BALLİSTİK
прил. баллистический. физ. , тех. Ballistik dalğa баллистическая волна, ballistik əyri баллистическая кривая, ballistik rəqqas баллистический маятник, ballistik sabit баллистическая постоянная; ballistik raket баллистическая ракета
Ballistik raket
Ballistik raket — nüvə və ya digər başlıq daşıya bilən uzun mənzilli idarə olunan və ya güdümsüz mərmi. Bu raketlər tək bir nüvə başlıq daşıya biləcəkləri kimi birdən çox başlıq daşıyaraq bu başlıqları fərqli hədəflərə göndərə bilər.
Anti-ballistik raket
Antibalistik raket – ballistik raketlərə qarşı istifadə edilən döyüş raketi. Ballistik raketlər nüvə, kimyəvi, bioloji və ya adi döyüş başlıqları atmaq üçün istifadə edilirlər. Antiballistik raketlər isə bu raketlərə qarşı istifadə edilirlər.
Qitələrarası ballistik raketlər
Qitələrarası ballistik mərmi (QABR) (İngilis: intercontinental ballistic missile (ICBM)) minimum 5500 km və daha çox mənzili olan, nüvə başlıq daşıması məqsədiylə hazırlanmış ballistik raketlərdir. Ayrıca kimyəvi və bioloji silah təsirləri ilə də təchiz oluna bilər. Tək bir mərmi birdən çox hədəf üçün birdən çox döyüş başlığı daşıya bilər. Erkən model QABR'lər hədəfi tam vurmaq mövzusunda qabiliyyətləri məhdud idi buna görə ümumiyyətlə şəhər kimi böyük hədəflər üçün istifadə olunurdular. Daha sonra hədəfi isabət qabiliyyəti artdıqda hərbi hədəflərə qarşı istifadə edilməyə başlandı. İkinci və üçüncü nəsil dizaynlar isabət mövzusunda xeyli irəlilədiyi üçün ən kiçik hədəflərə belə müvəffəqiyyətli nöqtə atışı edə bildi.
İnkişaf etdirilən istifadəyə əlverişli ilk KABE, faşist Almanyasında Projekt Amerika adı ilə Wernher von Braun və qrupunun boynuna götürdüyü A9 / 10 raketidir. New York və digər Amerika şəhərlərini bombalamaq üçün nəzərdə tutulmuşdur. A9 / 10 mərmiləri ilk başlarda radio idarəsi ilə hədəfləməkdi. Lakin Elster Əməliyyatında ki müvəffəqiyyətsizlikdən sonra dəyişdirildi.
Orta mənzilli ballistik raket
Orta mənzilli ballistik raket (OMBR) KMBR-dən daha çox mənzilə sahib olan ballistik raket növüdür. KMBR-lər də olduğu kimi nüvə başlıq daşıma tutumuna malikdir.
Qısa mənzilli ballistik raket
Qısa mənzilli ballistik mərmi mənzili 1000 km və ya daha az olan ballistik raketlərdir. Ayrıca nüvə başlıq daşıya bilmə tutumuna sahibdirlər. Ballistik raketlərin müasir hərbi hərəkatlarında istifadəsi İkinci Dünya müharibəsi illərinə təsadüf edir. Faşist Almaniyasının 1942-ci ilin sonlarından etibarən inkişaf etdirdiyi V-2 ballistik raketlərinin atası sayılır. Bu mərmilər içlərinə yerləşdirilən primitiv bir avtomatik pilot sisteminin köməyi ilə 800-1000 metr hündürlükdə 500 km/saat sürətlə uça bilirlər və 1000 kq partlayıcı maddə ehtiva edən hərb başlığını 250 km uzaqlığa çatdıra bilirlər.
Ballistika
Ballistika (alm. Ballistik. yun. ballo — atıram, tullayıram, tolazlayıram) İdarəolunmayan raketlərin, artilleriya mərmilərinin, aviabombaların, güllələrin və s. hərəkətləri barədə elm. Ballistika, ali riyaziyyat, nəzəri mexanika, qaz dinamikası, termodinamika, barıtın və partlayıcı maddələrin və s. nəzəriyəsinə əsaslanan texniki fəndir. Daxili və xarici ballistika fərqlənirlər.
== Daxili ballistika ==
Daxili ballistika, atıcı PM-in yanmasının təsirindən topun lüləsinin kanalında (mexaniki sərbəstliyi müəyyən şərtlərlə məhdudalaşan) mərminin və yaxud başqa cismin hərəkətini, eləcə də atəş zamanı lülə kanalında yaxud barıt raketinin kamerasındakı başqa proseslərin qanunauyğunluqlarını öyrənir. Daxili ballistika atəşi, barıtın kimyəvi enerjisinin istilik enerjisinə, sonra isə doldurmanın, mərminin və topun hərəkətli hissələrinin mexaniki işinə çevrilməsini qəliz termodinamik və qazodinamik proses kimi nəzərdən keçirərək atəş hadisəsində aşağıdakı mərhələləri fərqləndirir:
hazırlıq — barıtın yanmasının başlamasından mərminin hərəkətinin başlamasına qədər;
1-ci (əsas) — mərminin hərəkətinin başlamasından barıtın yanmasının sonuna qədər;
2-ci — barıtın yanmasının sonundan mərminin lülə kanalından uçması anına qədər(qazların adiabatik genişlənməsi mərhələsi) və
barıt qazlarının mərmiyə və lüləyə sonrakı-təsiri mərhələsi — mərminin lülə kanalından uçmasından ona qazların təsirinin kəsilməsinə qədər.