Okkam ülgücü: Redaktələr arasındakı fərq
Naviqasiyaya keç
Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
| (21 istifadəçi tərəfindən edilmiş 39 dəyişiklik göstərilmir) | |||
| Sətir 1: | Sətir 1: | ||
[[Fayl:William of Ockham.png|right|130px|thumb|Villiam Okham]] |
|||
Okhamın ülgücü (ingiliscə: Occam's razor) - hipotezlər arasında seçim prinsipidir. Ülgüc sözü iki nəzəriyyəni fərqləndirərkən lazımsız fərziyyələri təmizləməyə istinad edir. Okhamın ülgücü 14-cü əsr filosofu [[Villiam Okhamın]] fəlsəfəsinin göstəricisi olsa da, Okhamın heç bir əsərində buna rast gəlinməyib. Okhamın ülgücü [[Biologiya]], [[Riyaziyyat]], [[Din]], [[Tibb]] və s sahələrdə istifadə olunur. |
|||
'''Okkam [[ülgüc (fəlsəfə)|ülgücü]]''' ({{Dil-en|Occam's razor}}) — hipotezlər arasında seçimə əsaslanan metodoloji prinsip. Termin öz adını XIV əsr fransiskan monaxı, filosof [[Vilyam Okkam]]ın (t. 1287–1347) adından alıb. |
|||
Qısaca, bu prinsipə görə, ''ehtiyac olmadan müddəaları artırmaq lazım deyil''. Başqa sözlə, əgər hər hansı fikri təsdiq etmək üçün sonda eyni nəticəni verən iki yol varsa və birinci halda sübut üçün A, B və C müddəaları, ikinci halda isə A, B, C və D müddəaları lazımdırsa, o halda Okkam ülgücü D müddəasından imtina etməyi tələb edir, çünki ona ehtiyac yoxdur. |
|||
[[ar:موس أوكام]] |
|||
[[bar:Rasiamessa vom Ockham]] |
|||
== Tarixi == |
|||
[[be:Брытва Окама]] |
|||
Okkam ülgücü termini ilk dəfə 1852-ci ildə, Okkamın ölümündən yüzillər sonra, ser [[Vilyam Hamilton]]un işlərində ortaya çıxıb.<ref>{{cite journal|last=Vogel Carey|first=Toni|title=Parsimony (In as few words as possible)|journal=Philosophy Now|date=Oct 2010|issue=81|url=http://philosophynow.org/issues/81/Parsimony_In_as_few_words_as_possible|accessdate=27 October 2012|editor1-first=Rick|editor1-last=Lewis|location=UK|archive-date=24 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124072721/https://philosophynow.org/issues/81/Parsimony_In_as_few_words_as_possible|url-status=live}}</ref> |
|||
[[be-x-old:Лязо Окама]] |
|||
[[bg:Бръснач на Окам]] |
|||
== Həmçinin bax == |
|||
[[bn:ওকামের খুর]] |
|||
* [[Vilyam Okkam]] |
|||
[[bs:Ockhamova britva]] |
|||
* [[Nominalizm]] |
|||
[[ca:Navalla d'Occam]] |
|||
[[cs:Occamova břitva]] |
|||
== İstinadlar == |
|||
[[da:Ockhams ragekniv]] |
|||
{{İstinad siyahısı}} |
|||
[[de:Ockhams Rasiermesser]] |
|||
{{Siyasi iqtisadiyyatın tənqidi |vəziyyət=collapsed}} |
|||
[[el:Ξυράφι του Όκαμ]] |
|||
{{Din fəlsəfəsi |vəziyyət=collapsed}} |
|||
[[en:Occam's razor]] |
|||
{{Xarici keçidlər}} |
|||
[[eo:Razilklingo de Ockham]] |
|||
[[es:Navaja de Ockham]] |
|||
[[Kateqoriya:Elmi terminlər]] |
|||
[[et:Ockhami habemenuga]] |
|||
[[Kateqoriya:Prinsiplər]] |
|||
[[eu:Ockhamen labana]] |
|||
[[Kateqoriya:Güman]] |
|||
[[fa:تیغ اوکام]] |
|||
[[Kateqoriya:Tənqidi düşüncə]] |
|||
[[fi:Occamin partaveitsi]] |
|||
[[Kateqoriya:Fəlsəfi anlayışlar]] |
|||
[[fr:Rasoir d'Ockham]] |
|||
[[Kateqoriya:Nəzəriyyələr]] |
|||
[[gl:Navalla de Occam]] |
|||
[[Kateqoriya:Epistemoloji nəzəriyyələr]] |
|||
[[he:תערו של אוקאם]] |
|||
[[Kateqoriya:Ontologiya]] |
|||
[[hr:Ockhamova britva]] |
|||
[[Kateqoriya:Metafizika nəzəriyyələri]] |
|||
[[hu:Occam borotvája]] |
|||
[[Kateqoriya:Epistemologiya]] |
|||
[[hy:Օկկամի ածելի]] |
|||
[[Kateqoriya:Ülgüc (fəlsəfə)]] |
|||
[[id:Pisau Ockham]] |
|||
[[Kateqoriya:İdeyalar tarixi]] |
|||
[[it:Rasoio di Occam]] |
|||
[[Kateqoriya:Elm epistemologiyası]] |
|||
[[ja:オッカムの剃刀]] |
|||
[[kk:Оккам ұстарасы]] |
|||
[[ko:오컴의 면도날]] |
|||
[[ku:Dûzana Ockhamê]] |
|||
[[la:Novacula de Ockham]] |
|||
[[lt:Okamo skustuvas]] |
|||
[[ml:ഓക്കമിന്റെ കത്തി]] |
|||
[[nl:Ockhams scheermes]] |
|||
[[nn:Ockham sin barberkniv]] |
|||
[[no:Ockhams barberkniv]] |
|||
[[oc:Rasor d'Occam]] |
|||
[[pa:ਓਕੈਮ ਦਾ ਪਤੱਰਾ]] |
|||
[[pl:Brzytwa Ockhama]] |
|||
[[pt:Navalha de Occam]] |
|||
[[ro:Briciul lui Occam]] |
|||
[[ru:Бритва Оккама]] |
|||
[[scn:Rasolu di Occam]] |
|||
[[sh:Occamova oštrica]] |
|||
[[simple:Occam's razor]] |
|||
[[sk:Occamova britva]] |
|||
[[sl:Ockhamova britev]] |
|||
[[sr:Окамова бритва]] |
|||
[[sv:Ockhams rakkniv]] |
|||
[[th:มีดโกนอ็อกคัม]] |
|||
[[tr:Ockham'ın Usturası]] |
|||
[[uk:Бритва Оккама]] |
|||
[[zh:奥卡姆剃刀]] |
|||
Səhifəsinin 13:14, 10 fevral 2024 tarixinə olan son versiyası
Okkam ülgücü (ing. Occam's razor) — hipotezlər arasında seçimə əsaslanan metodoloji prinsip. Termin öz adını XIV əsr fransiskan monaxı, filosof Vilyam Okkamın (t. 1287–1347) adından alıb.
Qısaca, bu prinsipə görə, ehtiyac olmadan müddəaları artırmaq lazım deyil. Başqa sözlə, əgər hər hansı fikri təsdiq etmək üçün sonda eyni nəticəni verən iki yol varsa və birinci halda sübut üçün A, B və C müddəaları, ikinci halda isə A, B, C və D müddəaları lazımdırsa, o halda Okkam ülgücü D müddəasından imtina etməyi tələb edir, çünki ona ehtiyac yoxdur.
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Okkam ülgücü termini ilk dəfə 1852-ci ildə, Okkamın ölümündən yüzillər sonra, ser Vilyam Hamiltonun işlərində ortaya çıxıb.[1]
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Vogel Carey, Toni. Lewis, Rick (redaktor). "Parsimony (In as few words as possible)". Philosophy Now. UK (81). Oct 2010. 24 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 October 2012.
 | |
|---|---|
| XVIII-XIX əsrlər | |
| XX-XXI əsrlər | |
| Konsepsiyalar | |
| Əsərlər | |
| Əlaqəli | |
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Din konsepsiyaları | |||||||||||||
| Tanrı konsepsiyaları | |||||||||||||
| Tanrının varlığı | |||||||||||||
| Teologiya | |||||||||||||
| Din filosofları | |||||||||||||
| Əlaqəli | |||||||||||||
Lüğətlər və ensiklopediyalar | |
|---|---|
| Normativ yoxlama |
