Həqiqətin özü (film, 2008)

Film ermənilərin Türkiyədə, o cümlədən Cənubi Qafqazda törətdiyi soyqırım faktlarından bəhs edir.

Həqiqətin özü
Fayl:Həqiqətin özü (film, 2008).jpg
Janr tarixi
Rejissorlar Tofiq Məmmədov
İqbal Məmmədəliyev
Ssenari müəllifi Toğrul Vəli
Operatorlar Köçəri Məmmədov
Elşən Əliyev
İstehsalçı "Azərbaycanfilm" Kinostudiyası ("Salnamə" Sənədli Filmlər Studiyası)
İlk baxış tarixi 31 mart 2008, AzTV
Filmin növü tammetrajlı sənədli film
Müddət 78,5 dəq.
Ölkələr Azərbaycan Azərbaycan
Dil azərbaycanca
İl 2008
Texniki məlumatlar DvCam video formatı
ekran ölçüsü 4x3
iki səs kanalı stereo olan rəqəmli daşıyıcı
Rəng rəngli (ağ-qara kadrlarla)

Filmdə Birinci Dünya müharibəsində imperiya güclərinin oyununa çevrilən ermənilərin bütün dünyaya car çəkdikləri qondarma erməni soyqırımı və eləcə də günümüzün problemi sayılan Dağlıq Qarabağ haqqında yaydıqları uydurma bəyanatların hansı mənbədən qaynaqlandığı ortaya qoyulur.

Filmdə Rusiya Dövlət Foto-Kino Arxivindən, Azərbaycan Dövlət Foto-Kino Sənədlər Arxivindən, Gürcüstan Dövlət Arxivindən, Türkiyə Cümhuriyyəti Baş Nazirlik Arxivindən, Osmanlı Arxivlərindən, "Sarı Gəlin" türk sənədli filmindən materiallar, həmçinin Avropa və Azərbaycan bəstəkarlarının əsərlərindən, eləcə də türk etnik musiqisindən parçalar və "Fətəli xan" filmindəki kadrlardan istifadə edilmişdir.

Film Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi "Salnamə" sənədli filmlər studiyası tərəfindən aparılan iki ilə yaxın araşdırma nəticəsində ərsəyə gəlmişdir. Çəkilişlər 2007-ci ilin əvvələrindən başlamışdır. Çəkilişlər 1 il çəkmişdir.

Film osmanlı və azəri türkcəsində ərsəyə gəlmişdir.

Filmdə Rusiya, Türkiyə, İngiltərə, GürcüstanAzərbaycanın tarix, foto-kino arxivlərindən işıq üzü görməyən kinoxronika və digər sənədlər öz əksini tapıb ki, bu da filmin əsas qayəsini təşkil edir. Rusiya arxivlərində yatan, bu məsələni araşdıran tarixçilərin heç vaxt görmədiyi unikal kinolentlər ekrana gətirilmişdir. Bütün bunlarla bərabər tanınmış tarixçilər də filmdə öz sözünü deyir. Türkiyə, Amerika, Ukrayna, Gürcüstan və Azərbaycanın alimləri qoyulmuş problemin ətrafına faktlar düzərək sanki filmdə canlanan tarixi xronologiyanın səlnaməçiləri kimi iştirak edirlər.

  • Filmdə ziyalılarla yanaşı, Anadolunun ucqar dağ kəndlərinin yaşı 100-ü ötən sakinlərinin o dövrlə bağlı acı xatirələri yer almışdır.

Titrlər: Titrlərdə mətni oxuyan aktyor Sabir Məmmədovun adı Sabir Əliyev kimi göstərilmişdir.

Film üzərində işləyənlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
İdeya müəllifi: Əli Polad
Sponsor: Əli Polad
Rejissor: Tofiq Məmmədov, İqbal Məmmədəliyev
Ssenari müəllifi: Toğrul Vəli
Aparıcı: Toğrul Vəli
Operator: Köçəri Məmmədov, Elşən Əliyev
Səs operatoru: Aygün İslamova
Montaj: Fərid Axundov
Qrafika: Emin Mehdiyev
Dizayn: Emin Mehdiyev
Səs texniki: Rəna Müslümova
Arxivarius: Samirə Seyidbəyli (Samirə Seyidbəyova kimi)
Mühasib: Sevda Kazımova
İcraçı prodüser: Kamil Məmmədov
Mətni oxuyan: Fuad Poladov, Sabir Məmmədov, Lalə Əhmədova
Musiqi redaktoru: Vamiq Məmmədəliyev
Redaktor: Aydın Dadaşov, Hafiz İmamnəzərli
Prodüser: Əli Polad, Tofiq Məmmədov
Musiqilərindən istifadə edilən bəstəkar: Qara Qarayev, Fikrət Əmirov, Fərəc Qarayev, Cövdət Hacıyev, Leonid Vaynşteyn, Rəhilə Həsənova

Filmdə iştirak edənlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Quram Marxuliya (doktor, Gürcüstan)
Ataxan Paşayev (doktor, Azərbaycan)
Yuliya İvanova (Odessa universitetinin elmi işçisi, Ukrayna)
Əli Polad (professor, Türkiyə)
Castin Makkarti (professor-doktor, ABŞ)
Tuncay Öğün (doktor, Van, Türkiyə)
Nurhan Aydın (doktor, Sarıqamış, Türkiyə)
Sadiq Kamal Tural (professor-doktor, İstanbul, Türkiyə)
Nurşən Mazıcı (professor-doktor, Türkiyə)
Şenol Kantarcı (İstanbul, Türkiyə(TÜRKSAM))
Əli Kafkasyalı (doktor, Ərzurum, İstanbul, Türkiyə)
Hüseyn Qaradağ (Van, Türkiyə)
Erol Kükçüoğlu (doktor, Ərzurum, Türkiyə)
Hacı Qurban Parlaq (Bayburt sakini)
Yusuf Sağan (Bayburtun Daşkəsən kənd sakini)
Solmaz Rüstəmova-Tohidi (doktor, Azərbaycan)

Arxiv kadrlarda iştirak edənlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Çar I Pavel (şəkil) (titrlərdə yoxdur)
Çar I Nikolay (şəkil) (titrlərdə yoxdur)
Aleksandr Qriboyedov (şəkil) (titrlərdə yoxdur)
Çar I Aleksey (şəkil) (titrlərdə yoxdur)
Vladimir Lenin (titrlərdə yoxdur)
İlham Əliyev (titrlərdə yoxdur)
Rəcəb Tayyib Ərdoğan (titrlərdə yoxdur)
Mehriban Əliyeva (titrlərdə yoxdur)
Erik Fayql (doktor, Avstriya)

1917-ci ilin dekabrında Qafqazdakı rus ordusu cəbhəni özbaşına tərk etməyə başlamışdı. Dekabrıln 18-də Ərzincanda barışıq aktı imzalandı. Bu barışıqdan sonra rus qoşunları işğal etdiyi ərazilərdən geri çəkilməyə başladılar. Fəqət yolboyu müsəlmaan əhalisinə vəhşicəsinə divan tutur kəndləri yerlə-yeksan edirdilər.

Sanki quldur dəstəsinin başçısı Andranikin tövsiyəsi bu gün də ermənilərin şüarına çevrilib: "Yax, yıx, bölgəni türklərdən təmizlə, arxamızda dağlar var"
  • ""Həqiqətin özü" həqiqətlərə ayna tutdu". //"Cinema News" jurnalı.- 2008.- iyun.- səh. 52-53.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]