YOLUXUCU

YOLUXUCU (tib.) (hər hansı bir xəstəliyin keçməsi) Ancaq onu bilirəm ki, yaman yoluxucu xəstəlikdir.. (Ş.Fərzəliyev); MİSRİ Yazırsan bu naxoşluq misri naxoşluq kimi bir şeydir.. (C.Məmmədquluzadə); YOLUXMA O, özünün sağlam olduğunu və böyük diqqət nəticəsində özünü yoluxma xəstəliklərdən qoruya bildiyini iddia edirdi (M.S.Ordubadi); KEÇİCİ, SİRAYƏTEDİCİ.

YOLUXMAQ
YORĞAN-DÖŞƏK
OBASTAN VİKİ
Yoluxucu xəstəliklər
Yoluxucu xəstəliklər — patogen mikroorqanizmlərin, virusların və prionların orqanizmə daxil olması nəticəsində yaranan xəstəliklər qrupu. Patogen mikrobun yoluxucu xəstəlik törətməsi üçün onun virulentliyi (zəhərlilik; lat. virus – zəhər), yəni orqanizmin müqavimətini aradan qaldırmaq və zəhərli təsir göstərmək qabiliyyəti olmalıdır. Bəzi patogen agentlər həyat fəaliyyəti zamanı ifraz etdikləri ekzotoksinlərlə orqanizmin zəhərlənməsinə səbəb olur (tetanoz, difteriya), digərləri orqanizmi məhv edildikdə (vəba, qarın tifi) toksinlər (endotoksinlər) buraxır. Yoluxucu xəstəliklərin xüsusiyyətlərindən biri inkubasiya dövrünün olmasıdır, yəni yoluxma anından ilk klinik əlamətlərin görünməsinə qədər olan dövr. Bu dövrün müddəti infeksiya üsulundan və patogenin növündən asılıdır və bir neçə saatdan bir neçə ilə qədər davam edə bilər (sonuncu nadir halda olur). Mikroorqanizmlərin bədənə daxil olduğu yerə infeksiyanın giriş qapısı deyilir. Hər bir xəstəlik növünün özünəməxsus giriş qapısı var, məsələn, vəba vibrionu ağızdan bədənə daxil olur və dəriyə nüfuz edə bilmir. Yoluxucu xəstəliklər — xüsusi tibb fənnidir. Yoluxucu xəstəliklərin bir çox təsnifatı var.
Yoluxucu qastroenterit koronavirusu
Yoluxucu qastroenterit koronavirusu və ya Transmissiyalı qastroenterit virusu (TGEV) Koronaviruslar ailəsinin, Alfakoronavirus sinifinin, Alfakoronavirus 1 növünə aid virusların alt növüdür. TGEV tək telli RNT genomu və vintli simmetriya ilə əhatə olunmuş viruslardır. Koronavirusların genom ölçüsü təxminən 28,6 kilobazadək dəyişir. TGEV-nin ümumi quruluşuna töhfə verən zülallar sünbül (S), zərf (E), membran (M) və nukleokapsid (N) daxildir. Alfakoronavirus 1 növünə aid olan digər koronaviruslara Pişik koronavirusu, Pişik yoluxucu peritonit virusu və İt koronavirusu daxildir. Koronaviruslar TGEV ailəsinə aiddir. Sinifüstü Alfakoronavirus sinifi isə Alfakoronavirus 1-dir. Bu müsbət tək telli RNT genomu olan bükülmüş bir virusdur. TGEV-də fosfoprotein (N), ayrılmaz membran zülalı (E1) və böyük glikoprotein (E2) olan üç əsas struktur zülal var. N zülalı genom RNT-ni kapsullaşdırır, S proteini isə viral proqnozlar əmələ gətirir.

Значение слова в других словарях