Blattiaceae
Ağlarotukimilər (lat. Lythraceae) — bitkilər aləminin mərsinçiçəklilər dəstəsinə aid bitki fəsiləsi.
== Sinonimləri ==
Ammanniaceae Horan.
Blattiaceae Engl.
Duabangaceae Takht.
Lagerstroemiaceae J.Agardh
Lawsoniaceae J.Agardh
Punicaceae Bercht. & J.Presl, nom. cons.
Salicariaceae Juss., nom. illeg.
Blattodea
Tarakankimilər (lat. Blattodea) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinə aid heyvan dəstəsi.
== Ümumi məlumat ==
Tarakankimilər daş kömür dövründən məlum olub, Yer kürəsinin əksər sahələrində geniş yayılmışdır. Bədəni uzunsov, yastılaşmış, az və ya çox dərəcədə ovalşəkillidir. Orta və iri ölçülü həşəratdır. Baş hissəsi hipoqnatik tipdədir. Ağız orqanları gəmiricidir. Bığcıqları uzun, nazik, qılşəkilli və çoxbuğumludur. Fasetli gözləri iridir və 2 gözcüyü vardır. Bəzi qanadsız formalarda göz inkişaf etməmişdir.
Yozef Blatter
Yozef Blatter (10 mart 1936[…], Fisp[d][…]) — 1998–2015-ci illər arasında FİFA prezidenti.
Blatteri Avelajın tələbəsi adlandırmaq olar. O, 20 il məhz Avelajın rəhbərliyi altında FİFA-da müxtəlif vəzifələrdə çalışıb. FİFA ən böyük zərəri Blatterin dövründə çəkib. 2002-ci ildə Dünya Çempionatı ərəfəsində İsveçrə kompaniyaları dünya futbol qurumunu 100 milyon dollar ziyana saldılar. Bu hal Blatterin hakimiyyətinin sonu ola bilərdi, amma prezident vəziyyətdən çıxış yolunu tapdı. Əsasən şərq ölkələrindən dəstək alan FİFA rəhbəri kürsüsünü qoruyub saxladı.
Blatter həmçinin bu yaxındarda futbolun 2500 metr hündürlükdə oynanılmasının əleyhinə qərar qəbul olunmasının istəyirdi. Hətta bu məsələ FİFA-nın iclaslarının birində müzakirə də olunmuşdu, amma Cənubi Amerikada bəzi dövlətlər həmin qərarın qəbul olunmasına ciddi şəkildə etiraz etdilər. Latın Amerikasının bir neçə siyası xadiminin məsəyə müdaxilə etməsi Blatteri geriyə addım atmağa vadar etdi.
Zepp Blatter
Yozef Blatter (10 mart 1936[…], Fisp[d][…]) — 1998–2015-ci illər arasında FİFA prezidenti.
Blatteri Avelajın tələbəsi adlandırmaq olar. O, 20 il məhz Avelajın rəhbərliyi altında FİFA-da müxtəlif vəzifələrdə çalışıb. FİFA ən böyük zərəri Blatterin dövründə çəkib. 2002-ci ildə Dünya Çempionatı ərəfəsində İsveçrə kompaniyaları dünya futbol qurumunu 100 milyon dollar ziyana saldılar. Bu hal Blatterin hakimiyyətinin sonu ola bilərdi, amma prezident vəziyyətdən çıxış yolunu tapdı. Əsasən şərq ölkələrindən dəstək alan FİFA rəhbəri kürsüsünü qoruyub saxladı.
Blatter həmçinin bu yaxındarda futbolun 2500 metr hündürlükdə oynanılmasının əleyhinə qərar qəbul olunmasının istəyirdi. Hətta bu məsələ FİFA-nın iclaslarının birində müzakirə də olunmuşdu, amma Cənubi Amerikada bəzi dövlətlər həmin qərarın qəbul olunmasına ciddi şəkildə etiraz etdilər. Latın Amerikasının bir neçə siyası xadiminin məsəyə müdaxilə etməsi Blatteri geriyə addım atmağa vadar etdi.
Blatta
Tarakan (lat. Blatta) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinin tarakankimilər dəstəsinin tarakanlar fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
== Sağlamlıq riskləri ==
Nəzərə alınmalı olan ilk məqam tarakanların insanlarla təmasda ola bilməsidir. Onlar gecələr ortaya çıxa və ayaqları ilə dərinizi cızaraq kiçik qızartılara səbəb ola bilərlər. Bu cür qızartılar yaxşıca sabunla təmizlənməlir ki, daha ciddi problemə çevrilməsin. Qara tarakanlar, eləcə də digər tarakan növləri, ilk növbədə bakteriyaların daşıyıcısı olduqları üçün təhlükəlidirlər. Tarakanlar heç vaxt getməyəcəyimiz çirkli, iyrənc yerlərdə vaxt keçirirlər. Onlar sizin mətbəxinizdə bir meyvə parçasının üstündə olduğu kimi, meşədə çürüyən heyvan leşinin üstündə də rahatdırlar. Bu faktor onları təhlükəli zərərvericilər edir. Tədqiqatlar təsdiq etmişdir ki, tarakanlar 33-dən çox bakteriya növü daşıya və yaya bilir.
Blattidae
Tarakanlar (lat. Blattidae) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin həşəratlar sinfinin tarakankimilər dəstəsinə aid heyvan fəsiləsi. Dünyada, 3500 tarakan növü var. Bunlardan yalnız 10 növ insanların yaşadıqları mühitlərə adaptasiya olunublar.
• Dişilər cütləşdikdən sonra yumurtalarını ətrafın vəziyyətinə görə uyğun bir yerə qoyurlar.
• Lakin yumurta qoyma sadə olaraq gəzişdikləri gizli və isti yerlərə sığınacaq edirlər.
• Ancaq dişilər yumurta paketini qoymadan əvvəl ən çox bir həftə bu paketin bir qismi abdomenin içində, bir qismi də çöldə dayanıq vəziyyətdə bərabərində daşımaqdadır.
• Yumurta paketi 10–12 mm uzunluğunda və qaramtıl-qəhvəyi rəngdə olur.
• Yumurta paketi içində iki sıralı olmaq üzrə ümumiyyətlə 16 ədəd yumurta olur, ancaq bu miqdar 14-18 arasında dəyişə bilər.
• Yumurta paketi qoyduqdan sonra 2-3 ay içərisində açılmaqla, 30 °C'də isə bu müddət 5-6 həftə davam edə bilər.
Blattaria
Sığırquyruğu (lat. Verbascum) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin qaraşəngikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
== Botaniki xarakteristikası ==
İyun-avqust aylarında parlaq sarı rəngli çiçəklər açan 20 ilə 150 cm hündürlüyündə iki illik ot bitkisidir. Daha çox əkilməmiş yerlərdə və yol kənarlarında tapılır. Gövdəsi dik, bəzən budaqlanmış və tüklü örtüklüdür. Yarpaqları gövdənin alt hissəsində rozet şəklində düzülmüş olub, tüklüdür. Gövdədəki yarqaqlar isə saplaqsızdır. Çiçəkləri gövdənin ucunda sıx və ya seyrək, az və ya çox uzun bir salxım vəziyətində yığılmışdr.
== İstifadəsi ==
Çiçəkləri bəlğəmgətirici, efir yağı və qlikozitlər daşıyır. Bəlğəmgətirici ve sinə yumuşadıcı olaraq istifadə olunur.