сущ. драма:
1. род литературного произведения, построенного в форме диалога и предназначенного для исполнения на сцене. Dramanın tarixi история драмы
2. произведение подобного рода серьезного содержания (в отличие от комедии). C. Cabbarlının dramaları драмы Дж. Джабарлы, yeni dramanın tamaşaya qoyulması постановка новой драмы, musiqili drama музыкальная драма
3. разг. театр, где даются представления драматических произведений
4. перен. тяжёлое событие, несчастье, горе. Ailə draması семейная драма
Drama
Drama (yun. Δράμα) — Yunanıstanda şəhər. Dəniz səviyyəsindən 115 metr yüksəklikdə, Kavalanın 32 kilometr şimal-qərbində, Seredən 51 kilometr şərqdə, Salonikidən 116 kilometr şimal-şərqdə və Afinadan 354 kilometr şimalda yerləşir. Şərqi Makedoniya və Frakiyanın periferiyasında eyniadlı icmanın (dima) inzibati mərkəzi və eyniadlı periferik vahidi. 2011-ci il siyahıyaalınmasına görə şəhərdə 44,823 nəfər yaşayır.
12 saylı milli avtomagistral Dramanı Sere və Kavala ilə birləşdirir. 14 saylı milli yol Dram ilə Xantini əlaqələndirir. 57 saylı milli yol Dram ilə Kato-Neurocopionu birləşdirir. Şəhərdə Selanik - Aleksandrupolis dəmir yoluna aid "Dram" dəmir yolu stansiyası var.
Şəhərə qədim tarixə və çoxlu memarlıq abidələrinə malikdi.
Total Drama
Total Drama — Cennifer Perç(en) və Tom Makqillis(en) tərəfindən yaradılmış Kanada cizgi serialı. Kanadada 8 iyul 2007-ci ildə Teletoon telekanalında yayımlanmışdır. Serial Survivor(en) realiti şousunu parodiya edir.
Hər mövsüm bir qrup gənc qalib olmaq uğrunda mübarizə aparır. Mükafat və toxunulmazlıq qazanmaq üçün həm komanda şəklində həm də tək başına müsabiqələrdə iştirak edirlər. Təxminən yarışın ortalarında komandalar parçalanır və üzvləri bir-birləri ilə rəqabət aparmağa məcbur edilirlər. Müsabiqənin iştirakçıları bir-birlərinə dəstək olsalar onlar dərhal oyundan kənarlaşdılırlar. Serialın birinci mövsümündə müsabiqənin finalında qalib gələn iştirakçıya 100,000 Kanada dolları ödənilib. Serial altı mövsümdən ibarətdir: Island, Action, World Tour, Revenge of the Island və Total Drama Island.
Total Drama Island
Total Drama — Cennifer Perç(en) və Tom Makqillis(en) tərəfindən yaradılmış Kanada cizgi serialı. Kanadada 8 iyul 2007-ci ildə Teletoon telekanalında yayımlanmışdır. Serial Survivor(en) realiti şousunu parodiya edir.
Hər mövsüm bir qrup gənc qalib olmaq uğrunda mübarizə aparır. Mükafat və toxunulmazlıq qazanmaq üçün həm komanda şəklində həm də tək başına müsabiqələrdə iştirak edirlər. Təxminən yarışın ortalarında komandalar parçalanır və üzvləri bir-birləri ilə rəqabət aparmağa məcbur edilirlər. Müsabiqənin iştirakçıları bir-birlərinə dəstək olsalar onlar dərhal oyundan kənarlaşdılırlar. Serialın birinci mövsümündə müsabiqənin finalında qalib gələn iştirakçıya 100,000 Kanada dolları ödənilib. Serial altı mövsümdən ibarətdir: Island, Action, World Tour, Revenge of the Island və Total Drama Island.
Kim Possibl: Belə Drama
Kim Possibl: Belə Drama (ing. Kim Possible: So the Drama) - 2005-ci ildə çəkilmiş qısametrajı animasiyadır. Həmçinin, animasiyanın "Kim Possibl Film: Belə Drama" (ing. Kim Possible Movie: So The Drama) və ya "Kim Possibl 2: Belə Drama" (ing. Kim Possible 2: So the Drama) kimi səslənir.
== Məzmun ==
Kim Possibl və Ron Stoppabl kömək üçün ikinci dəfə oyuncaq fabriki Nakasumiyə çağırırlar. Həkim Drakken Şiqonu, Nakasumini zorla qaçırmaq üçün önləyir. Lakin Şiqo Nakasuminin ancaq pencəyini ala bilir. Drakken isə pəncəkdə Nakasumi oyuncaq şirkətinə aid yeni bir oyuncaq şəkli tapır. Həkim Drakken artıq dünyanı ələ keçirmənin yolunu tapmışdır.
Ən yaxşı filmə görə Qızıl Qlobus mükafatı - drama
Digər Qızıl Qlobus mükafatları üçün: Qızıl Qlobus mükafatı
Ən yaxşı filmə görə Qızıl Qlobus mükafatı - drama qalibləri və nominantların adları xüsusi rənglərlə verilmişdir.
Con Mason (dramaturq)
Con Mason (ing. John Mason; XVI əsr və ya XVII əsr, İngiltərə – XVII əsr) — ingilis dramaturqu. O, daha çox "Türk Malless ve Borciya Qubernatoru Floransanın Möhtəşəm Faciəsi" faciəsi ilə tanınır, hansı ki ilk dəfə 1610-cu ildə yayımlanmıştır.
Masonun həyatı haqqında çox az məlumat mövcuddur. XVIII əsrdə yaşamış bir yazıçı Masonun 1606-cı ildə Kembric şəhərində yerləşən Müqəddəs Katerina Kollecindən məzun olmuş ola biləcəyini qeyd etmişdir. O, Uaytfrayars teatrının yarısına sahib idi.
Dramatik konflikt
Dramatik konflikt, dramatik münaqişə, dramatik ziddiyət, dramatik təzad, dramatik fikir ayrılığı (İngilis dilində Conflict) – ədəbi mətnlərdə dramatik fikir ayrılığı və ya münaqişə. Bir hekayə daxilindəki qüvvələrin qarşıdurması və ya toqquşması nəticəsində formalaşır. Latın dilində conflictus olub, Latın dilindən tərcümədə münaqişə mənasını verən bu sözün tam olaraq mənası qarşıdurma, qarşı-qarşıya gəlmək, toqquşma deməkdir.
Ədəbiyyatşünas və yazıçı Artur Quiller Coça (Artur Quiller-Couch) görə, dramatik konfliktin yeddi əsas müddəası mövcuddur. Bunlar; insan ilə insan, insan ilə insanın öz təbiəti, insan ilə insanın özü, insan ilə təbiət, insan ilə cəmiyyət, arada qalmış insan və kişi ilə qadın arasındakı münaqişələrdirlər. Bu tərif bir çox oxşar siyahılara da ilham mənbəyi vermişdir.
Dramatik növ
Drammatik əsərin başlıca xüsusiyyəti, əsərdə baş verən hadisələrin, surətlərin hərəkəti və danışığı yolu ilə canlandırılmasıdır.
Dramatik əsərlər səhnədə tamaşaya qoyulmaq üçün yazılır. Belə əsərlərdə iki tərkib hissəsi olur: remarka və surətlərin danışığı.
Dramatik struktur
Dramatik struktur, film və ya tamaşa kimi dramatik bir əsərin strukturudur. Bir çox alimlər tarix boyu dramatik strukturu təhlil etmişdirlər. Bu təhlillər ilk dəfə Aristotel tərəfindən “Poetika” əsərindən başlamışdır. Bu isə eramızdan əvvəl 335-ci ilə müvafiq gəlir.
== Tarix ==
Qədim yunan filosofu Aristotel “Poetika” əsərində “Bütün başlanğıcı, ortası və sonu olan bir şeydir” fikrini irəli sürmüşdür. Roma dramatik tənqidçisi Horatius Ars Poetika əsərində 5 hissəli
strukturu müdafiə etdiyi qədər Aristotelin bu üç hissəli baxış fikrinə razı deyildi. Horatius əsərində yazırdı: “Tamaşa 5 fəsildən nə uzun, nə də qısa olmamalıdır.”
5 hissəli strukturdan imtina edildikdən sonra İntibah dramaturqları onu yenidən diriltmişdirlər. 1863-cü ildə Henrik İbsen kimi dramaturqlar 5 hissəli strukturdan imtina edərək 3 və 4 hissəli strukturu sınaqdan keçirmişdirlər. Alman dramaturqu və yazıçısı Qustav Freytaq “Die Technik des Dramas” əsərində 5 hissəli dramatik struktura dair qəti tədqiqat aparmışdır. Bu tədqiqat Freytaq Piramidası kimi tanınmağa başlamışdır.
Dramatik şeir
Mənzum dram — nəzmlə (şeirlə) yazılmış dram əsəri.
Dramatik növün faciə və komediya kimi janrları hələ antik yunan ədəbiyyatında (Esxilin faciələri, Aristofanın komediyaları) mövcud olsa da, dram janrı orta əsrlərdən sonrakı dövrün məhsuludur. Dünya ədəbiyyatında mənzum dramın ilk nümunələrini U.Şekspir (XVI əsr), Azərbaycan ədədbiyyatında isə H.Cavid yaradıb.
Mənzum dramın özünəməxsus səhnə həlli var. Əgər nəsrlə yazılmış dram əsərində sözlərin tam surətdə hərəkət və əməllə dolması şərtdirsə, mənzum dramda aktyor həm də şeiriyyətin gözəlliyini tamaşaçıya çatdırmağı bacarmalıdır. Poeziya sözün musiqi həddinə çatdırılması deməkdir. Burada sözün fəlsəfi tutumu aktyorun ifasında aydın verilməlidir.
Dramatizm
Dramatizm [yun. Drama] – estetik kateqoriya; Yunan dilində drama – hərəkət deməkdir. İnsan həyatının ziddiyyətlərini və münaqişələrini, insanın onu əhatə edən ictimai və təbii mühitlə qarşılıqlı münasibətini əks etdirir və ümumiləşdirir.
Dramaturgiya
Dramaturgiya — dram sənəti və dramatik əsərlər yazma nəzəriyyəsi.
== Ümumi məlumat ==
Dram nəzəriyyəsinin öyrənilməsi tarixinin kökləri qədim yunanlara gedib çıxır. Bu kiçik xalqın bəşəriyyətin tarixində xidmətləri misilsizdir. Yunan xalqı bəşəriyyətə Homer, Evripid, Sofokl, Aristofan, Esxil kimi onlarca mədəniyyət, elm və sənət xadimləri yetişdirmişdir. İlk dram əsərləri təxminən XVIII–XIV əsrlərdə yazılmışdır. Yunan elmi və fəlsəfəsinin ən böyük dühalarından biri də Aristoteldir. O, dünya mədəniyyəti xəzinəsinə "Analitika", "Metafizika". "Etika", "Politika", "Ritorika" "Poetika" kimi samballı, bu gün də öz əhəmiyyətini itirməyən, tədqiqatçılara maraq doğuran elmi əsərlər bəxş etmişdir. Mənbələrin verildiyi xəbərə görə eramızdan iki əsr əvvələdək İskəndəriyyə kitabxanasında Aristotel tərəfindən yazılmış 400 kitab saxlanılırdı.
Aristotel eyni zamanda da dram nəzəriyyəsinin atası sayılır.
Dramaturq
Dramaturq (yunanca dramaturges tamaşa yaradan sözündəndir) - dramatik əsərlər, pyeslər yazan şəxs.
İlk dram əsərləri XVIII-XIV əsrlərdə yazılmışdır. İlk dəfə alman yazıçısı Qottlob Lessinq teatr üçün səhnələr yazmış və ilk dramaturqlardan olmuşdur.
Dramaturgiyanın başqa bir qolu kino və televiziya üçün yazılmış ədəbi əsərlərdir. Bu sahədə məşğul olanlara kinodramaturq deyilir.
Azərbaycan dramaturgiyasının banisi Mirzə Fətəli Axundov hesab olunur.
Səkinə xanım Mirzə Heybət qızı Axundzadə isə Azərbaycanın ilk qadın dramaturqu və müəllimlərindən biridir. Yazıçı Mirzə Heybət Axundzadənin qızıdır.
Azərbaycan ədəbiyyatının, bütövlükdə XX əsr poetik fikrinin görkəmli nümayəndəsi, xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadə ömrünün sonuna qədər böyük sənət ehtirası ilə yazıb yaratmışdı. Bəxtiyar Vahabzadə yalnız poeziyası ilə deyil, dramaturgiyası ilə də müasir ədəbiyyatın imkanlarına öz təsirini göstərmiş, onun vəzifələrini həyata keçirmişdi.
Qurban Qurbanov (dramaturq)
Qurbanov Qurban Əli oğlu - Dramaturq, 1939-cu ildən Yazıçılar Birliyinin üzvü.
1912-ci ildə Azərbaycanın Naxçıvan Muxtar Respublikasının indiki Kəngərli rayonunun Qarabağlar kəndində müəllim ailəsində anadan olmuşdur. İbtidai təhsilini kənd orta məktəbində almışdır. 1924-1929-cu illərdə Naxçıvan Pedaqoji Texnikumunda təhsil almışdır. Sonra xalq maarif sahəsində müəllim, inspektor metodist işləmişdir. Naxçıvan Dövlət Teatrının direktoru olmuşdur. 1934-cü ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin tarix fakültəsində təhsilini davam etdirməyə göndərilmişdir. Ailə vəziyyətinə görə universitetin 3-cü kursundan çıxıb Naxçıvanda dil və ədəbiyyat müəllimi olmuşdur.
1944-cü ildə İkinci dünya müharibəsində itkin düşmüşdür.
Ədəbi fəaliyyətə 20-ci illərdə başlamış ilk mətbu hekayələrini ("Bəzəkli Dərə","Güllər") 1927-ci ildə çap etdirmişdir.
Aleksandr Avdeyenko (dramaturq)
Aleksandr Ostapoviç Avdeyenko (rus. Алекса́ндр Оста́пович Авде́енко; 8 (21) avqust 1908, Makeevka, Don Voysko vilayəti[d] – 16 iyun 1996, Moskva) — SSRİ və Rusiya nasiri, publisisti, dramaturqu, kinossenaristi.
== Həyatı ==
Aleksandr Ostapoviç Avdeyenko 8 avqust 1908-ci ildə Makeyevka kəndində (indiki Ukraynanın Donetsk vilayətinin şəhəri) fəhlə-mədənçi ailəsində anadan olmuşdur. Uşaq ikən yetim olmuş, sonra Donbass şaxtalarında, Makeyevkadakı "Union" zavodunda işləmişdir. Daha sonra Maqnitoqorskda – İ. V. Stalin adına Moskva Dəmir-Polad Zavodunun tikintisində lokomotiv maşinistinin köməkçisi, isti rels mühəndisi kimi çalışmışdır. "Buksir" ədəbi dərnəyinin üzvü olmuşdur.
1935-ci ildə Sovetlərin 7-ci Ümumittifaq Qurultayında mərkəzi qəzetlərdə "Mən yoldaş Stalini alqışladım" başlığı altında nitqlə çıxış etmişdir:
1940-cı ildə onun ssenarisinə əsasən "Həyatın qanunu" filmi çəkildi, ekrana çıxdıqdan az sonra "Pravda" qəzetində sovet tələbə gənclərinə böhtan atdığına görə tənqid olunmuşdur. Kinofilm təcili ekranlardan çıxarılmışdır. 9 sentyabr 1940-cı ildə Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin Orqbürounun genişləndirilmiş iclası keçirilmişdir. Burada Mərkəzi Komitənin katibləri Stalin və Jdanov, yazıçılar Nikolay Aseyev, Nikolay Poqodin, Aleksandr Fadeyev Avdeyenkonun dağıdıcı tənqidi ilə çıxış etmişdilər.
Dmitri Averkiyev (dramaturq)
Dmitri Vasiliyeviç Averkiyev (rus. Дми́трий Васи́льевич Аве́ркиев; 30 sentyabr (12 oktyabr) 1836 və ya 11 (23) noyabr 1836, Krasnodar – 7 (20) yanvar 1905, Sankt-Peterburq) — Rusiya dramaturqu, yazıçısı, teatrşünası, tərcüməçisi.
Averkiyev 1870-ci illərdə bir neçə pyesləri ilə diqqəti cəlb etmişdir. Averkiyevin "Yeni gənc xanım", "Sərxoş gecə", "Lixo", "Qoca liberal" və başqa (1870–1885) hekayələri də yeni cərəyanlara nifrət və "rus antik dövrünə" sentimental rəğbətlə doludur. 1880-ci illərdə Averkiyev "Yazıçının gündəliyi"ni nəşr etdirmişdir. Averkiyevin dramlarından ən məşhuru "Qədim Kaşirsk"dir. Averkiyev "Dram haqqında" (1878) toplusunun müəllifidir.
== İstinadlar ==
== Əlavə ədəbiyyat ==
Аверкиев, Димитрий Васильевич // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб..
Con Herbert (dramaturq)
Con Herbert (13 oktyabr 1926, Toronto – 22 iyun 2001, Toronto) — kanadalı dramaturq, dreq-kvin və teatr rejissoru.
== Həyatı ==
Herbert 13 oktyabr 1926-cı ildə Torontoda anadan olmuşdur Orta məktəbi bitirdikdən dreq yarışmalarında yarışmağa başladı. 1940-cı illərdə Herbert qadın paltarında olarkən quldurluğa cəhdin qurbanı oldu. Onun təcavüzkarları yalan olaraq Herbertin onları cinsi əlaqəyə cəlb etdiyini iddia edirdilər, və Herbert Kanadanın 1969-cu ilə qədər ləğv edilməmiş eyni cinsli cinsi fəaliyyət qanununa əsasən ədəbsizliyə görə ittiham edilib məhkum edilmişdir. Məhkum edildikdən sonra Herbert Ontario ştatının Guelph şəhərindəki gənclər islahxanasında xidmət etdi. Herbert daha sonra Mimikodakı islahxanada ədəbsizliyə görə daha bir cəza çəkdi.
Daha sonra Herbert 1955-ci ildə Torontoya qayıtmazdan əvvəl özünü saxlamaq üçün müxtəlif işlərdə çalışaraq Şimali Amerikanı gəzdi. O, Kanada Milli Balet Məktəbində və Dora Mavor Moore 's New Play Society-də çalışdı. Herbert 1960-cı ildə bacısı Nana Brundac ilə Qarret Teatrının əsasını qoydu.
== Yaradıcılığı ==
Herbert 1964-cü ildə "Fortune and Men's Eyes" kitabını dəmir barmaqlıqlar arxasında keçirdiyi vaxta əsaslanaraq yazdı.
