sif. 1. Hiyləgər, bic, fəndgir, fırıldaqçı. Qış dolanar, yaz olar; Göldə ördək, qaz olar; Hər nə desən qıza de; Gəlin kələkbaz olar
is. Biclik. Hiyləgərlik, fəndgirlik. Üzündən kələkbazlıq tökülür. – Ən nəhayət, çıxılmaz vəziyyət Sərvəri kələkbazlığa məcbur edir
is. Kələkbaz
is. Kələkbazlıq
is. məh. Yeni doğmuş heyvanın ağuz südünün bişmişi
“Kələkləmək”dən f.is
f. dan. Kələk gəlmək, aldatmaq. [Məşədi İbad:] Görüm hamamçını bir növ kələkləyə bilərəmmi? Ü.Hacıbəyov
1. sif. Hiyləsiz, düz. 2. zərf Kələk işlətmədən, kələk qurmadan
is. Yarpaqları xörəyə işlənən bostan bitkisi. Bir baş kələm. Kələm dərmək. – Bazara turp, kök, kələm, soğan gələr satılmağa; Küləkli qar, yağış yağar
[ər. kəlimat – “kəlmə” söz cəmi] Kəlmələr, sözlər. Oxunur məclisdə xoş kələmatı; Ox kimi bağrını dələr, ağlarsan
sif. dan. Girdə, yekə başı olan (adam haqqında). Kələmbaş adam
sif. və is. Kələmdolması bişirməyə yarar yarpaqları olan baş kələm. Kələmdolmalıq kələm
is. Kələm yarpaqlarına bükülmüş, döyülmüş ət və s.-dən hazırlanan xörək. Kələmdolması bişirmək. – Bu beş ilin müddətində “Nicat” xüsusunda bu təriflər
is. zool. Kələmə ziyan verən və onun içində olan həşərat (qurd, cücü)
is. Kələm əkilmiş yer. Kələmliyi sulamaq
is. qəd. Şəhərin inzibati işlərinə baxan vəzifəli şəxs. [Bazarbaşı:] Hacı ağanın qədrini bilməyənlər də vardır, … məsələn, bizim kələntər
is. tar. 1. Kələntərin vəzifəsi, işi. 2. Kələntərin idarəsi altında olan ərazi
is. zool. Sürünənlər sinfinə aid olan, daşlıq və qayalıq yerlərdə yaşayan iri kərtənkələ növü. Kələz ilən, əqrəb ilən, mar ilən; Ağzınadək qəbrin dola
is. [fars.] Dəyməmiş, yetişməmiş, kal qovun, yemiş. Bostançının sovqatı kəlik olar. (Ata. sözü). // Qovunun, yemişin qabığı yaşımtıl, əti isə bərk ola
bax kilsə. Harda olsan, dövlətididarın olsun cilvəgər; Arifə məqsəd nə məscid, nə kəlisadır, qərəz. S
sif. və zərf dan. Özbaşına, azad, sərbəst, özü istədiyi kimi. Kəllahı adam. Kəllahı dolanmaq. – Adam var, çölləri gəzər kəllahı; Adam var, tanımaz göz
is. [fars.] 1. Baş. Kəlləsindən vurmaq. – Ox atma sən bu daşa; Bu qayaya, bu daşa; Düşməni elə vur ki; Kəlləsindən bud aşa
kəlləbəkəllə gəlmək – bax kəllə-kəlləyə gəlmək (durmaq) (“kəllə”də)
is. [fars.] Neft buruqlarının və qüllə şəkilli başqa qurğuların təpəsində olan qaldırıcı çarx. Dolamaçarxın kəlləçarxı
is. dan. 1. Kəlləçarxda işləyən fəhlə. 2. Çox yüksəklərdə işləməyi bacaran fəhlə, usta
sif. 1. Nağıllarda: gözü kəlləsində olan (canlı); təpəgöz. Qəhrəman altıayaq, kəlləgöz atını sürüb, İbrahimi də aldı tərkinə
is. dan. Tez hirslənən, tez qızışan adamın xasiyyəti; hirslilik
“Kəllələmək”dən f.is
f. 1. Kəllə ilə döyüşmək, kəllə ilə vurmaq. Qoçlar bir-birini kəllələdilər. 2. məc. Qəsdən incitmək
“Kəllələşmək”dən f.is
1. qarş. Kəllə ilə vuruşmaq, kəllə ilə döyüşmək. Qoçlar kəllələşdi. 2. Bax kəllələmək 2-ci mənada
sif. dan. zar. Başlı, ağıllı
is. 1. Çərçivənin üst uclarını birləşdirən gödək ağac. Kəlləlik kəsmək. Kəlləlik düzəltmək. 2. Bir şeyin kəllə (üst) tərəfini təşkil edən hissəsi
zərf 1. Başı aşağı, ayaqları yuxarı halda. Kəlləmayallaq yıxıldım. Kəlləmayallaq olmaq. – Ola bilər ki, … kəlləmayallaq divarın üstündən yıxılıb düşə
is. [fars.] 1. Kəsilmiş qoyun və ya keçinin başı və ayaqları. Kəlləpaça bişirmək. Kəlləpaça almaq. – Qazı durdu ayağa, ocağı yandırdı, kəlləpaçanı sal
is. [fars.] köhn. 1. Kəlləpaça bişirib satan adam. Səfər günü Xəlil əmisi kəlləpəz İmanı gətirib, evlərinə hayan qoyub, anası və bacısı ilə ağlaya-ağl
is. köhn. Kəlləpaça bişirmə sənəti
is. [ər.] 1. Söz. Qurban mollanın ağzından çıxan kəlmələri yeyəcəkmiş kimi … onu dinləyirdi. A.Şaiq. [Səfərəli:] Bizim İstanbulda böylə kəlmələr işlən
zərf Ayrı-ayrı sözlərlə, hər sözü ayrıca. Kəlmə-kəlmə tərcümə etmək. Kəlmə-kəlmə diktə etmək. – Əzizim, kəlməkəlmə; Sözü de kəlmə-kəlmə; Oturaq xəlvət
zərf Hər sözün başında; tez-tez. Dırnaqları manikürlü, dodaqları qırmızı; Kəlməbaşı deyir ki: “Mən el qızıyam, el qızı”
zərf Bir-bir, kəlmələrlə, sözbəsöz. Kəlməbəkəlmə oxumaq. Kəlməbəkəlmə yazmaq
“Kəlmə”dən kiç
sif. Saylarla işlənib sözün miqdarını bildirir. Səməd səbr edə bilməyib bir neçə kəlməlik məktub yazdı
is. məh. İri kəsək. Dişli malalar iri kəltənləri əzib xırdalayır. – Əkbər kəltəni… Məşədi Hüseynin kəlləsinə çırpmaq istəyəndə Müslüm qoymadı
sif. məh. Kəltəni olan; kəsəkli. Kəltənli yer. Kəltənli tarla
is. Yüyənin atın ağzına keçirilən dəmir hissəsi; cövzə. Atın kəmini tutmayan yolda piyada qalar. (Ata
[ fars.[. Mürəkkəb sözlərin azlıq mənasında olan birinci tərkib hissəsi; məs.: kəmsavad, kəmetina, kəmağıl və s
sif. və zərf [fars.] 1. Az. Yağış yağdı, nəm qaldı; Qəlyan keçdi, dəm qaldı; Bağçada bar bol idi; Dolu vurdu, kəm qaldı
top. [fars.] dan. 1. Bir sənətdə, peşədə, işdə lazım olan alətlər. Dülgər kəm-karastısı. – [Veys:] Bütün kəmkarastılarını alıb verək yoxsul şərbaflar
zərf [fars.] Az-az, yavaşyavaş, asta-asta. Lakin saqın, ölüm günü kəm-kəm yaxınlaşır. Ə.Nəzmi