По-русски
Dil
Növ
Lüğətlər

Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ÇAQILDAŞI

    ...состоящая из скопления речной или морской гальки) II прил. галечниковый. Çaqıldaşı adası галечниковый остров

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət

  • ÇAQILDAŞLI

    ...галечниковый (изобилующий галечками, содержащий в себе галечки). Çaqıldaşlı torpaqlar галечниковые почвы

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət

  • ÇAĞILDAMA

    сущ. от глаг. çağıldamaq; журчание, шум (воды, водопада, реки и т.п.)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət

  • çağıldama 2021

    çağıldama

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti

  • çaxırdaşı

    çaxırdaşı

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti

  • ЦОК

    в знач. сказ. dan. çaqqıldadı, şaqqıldadı; пуля цок о камень güllə daşa dəyib çaqqıldadı.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət

  • ТОКОВАТЬ

    несов. çağırmaq (bəzi erkək quşların xüsusi səslə dişi quşları çağırması).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət

  • NAĞILBAŞI

    сущ. фолькл. махунин кьил (мах ахъайдайдалай вилик лугьудай гафар, мес. хьана кьван, хьанач кьван ва мс

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti

  • NAĞILBAŞI

    сущ. фольк. зачин сказки (начальная часть сказки, вступление к ней)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət

  • NAĞILBAŞI

    is. folk. Dinləyiciləri maraqlandırmaq, güldürmək üçün nağılların əvvəlində söylənən yüngül məzmunlu müqəddimə, giriş; məsələn, Hamam hamam içində; Xə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • nağılbaşı

    nağılbaşı

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti

  • ÇAĞILTI

    сущ. журчание, шум (воды, водопада и т.п.). Şəlalənin çağıltısı шум водопада

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət

  • ÇAXMAQDAŞI

    Türkmənlər buna “çalğıdaşı” deyirlər. “Vurmaq” anlamı ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti

  • BADAMCAN

    (Kəlbəcər) bağlarda bitən cır ərik. – Badamcanın çağlası çox acı olur

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.

  • İQAMƏT

    ...dövlət idarəsinin və s. yerləşdiyi yer; 3) azançının camaatı namaza çağırması.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti

  • ÇATILMA

    ...çatılmaq; разжигание, разведение (костра и т.п.). Ocağın çatılması разведение огня, tonqalın çatılması разведение (розжиг) костра

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət

  • ВИННЫЙ

    ...спирт kim. etil spirti; винная ягода əncir; винный камень kim. çaxırdaşı, kalium hidrotartarat; винная кислота kim. çaxır turşusu.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət

  • КАРИОЗ

    м tib. karioz(dişin çürüyüb dağılması).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət

  • ÇAĞALA

    ...qədər ki, yetişməyib, una çağala deyərıx (Ordubad); – Almanın çağalası ajı dadıyır (Çənbərək)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.

  • КАРИЕС

    ...tib. kariyes (sümük və ya diş toxumalarının xronik surətdə çürüyüb dağılması).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət

  • ÇATMA

    ÇATMA I is. Tüfənglərin baş-başa çatılması, yığılması. Əhəd çatmanı qucaqlayıb uzandı, elə bil sinəsi ilə onları düşməndən qoruyurdu. ÇATMA II is. Tik

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin omonimlər lüğəti

  • ÇAQQILDAMAQ

    ...металл или камня о камень и т.п.), цокнуть. Güllə daşa dəyib çaqqıldadı пуля цокнула о камень 4. шуметь, хрустеть, шуршать (издавать лёгкий шум, шоро

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət

  • ДОЙКА

    ж k. t. sağma, sağılma; sağım; дойка коров inəklərin sağılması; в одну дойку bir sağımda.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət

  • КАВЕРНА

    ...tib. kaverna (xəstəlik prosesi nəticəsində bədən üzvü toxumalarının dağılması nəticəsində onda əmələ gələn boşluq).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət

  • FOTOEMULSİYA

    ...Fotoemulsiyanın əriməsi сплавливание фотоэмульсии, fotoemulsiyanın dağılması распад (разложение) фотоэмульсии, fotoemulsiyanın dönərliyi обратимость

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət

  • ВЫВЕТРИВАНИЕ

    ...havaya verilmə; 3. geol. aşınma (süxurların külək təsiri ilə dağılması).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət

  • АБРАЗИЯ

    ж abraziya (1. geol. dəniz dalğalarının təsiri ilə sahilin yuyulub dağılması; 2. tib. sümük, diş və s. səthinin yeyilməsi).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət

  • KAVÉRNA

    [lat.] tib. Xəstəlik üzündən canlı orqanizm toxumalarının dağılması nəticəsində bədən üzvlərində (məs.: vərəm xəstəliyində ciyərdə) əmələ gələn boşluq

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • Koroziya

    ...xarici mühitin kimyəvi və ya elektrokimyəvi təsiri nəticəsində metalın dağılması. K.-dan hər il bəşəriyətin istehsal etdiyi metalın 1–1,5 %-i itirili

    Tam oxu »
    Neft terminlərinin izahlı lüğəti

  • YIXILMAZ

    sif. Yıxılması, dağılması mümkün olmayan; sarsılmaz, devrilməz. İpəkdir vicdanın, poladdır yaxan; Yıxılmaz dağlara dayanmış arxan. S.Vurğun. // Yenilm

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • DISSIPATION

    ...itmə; ~ of heat istiliyin yox olması; ~ of clouds buludların dağılması; 2. parçalanma; dağılma, tənəzzül, süqut; ~ of a molecule molekulun parçalanma

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət

  • ЭРОЗИЯ

    ...eroziya (1. geol. yer qabığının axar sular və ya buz təsiri ilə dağılması prosesi; 2. tex. aşınma; 3. tib. selikli qişa səthinin yara ilə örtülməsi).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət

  • DISINTEGRATION

    ...pozulma, süqut; the ~ of the colonial system müstəmləkə sisteminin dağılması / süqutu; the gradual ~ of traditional values ənənəvi dəyərlərin tədrici

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət

  • KORRÓZİYA

    ...müxtəlif fiziki-kimyəvi və bioloji amillərin təsiri nəticəsində dağılması, habelə bu prosesin özü. Metalların korroziyası. Korroziyaya qarşı tədbirlə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • DISRUPTION

    ...iflas, dağılma, yıxılma, süqut etmə; ~ of an empire imperiyanın dağılması / iflası / süqut etməsi; 3. ayrılma, parçalanma; 4. xarabalıq, viranəlik, x

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət

  • КОРРОЗИЯ

    ...toxumaların pozulması; 2. geol. süxurların hava və su təsirindən dağılması; 3. tex. metalların turşular və ya atmosfer təsirindən yeyilib pozulması).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət

  • COLLAPSE

    ...damın uçması / dağılması; ~ of the Soviet Union Sovet İttifaqının dağılması / süqutu; Collapse of the empire can’t be prevented İmperiyanın dağılması

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət

  • detoksifikasiya

    İnsan psixikasına təsir göstərən maddələrin və ya onların dağılması məhsullarının orqanizmdən çıxarılması yolu ilə orqanizmin zəhərlənmə nəticəsində p

    Tam oxu »
    Terminlər lüğəti

  • DENTİN

    ...(костеподобное вещество, составляющее главную массу зуба). Dentinin dağılması разрушение дентина, dentinin yumşalması размягчение дентина, dentinin m

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət

  • BREAKDOWN

    ...dağılma, süqut, süqut etmə; ~ of the Roman Empire Roma İmperiyasının dağılması / süqutu; 5. ayırma, tədqiq / təhlil etmə; hissələrə ayırma

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət

  • DISSOLUTION

    ...dağılma; parçalanma, süqut; tənəzzül; ~ of a state dövlətin süqutu / dağılması; 3. pozma, ləğv etmə / edilmə (müqaviləni, kəbini); ~ of a treaty müqa

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət

  • ERA

    ...до нашей эры 2. большой исторический период; эпоха. SSRİ-nin dağılması dünya tarixində yöni era açdı распад СССР открыл новую эру в мировой истории 3

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət

  • DİSSİMİLYÁSİYA

    ...biol. Orqanizmin fəaliyyəti prosesində mürəkkəb üzvi maddələrin dağılması, pozulması, parçalanması. Orqanizmdə canlı maddələrin yaranması (toplanması

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • QAŞQABAQ

    ...şeydən narazı olan adamın üzündə əmələ gələn hal; qaşların çatılması və alnın qırışdırılması. Xudayar bəy qaşqabaq ilə cavab verdi. C.Məmmədquluzadə.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • PATRONİMİYA

    Sinifsiz cəmiyyətin son dövründə, patri-arxal ailələrin dağılması zamanı daha yaxın qohumluq telləri ilə bir-birinə bağlı olan ailələr vahid birlik t

    Tam oxu »
    Fəlsəfə terminlərinin izahlı lüğəti

  • ERÓZİYA

    ...Torpağın, Yer qabığının axar sular, buz və ya külək təsiri ilə dağılması prosesi. Axar suların yuyucu fəaliyyətinə geologiya elmində eroziya, kimyəvi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • aviasiya hadisəsi

    ...tərk etdiyi anadək hava gəmisinin zədələnməsi və ya konstruksiyasının dağılması, itməsi və ya tamamilə əlçatmaz yerə düşməsi nəticəsində hər hansı şə

    Tam oxu »
    Terminlər lüğəti

  • ÖD

    ...жёлчь: 1) жёлто-зелёная жидкость, вырабатываемая клетками печени. Ödün dağılması разлитие желчи, öd durğunluğu застой жёлчи, öd ifrazı выделение жёлч

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət

  • DECAY

    ...korlanma, pozulma, uçma, uçub dağılma; the ~ of a building binanın uçub dağılması; to fall into ~ dağılmaq; uçub dağılmaq, məhv olmaq; 4. xarab olma,

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət

  • NAĞIL

    ...историю и т.д.) ◊ nağıl açmaq рассказывать сказки (неправдоподобные истории); nağıldakı kimi как (словно, будто) в сказке

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət

  • КЕФ

    ...жедачиртӀани, бязибуруз адан амалри, гафари кеф гудай, абур хъуьрена чӀагидай. Н. И. Сирлу межлис. * кеф-гьал сущ.; сагъламвал. ГьакӀани зи рикӀела

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti

  • КЬИЛ

    ...тадияр гун, айибар гъун. Эгер сада тӀуб къалурайтӀа, чун хъуьрена чӀагидай. Гьа и кар патал дидеди, рагьмет хьайида, зи кьилел регъвер регъведай

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Alfa dağılması
Alfa parçalanma — atom nüvələrinin α-zərrəciklərinin buraxılması ilə müşayiət olunan parçalanmasıdır. Bu zaman kütlə ədədi 4, atom nömrəsi isə 2-yə enir. Alfa-parçalanması yalnız ağır nüvələrdə (Atom nömrəsi 82, kütlə ədədi 200-dən çox) baş verir. Nüvənin əsas (həyəcanlanmamış) halından Alfa parçalanma həm də α-radioaktivlik adlanır. α-şüalı radioaktivliyin A.Bekkerel (A.Becquerel) tərəfindən kəşfindən sonra o, radioaktiv maddə tərəfindən buraxılan şüalanmanın ən zəif keçən növü adlandırıldı, 1909-cu ildə isə E.Rezerford (E.Rutherford) və T.Royds (T.Royds) isbat etdilər ki, α-zərrəciklər 4He-un 2 dəfə ionlaşmış atomlarıdır. A.-p. zamanı nüvənin yükü z (elementar yük vahidilə) 2 vahid, kütlə ədədi isə 4 vahid azalır. A.-p. zamanı ayrılan enerji α-zərrəcik ilə nüvə arasında onların kütlələri ilə tərs mütənasib olaraq bölünür. Əgər sonuncu nüvə həyəcanlanmış halda yaranırsa, onda α -zərrəciyin enerjisi bu həyəcanlanmanın enerjisinə qədər azalır və əksinə, əgər həyəcanlanmış nüvə parçalanırsa, artır (uzun məsafə qət edən α-zərrəciklər).
Çexoslovakiyanın dağılması
Çexoslovakiyanın süqutu (çex. sametový rozvod) — sülh və rəsmi qaydada Çexoslovakiyanın bir dövlət olaraq yoxa çıxması. Çexoslovakiyanın parçalanması rəsmi olaraq 1 yanvar 1993-cü ildə gerçəkləşmişdir. Bu həmdə bir inqilab idi. Bu ayrılmanın nəticəsində sosializm və planlı iqtisadiyyatdan kapitalizmə və bazar iqtisadiyyatına keçid baş vermişdir. Üstəlik bu ayrılma və dəyişikliklər olduqca sakit bir məcrada baş vermişdir. == Öncəki vəziyyət == Çexoslovakiyanın parçalanması məhz etnik məsələlərdən (daha dəqiq milli elitar təbəqə, sadə şəxslər deyil) qaynaqlanırdı. Bu heçdə sırf iqtisadi səbəbdən baş verməmiş bir parçalanma idi. Sovetlər birliyinin həcminə nəzər yetirdikdə olduqca kiçik bir parçalanma olmuşdur. Etnik problemlər sonda iqtisadi vəziyyətin pisləşməsinə səbəb olmuşdur.
Sovet İttifaqının dağılması
Sovet İttifaqının dağılması — 25 dekabr 1991-ci il tarixində SSRİ Dövlət Başçısı Mixail Qorbaçovun istefa etməsinin ardından Sovetlər Birliyini təşkil edən respublikaların müstəqilliyini qazanmalarıyla Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqının dağıldığı hadisədir.
Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqının dağılması
Sovet İttifaqının dağılması — 25 dekabr 1991-ci il tarixində SSRİ Dövlət Başçısı Mixail Qorbaçovun istefa etməsinin ardından Sovetlər Birliyini təşkil edən respublikaların müstəqilliyini qazanmalarıyla Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqının dağıldığı hadisədir.