REQRESSİV

Reqressiv eroziya (rus. регрессивная эрозия, ing. regressive erosion, head ward erosion, backward erosion) — lat. regressio – geriyə hərəkət – geriyə çəkilən eroziya. Süxurların səthi axınlarla parçalanması və yuyulması prosesi. Dərinlik eroziyası mənbə istiqamətində inkişaf edərək tarazlıq profilinin yaranmasına gətirib çıxarır və adətən qonşu hövzələrin çaylarının baş hissəsinin zəbt olunmasına səbəb olur.

Reqressiv vergitutma (ing. regressive tax) — vergi tutulan məbləğ artdıqca orta dərəcənin azaldığı vergitutma sistemi. Bu o deməkdir ki, təsərrüfat subyektinin gəlirinin artması ilə nisbət aşağı düşür, gəlir azaldıqda isə əksinə artır. Reqressiv vergi kasıblara (resurslar baxımından) zənginlərə nisbətən daha çox yük qoyur: vergi dərəcəsi ilə vergi ödəyicisinin aktivləri, istehlakı və ya gəlirləri ilə ölçülən ödəmə qabiliyyəti arasında tərs əlaqə mövcuddur. Bu vergilər daha yüksək ödəmə qabiliyyəti olan insanların vergi yükünü azaltmağa meyillidirlər, çünki onlar nisbi yükü daha çox ödəmə qabiliyyəti olan insanların üzərinə keçirirlər. Bir qayda olaraq, reqressiv vergitutma ilə gəlir hissələrə bölünür, onların hər biri öz dərəcəsi ilə vergiyə cəlb edilir, yəni azaldılmış dərəcələr bütün vergitutma obyektinə deyil, əvvəlkindən artıq olan hissəsinə şamil edilir. Məsələn, ƏDV kimi məsrəfdən sabit faiz şəklində tutulan vergilər və ya sorğu vergisi və ya Böyük Britaniya televiziyası lisenziyası haqqı kimi birbaşa sabit vergilər son nəticədə reqressivdir. Reqressiv vergitutma idxal, ticarət, mal və xidmətlərin istehsalı sahəsində tətbiq edilir. Həmçinin reqressiv prinsipə əsasən bir sıra xüsusi rüsumlar hesablanır, onlar üçün vergitutma müddəti fərqlidir. Beləliklə, məsələn, məhkəmədə ərizə vermək üçün dövlət rüsumu iddiaçının əmlak iddialarının ölçüsündən asılıdır.

Reqressiv yatım (rus. залегание регрессивное, ing. regressive bedding) — dənizin geriyə çəkilməsi şəraitində toplanan süxur laylarının yatımı. R. y. üçün fasiyaların ərazi üzrə və şaquli kəsilişdə nisbətən dərin dəniz çöküntülərindən dayaz dəniz çöküntülərinə doğru qanunauyğun dəyişilməsi səciyyəvidir.