is. 1. Yerli olma, bir yerin sakini olma, bir yerə mənsubluq. 2. bax yerliçilik
is. Mərz çəkmə, yer ölçmə mütəxəssisi. Yerölçənlər gəlib, – deyə muzdur xəbər verdi. Ə.Əbülhəsən. Tamam şübhədən qurtarmaq üçün səhər yerölçəni göndər
is. Xiyar. [Süleyman bəy:] Yolda tor qurub beş-on bildirçin tutdum, budur torbada. Bir az şoraba üçün yerpənək almışam, gedirəm
is. Gecələmə haqqı, gecələmə yeri üçün verilən pul
is. bot. Yerdə sürünən xırda açıq-göy və qırmızı, yaxud ağ çiçəyi olan çoxillik sarmaşıq bitkisi (alaq otu)
sif. 1. Yeri, məkanı olmayan, yeriyurdu olmayan. Yersiz adam. // İs. mənasında. Yersiz gəldi, yerli qaç
zərf və sif. Namünasib, münasibətsiz, uyğunsuz. Yersiz-yersiz danışmaq. – [Veys] … sol əli ilə yersiz-yersiz hərəkətlər edirdi
sif. Yaşamaq üçün yeriyurdu olmayan, evsiz-eşiksiz; yersiz. // Səfil, avara
sif. Yaşayış yeri olmayan; yersiz-yurdsuz. Mədənlərdə, fabrik və zavodlarda işləyən fəhlələr, bəyin zülmündən və aclıqdan qaçıb iş axtarmağa gəlmiş kə
is. Zəlzələ
sif. Yerin, torpağın üst tərəfində. Meşələr qarın tez əriməsinə mane olur, yerüstü suların axmasını azaldır ki, bu da rütubətin torpağa hopmasına səbə
is. zar. Boyca çox gödək adam haqqında. Bu yeryapalağı kimdir?
bax əsir. Yalan yoxdur, bir az səndən kəsirəm; O səbəbdən məhlənizdə yesirəm. Aşıq Ələsgər. [Şamama Cadu:] Ev nədir, eşik nədir, sənə yesir olum, bir
bax əsirlik
[rus.] Taxtadan və s.-dən qayrılan iri qutu. Meyvələri yeşiklərə yığdılar. Üç yeşik alma. – [Ağa:] Bir uca ağacın baş budağına bir yeşiyi kəndir ilə m
is. Yeşik qayıran usta
is. Yeşikçinin işi, peşəsi, sənəti
sif. Yeşikləri daşıyan (fəhlə, işçi)
sif. Yeşiyi və ya yeşikləri olan. Yeşikli stol
sif. 1. Yeşiyə yarayan. Yeşiklik taxta. 2. Adətən saylarla – … yeşiyə yetəcək qədər. Bir yeşiklik taxta
sif. 1. Çatacaq qədər, kifayət edəcək qədər. Bir stəkan çaya yetdik qənd ayırdı. Bir günə yetdik çörək
hər yetən – hər kəs, hər adam, hər biri. Hər yetən gözələ gözəl demərəm; Gözəldə bir qeyri əlamət olur
1. sif. Bəs olan, kifayət edən. Bağları yetər qədər üzüm verir. Bütün ilə yetər taxılı var. 2. Əmr mənasında
sif. Kafilik, bəslik. Bir xəmirə yetərlik unumuz qalmışdır
sif. 1. Bələd, tanış, xəbərdar, vaqif, yaxın. Ələsgərəm, mən yetiyəm hər işə; İki könül bir-biriynən barışa
is. 1. Yetik olma, xəbərdar olma; bələdlik, yaxınlıq. 2. Yetkinlik
sif. 1. Atası-anası, yaxud atası və ya anası ölmüş. Yetim uşaq. Atadan yetim qız. – Qürbət içrə fəhləliklə saxlar idi öz başın; Həm vətəndə dul anasın
top. dan. 1. Atasız-anasız uşaqlar, yetimlər. [Məşədi Cəfər:] Məndən sonra bir bölük yetim-yesir qalacaq
zərf Yetim kimi; zavallıcasına, yazıq-yazıq, məzlum-məzlum, fağırfağır
is. “Yetim”dən oxş
1. “Yetim”dən kiç. və oxş. 2. is. Bəzən təhqir, söyüş məqamında. Yamacın yetimçəsi mənə qalmayıb, – deyə [Əlləzoğlu] kinli-kinli söylənirdi
bax yetimlik. [Kərim xan] iyirmi yaşı olar-olmaz özü kimi yetimçilikdə böyümüş Xavər adlı yoxsul, lakin yaraşıqlı və nəcib təbiətli bir qızla evlənmiş
sif. Yetim uşaq saxlayıb böyüdən, yetim uşaq saxlayan. [Murad] Nigarı alacaqdı. Onun yaşının azlığı, özünün yetimdar bir kişi olması əhəmiyyətsiz şeyl
is. Yetim uşaq saxlayıb böyütmə, yetim uşaq saxlama
sif. dan. zar. Yekə, iri (qab, boşqab haqqında). // İs. mənasında. [Almaz:] Bu heç adamın boğazını da yaşlamaz ki, yetimdoyuranı gətir
is. Atasız-anasız, kimsəsiz qalmış uşaqlara məxsus xeyriyyə müəssisəsi. Bülənd bütün bunlara baxır, yetimxananı tezliklə yorğan-döşəklə də təmin etmək
“Yetimləşmək”dən f.is
f. Yetim olmaq, ata və ya anası ölmək
is. Ata-anası olmayan uşağın halı, vəziyyəti. Yetimlik çəkmək. – Yetimliyi halətindən bəllidir; Fəqirliyi zillətindən bəllidir
sif. Yetirən, verən, yetişdirən, hasiledici. …Ziyadə məhsulat yetirici və meyvəcat yetirici yerlərdə əhali elmsizlik cəhətindən fəqir və zillətdə dola
“Yetirilmək”dən f.is
məch. Çatdırılmaq
1. “Yetirmək”dən f.is. 2. is. bax yetişdirmə 2-ci mənada. O, kimin yetirməsidir? – Guya bütün salamabadlılar öz yetirmələrinə məktəb düzəldəcəklər
f. 1. Bir şeyi, yaxud bir sözü (xəbəri, məlumatı) başqa bir kəsə və ya yerə hər hansı bir vasitə ilə çatdırmaq
“Yetişdirilmək”dən f.is
məch. Becərilmək, bəslənib böyüdülmək; vücuda gətirilmək. Bağlarda dadlı meyvələr yetişdirilir. // Tərbiyə edilib meydana gətirilmək, ortaya çıxarılma
1. “Yetişdirmək”dən f.is. 2. is. Biri tərəfindən tərbiyə və təhsil verilib yetişdirilmiş adam. Universitetin yetişdirməsi
f. 1. bax yetirmək. Cavan meyvə ağacları yetişdirmək. Yeni kadrlar yetişdirmək. – Mehriban dindar, əski bir müsəlman ailəsinin tərbiyə edib yetişdirdi
is. 1. Çatmaq, yetişmək, yaxınlaşmaq üzrə olma. [Tərlan] kolxoz idarəsinə yetişhayetişdə çevik addımlarla gələn bir nəfərlə qarşılaşdı
sif. Yaxşı yetişmiş, lap dəymiş. Yetişkən meyvə. // İs. mənasında. Tutun yetişkənlərindən dər