Lüğətlərdə axtarış.

Tarverdiyev Şulduz Ataş oğlu - Azərbaycanlı yazıçı, müəllim. == Həyatı == 1938-ci ildə Azərbaycan SSR Masallı rayonunun Güllütəpə kəndində əkinçi ailəsində anadan olub. Atası, Baxşıyev Ataş Tarverdi oğlu, 1905-ci ildə Ərkivan qəzasının Güllütəpə kəndində doğulmuş, Böyük Oktyabr inqilabından sonra əkinçi olmuşdur. 1936-cı ildə kolxoza daxil olmuş, sıravi üzv işləmiş, müharibə başlayanda Qızıl Ordu sıralarına qatılmışdır. 1942-ci ildə tərxis olunmuş və həmin ildə də vəfat etmişdir. Anası Baxşıyeva Xədicə Kazım qızı, 1914-cü ildə doğulmuşdur. Həyat yoldaşı ilə birlikdə kolxoza daxil olmuş və sıravi üzv işləmişdir. Daha sonra S.Vurğun adına sovxozda fəhlə işləyib. 1982-ci ildə dünyasını dəyişmişdir. Şulduz Tanrıverdiyev 1945-ci ilin sentyabrında Güllütəpə kəndində açılmış ibtidai məktəbə daxil olmuş və 1949-cu ilin mayında həmin məktəbin dördüncü sinfini bitirib.

Sulduz

Sulduz

Adeh (fars. جاشيران‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 218 nəfər yaşayır (36 ailə).

Aminli (fars. امينلو‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 99 nəfər yaşayır (25 ailə).

Arena (fars. ارنا‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 259 nəfər yaşayır (47 ailə).

Ağabəyli (fars. اقابيگلو‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 384 nəfər yaşayır (97 ailə).

Ağcazivə (fars. اغچه زيوه‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 25 nəfər yaşayır (7 ailə).

Baçanlı (fars. چنلو‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 21 nəfər yaşayır (4 ailə).

Caşiran (fars. جاشيران‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 350 nəfər yaşayır (58 ailə).

Dərbənd (fars. دربند‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 208 nəfər yaşayır (44 ailə).

Fərruxzad (fars. فرخ زاد‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 1,077 nəfər yaşayır (264 ailə).

Gül (fars. گل‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 827 nəfər yaşayır (146 ailə).

Gərdəqit (fars. گرده قيط‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 752 nəfər yaşayır (119 ailə).

Heydərabad (fars. حيدراباد‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə nə qədər əhalinin yaşaması barədə məlumat yoxdur.

Hələbi (fars. حلبي‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 454 nəfər yaşayır (81 ailə).

Həsənli (fars. حسنلو‎, azərb. Həsənli-حسنلی‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. Bu kənd çox qədim tarixə malikdir, belə ki kəndin yaxınlığında Mannalar çağına aid olan bir təpə yerləşir. Yerlilər bu təpəni Həsənli təpəsi adlandırırlar. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 1,264 nəfər yaşayır (289 ailə). Kəndin əhalisi şiə müsəlman Qarapapaq türklərinin Canəhmədli tayfasından ibarətdir. Kənd əhalisinə görə Çiyənədən sonra Sulduz bölgəsinın ikinci böyük kəndidir.

Kamus (fars. كاموس‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 78 nəfər yaşayır (18 ailə). Kənd əhalisini kürdlər təşkil edir.

Karvansara (fars. كاروانسرا‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 741 nəfər yaşayır (187 ailə). Kənddə yaşayanlar bütünlüklə azərbaycan türkləri və müsəlmandırlar.

Kuzəgəran (fars. كوزه گران‎, azərb. Gözayran,گؤزآیران‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 603 nəfər yaşayır (142 ailə). Milli tərkibi Azərbaycan türklərindən ibarətdir.

Kəlat (fars. قلات‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 171 nəfər yaşayır (30 ailə).

Lavaşlı (fars. لواشلو‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 96 nəfər yaşayır (23 ailə).

Mamiyənd (fars. مميند‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 788 nəfər yaşayır (136 ailə).

Quyuq (fars. شاوله‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sulduz şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 550 nəfər yaşayır (102 ailə).

Sulduz Qətliamı — 20 aprel, 1979-cu ildə İranın Sulduz şəhərində baş vermiş terror. ==== Şəhərin əhalisi ==== Sulduzun 75 min əhalisinin böyük hissəsi Azərbaycan türküdür, lakin burada az miqdarda kürdlər də yaşayır. Kürdlərin sayının az olmasına baxmayaraq İran hökuməti şəhərin adını kürtcə Nəqədə olaraq dəyişdirib. Kürdlər əhalisinin əsası Azərbaycan türkü olan bu şəhərə tarixdən iddialıdırlar. ==== Qətliama yaradılan şərait ==== Bu qırğın 1979-cu il İran İslam İnqilabı dövrünə təsadüf edir. İranda Şah hakimiyyətnin devrildiyi bir vaxtda ölkədə vəziyyətin gərginləşməsi kürd separatçı terrorçularının Sulduzda qətliam törədərək şəhəri azərbaycanlı əhalidən təmizləmək cəhdinə səbəb oldu. ==== Qətliam və səbəb ==== Kürd terrorçuları siyasi partiya adı altında İran adlanan ölkədə çevrilişdən istifadə edərək, hərbi bazaları qarət edib və ağır-yüngül silahlarla Sulduz (Nəqədə) şəhərində toplanmağa başladılar. Onların məqsədi Azərbaycan torpaqlarının içinə daha çox nüfuz etmək, habelə xuliyavi böyük Kürdüstan üçün işləm olmuşdur. Azərbaycanlıların silahsız olaraq hücuma məruz qalması çox böyük itkiyə səbəb olmuşdu. Kürd terroristlərinin cinayətkarlığı inanılmaz faciələrə səbəb olmuşdur.

Sulduz Mahmud bəy oğlu Rüstəmov — tarixçi, Mirzə Vəli bəy Baharlının nəslindəndir. == Həyatı == Sulduz Mahmud bəy oğlu Rüstəmov 1912-ci ildə anadan olmuşdur. Cabbar bəy Vəlibəyovun açdığı I Baharlı kənd məktəbində oxumuş, ilk təhsilini ondan almışdır. O, Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universiteti) Tarix fakültəsini bitirmişdir. Sulduz Rüstəmov bir müddət Azərbaycan SSR Maarif Nazirliyində işləmiş, AEA Respublika Əlyazmalar Fondunda (indiki Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu) elmi işçi (1952-1957), elmi katib (1957-1969) vəzifələrində çalışmışdır. Sulduz Rüstəmov 1969-cu ildə Bakıda vəfat etmişdir. == Elmi fəaliyyəti == Sulduz Rüstəmov Azərbaycan tarixşünaslığında dəyərli araşdırmalar aparmış, əlyazmalar əsasında Azərbaycan tarixini tədqiq etmişdir Sulduz Rüstəmov 50-dən çox elmi əsərin müəllifidir. Onun “Qarabağ tarixinə dair daha bir əsər”, “Bakıxanovun yeni əlyazması”, ""Gülüstani-İrəm"in rus dilinə tərcüməsi haqqında yeni faktlar", "Azərbaycan tarixçisi Mirzə Camalın naməlum bir əlyazması", "Hacı Seyid Əbdülhəmidin "Şəki xanları və onların nəsli" əsərinin yazılma tarixi haqqında", "Gəncə xanlığının tarixçisi Şeyx İbrahim Qüdsi Gəncəvi", "Tarixi sənədlər", "Lənkəran və Talış tarixi haqqında nadir bir əlyazması" və s. əsərləri Azərbaycan tarixşünaslığında qiymətli tədqiqatlar sırasındadır. == İstinadlar == == Mənbə == Əlyazmalar İnstitutu-50.

Bulduq (Sabirabad) — Sabirabad rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Bulduq (Zəncan) — İranın Zəncan ostanında kənd.

Bulduq (Sabirabad) — Sabirabad rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Bulduq (Zəncan) — İranın Zəncan ostanında kənd.

Tulium (Tm) – D. İ. Mendeleyevin elementlərin dövri sistemində 69-cu element. Yeni element holmium kəşf edilən ildə isveçli Kleve tərəfindən kəşf olunmuş və qeyri-adi olaraq öz vətəninin şərəfinə adlandırmışdır. Qeyri adilik odur ki, Tule adında ölkə mövcud deyil. Qədim yunan səyyahı Pifey "Okean haqqında" əsərində Tule (Thule) adasını təsvir etmişdir. Guya bu ada "Britaniyadan dənizlə altı günlük məsafədə, donmuş dənizin yaxınlığında yerləşir". Amma artıq qədim zamanlarda bu təsvir şübhələr yaratmışdı. Antik coğrafiyaçılar sadəcə dünyanın ən şimal həddini belə adlandırırdılar, orta əsrlərdə isə Avropanın şimal hissəsini: İslandiyanın və ya müasir Norveçin şimali-qərb hissəsini. 1942-ci ildə İsveçdə avtomobillər üçün avadanlıqlar istehsal edən Thule şirkəti yarandı.

Tulum və ya tuluq zurnası — Azərbaycanda nəfəsli milli musiqi aləti. == Tarixi və xarakteristikası == Bir vaxtlar Qarabağ, Laçın, Qazax, Tovuz və Naxçıvan ərazisində geniş yayılmış nəfəslə çalınan dəri çalğı alətidir. Hazırda Azərbaycanda, əsasən, Naxçıvan Muxtar Respublikasında rast gəlmək olar. Başqa nəfəsli çalğı alətləri kimi tulumun da çox qədim tarixi vardır. Alimlərimiz tulumun yaranma tarixini sinifli cəmiyyətin ilk dövrlərinə aid edirlər. Hazırda tulumun müxtəlif növləri fərqli adlarla Qafqaz, eləcə də bir sıra Avropa xalqları arasında geniş istifadə edilir. Maldarlıq, əsasən də, qoyunçuluqla məşğul olan köçəri tayfalar tulumdan çox istifadə etmişlər. Səs tembri zurnanın səsinə bənzədiyi üçün bə'zən ona "tulum zurnası" da deyilib. Tulum xüsusi üsulla aşılanıb yumşaldılmış keçi və ya qoyun dərisindən hazırlanır. Bütöv soyulmuş dərinin iki ayağı möhkəm bağlanılır.

Ulduz — ilk vaxtlardan bəri insan səma ilə maraqlanmış, ulduzları araşdırmaq üçün ilk ciddi addım isə, ilk teleskopu reallaşdıran İtalyan alimi Qalileo Qaliley tərəfindən atılmışdır. Göy hadisələri ilə maraqlanan elm sahəsi də "astronomiya" adı altında inkişaf etmişdir. Göy üzündə görünənlərdən də daha çox ulduz olduğu bilinməkdədir. Gözlə görülənlərin sayı, 8000 qədərdir. Şəkilləri çəkilə bilən ulduzların sayı isə 50000000000 qədərdir. Ayrıca səmada işıq verməyən ulduzlar da vardır ki, bunlar öz günəşləri olan ulduzların ətrafında dönməkdədirlər. Ulduzlar kainatda ən çox yayılmış göy cisimləridir. Kosmik maddənin kütləsinin 98%-i ulduzlara məxsusdur. Ulduzlar Günəşəbənzər obyektlərdir, yəni işıq və istilik enerjisinə malik olan qaz kütlələridir. Ulduzlar kütlə, radius və işıqlıqlarına görə bir-birlərindən ciddi fərqlənirlər.

Şuduq — Azərbaycan Respublikasının Quba rayonunun inzibati ərazi vahidində qəsəbə. == Toponimikası == Şuduq oykonimi yerli tat dilindəki şuduq (başdan-başa şumlanmış yer, dəmyə əkin yeri, dincə qoyulmuş yer) sözündəndir. Ətraf kəndlərin əhalisi keçmişdə bu kəndi Di Şuduq (Şuduq kəndi və ya “dəmyə əkin yerindəki kənd”menasmda) adlandırırdılar. Həqiqətən də Yeddilər dağının ətəyində, güneydə yerləşən kəndin əhalisinin qədimdən əsas məşğuliyyəti taxılçılıq olmuşdur. Şuduq buğdası ətraf kəndlərin əhalisi arasında indi də məşhurdur. == Coğrafiyası və iqlimi == Şuduq kəndi Quba-Qonaqkənd yolunun sağ tərəfində, dəniz səviyyəsindən 942 metr yüksəklikdə yerləşir. İqlimi mülayim isti, rütubətlidir. Kənd hər tərəfdən meşələrlə əhatə olunub. == Əhalisi == Kənd əhalisi tatlardan ibarətdir. 2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kəndə 411 nəfər əhali yaşayır.

Bulduq — Azərbaycan Respublikasının Sabirabad rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Kənd əhalisinin sayı 1797 nəfərdir (2009). == Din == Kənddə Bulduq kənd məscidi dini icması fəaliyyət göstərir.

Bulduq — İranın Zəncan ostanında kənd.. == Coğrafi yerləşməsi == Mərkəzi şəhristanının Qiydar bölgəsinin Bəzinərud kəndistanında, Qiydar qəsəbəsindən 35 km. cənubdadır.

Sarı buynuzlalə (lat. Glaucium flavum) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin xaşxaşkimilər fəsiləsinin buynuzlalə cinsinə aid bitki növü. == Botaniki xarakteristikası == İkiillik ot bitkisi olub, hündürlüyü 50sm-ə qədər olur. Gövdəsi düz, dəyirmi olub, budaqlanandır. İnkişafının birinci ilində çətiri böyük liraşəkilli-lələkvari yarılmış, yarpaqları sıxtükcüklü olmaqla, uzunluğu 35 sm-ə qədərdir. Gövdəyəbənzər yarpaqları çoxsaylı, şişkin, göyümtül, oturaq, yuxarı hissəsi qısa, oval, demək olar ki, kənarları bütövdür. Çiçəkləri tək, iri, diametri 1,5-3sm, ləçəkləri 4, böyük tərsyumurtaşəkilli və ya dairəvi, uzunluğu 3,5 sm, parlaq-sarı və ya tünd-sarıdır. Toxumları böyrəkşəkilli, qəhvəyi və ya qaradır. Bitkinin bütün hissələri şirəli soka malik olub, şirəsi çıxarıla bilir. May-iyun aylarında çiçəkləyir, avqust-sentyabr ayında isə meyvələri yetişir.

Sarı buynuzlalə (lat. Glaucium flavum) — bitkilər aləminin qaymaqçiçəklilər dəstəsinin xaşxaşkimilər fəsiləsinin buynuzlalə cinsinə aid bitki növü. == Botaniki xarakteristikası == İkiillik ot bitkisi olub, hündürlüyü 50sm-ə qədər olur. Gövdəsi düz, dəyirmi olub, budaqlanandır. İnkişafının birinci ilində çətiri böyük liraşəkilli-lələkvari yarılmış, yarpaqları sıxtükcüklü olmaqla, uzunluğu 35 sm-ə qədərdir. Gövdəyəbənzər yarpaqları çoxsaylı, şişkin, göyümtül, oturaq, yuxarı hissəsi qısa, oval, demək olar ki, kənarları bütövdür. Çiçəkləri tək, iri, diametri 1,5-3sm, ləçəkləri 4, böyük tərsyumurtaşəkilli və ya dairəvi, uzunluğu 3,5 sm, parlaq-sarı və ya tünd-sarıdır. Toxumları böyrəkşəkilli, qəhvəyi və ya qaradır. Bitkinin bütün hissələri şirəli soka malik olub, şirəsi çıxarıla bilir. May-iyun aylarında çiçəkləyir, avqust-sentyabr ayında isə meyvələri yetişir.