араб, сущ.; -ди, -да; -ар. -ри, -ра 1) са вуч ятӀани ялдай, хкаждай къуватлувал. Такьат квахьай бейчара яз, захь амайди я зайи хьун. Е. Э. Гьаким. Зун бегьем сагъ хъхьанвачиртӀани, гьа са гьал кӀвачериз такьат кӀватӀна, эвичӀна гьабурал фена. А. Ф. Лянет. Гьар атайда из вакай рат, Тазвач хьи вахъ такьат, гъейрат,. С. С. Урусатдиз. Чанда такьат авай Къазибега кьведа кьадай залан чӀулар текдиз тухудай. Б. Гь. ТӀварун стхаяр. Талашар ракьун кӀусар хьиз, мишекъатдаказ хкатзавайтӀани, тар ат'узвайдан гьерекатрай, гъилерин такьатдай, нехирар хкведалди тар ярх жедайди кьатӀун четин тушир. Ж. Байрамалиев. КӀарасдин тӀурар. 2) бедендин дамарри кӀвалахдай гьал. Ярхни хьана, залумдин такьат, къуват атӀана. Ф. Къванцин гада. Тар галукьзамаз жез начагъ. Жедач квехъ такьат, фекьияр. С. С. Фекьияр. Адан гафарик айгьамдин метлеб квайтӀани, ванцихъ вичин рангар дегишардай такьат амачир. Гь. М. Им къван, имни терез. Гьеле ви чанда такьат ама, - са легьзеда Абас чӀал кьурди хьиз кис хьана, ахпа биришри кьунвай чин генанй чӀурна ван хкажна хьиз алава хъувуна... М. В. Гьарасатдин майдандал. Синонимар: къуват, аман. 3) тайин са кар кьилиз акъудун патал лазим тир затӀ. ЦӀийи кӀвалер эцигдай такьат гьеле авачир. З. Э. Муькъвел гелер. Виликди такьат авайбуру хъсан шивер хуьдай. Гила жегьилрихъ машинар ава. З. Э. Зулун пеш. Аи къиникьик кваз хизанрин вилик кафан къачун, суркьул ат.1 айбуруз, сур хвейибуруз гьакъи гун, фекьи-фахра рази авун, хемис садакьаигьсан авун хьтин шериатдин къанунар акъвазна. Вири крариз такьат лазим тир, амма хизанрихъ ихьтин такьат авачир. А. Ф. Бубадин веси. Кесибдихъ я улакь, я улакьдихъ гьакъи гудай такьат авачир. З. Э. Муькъвел гелер. Гафарин манайрал, абур туькӀуьр хьунин такьатрал ва кьетӀенвилерал гъалтайла, лезги чӀал хатт чӀалаз ( и чӀалай малум хьанвай гафарин кьадар 5060 виниз туш ) лап мукьва жезва. М. Алипулатов. Лезги чӀалан машгъулардай грамматикадай материалар. Водителрин сагъсуз аялар Кисловодск хьтин санаторияр авай чкайриз ракъурдай такьатар чара ийизва. ЛГ, 2003, 13. XӀ, Фронт патал такьатар кӀватӀна кӀанзавай. ЛГ. 2003, 25. ХӀӀ. Эхь, экономика ва яшайиш вилик тухун патал цӀийи шартӀар, мумкинвилер, пулдин ва маса такьатар жагъурзава... ЛГ, 2004, 15. VӀӀ.