is. [ər. ərəq və fars. çin] Qiymətli parçadan, çox vaxt tirmədən və s.-dən tikilib, üstü güləbətin (zərli) və ya ipək sapla naxışlanmış baş geyimi, tə
sif. Başında araqçın olan, başına araqçın qoymuş. …Başı araqçınlı, uzun arxalıqlı Vaqif nə isə sayır, həm də gözünün ucu ilə ona [Qızxanıma] baxırdı
“Aralamaq”dan f.is
f. 1. Bitişik, yaxud yan-yana duran şeyləri kənara çəkib bir-birindən ayırmaq, ayrı qoymaq. Pəncərənin pərdəsini aralamaq
“Aralandırmaq”dan f.is
bax aralamaq
“Aralanmaq”dan f.is
f. 1. Bir-birindən ayrılmaq, uzaqlaşmaq. Atlılar aralanaraq hərə bir tərəfə getdi. – Aralanır buludlar, təravətlənir otlar
“Aralaşdırılmaq”dan f.is
məch. Bir-birindən ayrılmaq, uzaqlaşdırılmaq, kənara çəkilmək
“Aralaşdırmaq”dan f.is
f. Dalaşanları birbirindən ayırmaq, uzaqlaşdırmaq, kənara çəkmək. Molla aralaşdırır, ona da bir-iki yumruq dəyir
“Aralaşmaq”dan f.is
f. 1. Ayrılmaq, ayrı düşmək, aralı düşmək, uzaqlaşmaq, əlaqəni kəsmək. 2. Seyrəkləşmək
icb. Üçüncü şəxs vasitəsi ilə aralatmaq. [Xan:] Mən onun başını bədənindən aralatdıraram, onda bilər ki, nökər bayatı deyib, xanı yuxudan oyatmaz
icb. Aralamağa məcbur etmək
zərf 1. Bir-birindən bir qədər uzaq, arada bir qədər məsafə qoyaraq. Xasay atlıların bir-birindən aralı getməsini məsləhət gördü
is. 1. İki şey arasındakı boşluq, boş yer; iki yerin arası; ortalıq, orta, ara. Aralıqda qalan şeyləri götürün
is. [fars.] Sakitlik, qərar, rahatlıq, dinclik, sükut; səbir, dözüm. Hənuz vəsldir, ey mah, yoxdur aramın; Nə növ bəs keçəcək mən fəqirə hicranın? S
zərf Yavaş-yavaş, asta-asta, aramla. Aram-aram danışmaq. Aram-aram oxumaq. İşi aram-aram gör. – Tabut gedir… Bu ağrıdan ürəklər də qana dönür; Cənazən
“Aramaq”dan f.is
f. Axtarmaq. Sən mükafatını insanlığa xidmətdə ara; Əbədi zövqü, təsəllini həqiqətdə ara. A.Səhhət. Mühəndis yenə də öz dəftərçəsinin neft ilə yağlanm
zərf Aramla, aram surətdə, ağır-ağır, yavaş-yavaş, yavaşca. [Bülənd] aramca atın cilovunu çəkir, at da ehtiyatla rahat addımlayırdı
is. [fars.] tənt. 1. İstirahət yeri, dayanılan yer; məskən, mənzil. Bu, bəzmixasi-ünsdür, aramgahi qüdsdür
zərf Qaraca qız qalxıb aramla geyinməyə başladı. Sonra əl-üzünü yuyub, çay içməyə məşğul oldu. S.S.Axundov
sif. 1. Səbirli, dözümlü. 2. Ağır, yavaş
1. sif. Aramı olmayan, qərar tapmayan, qərarsız, narahat; səbirsiz, dözümsüz. Həsən tramvay duracağında … aramsız bir ürək çırpıntısı ilə Dilaranı göz
is. Qərarsızlıq, rahatsızlıq; səbirsizlik
is. Azərbaycanda: yaylaq yerlərə nisbətən alçaq və iqlimcə isti olan yerlər. Azərbaycanın əsas aran yerləri Muğan, Qarabağ, Şirvan və Mil düzləri hesa
is. məh. köhn. 1. Yayda yaylağa köçməyib, öz təsərrüfatında qalıb işləyən kəndli. // Aran yerlərdə yaşayan adam
is. köhn. Arançının işi, peşəsi
is. mus. 1. Bəstələnmə, tərtib etmə. 2. Uyğunlaşdırma
is. dan. Həmişə aranda yaşayan adam
is. Aran yerlər
“Aranmaq”dan f.is
məch. Axtarılmaq. Orda hər şey alın təri və zəhmətdən yaranardı; Yaşamaqçın ən müqəddəs, təmiz yollar aranardı
sif. Arası kəsilməyən, bir an belə dayanmayan, sürəkli, fasiləsiz. Arasıkəsilməz həmlə. Arasıkəsilməz yağış
is. Axtarıcı, yoxlayıcı. // Tədqiqatçı. Araşdırıcı məsələyə sistemli yanaşmalıdır
“Araşdırılmaq”dan f.is
məch. Axtarılmaq, yoxlanılmaq. // Tədqiq edilmək
1. “Araşdırmaq”dan f.is. 2. is. Tədqiqat. Elmi araşdırmalar. Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatına dair son araşdırmalar
f. Axtarmaq, yoxlamaq. [Xəfiyyələr] küçədə gedən arvadların bağlamalarını belə açıb araşdırırlar. M.S
bax araqçın. Araşqını dəstə qoy; Endirib göz üstə qoy; Gətir bütün dərdləri; Dərdimin düz üstə qoy. (Bayatı)
f. məh. Axtarmaq, aramaq; soraqlaşmaq, xəbər almaq. Kimin kim eşq bağlar əl-ayağın, dəxi açılmaz; Bu müşkül mənini çox kimsədən Qövsi araşıbdır
is. k.t. Şumlanıb sulanmış, toxum səpilmiş yer. // Toxum səpmədən əvvəl şumun sulanması. Arat torpağın fiziki xassəsini yaxşılaşdırır
“Aratlamaq”dan f.is
f. məh. Arata qoymaq (bax arat)
bax araqarışdıran
zərf məh. Arada bir gecə yatmaqla (bir günlükdən uzaq olan yol haqqında)