I
прил.
1. скоростной (связанный с ускоренным темпом работы). Sürətləndirici metod скоростной метод
2. ускорительный (предназначенный, служащий для ускорения какого-л. процесса). Sürətləndirici mexanizm ускорительный механизм
3. ускоряющий. Sürətləndirici gərginlik ускоряющее напряжение, sürətləndirici liflər ускоряющие волокна
4. форсированный. связь. Sürətləndirici rejim форсированный режим
II
сущ. ускоритель:
1. приспособление, прибор, машина для ускорения какого-л. процесса, движения. İşəsalma sürətləndiricisi пусковой ускоритель
2. вещество, способствующее ускорению какого-л. процесса
Böyük adron sürətləndiricisi
Böyük adron sürətləndiricisi və ya Böyük adron kollayderi (ing. Large Hodron Collider, LHC) Avropa nüvə tədqiqatlar şurasının CERN (fr.Conseil Europeen pour la Recherche Nucleaire) hazırladığı dünyanın ən böyük proton sürətləndiricisidir.
BAS-nin yaradılması ilk dəfə 1984-cü ildə nəzərdə tutulsa da onun reallaşması 2001-ci ildə həyata keçdi. Böyük adron sürətləndiricisində protonlar 14 TeV (14 teraelektronvolt- 14•10x12 elektronvolt) enerji ilə toqquşması nəzərdə tutulub. BAS Fransa ilə İsveçrə sərhəddində 26.7 km uzunluğu olan və 100 dərinlikdə bir sahəni əhatə edir. BAS-da proton dəstəsinin tutulması və korreksiyası üçün uzunluğu 22 km-i əhatə edən 1624 maqnitdən istifadə olunub. Maqnitlər absolyut 0-dan 1.9K yüksək, -271C temperaturda işləyəcək. BAS-da 4 detektorun işləyəcəyi bildirilir. ATLAS ( A Toroidal LHC- ApparatuS), CMS (Compact Muon Solenoid), LHCb (The Large Hadron Collider beauty experiment) və ALICE (A Large Ion Collider Experiment). ATLAS və CMS Hiqqsin bozonları və "standart olmayan fizika"-nı öyrənmək üçün təyin edilib.