“Əskilmək”dən f.is
f. 1. Bütöv bir şeyin bir qismi yox olmaq. Şüşənin ağzını möhkəm qapamasan, spirt uçub əskiləcək. // Azalmaq
“Əskiltmək”dən f.is
f. 1. Əskik etmək, azaltmaq. Lampanın işığını bir az əskilt. Sürəti əskiltmək. Tələblərini əskiltmək
“Əskimək”dən f.is
bax əsgiləşmək. Ən yaxşı sözləri seçərək bir-bir; Bunlar əskimişdir, – deyə uduxur. S.Vurğun
f.sif. Köhnəlmiş. Şamil [Aslan bəyi] diqqətlə müayinə etdi, … onda əskimiş, gəmiklərinə qədər işləmiş beş-altı xəstəlik tapdı
zərf [ər.] Heç, heç bir vaxt, qətiyyən. Bu işdən onun əsla xəbəri olmamışdır. – [Rüstəm bəy:] Sizin şimalda kişilər həlimdirlər ki, arvadları və ya qı
is. [ər. “silah” söz. cəmi] Silah. Evlərə od vurulduqda gizlin əsləhə anbarı partladı, çox qiymətli şeylər tələf oldu
sif. Silahlı, silahlanmış. Əsləhəli adamlar. – [Sadıq bəy:] Tamam kənd əhli də yaraqlı, əsləhəli onun buyruqlarına itaət eləməkdədirlər
zərf [ər.] 1. Nəsli, əsli etibarilə, əsilcə, soyca. O, əslən azərbaycanlıdır. Bəsrədə böyümüşdür, lakin əslən gürcüstanlıdır
is. Yaya yaxın açan və gözəl iyli gül. Əslibahar qızılgülə çatmaz
1. “Əsmək”dən f.is. 2. bax əsməcə. Əsmə azarı. Əsmə tutmuşdur. – Məs geyinib, məsi var; Canında əsməsi var
is. Bədənin və ya onun ayrıayrı hissələrinin titrəməsi şəklində təzahür edən xəstəlik. Başladı əsməcə tutmuş adamlar kimi titrəməyə
sif. Əsməcə xəstəliyinə tutulmuş, əsməsi olan
f. 1. Titrəmək. Soyuqdan yarpaq kimi əsirdi. Dodağı əsmək. Əli əsmək. Başı əsmək. – Xədicə əli əsə-əsə (z
is. bot. Qovağın bir növü
sif. [ər.] Qarabuğdayı, qarayağız. Əsmər qadın. Əsmər bənizli. – Yenə də bir vuraydı qəlbimiz gizli-gizli; Sən, ey əsmər bənizli! M
“Əsmərləşmək”dən f.is
f. Qaralaşmaq, qarabuğdayı olmaq. O gənc qadının … günəşdən əsmərləşən gənc çöhrəsində bir bahar təravəti duyulurdu
is. Qarabuğdayılıq, qarayağızlıq
is. [ər.] Vaxt, zaman, an. Bu əsnada küçədə hay-küy qalxdı. – Bu əsnada yaxındakı uca dağın təpəsində gözəl bir qız surətində nurani bir kölgə zahir o
is. [ər. “sinf” söz. cəmi] Sənətkarlar, peşəkarlar (dükançılar, dəmirçilər, misgərlər və s.); kustar – …Məclisdə oturan əsnaflar … rusca danışılan mət
is. Sənətkarlıq, peşəkarlıq, kustarlıq
bax əspərək. Keçmişdə xalq təbabətində qızılcaya qarşı çox işlənən əsnəgülü bitkisinin tərkibində alkoloidin tapılmasını xüsusilə qeyd etmək lazımdır
1. sif. Çox əsnəyən. 2. is. Əsnəmə. Əsnək gəlmək. – Əsnək əsnək gətirər. (Ata. sözü). 3. anat. Ağız boşluğundan qırtlağa gedən deşik
“Əsnəmək”dən f.is. Darıxanda adamı əsnəmə tutar. – Əsnəmə, gərnəşmə əl çəkməz, çıxar guya canın; Hansı pünhanındadır bu aşikarın ləzzəti? Ə
f. Yuxu gəldikdə, yaxud yuxudan təzə ayılanda, yaxud da yorğunluq nəticəsində qeyri-iradi olaraq ağzını geniş açaraq dərindən və davamlı surətdə nəfəs
“Əsnəşmək”dən f.is. Məclisdə əsnəşmə düşdü
qarş. 1. Bərabər, birlikdə əsnəmək, hamı bir-birinə baxıb əsnəmək. 2. məc. Boş-boşuna vaxt keçirmək
is. bot. Quru və daşlı yamaclarda bitən bitki
[ər.] 1. 100 illik dövr. On səkkizinci əsr. İndiki əsr. Keçən əsrdə. Əsrlər boyu(nca). – Əsrlərdən bəri, dərdinə qaldığım yerdir bu yerlər
is. [ər. “sirr” söz. cəmi] Sirlər. Mən belə əsrarı qana bilmərəm; Qanmaz olub da dayana bilmərəm. M.Ə
sif. [ər. əsrar və fars. …əngiz] Sirli, əsrarlı, sirr ilə dolu; anlaşılmaz. Bu qızın fitnəli və əsrarəngiz gözləri var idi
is. Sirlilik, sirlə dolu olma, anlaşılmazlıq. Qəhrəman təbiətin bu əsrarəngizliyi içində düşünür. S.Rəhimov
sif. Sirli. …Sehrli, əsrarlı bu həyat nədir? Həm gülünc, həm qorxunc bir əfsanədir… A.Şaiq. Əsrarlı və boğucu sükut yenə məhbəsi bürümüşdü
sif. [ər. əsr və fars. …didə] Qoca, köhnə, qədim. …Bazarın başında, yanından şırhaşırla bulaq axan əsrdidə bir çinar ağacı vardı
sif. Müasir, əsrə müvafiq, yaxud əsrə aid olan
sif. 1. Kökəlib yekəlmiş. 2. Qızmış
“Əsrimək”dən f.is
f. Qızmaq, coşmaq, azğınlaşmaq. Əsriyib-əsriyib, kükrəyib axan; Ağzı ağköpüklü divanə Samur! Aşıq Valeh
f.sif. Qızmış, coşmuş. Əsrimiş pələng. – Çənlibel üstündə əsrimiş nərsən; Düşmən qabağında dayanan ərsən
f. Özündən çıxmaq, hiddətlənmək, bərk hirslənmək, qızışıb hədələmək
zərf. Əsrlər boyu, əsrlər ərzində. Əsrlərcə əsarət altında qalan müstəmləkə xalqları azadlığa qovuşdular
sif. Bir əsr davam edən, yaşayan, sürən. Qış günəşi isə ağır-ağır, əsrlik təmkini ilə qalxır. Mir Cəlal
nida [ər.] köhn. Sizə salam(lar) olsun
nida [ər.] Əsil mənası “Allahdan bağışlanmağımı istəyirəm” deməkdir. Bəzən Azərbaycan dilində “Allah eləməsin, haşa, əsla, qətiyyən, heç vaxt, heç elə
is. 1. Tay, bərabər, misil, bənzər. Yoxdur mənə göydə əş; Deyərkən, getdi sərkəş. Ə.Cavad. 2. Dost, yar, həmdəm, yoldaş
is. [ər. “şeir” söz. cəmi] Şeirlər. Şairəm, çünki vəzifəm budur əşar yazım; Gördüyüm nikü bədi eyləyim izhar, yazım