Satqı sifarişi

Dövlət sifarişi – ümumi işlәrin içra olunmasına dair hökumət tərəfindən verilәn tapşırıqdır. Dövlətin tәsdiq etdiyi və ya qəbul etdiyi proqramlara uyğun olaraq dövlәt büdcәsi vәsaiti ilə maliyyәlәşdirilir. Sifarişin tәsәrrüfat fәaliyyәti bütün sferalarda әn mühüm dövlәt tәlәbatlarının ödәnilmәsini tәmin edir. Sәnaye istehsalı sahәsindә zәruri ümumdövlәt tapşırıqlarının, tәdqiqatlar vә işlәmәlәr sahәsindә, elmi-texniki proqramların, ictimai-sosial sferada vә ölkәnin müdafiә qabiliyyәtinin güclәndirilmәsi yönündә işlәrin yerinә yetirilmәsinә zәmanәt verir. Dövlət sifarişi tәsәrrüfat әlaqәlәrinin birbaşa olaraq tәnzimlәnmәsi forması kimi başa düşülür. Mәrkәzlәşdirilmiş şәkildә planlaşdırılan iqtisadiyyatda Dövlət sifarişi yuxarı orqan tәrәfindәn müәssisәyә və ya birliyә verilәn icbari olaraq onun istehsal planına salınan tapşırıqdır. İnkişaf etmiş bazar iqtisadiyyatı ölkәlәrindә Dövlət Sifarişi, bu vә ya digәr mәhsulun istehsalı üzrә dövlәt nümayәndәlәri ilә müәssisәlәr arasında müsabiqә әsasında bağlanmış müqavilә kimi başa düşülür. Sifarişin icraçılarına hәm dövlәt müәssisәlәri, hәm dә digәr mülkiyyәt formaları, özәl və ya sәhmdar çəmiyyətlərə malik tәsәrrüfat subyektlәri aid edilir. Dövlət sifarişindә davamlı maliyyәlәşmә nәzәrdә tutulduğundan icraçı üçün sәrfәli olur, bu sәbәbdәn Dövlət sifarişi bir çox halda lobbiçilik, hәmçinin potensial icraçılar arasında sәrt rәqabәt predmetinә çevrilir.

Alqı-satqı müqaviləsi — satıcının məhsulu alıcının mülkiyyətinə verməyi, alıcının isə həmin məhsulu qəbul etməyi və onun müqabilində müəyyən pul məbləğini ödəməyi öhdəyə götürməsi. Müqavilədə satışın predmeti və həcmi, müddəti və yeri, malın keyfiyyətinin müəyyən edilməsi metodları, gələcəkdə satışın qiyməti və dəyəri, daşıma şərtləri, malın təhvil verilməsi və qəbul edilməsi qaydası, ödənişin şərtləri, zəmanətlər və sanksiyalar, arbitraj haqqında şərtlər, müqavilə bağlayan tərəflərin hüquqi ünvanları və imzaları göstərilir. Məzmunu ömürlük dəyişməyən alqı-satqı müqaviləsi yaşına və ya səhhətinin vəziyyətinə görə əmək qabiliyyəti olmayan şəxs ona mülkiyyət hüququnda məxsus olan daşınmaz əmlakı alıcıya verməsi, alıcının isə satıcının ömrünün sonuna qədər alış qiymətinin ödənilməsi kimi ona mənzil, qida verməyi, ona qulluq etməyi və kömək göstərməyi öhdəyə götürməsidir. Satıcının ömürlük saxlanması şərti ilə daşınmaz əmlakın alqı-satqı müqaviləsi üzrə alıcı hətta daşınmaz əmlak təsadüfən məhv olduqda belə müqavilə üzrə öhdəliklərinə riayət etməyə borcludur. Satıcı sağ ikən alıcı tərəfindən həmin daşınmaz əmlakın özgəninkiləşdirilməsi yolverilməzdir.

Alqı-satqı müqaviləsi — satıcının məhsulu alıcının mülkiyyətinə verməyi, alıcının isə həmin məhsulu qəbul etməyi və onun müqabilində müəyyən pul məbləğini ödəməyi öhdəyə götürməsi. Müqavilədə satışın predmeti və həcmi, müddəti və yeri, malın keyfiyyətinin müəyyən edilməsi metodları, gələcəkdə satışın qiyməti və dəyəri, daşıma şərtləri, malın təhvil verilməsi və qəbul edilməsi qaydası, ödənişin şərtləri, zəmanətlər və sanksiyalar, arbitraj haqqında şərtlər, müqavilə bağlayan tərəflərin hüquqi ünvanları və imzaları göstərilir. Məzmunu ömürlük dəyişməyən alqı-satqı müqaviləsi yaşına və ya səhhətinin vəziyyətinə görə əmək qabiliyyəti olmayan şəxs ona mülkiyyət hüququnda məxsus olan daşınmaz əmlakı alıcıya verməsi, alıcının isə satıcının ömrünün sonuna qədər alış qiymətinin ödənilməsi kimi ona mənzil, qida verməyi, ona qulluq etməyi və kömək göstərməyi öhdəyə götürməsidir. Satıcının ömürlük saxlanması şərti ilə daşınmaz əmlakın alqı-satqı müqaviləsi üzrə alıcı hətta daşınmaz əmlak təsadüfən məhv olduqda belə müqavilə üzrə öhdəliklərinə riayət etməyə borcludur. Satıcı sağ ikən alıcı tərəfindən həmin daşınmaz əmlakın özgəninkiləşdirilməsi yolverilməzdir.