Xaos (mifologiya)


Xaos (yun. χάος, χαίνω mənası boşluq, fəza və ya qarma-qarışıqlıq deməkdir) — qədim yunan mifologiyasında[1] dünyanın və ya kainatın əvvəlinin şəxsləşdirilmiş adı, yerin (Geya), gecənin (Niks), sonsuzluğun (Tartar), qaranlığın (Ereb) və eşqin (Eros) mayası. Hesioda görə hər şeyin başlanğıcı və ya ilk mövcud olan[2].

Xaos
Xaos
Xaos
Mifologiya Yunan
Adının izahı Boşluq, fəza, qarma-qarışıq
Yunanca adı RAMAN
Cinsi kişi[d]
Uşaqları
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Rəvayətə görə əvvəl Xaos (boşluq, qarma-qarışıqlıq və ya fəza) olmuşdur. Xaos təkbaşına, kimsəsiz, qarma-qarışıqla dolu puç bir həyat sürərmiş. Əvvəllər nə günəş, nə işıq, nə yer, nə də göy varmış. Təkcə Xaos – ucsuz bucaqsız zülmət mövcud imiş. Tənhalıqdan təngə gələn Xaos dünyanı yaratmaq qərarını verir. İlk olaraq o, gözəl və həyat qüvvəsinə malik ilahəni yeri – Geyanı yaradır. Yer böyüyərək dünyanın başlanğıcını qoymuş olur. Sonra Xaos Tartar adlı axirətin və ya cəhənnəmin dibini, daha sonra Niks adlı gecəni, Ereb adlı qaranlığı yaradır. Onlardan isə öz növbəsində Efir adlı şəffaflıq və ya göy üzü və Hemera adlı gün törəyir.

Xaosdan törənmişlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Xaos
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Geya
 
 
 
Tartar
 
 
 
Niks
 
 
 
Ereb
 
 
 
Erot
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Efir
 
Hemera
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Hesperidlər
 
Kerlər
 
Moros
 
Tanat
 
 
Hipnos
 
Onir
 
Mom
 
Keren
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Moyralar
 
Nemezida
 
Apata
 
Filotes
 
Geras
 
Erida
 
Oyzis
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kloto
 
Laxesis
 
Atropos
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


  1. Мифы народов мира. М., 1991–92. В 2 т. Т.2. С.579–581, Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М., 2001. В 3 т. Т.1. С.320
  2. Гесиод. Теогония 117