GEOSİSTEM

coğrafi landşaftın geomorfoloji, iqlim və hidroloji elementlərini, həmçinin ekosistemi Yer səthinin müəyyən bir sahəsində birləşdirən fundamental struktur vahidi. Termini V.B.Soçava (1963) təklif etmişdir.
GEOSİNKLİNAL
GEOSTRAFİK KÜLƏKLƏR
OBASTAN VİKİ
Geosistem
Geosistem – Coğrafi təbəqənin maddə, enerji və məlumat axınları ilə birləşən bir-biri ilə əlaqəli komponentlərinin məcmusunu ifadə edən coğrafiya və geoekologiyanın fundamental kateqoriyasıdır. Coğrafiya elmləri təbii mühitin komponentləri arasında qarşılıqlı əlaqə məsələləri ilə məşğul olduğundan, geosistem anlayışına yaxın olan kifayət qədər anlayışlar mövcuddur. Ümumiyyətlə, bu anlayış biogeosenozun tərifinə çox yaxındır. "Geosistem" anlayışı sovet elminə akademik V. B. Soçava tərəfindən daxil edilmişdir. Əvvəlcə bu termin yalnız təbii ərazi sistemlərini ifadə etmək üçün istifadə olunurdusa, hazırda sosial-iqtisadi və təbii-sosial məkan sistemlərini ifadə etmək üçün istifadə olunur. Geosistem təbiətin, əhalinin və iqtisadiyyatın sıx əlaqəsi və qarşılıqlı təsirində formalaşan, bütövlüyü geosistemin altsistemləri arasında inkişaf edən birbaşa, əks və transformasiya olunmuş əlaqələrlə müəyyən edilən nisbətən ayrılmaz ərazi formasiyasıdır. Hər bir sistem elementlərdən, onlar arasındakı münasibətlərdən və onların xarici mühitlə əlaqələrindən formalaşan müəyyən bir quruluşa malikdir. Element müəyyən bir funksiyanı yerinə yetirən sistemin əsas vahididir. Bu yanaşma müxtəlif miqyaslı ərazi sistemləri ilə işləyən coğrafiyada ən vacibdir. Qlobal geosistem (coğrafi təbəqə ilə sinonimdir).

Digər lüğətlərdə