zərf [ər. zərif və fars. …anə] İncəliklə: gözəl, incə əda ilə, zərif, incə. Zərifanə rəftar. Zərifanə söz
“Zərifləşdirilmək”dən f.is
məc. Zərif hala salınmaq; incələşdirilmək
“Zərifləşdirmək”dən f.is
f. Zərif hala salmaq; incələşdirmək
“Zərifləşmək”dən f.is
f. Zərif olmaq; nazikləşmək, incələşmək
is. 1. İncəlik, lətafət, gözəllik, qəşənglik. Xüsusən Səbanın səsində və söhbətindəki zəriflik Atabəyin o gözəl qadını Qətibədə yox idi
sif. Zərif yunu olan, yununun incəliyi ilə fərqlənən. Zərifyunlu qoyun
bax ziriş(k)
is. [fars.] Zərli, qiymətli paltar, qızıl bəzək. …Xalxallı cariyələr və zərinələrə bürünmüş kənizlər Azərbaycan heyətinə xidmət edirdi
sif. Sarı rəngli qanadı olan; sarıqanadlı. [Toxumyeyən] cücü qara rəngli, zərqanadlı, xırda həşəratdır
1. sif. Zərlə bəzəkli, zərlə işlənmiş, üzərinə zər çəkilmiş, zərlə örtülmüş. Zərli parça. Zərli kağız
bax zər-zibalı. [Gəray ağa:] Niyə [Müqim] öz zərli-zibalı Zərişinlə … Cavanşirlə Şuşa qalasını su yoluna döndərirsən? S
is. Zərli şeyin xassəsi, keyfiyyəti
is. [fars.] klas. Qızıl naxışlı, qızılla bəzənmiş (naxışlanmış). Tök cəmizərnigarə şəfəqgun bədəni; Hicrü fəraq şəminə yəni çirağ tut
[fars.] 1. sif. Qızıl suyu ilə vurulmuş nişanı (naxışı) olan, qızıl nişanlı. Hərami könlümə tapşırdı zərnişan oxlar; Ki hər birisi dəyər padşah xəzinə
is. [ər.] Bir şeyin ən kiçik hissəsi. [Qəhrəman:] Kənarda şiddətlə əsən qış ruzgarı birqat pəncərələri yumruqlayır, kiçik qar və buz zərrələri ilə bom
zərf Zərrələrlə, çox kiçicik hissələrlə, az-az, cüzi-cüzi
is. [ər. zərrə və fars. …bin] Böyüdücü şüşə (ən xırda şeyləri böyük göstərən şüşə); mikroskop. …Bir daşın qəlbində gizlənən brilyantı zərrəbin vasitəs
zərf Zərrə qədər də olsa, az da olmuş olsa; heç, əsla, qətiyyən. Zərrəcə qorxusu yoxdur. – Gərçi, ey dil, yar üçün üz verdi yüz möhnət sana; Zərrəcə q
is. Ən kiçik zərrə; zərrənin ən kiçicik, ən xırda hissəciyi
is. məh. Balaca şeyləri tutmaq və ya kəsmək, doğramaq üçün kəlbətin
“Zərrələnmək”dən f.is
f. Zərrələr halına düşmək, ən xırda hissələrinə ayrılmaq, parçalanmaq
f.sif. Zərrələr halına düşmüş, ən xırda hissələrinə ayrılmış, parçalanmış
sif. [fars.] 1. klas. Qızıldan düzəldilmiş, qızıldan qayrılmış. Dev Reyhanı bir zərrin taxt üzərində qoyub, üzərinə gülab səpib burnuna müşkü ənbər iy
bax zərinə
is. [ər.] 1. Bir işə hər halda və vəziyyətdə məcbur olma, istər-istəməz onu əmələ gətirmə; məcburiyyət, naçarlıq, çarəsizlik
[ər.] 1. sif. Ən lazımlı, ən vacib, çox lazım, onsuz keçinilməsi mümkün olmayan. Zəruri vəsait. Zəruri ehtiyac tədbirləri
is. 1. Zəruri olma, vaciblik, lazımlıq, lüzum. Nizam və qaydanın zəruriliyi. 2. Labüdlük, məcburilik
bax zərurət. Muxtarov Dadaş pulemyotçu idisə də, axır günlər zəruriyyət üzündən hesablama bölməsinə komanda edirdi
sif. Qızıl rəngində olan, sarıya çalan
is. [fars. zər və ər. vərəq] Üzünə qızıl suyu çəkilmiş kağız, zər ilə qaplanmış səhifə
is. [fars.] Zərlə toxunmuş parça, zərli parça. Otağın divarlarındakı cüməxatanda böyük sandıqların üstə ipək, zərzər üzlü əlvan yorğan-döşəklər qoyula
bax zaval. Bir gün olmaz kim, ona gərdün yetirməz bir zəval. Füzuli. Mehrin könüldə zərrə qədər bir zəvalı yox
[ər. “zat” söz. cəmi] bax zat. Yetdi necə bəs mövqei-ikmalə bu sənət? Etdi iki sərvətli zəvat ilə şərakət
is. [fars.] xüs. məh. Bina tikilərkən qapı və pəncərənin üstünə qoyulan böyük daş
is. [ər.] Ziyarət edən, ziyarətə gələn və yaxud ziyarətdən qayıdan şəxs; ziyarətçi. Zəvvarın həmişə getmək ya gəlmək sədasını eşidən kimi Məhəmmədhəsə
sif. Çoxdanışan, naqqal, boşboğaz, lağlağı. Zəvzək adam. // İs. mənasında. [Aslan bəy:] Yox, [doktor] hələ gəlməmiş, …o da hər zəvzək ilə vaxt keçirir
zərf Boş-boş, bihudə, mənasız. [Molla Abbas:] Necə nağıl de? Nə zəvzək-zəvzək danışırsan. Mən vaizəm, yoxsa nağılçıyam ki, sizə nağıl deyəm
“Zəvzəkləşmək”dən f.is
f. Zəvzək olmaq, lağlağı olmaq
is. Çox danışqanlıq, lağlağılıq, boşboğazlıq, naqqallıq. [Xan:] Bivecdir, əlindən zəvzəklikdən başqa bir şey gəlməz
“Zəvzəmək”dən f.is
f. Çox danışmaq, naqqallıq etmək, boşboğazlıq etmək
icb. Zəvzəməsinə səbəb olmaq, çox danışdırmaq (boş-boş)
is. kim. İkiqat sulfat turşuları kristallarından ibarət daş
is. [zəy və fars. …dan] Lampanın boğazına zəylə yapışdırılan və lampanın odluğu – maşını burulub keçirilən yivli halqa
is. bot. Toxumundan və dənindən yağ çıxarılan bəzir adlanan bitki; kətan. Kətan (zəyərək) … cinsinin Azərbaycanda 13 növü vardır