Odisseya — Homer tərəfindən yaradıldığı güman edilən dastanlardan biridir. "İliada" dastanında bəhs olunan Troya müharibəsində Menelay və Aqamemnonun başçılığı ilə bir çox sərkərdə Troyaya qarşı birləşir. Bunlardan biri də Odisseyadır. "İliada"nın davamı kimi yazılan bu dastanda Troyadan qayıdan qəhrəmanın başına gələn macəralardan bəhs olunur. Troya əsatirlər silsiləsinin "Dönüş" hissəsindən alınan dastandır. Dastan İliadadan fərqli olaraq daha çox nağılvari üslubda yazılmışdır.
Bu əsər uzun müddət öz evinə qayıtmayan Odisseyin oğlunun və arvadının vəziyyətinin təsviri ilə başlayır. Penelopaya elçilər gəlmişdir və onu evlənməyə təhrik edirlər. Telemax isə evi qoruya bilmədiyi üçün nə edəcəyini bilmir. Afina ona Troya mühariəsindən ən gec qayıdan Menelayla danışmağı məsləhət görür. Telemax əvvəlcə Pilosa Nestorun yanına gedir. Sonra isə Spartaya Menelayın yanına geidr. Burada o, Odiesseylə bağlı bəzi məlumatlar alır. Afina Zevsdən Poseydon tərəfinadən təqib olunan Odisseyə evinə qayıtmaqda kömək etməyi xahiş edir. Zevs bunu yerinə Yetirəcəyini bildirir. Kalipsonun yanında qalan Odissey Hermesin köməyi ilə azad olur. Bundan sonra onun başına yenə müxtəlif macəralar gəlir. Əsərin sonunda isə Odisseyin evinə qayıdır. Evini adaxlılardan geri alır və Afinanın köməyi ilə qalib gəlir.
Odisseya /Homer; Tərcümə edən: Ələrbər Ziyatay; Ön sözün i: Q. Quliyev.- B.: Öndər.