özünün, müstəqil yaradıcılıq sistemi olmayıb, hər hansı bir bədii, siyasi, ədəbi, elmi və başqa cərəyanı təqlid edən yazıçı, alim (adam) və b
yun. epigraphe – yazı 1) ədəbiyyatda əsərin və ya onun bölmələrinin başlıqlarından sonra yazılan sözlər; zərbiməsəl, hikmətli söz; 2) qədim yunanlarda
yun. epigramma – yazı qədim yunanlarda qəbir daşlarında, ictimai binalarda, abidələr, hədiyyələr və s
yun. epilogos, epi – sonra və logos – söz 1) ədəbiyyatda qəhrəmanın sonrakı taleyindən xəbər verən son fəsil: ədəbi əsərin son hissəsi; 2) məcazi məna
1) məktub şəklində yazılmış; 2) bir yazıçının, mütəfəkkirin, şairin məktublar məcmusu.
yun. epistole – məktub ictimai xadimlərin və ya ayrı-ayrı şəxslərin mətbuatda dərc edilərək, ədəbiyyata və ictimai həyata daxil olmuş məktubları
yun. epeisodion – əlavə 1) əhvalat, hadisə, vaqiə, təsadüf, ittifaq; 2) ədəbi-bədii əsərin az-çox bitmiş, müstəqil olan bir parçası; Məsələn, romandan
1) sistematik xarakter daşımayan, təsadüfdən-təsadüfə olan. Məsələn, epizodik kömək, işin gedişinin epizodik yoxlanması; 2) yalnız ayrı-ayrı səhnələrd
yun. epoche – mərhələ, dövr təbiətdə, cəmiyyətdə, elmdə, incəsənətdə və s. sahələrdə mühüm fərqləndirici xüsusiyyətləri ilə səciyyələnən müəyyən dövr;
yun. epoche – duracaq dövr təşkil edən, çox mühüm, çox əhəmiyyətli, çox böyük.
yun. poieo – yaradıram 1) qədim poeziyada tədricən sintezləşərək dastan şəklində formalaşmış rəvayət, əfsa-nə, nəğmə silsiləsi (“İliada”, “Odisseya” v
lat. aera – an, ləhzə 1) hər hansı əlamətdar və ya əfsanəvi hadisə ilə bağlı olan tarix hesabının başlanğıc anı (vaxtın ardıcıl hesabı bu andan başlay
yun. eristike – mübahisə edən mübahisə etmək məharəti.
lat. eruditio – alim dərin və geniş biliklər, çox məlumatlılıq.
fr. esperer – ümid etmək süni beynəlxalq dil.
1) meyar, müəyyən edilmiş ölçü vahidinin dəqiq nümunəsi; 2) məcazi mənada: hər hansı bir şey üçün ölçü nümunəsi, müqayisə üçün nümunə, əyar; 3) ölçü v
fr. etape – məntəqə 1) yolun, məsafənin bir hissəsi; 2) hər hansı keyfiyyət dəyişikliyi və ya hadisə ilə bağlı olan dövr; 3) hər hansı prosesin bir mə
yun. ethika, ethos – adət, xasiyyət 1) ictimai şüur formalarından biri kimi əxlaq, tərbiyə və mənəviyyat haqqında fəlsəfi nəzəriyyə
fr.etiquette – mərasim, təşrifat 1) ictimai yerdə, başqa şəxslərin yanında, onlarla ünsiyyətdə olduqda davranış qaydaları; 2) malın, eksponatın və s
yun. etymologia – həqiqət 1) cəmiyyətin ictimai iqtisadi təcrübəsi olub, dərk etmənin mənbəyi, hipotez və nəzəriyyənin həqiqilik meyarı; 2) sözlərin m
yun. heurisko – tapıram həqiqətin müvafiq köməkçi suallar vasitəsilə aşkar edilməsini nəzərdə tutan tədqiqat və təlim üsulları
1) hər hansı bir xalqın, dövrün və ya bütün bəşəriyyətin yaratdığı elmi, bədii, fəlsəfi və s. əsərlərin məcmusu; 2) bədii əsərlərin məcmusu; 3) müəyyə
1) mühümlük, dəyərlilik, önəm; rol, dəyər.
1) insanın mənəvi keyfiyyətini, əhval-ruhiyyəsini müəyyən edən etik normalar; mənəviyyat; 2) insanın yaşadığı cəmiyyət və onu təşkil edən üzvləri ilə
idarəetmə obyektinin vəziyyəti və onun idarəedici təsirə reaksiyası haqqındakı idarəetmə subyektinin qəbul etdiyi informasiyasını bildirən idarəetmə
ağıla əsaslanan, ağıla mənsub, ağılla olan; zehni. Məsələn, əqli əmək, əqli iş, əqli fəaliyyət.
şəxsiyyətin idrak obyektinə, məsələlərin həllinə yanaşma tərzini xarakterizə edən, nisbətən davamlı və mühüm xüsusiyyəti
bir və ya bir neçə mühakimədən yeni mühakimənin (nəticənin) yarandığı məntiqi fəaliyyət prosesi. Alınan nəticə həm də yeni biliyin əldə edilməsidir
gənc nəsldə elmi biliklər, bacarıq və vərdişlər sisteminin formalaşdırılması və bu əsasda onların dünyagörüşünün təşəkkülü, əqli keyfiyyətlərinin inki
əl ilə yazılmış mətn, kitab və s.-nin əlyazması. Məsələn, əlyazmaları fondu (əlyazmaları toplanıb saxlanılan yer, idarə, şöbə və s
1) bünövrə, özül, bina, təməl; 2) başlıca, ən mühüm, zəruri. Məsələn, əsas səbəb, əsas məsələ; 3) bir hərəkətin və s
1) təməlini, bünövrəsini (özülünü) qoymaq, möhkəm təməl qurmaq; 2) inandırıcı sübutlara və ciddi dəlillərlə möhkəmləndirilmək, təsdiqləndirilmək, inan
1) açıq, aşkar, gözlə görünən, göz qabağında olan, tamamilə aydın, inandırıcı. Məsələn, əyani misal, əyani sübut, dəlil
qiyabi təhsildən fərqli olaraq, məktəbdə dərs və məşğələlərə müntəzəm surətdə davametmə yolu ilə təhsil alma üsulu
yun. grapho – yazıram, çəkirəm 1) faktları təhlil edib ümumiləşdirmədən onların quru təsvirini vermək; 2) faktların təhlil edilmədən, ümumiləşdirilməd
lat. factor – edən, düzəldən hər hansı bir prosesin, hadisənin gedişini, mühüm səbəbini şərtləndirən moment, fakt; amili, şəraiti
məcburi olmayan, könüllü, öz arzusu ilə seçilən. Məsələn, mühazirələrin fakultativ kursu.
ali, orta (yuxarı siniflər), ixtisas və texniki peşə məktəblərində tələbə və şagirdlərin elmi və tətbiqi biliklərini genişləndirmək, şəxsi bacarığını
lat. facultas – imkan, bacarıq 1) ali məktəblərdə tədris obyektinə görə müəyyənləşdirilən, bir-birindən ayrılan şöbələrdən (bölmələrdən) hər biri
lat. fanaticus – azğın 1) hər hansı bir şeyə və ya əqidəyə, məsləkə həddindən artıq sadiq olan adam; təəssübkeş
yun. phantastike – təsəvvür etmə bacarığı 1) xəyalda, təxəyyüldə yaradılmış fikirlər, obrazlar və təsəvvürlər; xəyali təsəvvür, gerçəkliyin mübaliğəli
yun. phantasia – təsəvvür etmək, xəyal 1) yaradıcı təxəyyül qabiliyyəti; 2) arzu, xəyalən bir şeyi uydurma, təsəvvür etmə bacarığı, yaradıcılıq təxəyy
1) işin, fəaliyyətin müvəqqəti dayandırılması; işin, fəaliyyətin müvəqqəti dayandırıldığı, ara verdiyi vaxt, müddət; 2) tənəffüs, aravermə; 3) məsafə,
lat. fatalis – tale, qismət qəzavü-qədərə, olacağa, taleyə, qismətə inanan adam.
1) mətn sənədləri, proqram təlimatları, qrafik təsvirlər və ya məlumat bankı ehtiyatları kimi informasiyadan ibarət rəqəmli (elektron) informasiyanın
yun. phainomenon – mövcud olan böyük hadisə, müstəsna, qeyri-adi şəxsiyyət.
1) hər hansı bir sahədə iş, çalışma; fəallıq göstərmə; aktivlik. Məsələn, pedaqoji fəaliyyət, ictimai fəaliyyət; 2) iş, işləmə
anlama, anlaq, dərrakə.
elm, texnika, bilik sahəsi, tədris obyekti, predmet. Məsələn, riyaziyyat fənni.
1) yalnız bir fərdə xas olub onu başqalarından fərqləndirən; şəxsi. Məsələn, fərdi üslub; 2) xüsusi istifadə olunan, ümumi olmayan; şəxsi; 3) kollekti