Okkam ülgücü: Redaktələr arasındakı fərq
Naviqasiyaya keç
Axtarışa keç
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
| (20 istifadəçi tərəfindən edilmiş 36 dəyişiklik göstərilmir) | |||
| Sətir 1: | Sətir 1: | ||
[[ |
[[Fayl:William of Ockham.png|right|130px|thumb|Villiam Okham]] |
||
'''Okkam [[ülgüc (fəlsəfə)|ülgücü]]''' ({{Dil-en|Occam's razor}}) — hipotezlər arasında seçimə əsaslanan metodoloji prinsip. Termin öz adını XIV əsr fransiskan monaxı, filosof [[Vilyam Okkam]]ın (t. 1287–1347) adından alıb. |
|||
Qısaca, bu prinsipə görə, ''ehtiyac olmadan müddəaları artırmaq lazım deyil''. Başqa sözlə, əgər hər hansı fikri təsdiq etmək üçün sonda eyni nəticəni verən iki yol varsa və birinci halda sübut üçün A, B və C müddəaları, ikinci halda isə A, B, C və D müddəaları lazımdırsa, o halda Okkam ülgücü D müddəasından imtina etməyi tələb edir, çünki ona ehtiyac yoxdur. |
|||
'''Okhamın ülgücü''' (ingiliscə: Occam's razor) - hipotezlər arasında seçim prinsipidir. Ülgüc sözü iki nəzəriyyəni fərqləndirərkən lazımsız fərziyyələri təmizləməyə istinad edir. Okhamın ülgücü 14-cü əsr filosofu [[Villiam Okhamın]] fəlsəfəsinin göstəricisi olsa da, Okhamın heç bir əsərində buna rast gəlinməyib. Okhamın ülgücü [[Biologiya]], [[Riyaziyyat]], [[Din]], [[Tibb]] və s sahələrdə istifadə olunur. |
|||
== Tarixi == |
|||
{{Link GA|de}} |
|||
Okkam ülgücü termini ilk dəfə 1852-ci ildə, Okkamın ölümündən yüzillər sonra, ser [[Vilyam Hamilton]]un işlərində ortaya çıxıb.<ref>{{cite journal|last=Vogel Carey|first=Toni|title=Parsimony (In as few words as possible)|journal=Philosophy Now|date=Oct 2010|issue=81|url=http://philosophynow.org/issues/81/Parsimony_In_as_few_words_as_possible|accessdate=27 October 2012|editor1-first=Rick|editor1-last=Lewis|location=UK|archive-date=24 November 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124072721/https://philosophynow.org/issues/81/Parsimony_In_as_few_words_as_possible|url-status=live}}</ref> |
|||
{{Link FA|he}} |
|||
[[ar:موس أوكام]] |
|||
== Həmçinin bax == |
|||
[[bar:Rasiamessa vom Ockham]] |
|||
* [[Vilyam Okkam]] |
|||
[[be:Брытва Окама]] |
|||
* [[Nominalizm]] |
|||
[[be-x-old:Лязо Окама]] |
|||
[[bg:Бръснач на Окам]] |
|||
== İstinadlar == |
|||
[[bn:ওকামের খুর]] |
|||
{{İstinad siyahısı}} |
|||
[[bs:Ockhamova britva]] |
|||
{{Siyasi iqtisadiyyatın tənqidi |vəziyyət=collapsed}} |
|||
[[ca:Navalla d'Occam]] |
|||
{{Din fəlsəfəsi |vəziyyət=collapsed}} |
|||
[[cs:Occamova břitva]] |
|||
{{Xarici keçidlər}} |
|||
[[da:Ockhams ragekniv]] |
|||
[[de:Ockhams Rasiermesser]] |
|||
[[Kateqoriya:Elmi terminlər]] |
|||
[[el:Ξυράφι του Όκαμ]] |
|||
[[Kateqoriya:Prinsiplər]] |
|||
[[en:Occam's razor]] |
|||
[[Kateqoriya:Güman]] |
|||
[[eo:Razilklingo de Ockham]] |
|||
[[Kateqoriya:Tənqidi düşüncə]] |
|||
[[es:Navaja de Ockham]] |
|||
[[Kateqoriya:Fəlsəfi anlayışlar]] |
|||
[[et:Ockhami habemenuga]] |
|||
[[Kateqoriya:Nəzəriyyələr]] |
|||
[[eu:Ockhamen labana]] |
|||
[[Kateqoriya:Epistemoloji nəzəriyyələr]] |
|||
[[fa:تیغ اوکام]] |
|||
[[Kateqoriya:Ontologiya]] |
|||
[[fi:Occamin partaveitsi]] |
|||
[[Kateqoriya:Metafizika nəzəriyyələri]] |
|||
[[fr:Rasoir d'Ockham]] |
|||
[[Kateqoriya:Epistemologiya]] |
|||
[[gl:Navalla de Occam]] |
|||
[[Kateqoriya:Ülgüc (fəlsəfə)]] |
|||
[[he:תערו של אוקאם]] |
|||
[[Kateqoriya:İdeyalar tarixi]] |
|||
[[hr:Ockhamova britva]] |
|||
[[Kateqoriya:Elm epistemologiyası]] |
|||
[[hu:Occam borotvája]] |
|||
[[hy:Օկկամի ածելի]] |
|||
[[id:Pisau Ockham]] |
|||
[[it:Rasoio di Occam]] |
|||
[[ja:オッカムの剃刀]] |
|||
[[kk:Оккам ұстарасы]] |
|||
[[ko:오컴의 면도날]] |
|||
[[ku:Dûzana Ockhamê]] |
|||
[[la:Novacula de Ockham]] |
|||
[[lt:Okamo skustuvas]] |
|||
[[ml:ഓക്കമിന്റെ കത്തി]] |
|||
[[nl:Ockhams scheermes]] |
|||
[[nn:Ockham sin barberkniv]] |
|||
[[no:Ockhams barberkniv]] |
|||
[[oc:Rasor d'Occam]] |
|||
[[pa:ਓਕੈਮ ਦਾ ਪਤੱਰਾ]] |
|||
[[pl:Brzytwa Ockhama]] |
|||
[[pt:Navalha de Occam]] |
|||
[[ro:Briciul lui Occam]] |
|||
[[ru:Бритва Оккама]] |
|||
[[scn:Rasolu di Occam]] |
|||
[[sh:Occamova oštrica]] |
|||
[[simple:Occam's razor]] |
|||
[[sk:Occamova britva]] |
|||
[[sl:Ockhamova britev]] |
|||
[[sr:Окамова бритва]] |
|||
[[sv:Ockhams rakkniv]] |
|||
[[th:มีดโกนอ็อกคัม]] |
|||
[[tr:Ockham'ın Usturası]] |
|||
[[uk:Бритва Оккама]] |
|||
[[zh:奥卡姆剃刀]] |
|||
Səhifəsinin 13:14, 10 fevral 2024 tarixinə olan son versiyası
Okkam ülgücü (ing. Occam's razor) — hipotezlər arasında seçimə əsaslanan metodoloji prinsip. Termin öz adını XIV əsr fransiskan monaxı, filosof Vilyam Okkamın (t. 1287–1347) adından alıb.
Qısaca, bu prinsipə görə, ehtiyac olmadan müddəaları artırmaq lazım deyil. Başqa sözlə, əgər hər hansı fikri təsdiq etmək üçün sonda eyni nəticəni verən iki yol varsa və birinci halda sübut üçün A, B və C müddəaları, ikinci halda isə A, B, C və D müddəaları lazımdırsa, o halda Okkam ülgücü D müddəasından imtina etməyi tələb edir, çünki ona ehtiyac yoxdur.
Tarixi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Okkam ülgücü termini ilk dəfə 1852-ci ildə, Okkamın ölümündən yüzillər sonra, ser Vilyam Hamiltonun işlərində ortaya çıxıb.[1]
Həmçinin bax
[redaktə | mənbəni redaktə et]İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Vogel Carey, Toni. Lewis, Rick (redaktor). "Parsimony (In as few words as possible)". Philosophy Now. UK (81). Oct 2010. 24 November 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 October 2012.
 | |
|---|---|
| XVIII-XIX əsrlər | |
| XX-XXI əsrlər | |
| Konsepsiyalar | |
| Əsərlər | |
| Əlaqəli | |
| |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Din konsepsiyaları | |||||||||||||
| Tanrı konsepsiyaları | |||||||||||||
| Tanrının varlığı | |||||||||||||
| Teologiya | |||||||||||||
| Din filosofları | |||||||||||||
| Əlaqəli | |||||||||||||
Lüğətlər və ensiklopediyalar | |
|---|---|
| Normativ yoxlama |
