GÜNORTA

Günorta — günün ortasında, gündoğumu ilə günbatımı arasında (yarım gün) zaman anı, günəşin ən yüksək zirvəsi anı günəş günortasıdır. Günün günortası 12:00-dan daha tez və ya daha gec gələ biləcəyinə baxmayaraq, günün saatın yerli vaxtla 12:00-ı göstərdiyi vaxtı nöqtə adlandırmaq da adətlidir.

Günorta daşı — Naxçıvan Muxtar Respublikası Kəngərli rayonu ərazisində, Çalxandağın qərb yamacında hündürlüyü 1500 metrə çatan təbiət abidəsi. == Haqqında == Xalq arasında Günortacı da deyilir. Günorta daşı günortaya qədər kölgəyə bürünmüş olur, düz günorta vaxtı isə kölgə tamamilə çəkilir. Ətrafdakı Çalxanqala, Təzəkənd, Xıncab və Sust kəndlərinin camaatı ta qədimdən ilin bütün fə- sillərində əkin-biçin, sağın və s. təsərrüfat işləri zamanı günortam səhvsiz göstərən günorta daşından "saat" kimi istifadə etmişdir. "Günortac" toponimi "Kitabi Dədə Qorqud" dastamnm qəhrəmanı, Təpəgözün gözünü çıxaran Basatm yurdu kimi xatırlanır. Bu yer isə, ehtimala görə, Təpəgözün məskən saldığı, camaata qan uddurduğu Salaxana (Salaxan) dərə- sindəki mağaranın yaxınlığında olmalıdır. Salaxananın Babək rayonunun dağlıq sahəsində, Qazan yaylağnın qərb ətəklərndə olduğu nəzərə almarsa, Günorta daşının "Kitabi-Dədə Qorqud"da adı çəküən "Günortac"la (prof. M. Seyidov, akad. V. V. Bartolda istinadən onu "Günün doğduğu uca zirvə" hesab edir) bilavastə bağlılığını söyləmək mümkündür.

Zöhr və ya günorta namazı 4 rəkətdir. Əvvəl vaxtı günortadır, son vaxtı isə şam azanına 4 rəkətlik namaz qılmaq üçün vaxt qalana qədərdir. == Zöhr namazının qılınma qaydası == 1-ci rükət Niyyət; Təkbir; Həmd-surə; Ruku; 2 səcdə; 2-rükət: Həmd-surə; Qunut; Ruku; 2 səcdə; Təşəhhüd; 3-cü rükət 3 dəfə təsbihati-ərbəə; Ruku; 2 səcdə; 4-cü rükət: 3 dəfə təsbihati-ərbəə; Ruku; 2 səcdə; Təşəhhüd; Salam. === Niyyət: === Zöhr namazı qılıram vacib qürbətən iləllah. === Təkbirətul-ehram: === Əllər qulaq bərabərinə qaldırılır və "Əllahu Əkbər" deyilir. === Həmd-surə: === Fatihə surəsi ilə İxlas surəsi oxumaq. === Qunut: === Əllərin üz bərabəri tutulduğu vəziyyətdir. Qunut zamanı "Allahummə salli ələ Muhammədin və ələ əli Muhamməd" deyilir. === Ruku: === Rukuda, yəni əllər dizlərə çatacağı həddə qədər əyilmiş vəziyyətdə 3 dəfə "Sübhənəllah" demək kifayətdir. === 2 səcdə: === Səcdədə bədənin 7 üzvü yerə toxunmalıdır: alın, iki əlin ovucu, dizlər və ayağın baş barmaqları.

Günorta topu (ingl. Noonday Gun) - Honkonqda görməli turistik zonasındadır. Kozuey-Bəydə rayonunda yerləşir. Top «Jardine Matheson» kompaniyası tərəfindən düzəldilib. == Tarixi == Günorta topunun yerləşdiyi zona heç vaxt İst-Poynt adlanmayıbdır. İst-Poynt ilk torpaq hissəsi olmuşdur. 1841-ci ildə koloniya admistrasiya yaranıb. Bu torpaq «Jardine Matheson» kompaniyası tərəfindən alınmışdır. Hal-hazırda keçmiş adı "İst-Poynt" istifadə olunmur. Landşaftın dəyişməsi və meliorativ tədbirlərin həyata keçirilməsi ərazi tamamilə dəyişib.

Şanxayda günorta (ing. Shanghai Noon) — Tom Dai'nin rejissorluq debütünə ABŞ-Honq Konq filmidir. Film, cinayətkarları dayandırmaq üçün bir araya gələn fərqli şəxsiyyət və irqi mənsubiyyəti olan (Çin imperatorunun keşikçisi və Vəhşi Qərbdən olan ağ quldur) qarşılıqlı münasibətlərindən bəhs edir. Gözəl Çin şahzadəsi qaçırıldıqda İmperator ən etibarlı və bacarıqlı cangüdənlərdən üçünü vəhşi Qərbə göndərir. Cunq Vanq, təbii ki, bunların arasında deyil. Ancaq gizli yollarla yenə də müharibə edən bir heyətə girməyi və Amerikanın mərkəzində və gözlənilməz hadisələrdə özünü tapmağı bacarır. Təsadüfi tərəfdaşla birlikdə Çin cangüdəni hər cür dəyişikliyə girir; arasında, o, Sioux qəbiləsinə kömək edir, barışmaq üçün bir boru çəkir və dərhal düşmənlərinin çoxunun qaçdığı döyüş yolunda özünü tapır.

Gözqamaşdırıcı zülmət (alm. Sonnenfinsternis‎) — Artur Kostlerin romanı. Əslən yəhudi olan ingilis yazıçısı Artur Köstler "Gözqamaşdırıcı zülmət" romanını yazmağa 1938-ci ildə başlasa da, həbslər və düşərgələrə göndərilməsi səbəbindən əsər üzərində işini həbsxanada bitirib və roman Köstler hələ azadlığa çıxmazdan əvvəl, 1940-cı ildə nəşr olunub. Sonra yazıçı Fransa paytaxtı Parisdən, nasistlərdən qaçmalı olub. Qaçdığı zaman romanın yeganə alman dilli nüsxəsi itirilib və 75 il sonra alman ədəbiyyatşünası Mattias Vesselin nəşriyyatlardan birinin arxivində əsərin əlyazması tapılıb. Köstlerlə yaxın münasibətdə olan Dafna Hardi Henrion romanı ingilis dilinə tərcümə edir və onu Londona göndərir. Bundan sonra əsər 30 dilə tərcümə olunur. 1948-ci ildə əsər müəllifin özü tərəfindən ingilis dilli versiyadan alman dilinə də tərcümə olunub. Ancaq Köstler 1960-cı ildə bununla bağlı belə bir fikir bildirir: "Gözqamaşdırıcı zülmət" romanımı özüm alman dilinə tərcümə etdim, amma romanın orijinalında olan spontanlığının itməsi hissi məni tərk etmir". Belə ki, əvvəlcə "Rubaşov" adlı alman dilində olan əlyazması itkin düşür.

Səhər, günorta və gecə (ing. Morning, Noon And Night) — Sidni Şeldonun 1995-ci ildə yazdığı romandır.

Şanxayda günorta (ing. Shanghai Noon) — Tom Dai'nin rejissorluq debütünə ABŞ-Honq Konq filmidir. Film, cinayətkarları dayandırmaq üçün bir araya gələn fərqli şəxsiyyət və irqi mənsubiyyəti olan (Çin imperatorunun keşikçisi və Vəhşi Qərbdən olan ağ quldur) qarşılıqlı münasibətlərindən bəhs edir. Gözəl Çin şahzadəsi qaçırıldıqda İmperator ən etibarlı və bacarıqlı cangüdənlərdən üçünü vəhşi Qərbə göndərir. Cunq Vanq, təbii ki, bunların arasında deyil. Ancaq gizli yollarla yenə də müharibə edən bir heyətə girməyi və Amerikanın mərkəzində və gözlənilməz hadisələrdə özünü tapmağı bacarır. Təsadüfi tərəfdaşla birlikdə Çin cangüdəni hər cür dəyişikliyə girir; arasında, o, Sioux qəbiləsinə kömək edir, barışmaq üçün bir boru çəkir və dərhal düşmənlərinin çoxunun qaçdığı döyüş yolunda özünü tapır.

"Günortadan sonra məhəbbət" (ing. Love in the Afternoon) — rejissor Billi Uaylderin filmi. == Məzmun == Cazibədar gənc qız, Ariana Şavess gələcək violonçel ifaçısı kimi konservatoriyada təhsil alır. O, şəxsi xəfiyyə olan atası Klodla birlikdə yaşayır. Klod bir-birinə xəyanət edən ər-arvadları izləməklə özünə çörəkpulu qazanır. Bu dəfə onun köhnə marağının hədəfi Amerika pleyboyu Frenk Flenneqandır. Müştərilərdən biri arvadı ilə Flenneqanın eşq macərasından xəbər tutur və ona atəş açmaq qərarına gəlir. O, Flenneqanın öz məşuqələrilə görüşdüyü "Ris" otelinə daxil olur. Lakin orada arvadının əvəzinə "milyonçu" Ariananı tapır. Evdə atasının söhbətlərinə qulaq asan Ariana Frenkə qabaqcadan xəbərdarlıq edir və onu ölümdən qurtarır.