Mobil bankçılıq

Mobil bankçılıq — müştərilərinə smartfon və ya planşet kimi mobil cihazlardan istifadə etməklə uzaqdan maliyyə əməliyyatlarını aparmağa imkan verən bank və ya digər maliyyə institutu tərəfindən göstərilən xidmət. Müvafiq internet bankçılığından fərqli olaraq, o, bu məqsədlə maliyyə institutu tərəfindən təmin edilən, adətən tətbiq adlanan proqram təminatından istifadə edir. Mobil bankçılıq əsasən 24 saat işləyir. Bəzi maliyyə institutlarında mobil bankçılıq vasitəsilə hansı hesablara daxil ola biləcəyinə dair məhdudiyyətlər, eləcə də əməliyyat edilə bilən məbləğlə bağlı məhdudiyyətlər var. Mobil bankçılıq internetin mövcudluğundan və ya mobil cihaza məlumat bağlantısının olmasından asılıdır.

Mobil bankçılıq vasitəsilə əməliyyatlar təqdim edilən mobil bankçılıq proqramının xüsusiyyətlərindən asılıdır və adətən hesab qalıqlarının və ən son əməliyyatların siyahılarının əldə edilməsini, elektron faktura ödənişlərini, uzaqdan qəbz depozitlərini, P2P ödənişlərini və müştərinin və ya başqasının hesabları arasında pul köçürmələrini əhatə edir.^[1] Bəzi proqramlar həmçinin qəbzlərin nüsxələrini endirməyə və bəzən çap etməyə imkan verir. Mobil bank proqramından istifadə səmərəliliyi, sürəti, çevikliyi və həmçinin təhlükəsizliyi artırır, çünki o, istifadəçinin daxili mobil cihaz təhlükəsizlik mexanizmləri ilə inteqrasiya edilir.

Bank nöqteyi-nəzərindən mobil bankçılıq müştərilərin nağdsız pul vəsaitlərinin çıxarılması və depozit əməliyyatları üçün bank filialına müraciət etmə ehtiyacını azaltmaqla əməliyyatların aparılması xərclərini azaldır. Mobil bankçılıq nağd pulla bağlı əməliyyatları idarə etmir və müştəri nağd pul çıxarmaq və ya depozit qoymaq üçün bankomata və ya bank filialına müraciət etməlidir. İndi bir çox proqramda qəbzləri rəqəmsal şəkildə öz maliyyə institutuna ötürmək üçün cihazın kamerasından istifadə etməklə uzaqdan depozit seçimi var.

Mobil bankçılıq, EFTPOS ödənişini həyata keçirmək üçün debet və ya kredit kartından istifadəyə bənzər şəkildə, mal və ya xidmətlərin satış yerində və ya uzaqdan ödənilməsi üçün mobil cihazdan istifadəni nəzərdə tutan mobil ödənişlərdən fərqlənir.^[2]

Tarixi

SMS bankçılıq kimi tanınan ən erkən mobil bankçılıq xidmətləri SMS-dən istifadə edirdi. 1999-cu ildə mobil internetdən istifadə etməyə imkan verən WAP dəstəyi olan smartfonların təqdim edilməsi ilə ilk Avropa bankları müştərilərinə bu platformada mobil bankçılıq təklif etməyə başladılar.^[3]

2010-cu ilə qədər mobil bankçılıq ən çox SMS və ya mobil internet vasitəsilə həyata keçirilirdi. Apple-ın iPhone ilə ilkin uğuru və Android əsaslı telefonların sürətli inkişafı mobil cihaza yüklənən xüsusi mobil proqramlardan istifadənin artmasına səbəb olub. Bununla birlikdə, HTML5, CSS3 və JavaScript kimi veb texnologiyalardakı təkmilləşdirmələr daha çox bankın yerli tətbiqləri tamamlamaq üçün mobil veb əsaslı xidmətlər yaratmasına səbəb oldu. Bu proqramlar J2EE kimi JSP-də veb proqram modulundan və digər J2ME modulunun funksiyalarından ibarətdir.^[4]

Mapa Research tərəfindən aparılan son araşdırma (2012-ci ilin mayı) göstərir ki, bankların üçdə birindən çoxu^[5] öz əsas internet səhifəsinə daxil olan mobil cihazları aşkar edə bilir. Mobil aşkarlama zamanı bir sıra şeylər baş verə bilər, məsələn, proqram mağazasına yönləndirmə, mobil bankçılığın xüsusi veb-saytına yönləndirmə və ya istifadəçinin seçməsi üçün mobil bankçılıq seçimləri menyusunu təqdim etmək.

İstinadlar

↑ BBVA. Mobile Banking (ingilis). Centro de Innovación BBVA. səh. 22.
↑ "2011 KPMG Mobile Payments Outlook" (PDF). KPMG. 2011.
↑ "The World's first WAP Bank is Norwegian". itavisen.no. 24 September 1999. 4 May 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 October 2010.
↑ Das, Kedar; Deep, Kusum; Pant, Millie; Bansal, Jagdish; Nagar, Atulya. Proceedings of Fourth International Conference on Soft Computing for Problem Solving: SocProS 2014, Volume 2. Heidelberg: Springer. 2014. 377. ISBN 9788132222194.
↑ "A third of banks have mobile detection". Mapa Research. 16 May 2012. 28 January 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 May 2012.

Əlavə ədəbiyyat

Vaidya (2011): "Emerging Trends on Functional Utilization of Mobile Banking in Developed Markets in Next 3–4 Years"
Tiwari, Rajnish and Buse, Stephan(2007): The Mobile Commerce Prospects: A Strategic Analysis of Opportunities in the Banking Sector, Hamburg University Press (E-Book as PDF to be downloaded)
Tiwari, Rajnish; Buse, Stephan and Herstatt, Cornelius (2007): Mobile Services in Banking Sector: The Role of Innovative Business Solutions in Generating Competitive Advantage, in: Proceedings of the International Research Conference on Quality, Innovation and Knowledge Management, New Delhi, pp. 886–894.
Tiwari, Rajnish; Buse, Stephan and Herstatt, Cornelius (2006): Customer on the Move: Strategic Implications of Mobile Banking for Banks and Financial Enterprises, in: CEC/EEE 2006, Proceedings of the 8th IEEE International Conference on E-Commerce Technology and The 3rd IEEE International Conference on Enterprise Computing, E-Commerce, and E-Services (CEC/EEE'06), San Francisco, pp. 522–529.
Tiwari, Rajnish; Buse, Stephan and Herstatt, Cornelius (2006): Mobile Banking as Business Strategy: Impact of Mobile Technologies on Customer Behaviour and its Implications for Banks, in: Technology Management for the Global Future – Proceedings of PICMET '06.
Owens, John and Anna Bantug-Herrera (2006): Catching the Technology Wave: Mobile Phone Banking and Text-A-Payment in the Philippines
Ovum Analyst Research, European Retail Banking Investment Strategies (2013): [1]
The Himalayan Times: http://www.thehimalayantimes.com/fullNews.php?headline=Dollar+at+historic+high&NewsID=381744 Arxivləşdirilib 1 iyul 2017 at the Wayback Machine

Xarici keçidlər

Azərbaycanda mobil bankçılıq

[1] BBVA. Mobile Banking (ingilis). Centro de Innovación BBVA. səh. 22.

[2] "2011 KPMG Mobile Payments Outlook" (PDF). KPMG. 2011.

[3] "The World's first WAP Bank is Norwegian". itavisen.no. 24 September 1999. 4 May 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 October 2010.

[4] Das, Kedar; Deep, Kusum; Pant, Millie; Bansal, Jagdish; Nagar, Atulya. Proceedings of Fourth International Conference on Soft Computing for Problem Solving: SocProS 2014, Volume 2. Heidelberg: Springer. 2014. 377. ISBN 9788132222194.

[5] "A third of banks have mobile detection". Mapa Research. 16 May 2012. 28 January 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 May 2012.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]