »...olmayan şəxslərə və onların mal və mülkünə nəzarət edən adam. [Ağa Mərdan:] O vaxtdan mən ona [Zeynəbə] özümü çox asanlıqla qəyyum edərəm. M.F.Axundz
Полностью »...işlənir – başdan-ayağa bütün bədəni göstərən böyük güzgü. [Ağa Mərdan:] A kişi, mən sənin gözündə necə görükürəm? Qoy bir aynaya baxım. (Bədənnüma ay
Полностью »...olmaq – bacarmaq, bir şeyi etməyə qüvvəsi və qüdrəti olmaq. – [Ağa Mərdan:] Bir az ürəkli olsun, yoxsa mürafiə vaxtında qorxuram iqrara qadir olmuya.
Полностью »нареч. см. mərdmərdanə vuruşmaq мужественно сражаться, mərd-mərdanə sözü üzünə demək смело бросать (говорить) в лицо
Полностью »1. смело, мужественно, отважно, храбро; 2. открыто, откровенно, честно; 3. великодушно;
Полностью »1. is. Mərdlik, kişilik, alicənablıq; igidlik. Onların səxavət və mərdanəliyi məni çoxdan bəri özlərinin məddahı etmişdir
Полностью »