I
сущ.
1. геогр. впадина (небольшая долина между возвышенностями; понижение земной поверхности в пределах суши, а также дна океанов и морей, в том числе тектонического происхождения). Axımsız çökəklik бессточная впадина, dağətəyi çökəklik предгорная впадина, Kumo-Manıç çökəkliyi Кумо-Манычская впадина (условная граница между Европой и Азией), çökəkliyin əmələ gəlməsi образование впадины
2. геогр. седловина (продолговатая впадина, понижение между вершинами горного хребта или возвышенности)
3. геогр. котловина (углубление, впадина в почве с отлогими боками). Karst çökəkliyi карстовая котловина
4. геогр. прогиб (прогнувшееся место). Dağarası çökəklik межгорный прогиб, tektonik çökəklik тектонический прогиб
5. вогнутость:
1) свойство вогнутого
2) вогнутое место, впадина
6. впалость
II
прил. котловинный. Çökəklik gölləri котловинные озера
Qrabenvari çökəklik
Qrabenvari çökəklik (rus. грабенообразный прогиб, ing. graben-like depression) — uzunluğu 500–1000 km, eni bir neçə on km, bəzən 100–150 km-ə çatan ensiz, xətti uzanan iri mənfi platforma strukturu. Genetik cəhətdən dərin qırılmalarla əlaqədardır və platformanın inkişafının erkən mərhələlərində yaranır. Q. ç. inkişaf dövrü nisbətən qısa olur (bir neçə on mln. il) və bu müddətdə 2–3 km qalınlığında çöküntü toplanır; formalaşması adətən vulkanizmlə müşayət olunur.
Tektonik çökəklik
Tektonik hərəkət nəticəsində Yer qabığında əmələ gəlmiş çökəklikdir. Tektonik çökəklikdə adətən çöküntü və vulkanogen süxurlar toplanır. Geosinklinal batıqlar, dağlararası çökəkliklər, habelə okeanların dərin çökəklikləri, kənar və daxili dənizlərin çökəklikləri tektonik çökəklikdir.
