KORT

Amir-Kort (çeç. Iамир-Корт, Ӏаьмиран корта) — Dağıstanın Kazbekov rayonu ilə Çeçenistan Respublikasının Nojay-Yurtov rayonu sərhəddində yerləşən dağ zirvəsi. Dəniz səviyyəsindən hündürlüyü 1061 metr; Çeçen dilindən tərcüməsi Amir zirvəsi. == Haqqında == === Adı === Dağın adı mifik narta Amira ilə bağlıdır. Amira Çeçenistanın Prometeyidir. Amira Narta obrazı - Amirani - Gürcüstan mifologiyasına geniş şəkildə nüfuz etmişdir. === Tarixi === Amir-korta rayonunda monqol-tatar qoşunları ilə çeçenlər-auxovlular arasında gərgin döyüşlər baş vermişdir. Bu döyüşlərin gedişində sonuncunun köməyinə lak döyüş dəstələri gəlmişdir. Bu döyüşlərdə auxovlu rəhbər Yanbek həlak olmuşdur. Döyüşün nəticəsində monqol-tatar qoşunları böyük itkilər verərək döyüş meydanını tərk etmişdilər.

Hempton Kort Sarayı- Londonda yerləşən saray-park ansamblıdır. Şəhər mərkəzindən 18 km məsafədə (1965-ci ilədək - Midlseks qraflığı), Riçmond-apon-Tems rayonunda, Temza çayının sol sahilində yerləşir. Təxmini 1514-cü ildə Kralın əsabəsi Tomas Uolsi üçün tikilən sarayı 1529-cu ildə VIII Henriyə hədiyyə etmişdir. XVII əsrin ikinci yarısında Hempton Kortu ingilis Versalına çevirməyi arzulayan III Vilhelmin krallığı zamanı, memar K.Renom tərəfindən barok tərzdə inşa edilmişdir. 1760-cı ilədək krallıq iqamətgahı kimi xidmət göstərmişdir. "Tarixi Krallıq sarayları" fondunun nəzarəti altındadır. Fransa parkının sahəsi 60 ha ərazidə yerləşir. Krallıq kolleksiyasından olan əntiq əşyaların, Mantenyanın, Rafaelin, Böyük Breygelin və başqalarının rəsm əsərləri mövcuddur. == Tarixi == Sarayın tarixinin başlanğıcı kral VIII Henrinin əsabəsi - Kardinal Tomas Uolsinin 1514-cü ildə əvvəllər qospitalyerlər (İoannçılar, eləcə də Yerusəlim, Rodos, Malta- Müstəqil Hərbi Müqəddəs İoann ordeni) ordeninə aid olan torpaq sahəsini alması ilə başlamışdır. Sonrakı 7 ildə Uolsinin 200 min qızıl "qızılgüllü kron" pul xərclədiyi renessans və qotik tərzlərdə inşası davam etmişdir.

Erten-Kort (çeç. Эртинан Корта) — Çeçenistanın Vedeno rayonunda dağ zirvəsi. Dəniz səviyyəsindən yüksəklik 1162 metrdir. Ən yaxın yaşayış məntəqələri Xaji-Yurt, Quni və Benoy kəndləridir. Dağ müqəddəs yer sayılır. Burada iki zirvə var: Lakxa Ertinan Korta və Laxa Ertinan Korta. Bu bölgədə əsasən çeçen etnik cəmiyyətinin üzvləri — taypalar Qunoy(Quno) yaşayır. == Etimologiyası == Toponimikada və vaynaxların dilində dağın adına yaxın bir neçə söz mövcuddur: эртина, йортой. Ola bilsin ki, göstərilən sözlər çay adıdır. Hansı ki, Vəftizçi İohannın İordan çayı sahilində İsa peygımbəri vəftiz etmişdir.

Din Kort (ing. Dean Court) — İngiltərənin Dorset qraflığının, Bornmut şəhərində yerləşən futbol stadionu. 11.464 tamaşaçı tutumuna malik stadionda yerli "Bornmut" futbol klubu ev oyunlarını keçirir. Stadion əvvəllər "Faytness Fyost" adı ilə tanınırdı, lakin 2011-ci ilin iyulunda, stadionu adlandırmaq hüququnun "Syuard Mühərrik Qrup"una satılmasından sonra, stadionun adı dəyişdirilərək "Syuard" adlandırılıb. 2012-ci ilin fevralında, stadion iki il müddətinə "Qoldsends" adlandırılıb. Hazırda sponsor müqaviləsinə görə Vitaliti Stadionu (ing. Vitality Stadium) kimi tanınır. == Tarixi == "Din Kort" 1910-cu ildə futbol klubuna stadion tikmək üçün torpaq sahəsi bağışlayan, Din Kort ailəsinin şərəfinə adlandırılıb. Stadionun tribunalarından biri 1924-cü ildə "Uembli" sərgisi üçün istifadə olunub. Stadionda rekord tamaşaçı sayı, 1957-ci ildə, İngiltərə Kuboku çərçivəsində "Mançester Yunayted"ə qarşı oynanılan görüşdə qeydə alınıb, bu oyunu canlı olaraq stadiondan 28.799 tamaşaçı izləyib.

Aglaia korthalsii (lat. Aglaia korthalsii) — bitkilər aləminin sabunağacıçiçəklilər dəstəsinin meliyakimilər fəsiləsinin aqlaiya cinsinə aid bitki növü.

Aleksandriya Okasio-Kortez (ing. Alexandria Ocasio-Cortez; 13 oktyabr 1989, Bronks, Nyu-York ştatı, ABŞ) — ABŞ siyasətçisi və ABŞ Nümayəndələr Palatasının üzvü.

Fernando Kortes Monroy Pisarro Altamirano (isp. Fernando Cortés Monroy Pizarro Altamirano; 1485[…] – 2 dekabr 1547) — daha çox Fernan, Fernando, Ernando və ya Ernan Kortes kimi tanınan ispan konkistadoru. Meksikanı ələ keçirərək burada mövcud olan astek dövlətini məhv etməsi ilə məşhurluq qazanmışdır. Bu xidmətlərinə görə İspaniya kralı V Karl ona Oaxaka vadisinin markizi (Marqués del Valle de Oaxaca) titulunu vermişdir. Həyatı haqqında çox az məlumat qorunub saxlandığı üçün tarixçilər onun şəxsiyyətini dəyərləndirməkdə çətinlik çəkirlər.

Fernando Kortes Monroy Pisarro Altamirano (isp. Fernando Cortés Monroy Pizarro Altamirano; 1485[…] – 2 dekabr 1547) — daha çox Fernan, Fernando, Ernando və ya Ernan Kortes kimi tanınan ispan konkistadoru. Meksikanı ələ keçirərək burada mövcud olan astek dövlətini məhv etməsi ilə məşhurluq qazanmışdır. Bu xidmətlərinə görə İspaniya kralı V Karl ona Oaxaka vadisinin markizi (Marqués del Valle de Oaxaca) titulunu vermişdir. Həyatı haqqında çox az məlumat qorunub saxlandığı üçün tarixçilər onun şəxsiyyətini dəyərləndirməkdə çətinlik çəkirlər.

Fernando Kortes Monroy Pisarro Altamirano (isp. Fernando Cortés Monroy Pizarro Altamirano; 1485[…] – 2 dekabr 1547) — daha çox Fernan, Fernando, Ernando və ya Ernan Kortes kimi tanınan ispan konkistadoru. Meksikanı ələ keçirərək burada mövcud olan astek dövlətini məhv etməsi ilə məşhurluq qazanmışdır. Bu xidmətlərinə görə İspaniya kralı V Karl ona Oaxaka vadisinin markizi (Marqués del Valle de Oaxaca) titulunu vermişdir. Həyatı haqqında çox az məlumat qorunub saxlandığı üçün tarixçilər onun şəxsiyyətini dəyərləndirməkdə çətinlik çəkirlər.

Fernando Kortes Monroy Pisarro Altamirano (isp. Fernando Cortés Monroy Pizarro Altamirano; 1485[…] – 2 dekabr 1547) — daha çox Fernan, Fernando, Ernando və ya Ernan Kortes kimi tanınan ispan konkistadoru. Meksikanı ələ keçirərək burada mövcud olan astek dövlətini məhv etməsi ilə məşhurluq qazanmışdır. Bu xidmətlərinə görə İspaniya kralı V Karl ona Oaxaka vadisinin markizi (Marqués del Valle de Oaxaca) titulunu vermişdir. Həyatı haqqında çox az məlumat qorunub saxlandığı üçün tarixçilər onun şəxsiyyətini dəyərləndirməkdə çətinlik çəkirlər.

Kamp de Les Korts (Les Korts kimi də adlandırılır) — İspaniyanın Kataloniya muxtar vilayətinin Barselona şəhərində yerləşən idman stadionu. 1957-ci ildə Barselona FK Kamp Nouya köçənə qədər klub ev oyunlarını burada keçirirdi. Les Korts klubun prezidenti Joan Qamper tərəfindən Barselonanı öz stadionu ilə təmin etmək üçün hazırlanmış üzunmüddətli planın nəticəsi kimi tikilmişdi. Stadion Barselonanın ev stadionu kimi Camp de la Indústria stadionunu əvəzləmişdi. 1922-ci ildə açılan stadion ilk əvvəllər 20000 tamaşaçı tutumuna malik olub. Stadionda ilk oyun Barselona və Sent Mirren klubları arasında olub. 13 may 10923-cü ildə stadionda Atletik Bilbao və CE Evropa arasında İspaniya Kral Kubokunun finalı, 21 dekabr 1924-cü ildə İspaniya və Avstriya milli komandaları arasında oyun təşkil olunub. 24 iyun 1925-ci ildə stadion məlum hadisədən sonra altı ay müddətində bağlı qalıb. Belə ki, oyun zamanı Barselona klubunun azerkeşləri İspaniya himnini fitə basıb və Britaniya Kral Donanması orkestrinin ifa etdiyi God Save the King himnini alqışlayıblar. Migel Primo de Rivera diktaturası Kataloniya millətçiliyini təbliğ edən Joan Qamperi ittiham edib.

Kasper Korte Real (port. Gaspar Corte Real; təq. 1450, Tavira[d] – 1501) — Coğrafi kəşflərdə iştirak etmiş Portuqal səyyahı.

Kortala — Azərbaycan Respublikasının Balakən rayonunun Kortala kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. == Tarixi == Kəndin adı türk dilindəki kora (təzə doğulmuş quzuların saxlandığı yer) və tala (meşədə açıq sahə)komponentlərindən düzəlib. Kəndin ərazisi keçmişdə maldarların qışlaq yeri olmuş, ona görə də kənd belə adlandırılmışdır. Kortala kəndinin tarixi hələ eramızdan əvvəllərə gedib çıxır. Kortala kəndinin dəqiq tarixi məlum olmasa da, kənd tarixini iki hissəyə bölmək olar. İlkin dövr və müasir dövr. İlkin dövr eramızdan əvvəl VII–IV yüzilliklərə aid arxeolojo tapintilardan məlum olur ki, bu ərazilərdə məskunlaşma olmuşdur. Sonuncu məskunlaşma isə, XVIII əsrin əvvəllərinə təsadüf edir. Bunu kəndin mərkəzindəki qəbiristanlıqdakı XVIII əsr qəbirlərinə nəzərən demək olar. Kortala kəndinin əhalisi bu ərazilərdə bir neçə dəfə məskunlaşmaq məcburiyyətində qalmışdılar.

Balakən bələdiyyələri — Balakən rayonu ərazisində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr. == Tarixi == Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub. == Siyahı == == Mənbə == "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.

Korte (fr. Corte) — Fransanın Korsika regionun rayonlarından (fr. Arrondissement) biri. Departamenti — Yuxarı Korsika. Suprefektura — Korte. Rayon əhalisi 2006-cı ildə 53 422 nəfər təşkil edirdi. Əhalinin sıxlığı — 14 nəf / km². Rayon sahəsi — 2853 km².

Kortikotropin-rilizinq hormon, kortikorelin və ya kortikoliberin — hipotalamusun polipeptid hormonudur. Bu hormon hipotalamasun qarşı hissəsinə təsir göstərərək, adrenokortikotropin hormonunun sekresiyasını gücləndirir. Ümumilikdə, 41 amin turşusu qalığından ibarətdir. Mərkəzi sinir sisteminə təsir göstərək insanda stres hisslərini yaradır. Bu zaman insanda yuxunun pozğunluğu, qorxu, iştahanın olmaması və s. kimi hisslərini yaradır. Kortikoliberin hormonu insan orqanizmində artıq səviyyədə sintez olunan zaman beyinin funksiyalarına mənfi təsir göstərir. Kortikoliberinin sayəsində kişilərdə impotensiya, hamilə qadınlarda isə stres kimi sayılan qorxu hissləri artır.

Kortni Conson (d. 7 may 1974) — Birləşmiş Ştatları təmsil edən su poloçusu. == Karyerası == Kortni Conson, ABŞ yığmasının heyətində 2000-ci ildə Avstraliyanın Sidney şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXVII Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Final görüşündə Avstraliya yığmasına 4:5 hesabı ilə məğlub olan ABŞ yığması, Sidney Olimpiadasının gümüş medalına sahib oldu.

Kortni Meri Kardaşyan (ing. Kourtney Mary Kardashian; 18 aprel 1979, Los-Anceles, Kaliforniya) — ABŞ şou biznes ulduzu və fotomodeli. 2007-ci ildə ailəsi ilə birlikdə "Kardaşyanlarla ayaqlaşmaq" realiti-teleserialı ilə karyerasına başlamışdır.

Kortni Metyuson (d. 14 sentyabr 1986) — Birləşmiş Ştatları təmsil edən su poloçusu. == Karyerası == Kortni Metyuson, ABŞ yığmasının heyətində 2012-ci ildə Birləşmiş Krallığın London şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXX Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Final görüşündə İspaniya yığmasını 8:5 hesabı ilə məğlub edən ABŞ yığması, London Olimpiadasının qızıl medalına sahib oldu. Daha sonra Kortni Metyuson, ABŞ yığmasının heyətində 2016-cı ildə Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Final görüşündə İtaliya yığmasını 12:5 hesabı ilə məğlub edən ABŞ yığması, Rio-de-Janeyro Olimpiadasının qızıl medalına sahib oldu.

Kortona (it. Cortona) — İtaliyanın Toskana regionunda şəhər.

Tennis kortu — tennis oynamaq üçün düzbucaqlı meydança. Tennis meydançası yaratmaq üçün müxtəlif səthlərdən istifadə olunur. Hər bir səthin xüsusiyyətləri oyunun oyun stilinə təsir göstərir.

Xoakin Kortes, (es. Joaquin Cortés , Xoakin Pedraja Kortes 22 fevral 1969, Kordova xilafəti, İspaniya) flamenko rəqqası və xareoqrafdır. Xoakin dünyada yalnız flamenkosu ilə deyil, böyük məhsuldar layihələrin yaradıcısı kimi də tanınmışdır. Xoakin Kortes, əsl adı Xoakin Pedraja Kortes 1969-cu ilin 22 fevralında dünyaya gəlmişdir. O uşaq olarkən Madridə, Lavapies qəsəbəsinə köçürlər. Rəqs təhsilinə 13 yaşı olarkən Madriddə başlayır. O, burada Güito, Mariya Maqdalena, Viktoria Euxenia, Kristobal Reyes və Xuana Taft ilə işləmiş, onlardan dərs almışdır. 1984-cü ildə , 15 yaşında olarkən İspaniya Milli Baletinin üzvü idi və qısa müddətdə isə solo rəqqas kimi fəaliyyətə başladı. Kortes bu kompaniya ilə Nyu-Yorkun Metropolitan Opera Evi , Moskvanın Kreml sarayı və bu kimi başqa önəmli teatrlarda rəqs edərək dünyanın bir çox ölkələrinə səyahət etdi. Sonra Milli Baleti tərk edir və irəliləyən karyerasına dünyanın rəqs peşəkarları ilə eyni səhnəni bölüşərək rəqslərinə davam edir.

Xulio Kortasar (isp. Julio Cortázar; 26 avqust 1914[…], Brüssel – 12 fevral 1984[…], X arondisman (Paris)) – Argentinalı romançı, qısa hekayə yazıçısı və esseist. Argentinanın tanınmış yazıçısı Xulio Kortasar ömrü boyu üç qadınla ciddi və davamlı münasibətlər qurub. O, hələ Buenos-Ayresdə yaşayarkən ölənəcən subay qalacağını düşünürdü, lakin 1953-cü ildə 39 yaşlı Xulio Kortasar argentinalı Aurora Bernandeslə evlənir. Qadın Kortasardan 4 yaş cavanıydı. Onlar yazıçı hələ Avropaya köçməzdən öncə tanış olmuşdular. Sonralar Aurora onun ardınca Fransaya gedir. Xulioyla Aurora ilk vaxtlar olduqca xoşbəxt idilər; dostları onları ruhən bir-birinə çox yaraşdırırdılar. Cütlüyün ədəbi maraqları da üst-üstə düşürdü. Kortasar arvadının ədəbi fəhminə hörmətlə yanaşırdı.

Adolfo Tomas Ruis Kortines (isp. Adolfo Tomás Ruiz Cortines, İspanca tələffüz: [aˈðolfo ˈrwis koɾˈtines] ( dinlə); 30 dekabr 1890, Verakruz[d], Verakrus[d] – 3 dekabr 1973, Mexiko) — Meksika dövlət xadimi, 1952–1958-ci illərdə Meksika Prezidenti. == Həyatı == Adolfo Tomas Ruis Kortines 30 dekabr 1890-cı ildə Verakruzda anadan olmuşdur. O, 1912-ci ildə Meksika inqilabına qoşulmuşdur. Kortines 1914-cü ildən həqiqi hərbi xidmətdə olmuşdur. O, daha sonra 1921–1935-ci illərdə Statistika İdarəsinin əməkdaşı və direktoru kimi çalışmışdır. Kortines İnstitusional İnqilab Partiyasının (PRI) üzvü olmuşdur. O, 1937–1940-cı illərdə senator vəzifəsini icra etdikdən sonra, 1944–1947-ci illərdə Verakruz qubernatoru kimi xidmət etmiş və fəaliyyətini 1948–1951-ci illərdə Daxili İşlər naziri kimi davam etdirmişdir. Kortines 1952–1958-ci illərdə Meksika Prezidenti olmuşdur. O, 1967-ci ilə qədər Meksika hökumətinin iqtisadi müşaviri kimi xidmət etmişdir.

Kortikospinal yol — beyin qabığından başlayan və onurğa beynindəki aşağı motor neyronları və interneyronlarında bitən, əzaların və bədənin hərəkətlərini idarə edən ağ maddə motor yolu. Kortikospinal yolda 1 milyondan çox neyron var və onlar adətən həyatın ilk 2 ilində miyelinləşirlər. Kortikospinal yol piramidal yollardan biridir, digəri kortikobulbar yoldur. == Anatomiyası == Kortikospinal yol beynin bir neçə hissəsindən, o cümlədən təkcə motor bölgələrindən deyil, həm də ilkin somatosensor korteksdən və premotor bölgələrdən yaranır. Əksər neyronlar ya birincil motor korteksindən (precentral girus, və ya Brodmann sahəsi 4) və premotor frontal bölgələrdən yaranır. Kortikospinal neyronların təxminən 30% -i ilkin motor korteksdən, 30% -i premotor korteksdən və əlavə motor bölgələrindən, qalan 40% isə somatosensor korteks, alın payı və singulat girus arasında paylanır. Bu yuxarı motor neyronları neokorteksin V qatının piramidal hüceyrələrindən əmələ gəlir, və ön beyindəki daxili kapsulun arxa əzasından keçərək ara beynin dibində yerləşən beyin qabığına daxil olur. Sonra hər iki yol beyin sapından, körpüdən, daha sonra isə medullaya keçir. Kortikospinal yol kortikobulbar yol ilə birlikdə beyin sapının medullasının hər iki tərəfində iki piramida əmələ gətirir və onların adı piramidal yollar kimi gedir. Kortikospinal neyronlar birbaşa əzələ nəzarəti üçün alfa motor neyronlarına birbaşa sinaps edir.

Kortizol (hidrokortizon) — böyrəküstü vəzilərdə istehsal olunan hormon. Bədəndəki stressi tənzimləyir, qan təzyiqi səviyyəsinə, zülalların, yağların və karbohidratların mübadiləsinə təsir göstərir. Steroid xarakterli bioloji aktiv qlükokortikoid hormonu, yəni onun strukturunda steran nüvəsi var. Kortizol adrenokortikotrop hormonun (ACTH - hipofizin hormonu) təsiri altında böyrəküstü vəzilərin xarici təbəqəsi (korteks) tərəfindən ifraz olunur. ACTH-nin ifrazı, öz növbəsində, hipotalamusun müvafiq relizinq faktoru (CRH - kortikotropin azad edən hormon və ya kortikoliberin ) tərəfindən stimullaşdırılır. Böyrəküstü vəzlərinin hiperfunksiyası Kuşinq xəstəliyinin klinik mənzərəsinə gətirib çıxarır, qeyri-kafi funksiya Addison xəstəliyi adlanır. Bundan əlavə, kortizol böyümənin tənzimlənməsində iştirak edir. == Kəşf olunması == 1930-cu illərdə amerikalı və avropalı tədqiqatçılar böyrəküstü vəzilərin ifraz etdiyi aktiv maddələri müstəqil şəkildə öyrəndilər. Orqanlarda bu maddələrin tərkibi son dərəcə aşağıdır. Beləliklə, o dövrdə mövcud olan təhlil üsulları ilə strukturun birbaşa aydınlaşdırılması mümkün deyildi.