Kıyma

Ehtimal ki, bu söz müasir dilimizdə işlənən “qiyma” (xırda, kiçik) sözünün fonetik variantıdır. Kaşğarinin “Divan”ında “kıyma ügrə = bir əriştə növü” mənasında izah edilir. Kaşğari qeyd edir ki, bu əriştənin xəmiri sərçə dili kimi əyri kəsilir (19, 170) Bahəddin Ögel qeyd edir ki, bu xörək adı türk dillərində passiv fonda keçən “kiy” (qiy) feilindən əmələ gəlmədir. Qədim türk dillərində “qiymək” və “qiydırmaq” “əyriləməsinə kəsmək” deməkdir. Yəni qiymə ət “dilmə, dilim-dilim doğramaq” deməkdir. İndi Anadolu türkləri ətin tiftiklənmiş şəkildə bişirilməsinə “kiymaç” deyirlər (25, 369) Azərbaycan dilində mürəkkəb quruluşa malik xörək adlarının yaranmasında “qiymə” leksik vahidi fəal iştirak edir: qiyməxəngəl, qiyməbalıq, qiyməqovurma, qiyməkabab və s.
Kıtıl
Kor dolma

Digər lüğətlərdə