Karl Haushofer

Karl Haushofer (alm. Karl Haushofer‎; 27 avqust 1869[1][2][…], Münxen – 10 mart 1946[1][3][…], Pel[d], Almaniyanın Amerika tərəfindən ələ keçirilmiş ərazisi[d]) — alman coğrafiyaşünası və sosioloqu, alman geosiyasət məktəbinin banisi.

Karl Haushofer
alm. Karl Haushofer‎
Doğum tarixi 27 avqust 1869(1869-08-27)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 10 mart 1946(1946-03-10)[1][3][…] (76 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi zəhərlənmə[d]
Elmi dərəcəsi
  • doktorluq dərəcəsi[d]
İş yeri
Təhsili
Mükafatları II dərəcəli "Müqəddəs xəzinə" ordeni
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Baxışları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Karl Haushofer Almaniya Geosiyasət İnstitutunun banisi (1922), 1924–1944-cü illərdə nəşr olunan "Geopolitik" jurnalının (sonradan adı dəyişdirilərək Zeitschrift für Geopolitik edilmişdir) təsisçisi və baş redaktoru olmuşdur.

Haushoferin konstruksiyalarının əsası Maltusçuların "həyati məkan" konsepsiyası idi və o, bu məkanın genişləndirilməsini hər bir dövlətin vəzifəsi kimi görürdü. Bu anlayışlar bir sıra nasist nəzəriyyəçiləri tərəfindən qəbul edilmişdir. Haushofer Hess və Hitlerə həbsdə olarkən ədəbiyyat təqdim etsə də, alim o dövrdə yazılmış Pivə qiyamı Mein Kampfın onun fikirlərini əks etdirdiyini inkar etmişdir.

Haushofer avrasiyaçılığın xüsusi versiyasını — Avrasiya dövlətlərini birləşdirməli olan "Qitə bloku (ittifaq)" (Kontinental blok; alm. Kontinentalblocke‎, "Berlin-Moskva-Tokio oxu ") hərbi-geosiyasi doktrinasını inkişaf etdirmişdir, məsələn: İspaniya, İtaliya, Fransa, Almaniya, Rusiya və Yaponiya[4] — Qərb anqlosakson dünyasına (Britaniya imperiyası və ABŞ) qarşı Şərqin tarazlığı və alternatividir.[5]

Nasist Almaniyasında praktikada bu nəzəriyyə təhrif edilmiş və mərkəzi Almaniyanın paytaxtı olacaq ümumdünya Almaniya imperiyasını yaratmaq məqsədilə "Ox dövlətləri" adlanan siyasi blokun təşkilində təcəssüm edilmişdir.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  2. ↑ 1 2 Karl Haushofer // Encyclopædia Britannica (ing.).
  3. ↑ 1 2 Karl Ernst Haushofer // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
  4. ↑ Реферат опубликованный на сайте 5ka.su: "Россия-Япония: состояние и перспективы взаимоотношений". Arxivləşdirilib 2019-04-26 at the Wayback Machine
  5. ↑ Карл Хаусхофер. "Континентальный блок: Берлин — Москва — Токио" Arxivləşdirilib 2012-03-16 at the Wayback Machine.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]