Поиск по словарям.

Pilot — təyyarəni idarə edən şəxs (təyyarə, helikopter, planer, hava gəmisi və s.). Bu həm peşə, həm ixtisas, həm də hobbi ola bilər. Pilotlara aviator, pilot da deyilir. SSRİ Silahlı Qüvvələrinin Qırmızı Ordusunda qırmızı uçaqlar deyilirdi. Ədəbiyyatda ifadələr var: Hərbi pilot, Mülki pilot və s. == Ümumi məlumat == Ən çox pilotlar hərbi, mülki və həvəskarlara bölünür (bölmə şərtlidir, çünki bəzən hərbi pilotlar mülki aviasiyada dövlət qulluğuna keçirlər - məsələn, bu II Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra tipik idi). Həm yeni təyyarə, həm də fabrikdə istehsal olunan üst-üstə düşmələri sınayan pilot eksperimental pilotlar (sınaq pilotları) da var. Peşəkar pilotlar uçuş məktəblərində, həvəskar pilotlar - uçuş klublarda təlim alırlar. Geniş bir fərdi kompüter istifadəçisi olan aviasiya trenajorlarının meydana gəlməsi ilə, simulyatorlara həsr olunmuş onlayn cəmiyyətlərdə, yeni bir növ pilotun ortaya çıxması haqqında danışırlar. Buna baxmayaraq, bu konsepsiya real aviasiya ilə əlaqəli deyil.

Pilot (ing. Pilot) — Amerikalılar teleserialının 1-ci seriyasıdı. 30 yanvar 2013-cü ildə ABŞ-nin FX kanalında yayımlanmışdı. Ssenaristi Co Uayzberq, rejissoru Qavin O'Konnordur. 1981-ci ildə Flip və Elizabet Cenninqs Vaşinqtonda işləyən gizli sovet agentlərdir. Onlar 15 il əvvəl KQB-nin 1-ci Baş İdarəsi tərəfindən bura göndəriliblər. Onlar əsl şəxsiyyətlərini gizlətmək üçün uydurma səyahət agentliyi işlədən cütlük rolundan istifadə edirlər. Hətta onların qızları - Peyc və oğulları - Henri də bu sirrdən xəbərsizdilər. Bu seriya üçün çox müsbət rəylər edilmişdir. Tənqidçilərə görə Keri Rassell, Metyu Ris və Noa Emmeriçin ifası müsbət qiymətləndirilib.

Pilot kabinəsi (ing. cockpit) — əsasən uçan vasitələrdə, ümumiyyətlə isə bir vasitənin sürücüsünün olduğu hissəyə verilən addır.

Nurəddin (Nuriddin) Məcid oğlu Əliyev (2 aprel 1920, Petrovsk-Port, Dağıstan vilayəti – 28 noyabr 1991, Bakı) — SSRİ-nin əməkdar təyyarəçisi (1966), Lenin, Oktyabr inqilabı, Qırmızı ulduz ordenləri laureatı, polkovnik. == Həyatı == Nurəddin Məcid oğlu Əliyev 2 aprel 1920-ci ildə Mahaçqala şəhərində anadan olmuşdur. 1937–1938-ci illərdə Bakı aeroklubunda U-2 üzrə pilotluq kursu keşmişdi. 1938-ci ildə Batay Yay pilotluq məktəbinə göndərilmişdi. 1940-cı ildə bu məktəbi uğurla bitirmişdi. O, pilot kimi İ-15, İ-16 təyyarələrində uçuşlara başlamışdı. II Dünya müharibəsində iştirak etmişdi. İl-2 təyyarəsinin sükanı arxasında Stalinqrad döyüşündə faşist təyyarələrinə qarşı vuruşmuşdu. 243-cü (78-ci) aviaalayın tərkibində uçuşlara qatılmışdı. Stalinqrad (Volqaqrad) ətrafında düşmənin 10 tankını, 2 zirehli maşınını, 5 zenit qurğusunu, 26 avtomaşınını, 190 yaxın zabit və əsgər heyətini məhv etmişdi.

Pilot-dalğa nəzəriyyəsi — Kvant mexanikasının fərqli bir təfsiri; bu nəzəriyyəyə görə, parçacıqlar müşahidə edilsə də müşahidə edilməsədə dalğa funksiyası tərəfindən istiqamətləndirilən bəlli pozisiyalara sahibdir. Kvant fizikasındakı ölçmə problemini həll etmək üçün ilk dəfə Fransız fizik prins Louis de Broglie tərəfindən ortaya atılan bu nəzəriyyə daha sonra İngilis-Amerikan fizik David Bohm tərəfindən ölçmələri ehtiva edəcək şəkildə genişləndirildi. De Broglie-Bohm nəzəriyyəsi olaraqda anılan, gizli dəyişən nəzəriyyəsinin bilinən ilk örnəyi olan bu nəzəriyyəyə görə, pilot dalğası, cazibə kimi sahəsi içindəki bütün parçacıqları təsir edən adi güc sahələrinin əksinə, sadəcə bir parçacığa təsir edər. Hər parçacığın, kainatdakı bütün digər parçacıqların mövqeyini qavrayan sadəcə özünə aid xüsusi bir pilot dalğası var. Pilot dalğası xüsusi parçacığını güc tətbiq edərək yox, bir radar şüalanması kimi məlumat təmin edərək istiqamətləndirir. Bu nəzəriyyə, yalnız bir fəza-zaman içində yer alır, lokal deyil, realistik və deterministikdir. Eyni anda bir parçacığın mövqe və sürətinin təsbiti hər vaxtkı müəyyənsizlik prinsipi çərçivələnməsinə tabedir. Şredinger dalğa tənliyinə görə gəlişən dalğa funksiyası əsla çökməz. Qeyri lokallığa uyan bir gizli dəyişənlər nəzəriyyəsi olan bu nəzəriyyə, Bell bərabərsizliyini təmin edər. Parçacıqların hər vaxt dəqiq pozisiyaları olduğundan ölçmə problemini həll etmişdir.

Ramiz Vaqif oğlu Qasımov (17 fevral 1975, Jdanov – 22 oktyabr 2020, Bakı) — Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələrinin polkovnik-leytenantı, USTA dərəcəli pilot, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi, Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı.2020-ci il sentyabrın 27-də başlanan İkinci Qarabağ müharibəsinin birinci saatlarında "SPAYK" uzun mənzilli raketlərilə silanlanan "Mi-17" hücum vertolyotu ilə cəbhənin Tərtər-Madagiz-Talış istiqamətlərində Ermənistan Ordusunun strateji əhəmiyyətli hədəflərini məhv edən birinci pilotlardan idi. Hərbi hədəflərin məhv edilməsindən sonra Ramiz Qasımovun idarə etdiyi "Mi-17" hücum vertolyotu geri dönən zaman Tərtər rayonunun Azad Qaraqoyunlu istiqamətində olan zaman Ermənistan Hərbi Hava Qüvvələrinin Hava Hücumundan Müdafiə Qoşunlarının (HHM) bölmələri tərəfindən vurulmuşdur. Ramiz Qasımov dərhal bortda olan digər 2 nəfər heyət üzvünə vertolyotdan "atılma" əmrini vermişdir. Özü isə "Mi-17" hücum vertolyotunun yaşayış evlərinə düşməməsi üçün boş sahəyə tərəf istiqamətləndirməyə başlamışdır. Nəticədə Ramiz Qasımov vertolyotla yaşayış məntəqəsindən uzağa, boş sahəyə istiqamətlənməyi bacarmışdır. Özü son anda paraşütlə vertolyotdan atılsa da, başından ağır zərbə almışdır. Koma vəziyyətində 25 gün qalandan sonra oktyabrın 22-də həlak olmuşdur. == Həyatı == Ramiz Qasımov 1975-ci il fevralın 17-də Beyləqan şəhərində anadan olub. === Təhsili === Ramiz Qasımov 1981-ci ildə Beyləqan şəhərində 4 nömrəli tam orta məktəbin birinci sinfinə daxil olmuşdur və 1992-ci ildə oradan məzun olmuşdur. 80-ci illərin sonları, 90-cı illərin əvvəlində Ermənistanın Azərbaycana qarşı ərazi iddiaları Birinci Qarabağ müharibəsinin başlamasına səbəb olmuşdur.

Vaqif Qurbanov (1967, Bakı – 13 iyun 1992, Əsgəran, Xocalı rayonu) — Müstəqil Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələrinin ilk hərbi təyyarəçisi, Qarabağ müharibəsi şəhidi (1992). == Həyatı == Vaqif Qurbanov 1967-ci ildə Bakıda anadan olub. Əslən Tovuz rayonunun Qovlar kəndindəndir. 1989-cu ildə Borisoqlebsk Ali Hərbi Aviasiya Məktəbini bitirib. Təhsilini başa vurduqda sonra SSRİ Hərbi Hava Qüvvələrində, daha dəqiq Əfqanıstan müharibəsi zamanı təşkil edilmiş və "Su-25" təyyarələri ilə komplektləşdirilmiş, Sitalçaydakı Aviasiya polkunda zabit kimi xidmətə başlayıb. Daha sonra isə Azərbaycan ərazisindəki aviasiya alaylarından birində xidmət edib. Gəncə, Yevlax, Kürdəmirdə hərbi alayların yaradılmasında yaxından iştirak edib. 1992-ci ildə Nizami rayon məhkəməsinin qərarı ilə ölmüş elan edilib. === Ailəsi === 20 aprel 1991-ci ildə Nəzakət adlı xanımla ailə həyatı qurub. Sevinc adlı bir qızı yadigar qalıb.

İki tava dili — Çukot dənizində yerləşən və faktiki olaraq ada. Çukot yarımadasına doğru uzanmış formadadır. İnzibati cəhətdən Çukot Muxtar Dairəsinin İultinski rayonu ərazisinə daxildir. Ada 52,5 km uzunluğa və 1 km enə malikdir. Əsasən qumdan təşkil olunmuşdur. Hündürlüyü 11 metrdir. Bu bölgədə qabarmanın hündürlüyü 2 metrdir. == Tarixi == Çukot dilində Тenkerqınpilqin adlanır. Bu ad vaxtı ilə burada yaşamış çukçanın şərəfinə adlandırılıb. Adanın çağdaş adı 1933-ci ildə iki Amerikalı təyyrəçilərin şərəfinə adlandırılmışdır.

İki tava dili — Çukot dənizində yerləşən və faktiki olaraq ada. Çukot yarımadasına doğru uzanmış formadadır. İnzibati cəhətdən Çukot Muxtar Dairəsinin İultinski rayonu ərazisinə daxildir. Ada 52,5 km uzunluğa və 1 km enə malikdir. Əsasən qumdan təşkil olunmuşdur. Hündürlüyü 11 metrdir. Bu bölgədə qabarmanın hündürlüyü 2 metrdir. == Tarixi == Çukot dilində Тenkerqınpilqin adlanır. Bu ad vaxtı ilə burada yaşamış çukçanın şərəfinə adlandırılıb. Adanın çağdaş adı 1933-ci ildə iki Amerikalı təyyrəçilərin şərəfinə adlandırılmışdır.

"Qazaxıstanın pilot-kosmonavtı" (qaz. Қазақстанның ғарышкер-ұшқышы ) Qazaxıstan Respublikasının 1 aprel 1993-cü il tarixli "Qazaxıstan Respublikasının dövlət mükafatları haqqında" 2069-XII saylı Qanunu əsasında təsis edilən fəxri addır. Müəyyən bir kosmik uçuş proqramını uğurla başa vurmuş, onlara verilən elmi, texniki, tədqiqat və praktik vəzifələri nümunəvi şəkildə yerinə yetirənlərə verilir.Fəxri adla ilk təltif olunan kosmonavt Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Toktar Onqarbayeviç Əbubəkirov 15 oktyabr 1994-cü ildə təltif olunmuşdur. 1 dekabr 1995-ci il tarixli Sərəncam əsasında bu fəxri adla daha 2 nəfər — keçmiş kosmonavt, hərbi hava general-leytenantı Talqat Amangəldiyeviç Musabayev və Qazaxıstanın və Rusiya Federasiyasının Milli Qəhrəmanı, Rusiya və Qazaxıstan kosmonavt Yuri İvanoviç Malençenko təltif edildi. 20 il bu fəxri ad ilə hansısa şəxs təltif olunmadı. Lakin, 14 oktyabr 2015-ci il tarixli Sərəncamla bu fəxri ad ilə Qazaxıstanın Milli Qəhrəmanı, kosmonavt Aydın Akanoviç Aimbetov təltif edildi. Qazaxıstan pilot-kosmonavtları: Toktar Əbubəkirov — 15.10.1994; Talqat Musabayev — 01/12/1995; Yuri Malençenko — 01/12/1995 ; Aydın Aimbetov — 14.10.2015. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Qazaxıstanın mükafatları və mükafatları В. Григорьев. Qazaxıstan Respublikasının dövlət mükafatları // Peterburq kollektoru : qəzet. — SPb., 2005.

Azərbaycan Respublikasının əməkdar pilotu — yeni aviasiya texnikasının öyrənilməsində, uçuş kadrlarının hazırlanmasında və uçuşların təhlükəsizliyinin təmin olunmasında böyük xidmətləri olan, ixtisası üzrə azı 25 il işləyən və ən azı 10000 saat uçuş yerinə yetirən Azərbaycan Respublikasının mülki aviasiya uçuş heyətinin üzvlərinə verilən fəxri ad.

Test pilotu — yeni yaradılmış olan təyyarələrdə meydana çıxması ehtimal edilə bilən hər cür qəza və yanğını bir sınaq uçuşu ilə araşdıran təhkim edilmiş şəxs. Test pilotlarının yaxşı uçuş mühəndisliyi təhsili alması vacibdir. 1950-ci illərdən sonra bir çox test pilotu kosmonavt olmuşdur. == Xarakterik xüsusiyyətləri == Test uçuşundan anlamalıdır; Təyyarənin xüsusiyyətlərini bütün tərəfləri ilə bilməlidir; Hər test uçuşunun nəticəsini çıxarmağı bacarmalıdır; Yaxşı ön müşahidə qabiliyyətinə sahib olmalıdır, problem yarandıqda müdaxilə etməyi bacarmalıdır. == Məşhur test pilotları == Neil Armstrong, X-15 pilotu və Ay səthində gəzmiş ilk insan.

Twenty One Pilots və ya TWENTY ØNE PILØTS — Ohayoda qurulmuş amerikan musiqi qrupu. Qrup 2009-cu ildə Tayler Jozef və Coş Dan tərəfindən qurulmuşdur.

Azərbaycan Respublikasının əməkdar pilotu — yeni aviasiya texnikasının öyrənilməsində, uçuş kadrlarının hazırlanmasında və uçuşların təhlükəsizliyinin təmin olunmasında böyük xidmətləri olan, ixtisası üzrə azı 25 il işləyən və ən azı 10000 saat uçuş yerinə yetirən Azərbaycan Respublikasının mülki aviasiya uçuş heyətinin üzvlərinə verilən fəxri ad.

== 2013 ==

1950-ci illərdən bu yana Formula 1 pilotlarının tam siyahısı. Ən azı bir Qran-pridə 910 müxtəlif pilotlar iştirak etmişdilər, lakin onlardan 144-ü yarışa başlamaşdır, çünki onlar yarışdan qabaq müvəffəqiyyət qazandılar (Formula-1 pilotlarının siyahısında göstərilmişdir). Ən çox Qran-pridə iştirak edən Rubens Barrikello, 326 Qran-pridə (322 yarış) iştirak etdi. 1990-ci ilədək, pilotun bütün balları çempionata hesablanmırdı (Formula 1-də xal toplama sisteminə) — mötərizədə olmayan balların sayı çempionata gedənləri nəzərdə tutur; parantez içərisindəki sayı ümumi nöqtəni göstərir. Yalnız 1950–1960-cı illərdə dünya çempionatında Formula 1-də olan Indianapolis-500-də iştirak edən pilotlar. Dünya çempionları qalındır. Ayrı bir cədvəl cari Dünya Kubokunda iştirakçıları siyahıya alır. Cari yarışlarda iştirak edən bəzi Qran Prlarda ehtiyat pilotlar haqqında məlumat (2003-cü ildən etibarən qaydalara uyğun olaraq), pilotların ümumi siyahısının sonunda ayrı bir masada toplanır. Məlumatlar 2017-ci ildən etibarən Əbu-Dabi Qran-prisi 2017 və bu mövsümün pilotlarıdır. == Formula 1-in hazırkı pilotları == 02/04/2019 tarixində yenilənib == Formula 1-in keçmiş pilotları == === Cümə pilotları === == Ölkə üzrə == Çempionatda 39 fərqli ölkədən yarışçılar iştirak edirdilər.

Hərbi Pilotsuz Uçuş Aparatı (qısaca: HPUA), Hərbi məqsədlər üçün istifadə olunan Pilotsuz Uçuş Aparatı, Hərbi PUA, Silahlı Pilotsuz Uçuş Aparatı (qısaca: SPUA), Silahlı PUA olaraq da bilinən bu Pilotsuz uçuş aparatı növü, adətən bomba, raket və/yaxud ATGM kimi təyyarə sursatlarını daşıyır və dron hücumları üçün istifadə edilirlər. Bu texnikalar adətən real vaxt rejimində insan nəzarəti altında fəaliyyət göstərirlər və müxtəlif səviyyələrdə avtonomluğa malikdirlər. Bu tip təyyarələrdə oturaq bir pilot yoxdur. Operator bu texnikanı uzaq terminaldan idarə etdiyi üçün bu texnikalarda pilot üçün lazımi avadanlıqlara ehtiyac qalmır, nəticədə pilotlu təyyarədən daha az çəki və daha kiçik ölçüyə malik olurlar. Bir çox ölkədə operativ yerli pilotsuz uçuş aparatları mövcuddur və daha bir çox pilotsuz uçuş aparatları da ya idxal olunur və yaxud da inkişaf proqramları vasitəsilə inkişaf etdirilir.

Evgeniya (lat. Eugenia) – mərsinkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Sinonimləri == == Növləri == == İstinadlar == Evgeniya:The Plant List saytında takson barədə məlumat.

Kosmik gəmi — kosmosa uçmaq üçün istifadə edilən nəqliyyat vasitəsi, gəmi və ya aparatdır. Kosmik gəmilərin məqsədlərinə kommunikasiya, Yerin müşahidəsi, meterologiya, naviqasiya, kosmosda koloniyaların yaradılması, planetlərin tədqiq edilməsi və insan və yüklərin daşınması daxildir. Əsas hərəkətverici element kimi adi raket mühərriklərindən istifadə edilir. Günəş şüaları ilə işləyən mühərriklərdən hələ istifadə edilmir. Kosmik gəmilər yerə enmə qabiliyyətinə görə fərqlənirlər. Onlardan bir qismi paraşütlərlə (Soyuz, Vostok), digərləri isə bir başa yerin atmosferini keçdikdən sonra adi təyyarə kimi yerə enə bilirlər (məsələn Spase Shutle, Buran). Paraşütlə düşən kosmik gəmi hissəsinə stabilləşdirici aerodinamik forma verilir. Bu onların atmosferə daxil oduqdan sonra hərəkətini tənzimləyir.

Pilotlu kosmik uçuş proqramı, heyəti insan olan və bəlkə insanları sərnişin kimi də daşıyan kosmik uçuşlara verilən addır. Bu robotik kosmik gəmilər, kosmik zondlardan və ya uzaqdan idarə olunan peyklərdən fərqlidir.

Pilotsuz uçuş aparatı (PUA) (ing. unmanned aerial vehicle - insansız hava apparatı), çox vaxt qısaca dron (ing. drone) kimi qeyd edilir — bortunda pilot olmayan uçuş aparatıdır. PUA-lara mürəkkəb sensor, avtopilot, nəzarət, müşahidə və nəzarət kompleks sistemləri quraşdırılır. PUA-lar vasitəsilə kəşfiyyat və ya müşahidə aparmaq, pilotlu təyyarələrlə müqayisədə daha asandır. Eyni zamanda bəzi PUA modelləri silahla təmin olunur. == Etimologiya == İngilis dilində işlənən Unmanned Aerial Vehicle hərfi tərcümədə İnsansız Hava Apparatı deməkdir. Lakin, Azərbaycan dilində daha çox işlənən Pilotsuz Uçuş Aparatı ifadəsi Rus dilindəki Беспилотный Летательный Аппарат termininin hərfi tərcüməsidir.

Pilotsuz uçuş aparatı (PUA) (ing. unmanned aerial vehicle - insansız hava apparatı), çox vaxt qısaca dron (ing. drone) kimi qeyd edilir — bortunda pilot olmayan uçuş aparatıdır. PUA-lara mürəkkəb sensor, avtopilot, nəzarət, müşahidə və nəzarət kompleks sistemləri quraşdırılır. PUA-lar vasitəsilə kəşfiyyat və ya müşahidə aparmaq, pilotlu təyyarələrlə müqayisədə daha asandır. Eyni zamanda bəzi PUA modelləri silahla təmin olunur. == Etimologiya == İngilis dilində işlənən Unmanned Aerial Vehicle hərfi tərcümədə İnsansız Hava Apparatı deməkdir. Lakin, Azərbaycan dilində daha çox işlənən Pilotsuz Uçuş Aparatı ifadəsi Rus dilindəki Беспилотный Летательный Аппарат termininin hərfi tərcüməsidir.

Pilotun elektron planşeti (ing. Electronic Flight Bag (EFB)) — Təyyarə heyətinə elektron sənədlərə giriş imkanı təmin etmək, naviqasiya hesablamaları və digər köməkçi funksiyaları yerinə yetirmək üçün nəzərdə tutulmuş bir kompüter, məsələn, nəzarət kameralarından görüntülər çıxarmaq və s. EFB planşeti stasionar PC-nin ayrı sxeminin (sistem bloku / monitor) variantında və ya portativ planşet kompüterin variantında fərdi kompüterdir. EFB planşeti, çəkisi 20 kq və ya daha çox ola biləcək təyyarənin (Uçuş Əməliyyatı Təlimatı, Uçuş Təlimatı, naviqasiya tabloları, Minimum avadanlıq siyahısı və s.) sənədlərinə ehtiyacını aradan qaldırır. Elektron sənədlərlə işləmək sənədlər üzrə naviqasiya vasitələrindən (istinadlar, əlfəcinlər, axtarış)istifadə etməklə ənənəvi kağız sənədləşmə işləri ilə müqayisədə daha səmərəlidir. EFB planşetindəki mühəndis və naviqasiya hesablamalarının avtomatlaşdırılması, müxtəlif qrafiklər, cədvəllər (uçuş və enmə xüsusiyyətlərinin asılılığı, xarici şəraitdən yanacaq sərfiyyatı, düzəliş amilləri və s.) istifadə edərək ənənəvi çoxfaktorlu hesablamaların istifadəsindən imtina səbəbindən təyyarə heyətinə daha səmərəli işləməyə imkan verir. == Aparat tətbiqi sinifləri == FAA AC 120–76C tövsiyə olunmuş dairəsinə əsasən, EFB planşetləri onların aparat satışından asılı olaraq üç sinfə bölünür: Sinif 1 — təyyarənin göyərtəsində sabitlənməmiş, təyyarənin məlumat avtobuslarına qoşulmayan və təyyarənin enerji təchizatı sistemindən enerji almayan mobil kütləvi istehsal olunan müstəqil kompüterlər. 1-ci sinif planşetlər təyyarə quruluşunun bir hissəsi deyildir, buna görə də onlar təyyarə tipi sertifikatına daxil deyildir. Sinif 2 — təyyarənin kokpitinə quraşdırılmış və çıxarıla bilən mobil kütləvi istehsal olunan kompüterlər. 2-ci sinif bir planşeti təyyarədən güc alır və təyyarə sistemlərindən məlumat alır, məsələn, təyyarənin yeri haqqında bir siqnal, nəzarət kameralarından video siqnal.2-ci sinif planşetləri təyyarənin quruluşuna daxil deyil.

Senecio pilotus (lat. Senecio pilotus) — mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin xaçgülü cinsinə aid biki növü. Çili üçün endemik növdür.

İti qovan — Azərbaycanda istehsal olunan pilotsuz uçuş aparatı. Köhnə adı "Zərbə". == İstehsalı == Məmulatların istehsalı üçün hissələr ilkin mərhələdə konstruksiya ölçülərinə uyğun kompozit materiallardan hazırlanır. Daha sonra xüsusi qəliblərdə hazırlanan hissələr yoxlanılaraq yığım sexinə verilir və quraşdırma prosesi aparılır. Qurğuda xüsusi izləmə mini optik kamerası yerləşdirilir. Aparat xüsusi elektron mühafizə sisteminə malik olmaqla, elektron maneə vasitələrinə qarşı dayanıqlıdır. Peyk GPS əlaqəsi itən zaman aparat sərbəst döyüş tapşırığını yerinə yetirməyə qadirdir. Məhsulun istehsalı ilə müxtəlif ixtisaslar üzrə xüsusi təlim-tədris kursu keçmiş milli kadrlar məşğul olurlar. Xüsusi test yoxlamalarından sonra pilotsuz uçuş aparatları Silahlı Qüvvələrin istifadəsinə verilir."Zərbə” PUA gecə və gündüz, istənilən hava şəraitində sərbəst şəkildə düşməni izləmək və ona zərbə endirmək imkanına malikdir. Həmçinin partladıcı gücə malik yeni aparat qəlpəli fuqaslı piyada əleyhinə, müxtəlif texnikaya və canlı qüvvəyə qarşı effektivdir.

İti qovan — Azərbaycanda istehsal olunan pilotsuz uçuş aparatı. Köhnə adı "Zərbə". == İstehsalı == Məmulatların istehsalı üçün hissələr ilkin mərhələdə konstruksiya ölçülərinə uyğun kompozit materiallardan hazırlanır. Daha sonra xüsusi qəliblərdə hazırlanan hissələr yoxlanılaraq yığım sexinə verilir və quraşdırma prosesi aparılır. Qurğuda xüsusi izləmə mini optik kamerası yerləşdirilir. Aparat xüsusi elektron mühafizə sisteminə malik olmaqla, elektron maneə vasitələrinə qarşı dayanıqlıdır. Peyk GPS əlaqəsi itən zaman aparat sərbəst döyüş tapşırığını yerinə yetirməyə qadirdir. Məhsulun istehsalı ilə müxtəlif ixtisaslar üzrə xüsusi təlim-tədris kursu keçmiş milli kadrlar məşğul olurlar. Xüsusi test yoxlamalarından sonra pilotsuz uçuş aparatları Silahlı Qüvvələrin istifadəsinə verilir."Zərbə” PUA gecə və gündüz, istənilən hava şəraitində sərbəst şəkildə düşməni izləmək və ona zərbə endirmək imkanına malikdir. Həmçinin partladıcı gücə malik yeni aparat qəlpəli fuqaslı piyada əleyhinə, müxtəlif texnikaya və canlı qüvvəyə qarşı effektivdir.

Pito Borusu — cari maye (suspenziya) və ya qazın tam təzyiqini ölçmək üçün cihaz. Onun ixtiraçısı, fransız mühəndis-hidravlik Henri Pito (Henry Pito) adı ilə adlandırılmışdır (1732). L - formali bir boru şəklindədir. p ∂ ≈ ξ ρ V o 2 2 , {\displaystyle p_{\partial }\approx \xi {\frac {\rho V_{o}^{2}}{2}},} Harda ki, ρ {\displaystyle \rho } – hərəkət edən (qələn) mühitin sıxlığı; V o {\displaystyle V_{o}} – axın sürəti; ξ {\displaystyle \xi } – əmsal. Təzyiq altında olan (pnevmometrik və ya tam təzyiq borusu) Pito borusu xüsusi cihaz və qurğulara qoşulur. Diferensial manometrlərlə komplektdə qaz gəlirlərdə və ventilyasiya sistemlərində nisbi sürətin və həcm sərfinin müəyyən edilməsində tətbiq olunur.

Ponti Pilat (lat. Pontius Pilatus) — Yəhudi əyalətinin V prefekti, Suvarilər rəisi. İosiv Flaviy və Taçit onu prokurator adlandırsalar da 1961 ci ildə aşkar edilmiş, Pilatın yaşıdı olan Kesari yazısında göstərilir ki, 6-41 ci illərdə o, prefekt vəzifəsini daşımışdır. Əhdi-Cədidə görə sinedrionun (dini şuranın) başçısı Kaiafanın təkidinə baxmayaraq, Ponti Pilat məhkəmədə İsaya ölüm hökmü verməkdən üç dəfə çəkinmişdir. Pilatın həyat yoldaşı Klavdiya Prokula İsanın yuxusunda ona əzab verdiyini söyləyərək onu öldürməməyi ərindən israrla xahiş edir.Buna görə də bəzi xristian təriqətlərində onun adı - Klavdiya Prokula əziz tutulur. “Onlar bağırırdılar: Onu çarmıxa! Çarmıxa! O, üçüncü dəfə onlara dedi: O nə bəd iş görmüşdür? mən Onu öldürmək üçün heç bir səbəb görmürəm ki, Onu cəzalandırım, buraxacağam. Lakin onlar gurultu ilə bağırırdılar ki, o, çarmıxa çəkilsin; və rahibin çığırtıları da onlara qatışmışdır.

Ponti Pilat (lat. Pontius Pilatus) — Yəhudi əyalətinin V prefekti, Suvarilər rəisi. İosiv Flaviy və Taçit onu prokurator adlandırsalar da 1961 ci ildə aşkar edilmiş, Pilatın yaşıdı olan Kesari yazısında göstərilir ki, 6-41 ci illərdə o, prefekt vəzifəsini daşımışdır. Əhdi-Cədidə görə sinedrionun (dini şuranın) başçısı Kaiafanın təkidinə baxmayaraq, Ponti Pilat məhkəmədə İsaya ölüm hökmü verməkdən üç dəfə çəkinmişdir. Pilatın həyat yoldaşı Klavdiya Prokula İsanın yuxusunda ona əzab verdiyini söyləyərək onu öldürməməyi ərindən israrla xahiş edir.Buna görə də bəzi xristian təriqətlərində onun adı - Klavdiya Prokula əziz tutulur. “Onlar bağırırdılar: Onu çarmıxa! Çarmıxa! O, üçüncü dəfə onlara dedi: O nə bəd iş görmüşdür? mən Onu öldürmək üçün heç bir səbəb görmürəm ki, Onu cəzalandırım, buraxacağam. Lakin onlar gurultu ilə bağırırdılar ki, o, çarmıxa çəkilsin; və rahibin çığırtıları da onlara qatışmışdır.

Karl Qustaf Pilo (isv. Carl Gustaf Pilo; 5 mart 1711[…], Runtuna[d] – 2 mart 1793[…], Stokholm) — İsveç portret rəssamı. == Erkən həyatı == Karl Qustaf Pilo 1711-ci ildə rəssam Olaf Pilo (Pijhlow) və Beata Yonsdotter Salstedtin ailəsində, İsveçin Södermanland, Nyköping yaxınlığındakı Runtun kilsəsinə yaxın olan Gekşeter fermasında anadan olmuşdur. Karyerası haqqında ilk məlumatlar həyatında müasir olan iki mənbə arasındakı fikir ayrılıqlarına görə bir çox uyğunsuzluğu ehtiva edir. Ehtimal ki, Drottninqholm və Stokholm sarayında dekorativ rəssam kimi bir gənc rəssam kimi həyatını qazanan atasından ilk təlimini almışdır, baxmayaraq ki, digər mənbələr Stokholmda Krisman adlı bir rəssamdan təhsil aldığını göstərir. Pilonun təhsili 1723-cü ildə Stokholmda başlanmışdır. Pilonun karyerası sənət rəssamı kimi başladı. 1731-ci ildə tələbə oldu. Alman tarixçi-coğrafiyaşünası Anton Fridrix Byuşiqə (1754) görə, Pilo Almaniyadan Vyanaya 1734–36 köçüb; lakin bu məlumat, Pilonun Skandinaviyadan heç vaxt ayrılmadığını iddia edən Tur Uennberq (1794) ilə ziddiyyət təşkil edir. Belə ki, bu məlumata Pilo, əksinə 1735-ci ildə yeni yaradılan İsveç Rəsm Akademiyasında təhsil alıb.

Epsilon Ursae Majoris (εUMa) — Böyük Ayı bürcünün ən parlaq ulduzu. Parlaqlığı 1.76 maqnitudadır. Parlaqlığına görə Yer kürəsindən görünə bilən spektrdə ən parlaq ulduzlar arasında Günəşdən sonra 30-ci yerdədir. Hipparkos Kataloqunda HIP 62956 nömrəsi ilə qeyd olunan ulduza ənənəvi olaraq Aliot adı verilmişdir. Yer kürəsindən 81 işıq ili məsafədə yerləşir. Öz oxu ətrafında dönmə periodu 5,088 gün davam edir.

Bilet (fr. "billet", orta əsrlərdə "billetus" — məktub, şəhadətnamə, vəsiqə) — özündə müvafiq göstəriciləri əks etdirən müəyyən formaya malik sənəd. Adətən təqdim edilir. Bilet bəzən ixtisaslaşmış təşkilat tərəfindən adlı formada da rəsmiləşdirilir. Bu, ona malik olan subyektin təşkilat-emitentin peşə fəaliyyətinin predmetini təşkil edən xidmətlərdən istifadə etməsinin legitimliyi hüququnu təsdiq edir. Məsələn, gediş bileti sərnişin daşıma müqaviləsinin bağlanmasını təsdiq edir. Ümumi halda bilet pullu tədbirə giriş və ya pullu xidmətdən istifadə üçün hüququ sənəddir. == Formaları == Biletlər müxtəlif formada ola bilər: Şəxsin müəyyən ictimai təşkilata mənsubiyyətini (məsələn, partiya bileti, həmkarlar ittifaqı bileti) təsdiq edən sənəd; Şəxsin müəyyən dövr ərzində bir qədər məhdudlaşdırılmış ərazidə (məsələn, ovçuluq bileti) müəyyən fəaliyyət növü ilə məşğul olmaq hüququnu təsdiq edən sənəd; Tarixən təşəkkül tapmış və sabit söz birləşmələrində (məsələn, bank bileti, dövlət bankı bileti, dövlət xəzinə bileti) sənədin adlandırılması üçün istifadə edilən termin; Kitabça, kartoçka, vərəqə və s. şəklində olub, sahibinin partiyaya və ya hər hansı bir ictimai təşkilata mənsubiyyətini təsdiq edən sənəd. Məsələn, həmkarlar ittifaqı bileti; Maliyyədə kağız pul.

Dilos və ya Delos (q.yun. Δῆλος) — Yunanıstanda, Egey dənizinin Kiklad adalarında ada. Ada Cənubi Egey adaları periferiyasının Mikonos periferiya vahidinin Mikonos icmasında (dim) yerləşir. 2011-ci ilin əhali siyahıyaalmasında əldə olunan məlumatlara görə, adanın əhalisi 24 nəfərdir. Adanın sahəsi 3.536 km2, sahili isə 14 kilometr (8.7 mil) uzunluğundadır.Adanın ən hündür nöqtəsi Kint zirvəsidir. Diloslu Apollon homerik himninə görə, qədim əkiz tanrılar olan Apollon və Artemidanın doğumu Kinf dağında gerçəkləşmişdir. Qədim dövrlərdə Dilos adası yunanlar üçün müqəddəs bir yer olmuşdur. Apollon və Letoya burada sitayiş edilmişdir. Adada Apollon məbədi, Leto məbədi və Dionis evi kimi çoxlu tarixi memarlıq abidələri var.Adadakı tək çay İnopdur. Çay yağış zamanı daşır.Adada e.ə.

Epidot — Ca2 Fe Al2O [SiO4] [Si2O7] (OH) - Monoklinik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: tez-tez rast gələn. == Növ müxtəliflikləri == Pyemontit, tamavit, muxinit və başqaları. == Xassələri == Rəng – adətən müxtəlif intensivlikli yaşıl: sarımtıl-yaşıl, püstəyi-yaşıl, otu-yaşıl, tünd-yaşıl, bəzən çəhrayı, boz, qara, rəngsiz; Mineralın cizgisinin rəngi – ağdan püstəyi-yaşıladək; Parıltı – güclü şüşə, qatranı, ayrılma müstəvilərində–sədəfi; Şəffaflıq – yarımşəffaf, nadir hallarda şəffaf; Sıxlıq – 3,38-3,49; Sərtlik – 6-7; Ayrılma – {001} üzrə mükəmməl, {100} üzrə qeyri-mükəmməl; Sınıqlar – qabıqvari, qeyri-hamar; Morfologiya – kristallar: prizmatikdən iynəvariyədək, çox vaxt izununa istiqamətli kəskin cizgilərlə örtülü olur; İkiləşmə: çox zaman {100}, bəzən {001} üzrə; Mineral aqreqatları: druzalar, radial-şüalı, çubuq - və kolvari, sıx massiv əmələgəlmələr. == Mənşəyi və yayılması == Tipik kontakt-metasomatik mineral olub, skarnlarda geniş yayılmışdır. Hidrotermal epidot adətən müxtəlif püskürmə süxurlarda olan piroksenlərin, amfibolların və plagioklazların hidrotermal dəyişilmələri zamanı əmələ gəlir. Epidota habelə hidrotermal damarlarda, effuziv süxurların badamcıqlarında və terrigen mineral kimi qumlu-gilli çöküntülərdə rast gəlinir. Metamorfik epidot yaşıl şistlərdə, qneyslərdə, kristallik şistlərdə, amfibolitlərdə qeyd olunur. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: qranat, vezuvian, diopsid, xlorit, skapolit, albit, kvars və b. Mineralın tapıldığı yerlər: Knappenvand (Avstriya); Sen-Qotard (İsveçrə); Katsna-Yama, Polyakov (Rusiya) və b.

Epiloq (yun. έπίλογος — sözdən sonra) — sonuncu hissə, bitmiş əsərə əlavə olunan və əlavə olunması mütləq olmayan hissə. Proloq kimi əvvəlcə əsərdə bəhs olunan şəxslər haqqında məlumat verir və ya oxucunu şəxsin əvvəlki həyatı haqqında məlumatlandırır. Epiloq ondan fərqlənir ki, düşüncə ola bilər, onda epiloq — həmişə hekayə kimi olur. Tipik epiloq — bəzən hər hansı bir başlığı olmadan — Dostoyevski və Turqanov kimi əsəri bitirirlər. Epiloqlar ümumiyyətlə gələcəkdə, əsas süjet bitdikdən sonra baş verir. Bəzi janrlarda, bir sıra əsərlərdə növbəti hissəyə işarə etmək üçün istifadə edilə bilər. Oxucuların marağını təmin etmək və hekayənin bitməmiş hissələrini gizlətmək üçün də istifadə olunur .

Filon — ad və soyad. Bu adı və soyadı olan tanınmışlarFilon İskəndəriyyəli — Ellinizm dövrünün yəhudi filosofu, Bizanslı Filon — Arximedin dövründə yaşamış mühəndis.

Kilit — Azərbaycan Respublikası Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad rayonunda kənd. == Coğrafi mövqeyi == Rayonun mərkəzindən 16 km cənub şərqdə, Naxçıvan-Bakı dəmir yolunun sol tərəfində, Zəngəzur silsiləsinin ətəyindədir. == Tarixi == Zaqafqaziya MİK-in 1929-cu il 18 fevral tarixli qərarına əsasən Ordubadın Qorçevan kəndində Naxçıvan MSSR-in 9 kəndi sırasında əkin yerləri və otlaqları ilə birlikdə qanunsuz olaraq Ermənistan SSR-ə birləşdirildi. Bundan əlavə Qorçevan ermənilərin hələ 1921-ci ildən icarəyə götürdükləri, 1923-cü ildən zorakılıqla sahibləndikləri Kilit kəndi torpaqlarının bir hissəsi də bu respublikaya qatıldı. 1992-ci ildə erməni silahlı quldurlarının basqınları nəticəsində əhalisi Ordubad rayonunun müxtəlif yerlərinə köçmüşdür. Hər tərəfdən sıldırım yamaclı dağ və dərələrlə əhatə olunan Kilit kəndinin cənub şərqində karst mağarası mövcuddur (mağaranın dəhliz və salonlarında stalaktik və stalaqmitlər var). Mağaraların girəcəyində aşkar edilmiş mədəni təbəqə qalıqları onların qədim insan məskənləri olduğunu göstərir. Kilit yaxınlığında Ül dərəsi adlı yerdə orta əsrlərə aid yaşayış yerinin qalıqları və qəbir abidələri aşkar edilmişdir.

Kulot (fr. cul sözündən götürülmüşdür = sağrı deməkdir) XIIV-XVIII əsrlərdə fransız zadəgan və əsilzadələrinə məxsus geyim - dizlikli şalvar və ya bric. Kulot geyim dizdən bir qədər aşağıya qədər olan dar bir tuman ya şalvar olub, məxmər, ipək (zadəgan və aristokratlar üçün) və ya adi kətan və yun parçadan (sənətkarlar üçün) eləcə də dəridən (süvarilər, əsgərlər üçün) tikilir.

Lilit (ivr. ‏לילית‏‎; lilit, və ya lilith) — yəhudi mifologiyasında xarakter, ilk dəfə Babil Talmudda aşkar olunmuşdur. Mesopotamiya mətnlərində Lilit əksər hallarda şeytan qadın sinfi (Līlīṯu) ilə əlaqəli göstərilir. Yəhudilər Liliti şər qüvvə hesab edirlər. Yəhudi folkloruna görə üç mələk Liliti məcbur etdilər ki, üstündə o üç mələyin (Sanvi, Sansanvi və Semanqelaf) adları yazılmış gözmuncuğu taxmış ana və uşaqlara zərər verməyəcəyinə dair and içsin.Ben Sira əlifbası Lilitin Adəmin birinci həyat yoldaşı olduğunu bildirən ilk kitabdır. Bu ideya Yaradılış kitabında olan ikiqat ayələrin şərhinə dayanır. Tövratın ilk hissəsi olan Yaradılışın birinci Babında Adəm ilə birlikdə bir dişi yaradıldığından bəhs edilir, ikinci hissədə isə Adəmin qabırğa sümüyündən bir dişi yaradıldığı yazılmışdır. İnanca görə Lilit Adəm ilə eyni zamanda və eyni anda yaradıldığına görə Adəm ilə bərabər olduğu fikrində idi, bu səbəbdən də Adəmə tabe olmağı şiddətlə rədd etmişdi, tanrıya qarşı çıxmış və cənnətdən uzaqlaşdırılmışdı. Bundan sonra tanrı Adəmin qabırğa sümüyündən Həvvanı yaradır. Həvva kişisinin bir parçasından yaradıldığına görə ona tabe olur.

Əli Ramdani (1984), daha yaxşı səhnədəki adı Lilou ilə tanınan, Əlcəzair mənşəli fransız bi-boydur.

Lolot, və ya İstiot-lolot (latın dilində:Piper lolot) — İstiota oxşar bitki növlərindən biridir. Lolot ağ gülləri, hündürlüyü 45–60 sm olan bitkidir. Cənub-Şərqi Asiyada yetişdirilən Lolot bitkisinin vətəni Hind-Çin yarımadasıdır. Vyetnam, Laos, və şimal-şərqi Tailand sakinlərinin mətbəxlərində ət yeməklərinin hazırlanmasında lolot bitkisinin yarpaqlarından geniş istifadə olunur, həmçinin bu bitkinin yarpaqları ABŞ-də yaşayan Laos və Vyetnam icmaları üçün ixrac olunur Bundan başqa, lolot yarpaqlarından ilan sancması, soyuqlama, mədə qıcqırmaları zamanı müalicə, həmçinin kosmetika məqsədilə istifadə olunur.