GÜL I is. Çiçək, qızılgül. Gül – Hafiz divanında şerin təravətidir (B.Azəroğlu).
GÜL II f. Müəyyən bir hadisədən aldığı zövq nəticəsində insanın qəhqəh çəkməsi. Bir az da gül, acı yaşlar axıtdığın yerdə (S.Rüstəm).
Abdulla Gül
Abdulla Gül (türk. Abdullah Gül; 29 oktyabr 1950[…], Kayseri) — Türk siyasətçisi, iqtisadçısı və Türkiyə Respublikasının 11-ci prezidenti. Abdullah Gül 2007–2014-cü illərdə prezident vəzifəsində, 2002–2003-cü illər arasında 4 ay Türkiyənin Baş naziri vəzifəsində çalışıb. 2003–2007-ci illərdə isə Baş nazirin müavini və Xarici İşlər naziri vəzifələrində çalışıb.
Gül 1991, 1995, 1999, 2002 və 2007-ci illərdə Türkiyədə keçirilən ümumi seçkilərdə Kayseri millət vəkili olaraq parlamentə daxil olub. Öncədən Rifah Partiyasının üzvü olsa da, lakin 1998-ci ildə bu partiya dünyəvi respublika prinsipinə zidd hərəkətlərinə görə ləğv edildikdən sonra Fəzilət Partiyasına qoşulub. O, Fəzilət Partiyasının 1-ci növbədənkənar qurultayında sədrlik üçün Rəcai Kutanla yarışıb. O, 521 səslə 2-ci yeri tutub və sədr seçilə bilməyib. Gül 2001-ci ildə qurulan Ədalət və İnkişaf Partiyasının qurucu üzvü kimi Partiyanın yaranmasında mühüm rol oynayıb.
Abdullah Gül 2002-ci ildə Türkiyədə keçirilən ümumi seçkilərdə AK Partiya qalib gəldikdən sonra baş nazir oldu və 58-ci Türkiyə hökumətini qurdu.
Abdullah Gül
Abdulla Gül (türk. Abdullah Gül; 29 oktyabr 1950[…], Kayseri) — Türk siyasətçisi, iqtisadçısı və Türkiyə Respublikasının 11-ci prezidenti. Abdullah Gül 2007–2014-cü illərdə prezident vəzifəsində, 2002–2003-cü illər arasında 4 ay Türkiyənin Baş naziri vəzifəsində çalışıb. 2003–2007-ci illərdə isə Baş nazirin müavini və Xarici İşlər naziri vəzifələrində çalışıb.
Gül 1991, 1995, 1999, 2002 və 2007-ci illərdə Türkiyədə keçirilən ümumi seçkilərdə Kayseri millət vəkili olaraq parlamentə daxil olub. Öncədən Rifah Partiyasının üzvü olsa da, lakin 1998-ci ildə bu partiya dünyəvi respublika prinsipinə zidd hərəkətlərinə görə ləğv edildikdən sonra Fəzilət Partiyasına qoşulub. O, Fəzilət Partiyasının 1-ci növbədənkənar qurultayında sədrlik üçün Rəcai Kutanla yarışıb. O, 521 səslə 2-ci yeri tutub və sədr seçilə bilməyib. Gül 2001-ci ildə qurulan Ədalət və İnkişaf Partiyasının qurucu üzvü kimi Partiyanın yaranmasında mühüm rol oynayıb.
Abdullah Gül 2002-ci ildə Türkiyədə keçirilən ümumi seçkilərdə AK Partiya qalib gəldikdən sonra baş nazir oldu və 58-ci Türkiyə hökumətini qurdu.
Gül-gül
Gül-gül — Azərbaycanda ən çox yazqabağı (bayramqabağı) günlərdə, eləcə də digər mövsümlərdə əsasən uşaq və gənclər arasında, geniş şəkildə oynanılan qədim oyunlarından biridir.
== Oyunun qaydası ==
İki qrup və ya şəxs arasında oynanılır. Gül adlandırılan xırda bir əşyanı, məsələn noxudu, ovucların içində oynadıb, bir ovucda gizlədirlər. Lakin rəqib qrupdan heç kim Gülün hansı ovucda olduğunu bilməməlidir. Gülü gizlədən qrup ovuclarını yumub rəqib qrupun önünə tutur. Rəqib qrup Gülün hansı ovucda olmasını tapmalıdır. Gülü tapsalar qalib olurlar, tapa bilməsələr, Gülü gizlədən qrup qalib gəlir. Oyunda ovucun boş çıxmasına "puç" deyilir.
Gül Gül
Gül-gül — Azərbaycanda ən çox yazqabağı (bayramqabağı) günlərdə, eləcə də digər mövsümlərdə əsasən uşaq və gənclər arasında, geniş şəkildə oynanılan qədim oyunlarından biridir.
== Oyunun qaydası ==
İki qrup və ya şəxs arasında oynanılır. Gül adlandırılan xırda bir əşyanı, məsələn noxudu, ovucların içində oynadıb, bir ovucda gizlədirlər. Lakin rəqib qrupdan heç kim Gülün hansı ovucda olduğunu bilməməlidir. Gülü gizlədən qrup ovuclarını yumub rəqib qrupun önünə tutur. Rəqib qrup Gülün hansı ovucda olmasını tapmalıdır. Gülü tapsalar qalib olurlar, tapa bilməsələr, Gülü gizlədən qrup qalib gəlir. Oyunda ovucun boş çıxmasına "puç" deyilir.
Gül
Çiçək və ya gül — tumurcuqdan əmələ gələn şəklini dəyişmiş zoğ.
== Çiçəklərin quruluşu ==
Müxtəlif bitkilərdə çiçəklərin quruluşu da fərqlidir. Çiçəyin yerində bir və bir neçə toxumu olan meyvə yetişir. Çiçəkli bitkilər, adətən, toxumla çoxalır.
Müxtəlif bitki çiçəklərinin quruluşunda müəyyən oxşarlıq da vardır. Çiçək çiçək tumurcuğundan çiçək saplağı üzərində inkişaf edir. Saplağın genişlənmiş hissəsində — çiçək yatağında isə çiçəyin digər hissələri əmələ gəlir. Bəzi bitkilərin çiçəklərində çiçək saplağı olmur. Belə çiçəklər oturaq çiçəklər adlanır.
=== Çiçəyin funksiyaları ===
Çiçəyin funksiyaları:
Çiçək tacının parlaqlığı və nektar cücüləri cəlb edir.
Gül (Sulduz)
Gül (fars. گل) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 827 nəfər yaşayır (146 ailə).
Gül (Çaldıran)
Gül (fars. گل) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Çaldıran şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 100 nəfər yaşayır (15 ailə).
Gül Baba
Gül Baba (əsl adı Cəfər; v. 2 sentyabr 1541 və ya 1 sentyabr 1541, Buda, Macarıstan) — bir Bəktaşi Babası, dərviş və şair olub. Doğum yeri Amasyanın Merzifon ilçəsidir.
== Şəxsiyyəti ==
Osmanlı Sultanı Qanuni Sultan Süleymana təsir edən və Avropa hücumlarına qatılan önəmli bir Bəktaşi Babasıdır. Həyat yolu Övliya Çələbi tərəfindən yazılı mənbələrə köçürüldü. Gül Babanın Budapeştdə türbəsi ve heykəli yerləşir. Rəvayətə görə, başından gülü, əlindən isə taxta qılıncı əskik olmazmış. Döyüşlərdə başının üstündə bir gül daşıdığı üçün "Gül Baba" deyə adlandırırdılar. Bu rəvayət nəsildən-nəslə ötürülür.
== Əsərləri ==
Miftah'ül Gayb (şeir və nəsrlər)
Güldəstə (şeir və nəsrlər)
Danimarkalı Andersen tarafından 1841-ci il Gül Babanın əfsanəvi həyatı qələmə alınmışdır.
Gül Baharlı
Gül Baharlı (əvvəlki: II Baharlı) — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun Üçoğlan kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
== Tarixi ==
Gül Baharlı (əvvəlki adı II Baharlı kəndi) rayon mərkəzindən 20 km şm.-ş.-də, Qarabağ düzündədir.
Gül Baharlı (əvvəlki adı II Baharlı kəndi) kəndində yaşayan yerli əhalinin ulu babası Əlişəkər bəy Baharlıdır. Kənd əhalisinin əksəriyyəti Mirzə Vəli bəy Baharlının nəslinə mənsubdur.
== Mədəniyyət ==
Kəndin ümumi orta məktəbi vardır.
II Baharlı kənd məktəbi 30-cu illərdə dördillik ibtidai məktəb kimi yaranmışdır. Ağalar Əliyev II Baharlı kənd məktəbinin ilk müdiri olmuşdur. Vəli Əliyev (1936-1937), Xosrov Əliyev (1937-1941) II Baharlı kənd məktəbinin müdiri vəzifələrində işləmişlər.
II Dünya Müharibəsi illərində II Baharlı kənd məktəbi fəaliyyətini dayandırmalı olmuşdur. II Baharlı kənd məktəbi 1946-cı ildə bərpa edilmiş, Ağdamın Qiyaslı kənd sakini Fərrux müəllim həmin məktəbin müdiri olaraq 1959-cu ilə kimi bu vəzifədə çalışmışdır.
Gül bayramı
Gül bayramı — Azərbaycanda müxtəlif dövrlərdə qeyd edilmiş bayram. Tarixən Şirvanda və Azərbaycanın şimal-qərb zonasında keçirilmişdir. 2000-ci ildən etibarən paytaxt Bakı şəhərində Heydər Əliyevin xatirəsi şərəfinə keçirilmişdir..
== Haqqında ==
=== Tarixi ===
Keçmişdə Şirvanda həftəseyri adlandırılan gül-çiçək bayramı qeyd edilirdi. Bu bayram Novruzda başlayır və 30–40 gün ərzində bütün cümə günləri qeyd edilirdi. Azərbaycanın şimal-qərbində bu bayram "Gül bayramı" adı ilə qeyd edilirdi.
=== Müasir dövr ===
Bayram Ümummilli lider Heydər Əliyevin anadan olduğu gündə, 10 may tarixində başlayır, bir neçə gün davam edir və təntənəli atəşfəşanlıqla başa çatır. Bu günlər ərzində, ənənəvi olaraq Heydər Əliyev adına parkda dibçək gülləri, kəsilmə güllər və müxtəlif formada bəzədilmiş kompozisiyalardan ibarət gül sərgisi keçirilir.
Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin sifarişi ilə bayramda istifadə edilən güllər əsasən Hollandiya, İtaliya, Fransa və Almaniyadan gətirilir.
Hər il Ulu Öndər Heydər Əliyevin doğum günü münasibətilə təşkil edilən Gül bayramı geniş ictimaiyyətdə böyük maraq doğurur.
Gül kələm
Gül kələm (lat. Brassica oleracea) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin kələm cinsinə aid bitki növü.
== Sinonimləri ==
Brassica alba Boiss. [Illegitimate]
Brassica alboglabra L.H.Bailey
Brassica arborea Steud.
Brassica bullata Pasq.
Brassica campestris subsp. sylvestris (L.) Janch.
Brassica capitala DC. ex H.Lév.
Brassica cauliflora Garsault [Invalid]
Brassica caulorapa (DC.) Pasq.
Brassica cephala DC. ex H.Lév.
Gül oyunu
Fincan-fincan — Azərbaycanda ən çox yazqabağı (bayramqabağı) günlərdə, eləcə də digər vaxtlarda, əsasən uşaq və gənclər arasında, geniş şəkildə oynanılan qədim oyunlarından biridir.
== Ümumi məlumat ==
Novruz bayramlarında eləcə də el şənliklərində xalq arasında yayılan maraqlı məişət oyunlarından biri də "Fincan-fincan oyunudur. Bu oyun bəzən məhəllələrarası, çayxanalarda, bəzən də toy gecələrində oynanılır.
Fincan-fincan oyunu Azərbaycanın bəzi bölgələrində "Üzük-üzük", "Üzük gizlətdi", "Gül oyunu" adları ilə də tanınır.
== Oyunun qaydaları ==
Oyunda iştirakçıların sayına görə məcməyi, siniyə düzülən üzüqoylu fincanlardan birinin altında üzük gizlədir. Bir dəstə o biri dəstəyə onu tapmağı təklif edir. Üzük tapılmadıqda iştirakçı "cərimə" olunur. Oyuna yığılan cavanlar çay içir, cürbəcür çərəzlər yeyirlər. Oyun zamanı məzəli əhvalatlar, nağıl deyir, aşıq, dərviş oxudurlar. Çox zaman oyun gecəyarısına qədər davam edir.
Gül təpə
Gültəpə və ya Kültəpə — İranın Həmədan ostanının Kəbudər Ahəng şəhristanının Gültəpə bəxşində şəhər və bu bəxşin mərkəzi.
2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 1,876 nəfər və 469 ailədən ibarət idi.
Əhalisinin əksəriyyəti azərbaycanlılardan ibarətdir və azərbaycan dilində danışırlar.
Gül Əkərək
Gül Əkərək — Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında (indi Ermənistanın Stepanovan rayonunda) kənd adı.
== Toponimkası ==
Gül Əkərək- Tiflis quberniyasının Borçalı qəzasında (indi Ermənistanın Stepanovan rayonunda) kənd adı. XIX əsrin əvvəllərində kənddə Türkiyədən gəlmə ermənilər yerləşdirilmişdir. XIX əsrin ortalarında Vartablur, Erməni Gərgəri, Orartin və Gül Əkərək məntəqələrini əhatə edən kənd icmasının adı idi. Əsli Qul Əkərək (Qulama məxsus malikanə).
Hayrunnisa Gül
Hayrunnisə Gül — Türkiyənin sabiq Birinci xanımı.
Türkiyə Cümhuriyyətinin 11-ci prezidenti Abdulla Gülün həyat yoldaşı Hayrunnisa Gül 1965-ci ildə İstanbul – Beşiktaşda anadan olub.
İstanbul Bəyazid Qoca Rəcib Paşa Məktəbində və Çəmbərlidaş Qız Litseyində təhsil alıb. 1980-ci ildə Abdulla Gül ilə ailə həyatı qurub. Onların Əhməd Münir (1983), Kübra (1985) və Mehmet Əmrə (1991) adlı 3 övladları var.
Hayrunnisə Gül
Hayrunnisə Gül — Türkiyənin sabiq Birinci xanımı.
Türkiyə Cümhuriyyətinin 11-ci prezidenti Abdulla Gülün həyat yoldaşı Hayrunnisa Gül 1965-ci ildə İstanbul – Beşiktaşda anadan olub.
İstanbul Bəyazid Qoca Rəcib Paşa Məktəbində və Çəmbərlidaş Qız Litseyində təhsil alıb. 1980-ci ildə Abdulla Gül ilə ailə həyatı qurub. Onların Əhməd Münir (1983), Kübra (1985) və Mehmet Əmrə (1991) adlı 3 övladları var.
Milli Gül
Milli gül — Bir ölkənin simvolu olan gül və ya bitki. Hal-hazırda 100-ə yaxın ölkənin milli gülü var. Kanada, Almaniya və Livan kimi bəzi ölkələrdə, milli bitki simvol bir ağacdır. Qızılgül, çoxlu ölkənin milli gülü olaraq birinci mövqedə yer tutur və 10 ölkədə ki ABŞ, İngiltərə, İtaliya, İran, Rumıniya, İraq, Səudiyyə Ərəbistanı, Mərakeş, Lüksemburq, Bolqarıstandan ibarətdir, milli gül kimi seçilmişdir. İkinci yer, orxideya gülünə məxsusdur .7 ölkə ki əsasən Cənubi Amerikada yerləşirlər, orxideyanı öz milli gülləri kimi seçiblər. Sonrakı rütbələrdə dağlaləsi və jasmin gülləri yerləşirlər. Azərbaycanın rəsmi milli gülü Xarıbülbüldür
== Tərif ==
Milli gül, ölkənin simvolu olan gül və ya bitkiyə deyilir. Milli gül seçimi,dövlət himni və milli bayraqın seçimindən az rəsmi olaraq edilir və adətən milli gülün seçim qaydası belədir ki naməlum zaman hər bir ölkənin əhalisinin sevgi, maraq və adətlərinin təsiri altında bir gül milli gül kimi şöhrət qazanır.Qədim tarixə malik ölkələrdə və həmçinin müxtəlif millətlərdən ibarət olan ölkələlərdə azaraq bir milli gül olur və çox vaxt bir neçə gül əhalinin maraq və diqqət simvolu kimi olur.Bu ölkələrdə milli gül region və ya vilayət üzrə fərq edə bilər.Məsələn, Amerikada hər bir əyalətin özünə məxsus yerli gülü var.Yaponiyada isə 1954-cü ildən bəri 47 vilayətin hər biri üçün xüsusi yerli gül təyin edilib.
== Tarixçə ==
Nəzəriyyələrə görə, milli gül seçiminin başlanğıcı 4000 il bundan əvvəl ətrafına və Qədim Misirə qayıdır.Misir ilk ölkə idi ki Suzanbağı gülünü ölkəsinin milli gülü etdi.Misir erkən padşahlıq dövründə (2700-3000 eramızdan əvvəl), kral Yuxarı Misir simvolun bir növ cil və Aşağı Misir simvolun arıçılardan biri etdi.
== Milli gül seçilməsinin əsası ==
Bir bitkinin milli gül kimi seçilməsi bir ölkənin xüsusiyyətləri ilə dərin bağlantısı var və çoxlu yayınmasından başqa, bitki artımının konkret olması,nadirlik və gözəllik,din, tarix, miflər,yerli məhsul olmaq və ölkə əhalisinin mədəni xüsusiyyətləridə bu seçimin növü ilə bağlıdır .Normal olaraq bir ölkənin ərazisindən başqa yerdə nəşr olmayan milli güllərdən Gümüş qıjın Yeni Zelandiyada, Acacia pycnanthanı Avstraliyada və Rhododendron arboreumu Nepalda ad aparmaq olar.Dini səbəblərə görə seçilən güllərdən biri Hindistanın milli gülü olan Lotus gülüdür.
Qasım Gül
Qasım Kazım oğlu Gül (31 dekabr 1909, Şamaxı – 30 may 1972, Bakı) — görkəmli coğrafiyaşünas, Azərbaycanda okeanologiya məktəbinin banisi, coğrafiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, həm də şturman, kapitan, pedaqoq, elm və təhsil təşkilatçısı, ictimai xadim.
50-dən artıq kitab, monoqrafiyanın müəllifi və həmmüəllifi və yüzlərlə jurnal, qəzet məqaləsinin müəllifi olan Qasım Gül Xəzər dənizinin ekologiyası və balıq ehtiyatlarının ehtiraslı müdafiəçisi kimi də xüsusi nüfuz qazanıb.
== Həyat və yaradıcılığı ==
Qasım Gül 31 dekabr 1909-cu ildə Şamaxı şəhərində anadan olmuşdur. Tam adı Ağaqasım Kazım oğlu Güləhmədovdur və ata tərəfindən şəcərəsi Şirvan hakimi olmuş (1792- -1820)) Mustafa xana gedib çıxır.
1918-ci ildə ermənilər tərəfindən xarabaya çevirmiş Şamaxıdan qaçqın düşən Güləhmədovlar ailəsi 1919-cu ildə Bakıya gəlir və balaca Ağaqasım Xəzər dənizçiliyinin yunqa məktəbində (1920–1923) təhsil alır.
1924-cü ildə Ağaqasım Güləhmədov Bakı dəniz texnikumuna daxil olur. Bakı dəniz texnikumunu bitirdikdən sonra o, bir müddət öz doğma dənizçilər məktəbində rəis müavini vəzifəsində işləmiş (artıq Gül soyadı ilə) və Xəzər dənizçiliyinin "Yakov Zevin", "Çiçerin" gəmilərində, "Port Pəhləvi" (İran balığı) paroxodunda, Sovet ticarət donanmasının Qara dənizdəki "Lus" paroxodunda kapitan köməkçisi vəzifəsində üzüb.
1930-cu ildə Gül Leninqrad Dəniz Nəqliyyatı Mühəndisləri İnstitutuna göndərilir və o, bu sahədə respublikamızın yeganə nümayəndəsi olur. Gəmi sürücülüyü üzrə mühəndis-pedaqoq əla diplomu ilə geri dönür və 24 yaşında Bakı dəniz texnikumuna (indiki Azərbaycan Dövlət Dəniz Akademiyası) ilk azərbaycanlı (o zamanlar türk) rəis təyin edilir. Özünün gənc olmasına baxmayaraq qısa müddət ərzində Q.Gül çox böyük uğurlar qazanır, milli dəniz kadrlarının hazırlanması üçün müəssisəsinin tarixində ilk dəfə türk (Azərbaycan) dilində tədris qrupunu yaradır.
Gül (dəqiqləşdirmə)
Gül və ya çiçək — tumurcuqdan əmələ gələn şəklini dəyişmiş zoğ.
Gül (Sulduz) — Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
Gül (Çaldıran) — Qərbi Azərbaycan ostanının Çaldıran şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
Gülüş — insanlarda ritmik olaraq diafraqma və digər tənəffüs orqanlarının eşidilə biləcək şəkildə fiziki hərəkəti.
Gül məscidi
Gül məscidi və ya Müqəddəs Feodosi kilsəsi (yun: Μονή τής Άγιας Θεοδοσίας εν τοις Δεξιοκράτους, Ayia Theodosia) — İstanbulun Ayakapı ərazisindəki Bizans İmperiyası dövründən qalma bir dini binadır. Köhnə adı və tikilmə tarixi barədə dəqiq bir məlumat olmasa da, X və ya XI əsrlərdə inşa edildiyi təxmin edilir. İkonoklazma hərəkatı zamanı Böyük Sarayın əsas girişi olan Halki qapısının üstündəki Məsih ikonasının götürülməsinə qarşı çıxdığı üçün öldürülən Theodosia adlı qadının müqəddəs yadigarlarının bu kilsəyə qoyulduğuna və bu kilsənin Ayas Theodosia olduğuna inanılır. 1499-cu ildə məscidə çevrilmişdir.
Bina kərpicdən tökülmüş zirzəmidə tikilib. Kilsənin planı bir yunan xaçı formasındadır. Günbəz divarlara bitişməyən dörd ayağın üzərində dayanır. Binanın şərq tərəfində ortadakı daha geniş olmaqla üç apsidası mövcuddur. Apsislərdəki nişlər və kərpic bəzəkləri onun XIII–XIV əsrlərdə təmir zamanı yenidən qurulduğunu göstərir. Orta apsis ilə sağ yan nef arasındakı sütunun içərisində bir qəbr olan hücrə yerləşir.
Gül Mərzənik (Bükan)
Gül Mərzənik (fars. گل مرزنيك) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Bükan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 434 nəfər yaşayır (79 ailə).
Gül Təpə (Urmiya)
Gül Təpə (fars. گل تپه) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Urmiya şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 1.894 nəfər yaşayır (365 ailə).
Milyon qızıl gül
"Milyon qızılgül" - (lat. - Dāvāja Māriņa meitenei mūžiņu, Mari qıza həyat verdi) latviyalı bəstəkar Raimonds Pauls tərəfindən bəstələnmiş musiqi əsəri. Əsər SSRİ-də yaransa da, dünyanın bir çox ölkəsində yerli dillərdə oxunmuşdur.
== Tarixi ==
Sözləri latviyalı şair Leons Briedisə və musiqisi bəstəkar Raimonds Paulsa aid olan "Dāvāja Māriņa meitenei mūžiņu" (Azərbaycan dilinə tərcüməsi: Mara qıza həyat verdi) əsəri ilk dəfə 1981-ci ildə "Mikrofona aptauja" proqramında Ayya Kukule və Liqa Kreicberq tərəfindən səsləndirilmiş və həmin il qalib seçilmişdir. Paulsun ən məşhur əsərlərindən birinə çevrilən əsər, 1982-ci ildə şair Andrey Voznesenskinin sözləri ilə Alla Puqaçova tərəfindən oxunmuş və bu hali ilə bütün Sovet məkanında, daha sonra isə bütün dünyada məşhurlaşmışdır. Məhz bu səbəbdən də, əsər daha çox "Milyon qızılgül" (rus: Миллион алых роз) adı ilə tanınmışdır.
Əsərin orijinal latış dilindəki versiyasında qız uşağına xoşbəxtliyi verməyi unudan anadan bəhs edərkən, rus versiyasında isə aktrisaya aşiq olmuş rəssamdan (Niko Pirosmani) bəhs edilir.
Nəlbəki-gül xalçaları
Nəlbəki-gül xalçaları — Qarabağ tipinin Şuşa qrupuna aid edilən xovlu xalça.
== Ümumi məlumat ==
Qarabağ tipinin Şuşa qrupuna aid edilən bu xalçaların xalq arasında "Nəlbəki–gül" adlandırılmasına baxmayaraq, Şuşa xalçaçıları tərəfindən "Minaxanım" və ya "Minaxanı" adlandırılır. Etibarlı mənbələrdən məlumdur ki, Mina xanım adlı birisi XVIII əsrin II yarısında Bərdə şəhərindən yenidən salınmış Şuşa şəhərinə gəlir. O, xalçaçılıqla və bağçılıqla məşğul olurdu. Onun toxuduğu bitki ornamentli xalçalar tez bir zamanda Qafqazın, Cənubi Azərbaycanın, İranın və Türkmənistanın bütün xalçaçılıq məntəqələrində yayılır. Yuxarıda sadalanan xalçaçılıq məntəqələrində toxunan eyni ornamentli xalçalar "Minaxanı" adını almışdır.
1750-ci illərin əvvələrində Qarabağ xanı Pənahəli xan Şuşa şəhərini saldırdı. Şəhər ilk vaxtlar Pənahabad adlandırıldı və uzun illər Qarabağ xanlığının paytaxtı oldu. XVIII əsrdə Qarabağ xalçaçılıq məktəbi Şuşada cəmlənmişdir. XVIII əsrdə Şuşada klassik çeşnili xalçalarla yanaşı, Rusiyadan, eləcə də Avropadan gətirilmiş məcməyi, ətirli sabun, çit və digər müxtəlif məişət əşyaların üzərindən götürülmüş naxışlardan yeni xalça kompozisiyaları — "Bağçadagüllər", "Saxsıdagüllər", "Bulud" və s.
1911 Güləş üzrə Avropa Çempionatı
1911-ci ildə Güləş üzrə Avropa Çempionatı Budapeşt şəhərində (Avstriya-Macarıstan) keçirilmişdir. Güləş üzrə ilk Avropa Çempionatı idi. Yarışçılar ancaq Yunan-Roma güləşində mübarizə aparırdılar.
1921 Güləş üzrə Avropa Çempionatı
1921-ci ildə Güləş üzrə Avropa Çempionatı Almaniyanın Offenbax şəhərində keçirlmişdir. Yarışçılar ancaq Yunan-Roma güləşində mübarizə aparırdılar. Qaliblərin hamısı Almaniya təmsilçiləri oldular.
1924 Güləş üzrə Avropa Çempionatı
1924-cü ildə Güləş üzrə Avropa Çempionatı Almaniyanın Noynkirxen şəhərində keçirlmişdir. Yarışçılar ancaq Yunan-Roma güləşində mübarizə aparırdılar. Qaliblərin hamısı Almaniya təmsilçiləri oldular.
1925 Güləş üzrə Avropa Çempionatı
1925-ci ildə Güləş üzrə Avropa Çempionatı İtaliya Krallığının Milan şəhərində keçirilmişdir. Yarışçılar ancaq Yunan-Roma güləşində mübarizə aparırdılar.
1926 Güləş üzrə Avropa Çempionatı
1926-cı ildə Güləş üzrə Avropa Çempionatı Latviyanın Riqa şəhərində keçirlmişdir. Yarışçılar yalnız Yunan-Roma güləşində mübarizə aparırdılar.
1927 Güləş üzrə Avropa Çempionatı
1927-ci ildə Güləş üzrə Avropa Çempionatı Macarıstanın Budapeşt şəhərində keçirlmişdir. Yarışçılar yalnız Yunan-Roma güləşində mübarizə aparırdılar.
2002 Güləş üzrə Avropa Çempionatı
2002-ci ildə kişilər arasında Yunan-Roma güləşi üzrə Avropa Çempionatı və qadınlar arasında sərbəst güləş üzrə Avropa Çempionatı Finlandiyanın Seynayoki şəhərində keçirilmişdir, kişilər arasında sərbəst güləş üzrə Avropa Çempionatı isə Bakıda təşkil olunmuşdur.
2007 Güləş üzrə Dünya Çempionatı
Güləş üzrə dünya çempionatı 2007-ci il, sentyabrın 23-dən 17-dək Bakıda, Azərbaycanın paytaxtında keçirilib. Yarış Heydər Əliyev adına İdman-konsert kompleksində keçirilmiş, həmçinin 2008-ci il Pekin Olimpiadasına təsnifat turunun hissəsi idi. Belə ki, bütün çəki dərəcələri üzrə ilk 8 yeri tutmuş idmançılar olimpiya oyunlarına vəsiqə aldılar. Bu dünya çempionatında 92 ölkədən 810 idmançı çıxış edib, 25-dan çox ölkədən 130-yə yaxın jurnalist isə çempionatın gedişini izləyib.
== Açılış mərasimi ==
Çempionatın açılış mərasimində həmçinin Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsinin və Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev, Heydər Əliyev adına Fondun prezidenti, YUNESKO-nun və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, Mehriban Əliyeva iştirak etmişlər. Açılış mərasimində çıxış edən Azərbaycan Respublikası gənclər və idman naziri Azad Rəhimov və Azərbaycan güləş Federasiyasının prezidenti Fazil Məmmədov beynəlxalq idman yarışlarında, son 10 ildə Azərbaycanda keçirilən olimpiya oyunlarında azərbaycan güləşçilərinin və nailiyyətləri haqqında məlumat vermişlər.
Beynəlxalq güləş assosiasiyaları federasiyasının prezidenti (FILA) Rafael Martinetti çıxış etmişdir.Daha sonra Azərbaycan Prezidenti, Milli Olimpiya Komitəsinin prezidenti İlham Əliyev, Azərbaycanın həyata keçirdiyi işləri qeyd edib. Sonra Rafael Martinetti Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə FILA ali mükafatını — "idman Əfsanəsi" medalını təqdim edib.
== İştirakçılar ==
Çempionatda dünyanın 92 ölkəsinin nümayəndələri iştirak edib. Sərbəst güləş üzrə 313, qadın 198, yunan-roma növündə isə 299 idmançı iştirak edib.
2009 Güləş üzrə Dünya Çempionatı
21-27 sentyabr 2009-cu il tarixində Danimarkanın Herninq şəhərində keçirilib.
=== Azərbaycan komandası ===
Sərbəst güləş üzrə Azərbaycan komandasının heyətində Namiq Sevdimov (55 kq), Zəlimxan Hüseynov (60 kq), Cəbrayıl Həsənov (66 kq), Çamsulvara Çamsulvarayev (74 kq), Şərif Şərifov (84 kq), Xetaq Qazyumov (96 kq) və Əli İsayev (120 kq) iştirak ediblər.
Qadınlardan ibarət Azərbaycan yığma komandasında Mariya Stadnik (48 kq), Sona Əhmədli (55 kq), Yuliya Radkeviç (59 kq), Olesya Zamula (63 kq), Zümrüd Qurbanhacıyeva (67 kq) və Dina İvanovanın (72 kq) olublar.
Yunan-Roma güləşi üzrə Azərbaycan yığmasını Rövşən Bayramov (55 kq), Vitali Rəhimov (60 kq), Fərid Mansurov (66 kq), Rafiq Hüseynov (74 kq), Şalva Qadabadze (84 kq) və Denis Mişin (96 kq) təmsil ediblər.
=== 21.09.2009 ===
Sərbəst güləş (kişilər):
55 kq
66 kq
96 kq
=== 22.09.2009 ===
Sərbəst güləş (kişilər):
60 kq
84 kq
120 kq
=== 23.09.09 ===
Sərbəst güləş (kişilər):
74 kq
Sərbəst güləş (qadınlar):
48 kq
51 kq
=== 24. 09. 09 ===
Sərbəst güləş (qadınlar):
55 kq
59 kq
63 kq
25. 09. 09
Sərbəst güləş (qadınlar)
67 kq
72 kq
Yunan-Roma güləşi (kişilər):
55 kq
26. 09.
2014 Dünya Güləş Çempionatı
2014 Dünya Güləş Çempionatı — FİLA-nın sərbəst və yunan-roma stili çempionlarını eyni şəhər və zaman dilimində təşkil etdiyi 10-cu Dünya Çempionatıdır. Turnir 8-14 sentyabr aralığında Özbəkistanın paytaxtı Daşkənd şəhərində təşkil olunmuşdur.
== Medal cədvəli ==
== Komanda reytinqi ==
== Medalların sıralanması ==
== İştirak edən ölkələr ==
Turnirdə 81 ölkədən 692 idmançı iştirak etmişdir.
2014 Güləş üzrə Dünya Çempionatı
2014 Dünya Güləş Çempionatı — FİLA-nın sərbəst və yunan-roma stili çempionlarını eyni şəhər və zaman dilimində təşkil etdiyi 10-cu Dünya Çempionatıdır. Turnir 8-14 sentyabr aralığında Özbəkistanın paytaxtı Daşkənd şəhərində təşkil olunmuşdur.
== Medal cədvəli ==
== Komanda reytinqi ==
== Medalların sıralanması ==
== İştirak edən ölkələr ==
Turnirdə 81 ölkədən 692 idmançı iştirak etmişdir.
2016 Orlando gecə klubu gülləbaranı
Orlando gecə klubu gülləbaranı (ing. Orlando nightclub shooting, həmçinin Orlando gecə klubu qırğını (ing. Orlando nightclub massacre)) - ABŞ-nin Florida ştatındakı Orlando şəhərində "Pulse" gey gecə klubunda 12 iyun 2016-cı il radələrində səhərə yaxın baş vermiş gülləbaran hadisəsidir. Hadisə nəticəsində qatil də daxil olmaqla 51 nəfər ölmüş, 53 nəfərdən çox insan isə yaralanmışdır.
Hadisə müasir ABŞ tarixində ən böyük gülləbaran, ABŞ tarixində LGBT fərdlərinə qarşı ən böyük cinayət, və 2001-ci ildə baş vermiş 11 sentyabr terror aktlarından sonra ABŞ-də ən çox insanın öldürüldüyü terror hadisəsidir. Hadisə rəsmən daxili terrorizm aktı və qatilin İraq Şam İslam Dövləti ilə əlaqəsi olmasını qeyd etdiyinə görə İslam terrorizmi kimi qiymətləndirilmişdir.
== Hücum ==
Hadisə 12 iyun 2016-cı ildə ABŞ-nin Florida ştatındakı Orlando şəhərində “Pulse” adlı gey gecə klubunda baş vermişdir. Hücum baş verdiyi vaxt klubda hər həftə şənbə günü təşkil olunan yığıncaq təşkil olunmuşdu ki, bu yığıncağa da daha çox Latın Amerikan mənşəli müştərilər gəlirdilər. Təxminən 2:00 am radələrində klubda 320 nəfər olduğu vaxt Mətin atəş açmağa başlamışdı. O, AR-15-tipli tüfəng və tapança ilə silahlanmışdı.
Abbas və Gülgəz
“Abbas və Gülgəz” – XVII əsr Azərbaycan məhəbbət dastanı.
== Haqqında ==
Azərbaycan xalq dastanları içərisində elələri var ki, qəhrəmanlıqla məhəbbətin birləşdirilməsi yolu ilə yaradılmışdır. Xalq içərisində sevilib geniş yayılan “Əsli və Kərəm”, “Abbas və Gülgəz”, “Seydi və Pəri”, “Məhəmməd və Güləndəm”, “Leyli və Məcnun” və s. dastanları bu qəbildəndir. Abbas və Gülgəz XVII əsrdə yaranmış Azərbaycan məhəbbət dastanlarından biridir. Ehtimal olunur ki, Aşıq Abbas Tufarqanlının həyatı və şeirləri əsasında qoşulmuşdur.
== Məzmunu ==
Abbasın sevgilisi Gülgəz zorla şah sarayına aparılır. Abbas müxtəlif çətinliklərdən keçərək məhəbbətinə qovuşur. Dolğun lirik-epik surətlər, gərgin süjet xətti “Abbas və Gülgəz”-i orta əsrlər Azərbaycan məhəbbət dastanının kamil nümunəsi səviyyəsinə yüksəltmişdir.
== Variantları ==
Dastanın indiyədək yeddi variantı toplanmışdır:
Azərbaycan məhəbbət dastanları.
Abbas və Gülgəz (dastan)
“Abbas və Gülgəz” – XVII əsr Azərbaycan məhəbbət dastanı.
== Haqqında ==
Azərbaycan xalq dastanları içərisində elələri var ki, qəhrəmanlıqla məhəbbətin birləşdirilməsi yolu ilə yaradılmışdır. Xalq içərisində sevilib geniş yayılan “Əsli və Kərəm”, “Abbas və Gülgəz”, “Seydi və Pəri”, “Məhəmməd və Güləndəm”, “Leyli və Məcnun” və s. dastanları bu qəbildəndir. Abbas və Gülgəz XVII əsrdə yaranmış Azərbaycan məhəbbət dastanlarından biridir. Ehtimal olunur ki, Aşıq Abbas Tufarqanlının həyatı və şeirləri əsasında qoşulmuşdur.
== Məzmunu ==
Abbasın sevgilisi Gülgəz zorla şah sarayına aparılır. Abbas müxtəlif çətinliklərdən keçərək məhəbbətinə qovuşur. Dolğun lirik-epik surətlər, gərgin süjet xətti “Abbas və Gülgəz”-i orta əsrlər Azərbaycan məhəbbət dastanının kamil nümunəsi səviyyəsinə yüksəltmişdir.
== Variantları ==
Dastanın indiyədək yeddi variantı toplanmışdır:
Azərbaycan məhəbbət dastanları.
Abbas və Gülgəz (film, 2000)
Abbas və Gülgəz — sənədli-bədii serial. Rejissor Rövşən Almuradlı tərəfindən 2000-ci ildə ekranlaşdırılmışdır. Film Azərbaycantelefilmdə istehsal edilmişdir. Film "Abbas və Gülgəz" dastanı əsasında çəkilmişdir. Dastanı Aşıq Mahmud Qasımoğlu söyləyir.
== Məzmun ==
Babalarımız tariximizi öncə daşlara köçürüb. Sonra dastanlarda, nağıllarda, ulu törənlərdə, miflərdə, sirli deyimlərdə, xalçalarda, el sənəti nümunələrində qoruyub saxlayıb. Bunların sırasında dastanlar aparıcı yer tutur. Şamanlar, ozanlar, aşıqlar bu dastanları nəsildən nəslə əmanət ötürüb, zaman öz köynəyindən keçirib. Tanrının millətə göndərdiyi ulu kişilərin boyuna biçib, bir boy da ucalıb, gəlib bizim çağlara çatıb bu dastanlar.
Abdal-Gülablı
Abdal — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun Gülablı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
Abdal Ağdam rayonunun Gülablı inzibati ərazi vahidində kənd. Dağ yamacındadır.
== Tarixi ==
1905–1918 ciillərdə kəndə Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən basqınlar olub və xeyli sayda insan öldürüb və işgəncələrə məruz qalıb.Abdal kəndi 1992-ci il sentyabrın 4-də Ermənistan ordusu tərəfindən işğal olunmuş, 20 noyabr 2020-ci il tarixində Dağlıq Qarabağ atəşkəs bəyanatının şərtlərinə əsasən Azərbaycan Silahlı Qüvvələri kəndə daxil olmuş, kənd işğaldan azad olunmuşdur.
== Toponimikası ==
ABDAL — Yuxari Qarabagın Vərəndə nahiyəsində kənd adı. İndi Ağdam rayonunda Abdal-Gülablı. Yerli tam adı Abdal-Bulaq. Kənddə Xanımbulaq, Damcıbulaq, Bəybulaq və s. bulaqlar var.
Laçın qəsəbəsinin qədim adı Abdallar, Laçın rayonu ilə Ordubad r-nu arasında Abdaldağ, Xocavənd r-nunda Bəhrəmli kəndi ərazisində Abdallar qışlağı, Ordubad və Tovuz rayonlarında Abdal dağ adları, orta əsrlərdə İrəvan əyalətində Abdal, Abdallar-Ulya, Abdaloğlu, Gürcüstanın Bolnisi rayonunda Abdallı, Şimali Qafqazın Ter əyalətində Abdaldağ toponimləri mənşəcə eynidir.
Abdal Gülablı
Abdal — Azərbaycan Respublikasının Ağdam rayonunun Gülablı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
Abdal Ağdam rayonunun Gülablı inzibati ərazi vahidində kənd. Dağ yamacındadır.
== Tarixi ==
1905–1918 ciillərdə kəndə Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən basqınlar olub və xeyli sayda insan öldürüb və işgəncələrə məruz qalıb.Abdal kəndi 1992-ci il sentyabrın 4-də Ermənistan ordusu tərəfindən işğal olunmuş, 20 noyabr 2020-ci il tarixində Dağlıq Qarabağ atəşkəs bəyanatının şərtlərinə əsasən Azərbaycan Silahlı Qüvvələri kəndə daxil olmuş, kənd işğaldan azad olunmuşdur.
== Toponimikası ==
ABDAL — Yuxari Qarabagın Vərəndə nahiyəsində kənd adı. İndi Ağdam rayonunda Abdal-Gülablı. Yerli tam adı Abdal-Bulaq. Kənddə Xanımbulaq, Damcıbulaq, Bəybulaq və s. bulaqlar var.
Laçın qəsəbəsinin qədim adı Abdallar, Laçın rayonu ilə Ordubad r-nu arasında Abdaldağ, Xocavənd r-nunda Bəhrəmli kəndi ərazisində Abdallar qışlağı, Ordubad və Tovuz rayonlarında Abdal dağ adları, orta əsrlərdə İrəvan əyalətində Abdal, Abdallar-Ulya, Abdaloğlu, Gürcüstanın Bolnisi rayonunda Abdallı, Şimali Qafqazın Ter əyalətində Abdaldağ toponimləri mənşəcə eynidir.
Abdulla Abdullayev (güləşçi)
Abdullayev Abdulla Həsən oğlu (19 avqust 1932, Dərbənd, Dağıstan) — dünya şöhrətli pəhləvan, SSRİ çempionu, əməkdar məşqçi, klassik güləş və ağırlıq qaldırma ustası.
== Həyatı ==
Abdulla Abdullayev 1932-ci il avqustun 19-da Dağıstan MR Dərbənd şəhərində dünyaya gəlmişdir. Uşaqlığı Zəngəzur mahalında keçmişdir. 1955-ci ildə Qafan şəhərində orta məktəbi bitirmişdir. 1951-ci ildə Qubadlı rayonunun idmançıları sırasında Bakıya gəlir, Azərbaycan çempionatında iştirak edir və iki pudluq daş qaldırma yarışında Azərbaycan və SSRİ mütləq çempionu adına layiq görülür. Elə həmin il Azərbaycanın güləş üzrə çempionu olur.
1953-1956-cı illərdə Ukraynanın Kiyev şəhərində Sovet Ordusunda xidmət edən zaman güləş və daş qaldırmaq üzrə spartakiadanın mütləq çempionu olur, marşal Çuykov şəxsən ona qızıl saat bağışlayır. 1954-cü ildə ordu birinciliyində ona məğlub olan Ukrayna çempionu Qriqori Qamfil 1955-ci ildə dunya çempionu adını qazandı.
1956-cı ildə ordudan tərxis olunduqdan sonra Bakıya gəlir və ikiqat dünya çempionu, SSRİ xalq artisti, pəhləvan Sali Süleymanla görüşür və sonralar onun sevimli şagirdi olur.
Gürcüstan və Şimali Qafqazın müxtəlif rayonlarında qastrollardan uğurla qayıdan gənc bahadır "QAFQAZ QARTALI" ləqəbini qazanaraq, asanlıqla iki qolu üzərində 20 nəfər saxlayır, qalın armaturu əyir, yoğun dirəyi boynunda sındırır, üstündən 5 tonluq avtomobil keçirdi.
