Mənşəyi haqqında iki mülahizə ola bilər: 1. Tanımaq feili ilə bağlıdır, “tanınan”, “sitayiş edilən” deməkdir
lat. tautalum – kimyəvi element + yun. lithos – daş
Ağac budaqlarından hazırlanır, şumu hamarlamaq üçün istifadə olunur. Taptamaq, tapalamaq feili ilə qohumdur
Təqlidi sözlə, silahın çıxardığı səslə (taap...) bağlıdır.
Kərəntinin, bıçağın ağzını tapdayıb itiləmək üçün yerə çalınan xüsusi dəmirdir. Daraq qəlibi üzrə tapdamaq feili zəminində yaranıb
Tapdamaq feilinə -ala şəkilçisi artırmaqla düzəlib. Tapda -ala (saitin biri ixtisar olunub). (Bəşir Əhmədov
Təpik sözü ilə qohumdur, “ayaqlamaq” anlamını əks etdirir.
“Otu yeyilmiş və ayaqlanmış təpə” deməkdir, otu tapılla cümləsi də var: balaca təpə halında yığmağa deyirlər
Yəhəri atın belinə bağlamaq (bərkitmək) üçün toqqaya bənzər qayışdır. Kalmık dilində tatpur kimi işlədilir
Tapmaq feili ilə bağlıdır (nəyisə tapmaq üçün fəaliyyət göstərmək). Tapınmaq feili ilə də bağlamaq mümkündür (tapınmaq sözünün “iş görmək”, “xidmət
Bu çalğı alətinin adı farscadır, tar “sim” deməkdir (simli alət olduğu üçün belə adlanır). (Bəşir Əhmədov
Bu, farscadır (əsli: tarümar) və “darmadağın” mənasını verir.
Ərəb mənşəlidir, həmin dildə “tullantı” mənasını verir. Bizdə “qabın boş halda olan çəkisi” mənasında işlədilir
Farscadır, tar-mar sözü ilə eyni kökə malikdir. “Dağıtmaq” “soyğunçuluq”, “talançılıq” deməkdir.(Bəşir Əhmədov
Xalis türk sözüdür, çuvaş dilində bu söz tar-aqan, daraşkan (daraşmaq?!) kimi işlədilir, mənası “qaçağan” (bərk qaçan) kimi açıqlanıb
Mənası “bərk dartılmış”, “çəkilmiş” deməkdir. Güman edirəm ki, tarım və dartmaq eyni kökə malik olmuş sözlərdir
Qaynaqlarda tarı (əkmək), tarıq (dən), tarığçı (əkinçi), tarığlıq (tarla), tarlaq (əkin sahəsi, “pole”), tartın (məhsul) sözləri mövcuddur və hamısı q
Farscadır, tar və zən hissələrindən ibarətdir. “Tar”, “ip”, “tel”, “sim” mənasını əks etdirir (burada çalğı alətinin adıdır və simlə bağlıdır), zər is
Fars sözüdür, iri mis qabı (teşti) bu sözlə adlandırıblar. Rus dilində bizdəki çanaqlıq (hövsələ sümüklərinin birləşdiyi yer) yerinə taz işlədirlər
Kökü farsca “kədər” deməkdir (tasidən məsdəri ilə bağlıdır).
Qədim hind sözüdür, mənası “başqa qəbilədən gəlmiş”, “yerli olmayan” deməkdir, indi bizdə daha çox “iranlı” mənasında işlədilir
Farsca təvanestən (güclü olmaq) feili ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tay “cütün biri” deməkdir, tuş sözü isə əş sözü ilə bağlıdır (əş –“dost”, “tanış” deməkdir). Tay-tuş (əsli: tay-əş) sinonimlər birləşməsidir
Qəbilə və tayfa sözləri ərəb mənşəlidir. Qəbilə kiçikdir, tayfa isə qəbilələr birləşməsindən ibarət olub
çin. – güclü külək
Taydəyişik də deyirlər. Tərs (sağı sola və əksinə geymək), taysız (tək) anlamlarında işlədilir. Cütün taylarını səhv salmaq deməkdir
türk. – keçilməz meşə
ing. timer < time – vaxtı qeyd etmək
Ov itidir, xalis türk sözüdür, qaçan mənasını verir. Dızıx, tezik sözləri ilə bağlıdır (bəzilərinin rus dilindəki бежать kəlməsi ilə bağladığı becit s
Yunanca “məharət elmi” deməkdir. İki mənada işlədilir: 1. Texniki elm. 2. Metodların cəmi. (Bəşir Əhmədov
yun. techne – sənət, ustalıq + yun. polis – şəhər
yun. techne – sənət, ustalıq + yun. sphaira – kürə
lat. textura – quruluş, parça
yun. tektonikos – tikintiyə aid
yun. tektonikos – tikintiyə aid + yun. sphaira – kürə
yun. tele – uzaq
yun. tele – uzaq + fr. annonce – kütləvi məlumat, elan
yun. tele – uzaq + alm. borse – pulqabı
lat. tele – uzaq + lat. diurnalis, diurnale – gündəlik xəbər
lat. tele – uzaq + lat. communico – ümumiləşdirirəm, əlaqələndirirəm
lat. tele – uzaq + lat. compositio – tərtib, birləşmə, əlaqə
lat. tele – uzaq
lat. tele – uzaqdan + yun. maraphon – yüngül atletikada qaçış üzrə yarış növü
Tele “uzaq”, tayp isə “yazmaq” deməkdir: “uzaq məsafədən makinada yazmaq” mənasında işlədilir. (Bəşir Əhmədov
1. Tel sözü “sim”, “saç”, “saçaq”, “ziya”, “şüa”, “qızıl”, “yaxşı” anlamlarında işlədilib (“qızıl” mənası türkmən dilində indi də var)
lat. telluris – Yer
Teymur (dəmir) və çin (xalis) sözlərindən əmələ gəlib. Çingiz xanın adı olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
yun. theaomai – baxıram + yun. dolichos – uzun
yun. Theos – Allah + yun. kratos – idarə etmək