Okkam ülgücü: Redaktələr arasındakı fərq
Naviqasiyaya keç
Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
+{{Link GA|de}},{{Link FA|he}} |
|||
| (20 istifadəçi tərəfindən edilmiş 37 dəyişiklik göstərilmir) | |||
| Sətir 1: | Sətir 1: | ||
[[Fayl:William of Ockham.png|right|130px|thumb|Villiam Okham]] |
|||
'''Okhamın ülgücü''' (ingiliscə: Occam's razor) - hipotezlər arasında seçim prinsipidir. Ülgüc sözü iki nəzəriyyəni fərqləndirərkən lazımsız fərziyyələri təmizləməyə istinad edir. Okhamın ülgücü 14-cü əsr filosofu [[Villiam Okhamın]] fəlsəfəsinin göstəricisi olsa da, Okhamın heç bir əsərində buna rast gəlinməyib. Okhamın ülgücü [[Biologiya]], [[Riyaziyyat]], [[Din]], [[Tibb]] və s sahələrdə istifadə olunur. |
|||
'''Okkam [[ülgüc (fəlsəfə)|ülgücü]]''' ({{Dil-en|Occam's razor}}) — hipotezlər arasında seçimə əsaslanan metodoloji prinsip. Termin öz adını XIV əsr fransiskan monaxı, filosof [[Vilyam Okkam]]ın (t. 1287–1347) adından alıb. |
|||
Qısaca, bu prinsipə görə, ''ehtiyac olmadan müddəaları artırmaq lazım deyil''. Başqa sözlə, əgər hər hansı fikri təsdiq etmək üçün sonda eyni nəticəni verən iki yol varsa və birinci halda sübut üçün A, B və C müddəaları, ikinci halda isə A, B, C və D müddəaları lazımdırsa, o halda Okkam ülgücü D müddəasından imtina etməyi tələb edir, çünki ona ehtiyac yoxdur. |
|||
{{Link GA|de}} |
|||
{{Link FA|he}} |
|||
== Tarixi == |
|||
[[ar:موس أوكام]] |
|||
Okkam ülgücü termini ilk dəfə 1852-ci ildə, Okkamın ölümündən yüzillər sonra, ser [[Vilyam Hamilton]]un işlərində ortaya çıxıb.<ref>{{cite journal|last=Vogel Carey|first=Toni|title=Parsimony (In as few words as possible)|journal=Philosophy Now|date=Oct 2010|issue=81|url=http://philosophynow.org/issues/81/Parsimony_In_as_few_words_as_possible|accessdate=27 October 2012|editor1-first=Rick|editor1-last=Lewis|location=UK|archive-date=24 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124072721/https://philosophynow.org/issues/81/Parsimony_In_as_few_words_as_possible|url-status=live}}</ref> |
|||
[[bar:Rasiamessa vom Ockham]] |
|||
[[be:Брытва Окама]] |
|||
== Həmçinin bax == |
|||
[[be-x-old:Лязо Окама]] |
|||
* [[Vilyam Okkam]] |
|||
[[bg:Бръснач на Окам]] |
|||
* [[Nominalizm]] |
|||
[[bn:ওকামের খুর]] |
|||
[[bs:Ockhamova britva]] |
|||
== İstinadlar == |
|||
[[ca:Navalla d'Occam]] |
|||
{{İstinad siyahısı}} |
|||
[[cs:Occamova břitva]] |
|||
{{Siyasi iqtisadiyyatın tənqidi |vəziyyət=collapsed}} |
|||
[[da:Ockhams ragekniv]] |
|||
{{Din fəlsəfəsi |vəziyyət=collapsed}} |
|||
[[de:Ockhams Rasiermesser]] |
|||
{{Xarici keçidlər}} |
|||
[[el:Ξυράφι του Όκαμ]] |
|||
[[en:Occam's razor]] |
|||
[[Kateqoriya:Elmi terminlər]] |
|||
[[eo:Razilklingo de Ockham]] |
|||
[[Kateqoriya:Prinsiplər]] |
|||
[[es:Navaja de Ockham]] |
|||
[[Kateqoriya:Güman]] |
|||
[[et:Ockhami habemenuga]] |
|||
[[Kateqoriya:Tənqidi düşüncə]] |
|||
[[eu:Ockhamen labana]] |
|||
[[Kateqoriya:Fəlsəfi anlayışlar]] |
|||
[[fa:تیغ اوکام]] |
|||
[[Kateqoriya:Nəzəriyyələr]] |
|||
[[fi:Occamin partaveitsi]] |
|||
[[Kateqoriya:Epistemoloji nəzəriyyələr]] |
|||
[[fr:Rasoir d'Ockham]] |
|||
[[Kateqoriya:Ontologiya]] |
|||
[[gl:Navalla de Occam]] |
|||
[[Kateqoriya:Metafizika nəzəriyyələri]] |
|||
[[he:תערו של אוקאם]] |
|||
[[Kateqoriya:Epistemologiya]] |
|||
[[hr:Ockhamova britva]] |
|||
[[Kateqoriya:Ülgüc (fəlsəfə)]] |
|||
[[hu:Occam borotvája]] |
|||
[[Kateqoriya:İdeyalar tarixi]] |
|||
[[hy:Օկկամի ածելի]] |
|||
[[Kateqoriya:Elm epistemologiyası]] |
|||
[[id:Pisau Ockham]] |
|||
[[it:Rasoio di Occam]] |
|||
[[ja:オッカムの剃刀]] |
|||
[[kk:Оккам ұстарасы]] |
|||
[[ko:오컴의 면도날]] |
|||
[[ku:Dûzana Ockhamê]] |
|||
[[la:Novacula de Ockham]] |
|||
[[lt:Okamo skustuvas]] |
|||
[[ml:ഓക്കമിന്റെ കത്തി]] |
|||
[[nl:Ockhams scheermes]] |
|||
[[nn:Ockham sin barberkniv]] |
|||
[[no:Ockhams barberkniv]] |
|||
[[oc:Rasor d'Occam]] |
|||
[[pa:ਓਕੈਮ ਦਾ ਪਤੱਰਾ]] |
|||
[[pl:Brzytwa Ockhama]] |
|||
[[pt:Navalha de Occam]] |
|||
[[ro:Briciul lui Occam]] |
|||
[[ru:Бритва Оккама]] |
|||
[[scn:Rasolu di Occam]] |
|||
[[sh:Occamova oštrica]] |
|||
[[simple:Occam's razor]] |
|||
[[sk:Occamova britva]] |
|||
[[sl:Ockhamova britev]] |
|||
[[sr:Окамова бритва]] |
|||
[[sv:Ockhams rakkniv]] |
|||
[[th:มีดโกนอ็อกคัม]] |
|||
[[tr:Ockham'ın Usturası]] |
|||
[[uk:Бритва Оккама]] |
|||
[[zh:奥卡姆剃刀]] |
|||
Səhifəsinin 13:14, 10 fevral 2024 tarixinə olan son versiyası
Okkam ülgücü (ing. Occam's razor) — hipotezlər arasında seçimə əsaslanan metodoloji prinsip. Termin öz adını XIV əsr fransiskan monaxı, filosof Vilyam Okkamın (t. 1287–1347) adından alıb.
Qısaca, bu prinsipə görə, ehtiyac olmadan müddəaları artırmaq lazım deyil. Başqa sözlə, əgər hər hansı fikri təsdiq etmək üçün sonda eyni nəticəni verən iki yol varsa və birinci halda sübut üçün A, B və C müddəaları, ikinci halda isə A, B, C və D müddəaları lazımdırsa, o halda Okkam ülgücü D müddəasından imtina etməyi tələb edir, çünki ona ehtiyac yoxdur.
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Okkam ülgücü termini ilk dəfə 1852-ci ildə, Okkamın ölümündən yüzillər sonra, ser Vilyam Hamiltonun işlərində ortaya çıxıb.[1]
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Vogel Carey, Toni. Lewis, Rick (redaktor). "Parsimony (In as few words as possible)". Philosophy Now. UK (81). Oct 2010. 24 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 October 2012.
 | |
|---|---|
| XVIII-XIX əsrlər | |
| XX-XXI əsrlər | |
| Konsepsiyalar | |
| Əsərlər | |
| Əlaqəli | |
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Din konsepsiyaları | |||||||||||||
| Tanrı konsepsiyaları | |||||||||||||
| Tanrının varlığı | |||||||||||||
| Teologiya | |||||||||||||
| Din filosofları | |||||||||||||
| Əlaqəli | |||||||||||||
Lüğətlər və ensiklopediyalar | |
|---|---|
| Normativ yoxlama |
