Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • АУКАТЬ

    несов. гье-гьей лагьана гьараюн, къив гун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • аукать

    -аю, -аешь; нсв.; разг. см. тж. ауканье Кричать "ау".

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • АУКАТЬ

    несов. haraylamaq, haylamaq, səsləmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • алкать

    алчу, алчешь и; -каю, -каешь; алчущий и, алкающий; нсв. 1) устар. Чувствовать голод. 2) высок. Сильно, страстно желать чего-л. * Волненьем жизни утомленный, Я сердцем алчу отдохнуть (Пушкин). * Сердце

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • АТУКАТЬ

    несов. qıy basmaq, qıya basmaq, haylamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АЛКАТЬ

    несов. köhn. bərk istəmək, arzu etmək, həsrətində olmaq, can atmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • AVUKAT

    (-tı) vəkil vəkil

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • АЛКАТЬ

    bərk istəmək, arzu etmək, həsrətində olmaq, can atmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • айкать

    -аю, -аешь; нсв.; разг. см. тж. айкнуть, айканье Произносить, вскрикивать "ай"; причитать, повторяя "ай" (от боли, страха, восхищения и т.п.)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • aukit 2021

    aukit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • атукать

    -аю, -аешь; нсв.; разг. см. тж. атукнуть, атуканье Кричать "ату", натравливая собак на кого-л.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • агукать

    -аю, -аешь; нсв.; разг. Произносить "агу" (о грудном ребёнке или взрослом, забавляющем его таким образом)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ЯКАТЬ

    несов. “ya”laşdırmaq (“E” səsini “Ya” kimi tələffüz etmək)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • акать

    -аю, -аешь; нсв. см. тж. аканье 1) Произносить в неударяемых слогах звук "о" и звук "а" одинаково (характерный признак русского литературного языка, южнорусских говоров и белорусского языка) 2) разг.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • якать

    I -аю, -аешь; нсв. Акать, произнося на месте неударяемых гласных "а", "е", "о", стоящих после мягких согласных, один и тот же звук (например: [тялушка

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • АКАТЬ

    несов. dilç. “a”-laşdırmaq (vurğusuz hecalarda “o” səsini yazıldığı kimi deyil, “a” kimi tələffüz etmək; bax аканье)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ANKÉT

    ...Qabaqcadan hazırlanmış suallara cavab almaq üçün sorğu vərəqəsi. Anket doldurmaq. – [Heybət:] Ərizəmi oxudular. Anketimi oxudular. Sonra da başladıla

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AŞKAR

    ...qabağında olan, bəlli, məlum. Aşkar məsələ. Aşkar iş. □ Aşkar etmək – meydana çıxarmaq, üzə çıxarmaq, bəlli etmək, göstərmək, üstünü açmaq, müəyyənlə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • АУКНУТЬ

    однокр. bax аукать.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ауканье

    см. аукать; -я; ср.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • тукать

    -аю, -аешь; нсв. (св. - стукать); разг. см. тж. тукнуть, туканье 1) Ударять, бить со стуком. Тукать топором по дереву. Тукать что-л., чем-л. обо что-л

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ШУКАТЬ

    несов. məh. axtarmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МЯУКАТЬ

    несов. мяу авун, каци гьараюн

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЦУКАТ

    цукат (шекердал чрай, хархар хьайи шекерди кьур лимондин, партахалдин чкалар ва я емиш).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БАЮКАТЬ

    несов. 1. layla çalmaq; 2. yatırtmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ГУКАТЬ

    несов. dan. ulamaq, uğuldamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДУКАТ

    м tar. dukat (qədim Venetsiyada qızıl pul).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МЯУКАТЬ

    несов. miyovuldamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • НУКАТЬ

    несов. dan. qısnamaq, qabacasına tələsdirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТУКАТЬ

    несов. dan. tıqqıldatmaq, taqqıldatmaq; vurmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТЮКАТЬ

    несов. dan. 1. bax тукать; 2. kəsmək, yarmaq, yavaşca vurmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ФУКАТЬ

    несов. bax фукнуть

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЦУКАТ

    м şəkərləmə; şəkərlənmiş meyvə (meyvə (adətən sitrus) qabığı)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЦУКАТЬ

    несов. idm. yüyəni birdən bərk dartmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МУКӀАТӀ

    ...маларин крчара твадай еб. 2) еб. Вучиз, вучиз зун дагъларай, Юкьва мукӀатӀ туна, хуьруьз хкана? А. Къ. ЧӀулав гьер.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • DUKAT

    1140-cı ildə özündə Cənubi İtaliya və Siciliyanı birləşdirən Apuliya ən varlı hersoqluqlardan (duchy) biri idi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • тюкать

    ...тюкнуть, тюканье 1) Ударять, стучать чем-л. Дятел монотонно тюкает по стволу. На дворе кто-то тюкает топором. Тюкать по полену. 2) Производить коротк

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • МУКӀАТӀ

    (-ди, -да, -ар) sicim, qalın ip.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • баюкать

    -аю, -аешь; нсв. (св. - убаюкать) см. тж. баюканье кого-что Укачивать ребёнка, тихо и ласково напевая, приговаривая что-л. (обычно баю-бай) Баюкать сы

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • гукать

    ...резкие и отрывистые крики, звуки (типа "у", "гу", "угу") Филин гукает. Младенец добродушно гукает.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • дукат

    -а; м. (итал. ducato) Старинная серебряная, а затем золотая монета, имевшая хождение в ряде западноевропейских стран.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • мяукать

    -аю, -аешь; нсв. см. тж. мяукнуть, мяукание, мяуканье Издавать звуки, напоминающие звуки "мяу-мяу" (о кошке)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • нукать

    ...(возгласами) "ну" побуждать делать что-л., торопить. Ну, наливай! - Не нукай, а то разолью.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • пукать

    -аю, -аешь; нсв.; разг. см. тж. пукнуть Выпускать газы из кишечника.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ЦУКАТ

    şəkərləmə, şəkərlənmiş meyvə (meyvə qabığı)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • шукать

    -аю, -аешь; нсв. кого-что нар.-разг. Искать, разыскивать.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • цукат

    ...или часть его (обычно цитрус или его кожура) Торт с цукатами. Любить цукаты.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • фукать

    см. фукнуть; -аю, -аешь; нсв.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • БАЮКАТЬ

    несов., см. убаюкать.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УКАТ

    м мн. нет dan. bax укатка 1-ci və 2-ci mənalarda

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УКАТЬ

    несов. dan. uuldamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • укать

    ...протяжно, издавая звук, близкий к "у" (о некоторых птицах) Выпь укает.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • аукнуть

    -ну, -нешь; св., однокр. к аукать

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • HARAYLAMAQ

    громко звать, кричать, кликать, окрикивать, окрикнуть, аукать

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • HAYLAMAQ

    1. кликать, окрикивать, окликать, звать издалека, аукать; 2. гнать (скот, стадо);

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • АУКАТЬСЯ

    несов. гье-гьей лугьуз сада-садаз гьараюн, къив гун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ANKET

    anket

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • АРКАН

    kəmənd

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АСКЕТ

    аскет (терги-дуьнья, вири лезетрикай, вири затIарикай пегьриз яз, кьулухъ хьана, са кардикни акахь тийиз яшамиш жезвай инсан).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • АРКАН

    кемен (балкIанар кьадай кьилихъ гьалкъа галай яргъи еб)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • АББАТ

    аббат (католикрин монастырдин кьилел алай кешиш).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • АСКЕТ

    tərki-dünya, zahid

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АББАТ

    rahib(1. Katolik monastırının başçısı; 2. Katolik keşişi)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АЗИАТ

    1. Asiyalı

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АГНАТ

    kişi tərəfindən qohumluğu olan

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЯВЛЯТЬ

    несов., см. явить

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • AŞKAR

    1. ясный, явный, очевидный; 2. ясно, явно, очевидно;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ANKET

    1. анкета; 2. анкетный;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ABBAT

    ABBAT (din.), RAHİB

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • АУКНУТЬ

    однокр. гье-гьей лагьана гьараюн (садра)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • AÇKAL

    (Tovuz) fərasətsiz. – O, açkalın biridi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • AŞKAR

    açıq — aydın — bəlli — məlum

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ASKET

    asket bax guşənişin

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • AŞKAR

    AŞKAR (gizli olmayan) [Hatəmxan:] Bu ki hamıdan qabaq sənə aşkardır (S.Rəhimov); AÇIQ Nədir günahınız, açıq danışın; Üstümə qayıdan yazılarım, siz! (M

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • AŞKAR

    AŞKAR – XƏLVƏT Bu aşkar bir mətləbdir; bəyana ehtiyacı yoxdur (C.Məmmədquluzadə); Mən gərək sözümü Axund ağaya xəlvət deyim (Ə.Haqverdiyev).

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti
  • ABBAT

    i. 1. (katolik monastırının başçısı) abbot; 2. (Fransada katolik keşiş) (Roman Catholic) priest

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • AİDAT

    (-tı) 1) üzvülük haqqı; aidat almak – üzvülük haqqı yığmaq; 2) gəlir, mədaxil

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • AĞVAT

    (Gədəbəy) ehtiyat. – İşi ağvatnan tutor bizim arvat

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • AŞKAR

    həqiqət

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • AUDİT

    сущ. экон. аудит (проверка финансовой деятельности коммерческого предприятия)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AŞKAR

    I прил. 1. ясный, известный. Aşkar məsələ известное дело 2. явный, открытый. Aşkar sübut явное доказательство, aşkar yalan явная ложь 3. очевидный. Aş

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ASKET

    сущ. аскет (человек, ведущий воздержанный, строгий образ жизни)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ALKAN

    сущ. бот. алкана, алканна (многолетнее растение сем. буравчиковых)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AKANT

    сущ. акант: 1. бот. травянистое растение сем. акантовых, см. ayıpəncəsi 2. архит. украшение капителей колонн, ваз и т.п. в виде листа аканта (аканфа)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ABBAT

    сущ. аббат: 1. глава католического монастыря; аббатиса 2. титул католического священника

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AUPAY

    ...bişirdikləri iri qarğıdalı xingalı. – Bi də qorıysın çobanlar aupay pişirip, hərəyə dört-beş paylıylar

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ANKET

    I сущ. анкета. Anket doldurmaq заполнять анкету, anket sualları вопросы анкеты, anketin cavabları ответы на анкету, ətraflı anket подробная анкета, an

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • HARAYLAMAQ

    глаг. 1. аукать (кричать “ау!”) 2. кричать, звать. Köməyə haraylamaq звать на помощь 3. перен. громко петь

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • аукаться

    -аюсь, -аешься; нсв.; разг. Перекликаться, крича "ау".

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • АУКАТЬСЯ

    несов. haraylaşmaq, bir-birini haraylamaq, bir-birini haylamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
OBASTAN VİKİ
Dukat
Dukat — qədim gümüş, sonralar qızıl sikkə. İtaliyada işlədilmiş pul vahididir. Pul ilə əlaqədar olan bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Sukat
Sukat - müxtəlif meyvələrdən hazırlanan quru mürəbbə. Sukat istehsalında sıx ətliyi olan meyvə (alma, armud, heyva, ərik, şaftalı, gavalı, əncir, limon, portağal qabığı və s.) və tərəvəz (qovun, qarpız, qabaq və s.) şəkər şərbətində bişirilir, sonra qurudulur, toz-şəkərlə urvalanır. Sukatdan tort, pirojna, keks və digər şirniyyat məmulatlarını bəzəmək və içlik hazırlamaq, eləcə də çay yanında süfrəyə vermək üçün istifadə olunur. Alma sukatı Armud sukatı Ərik sukatı Qarpız sukatı Qovun sukatı Qabaq sukatı Gavalı sukatı Limon qabığından sukat Portağal qabığından sukat Heyva sukatı == Mənbə == Əhmədov Ə. 1002 şirniyyat. Bakı, «Gənclik», 2010.
Limon qabığından sukat
Limon qabığından sukat - Limon qabığından hazırlanmış quru mürəbbə == Həmçinin bax == Sukat == Mənbə == Əhmədov Ə. 1002 şirniyyat. Bakı, «Gənclik», 2010.
Portağal qabığından sukat
Portağal qabığından sukat - Potağal qabığından hazırlanmış quru mürəbbə == Həmçinin bax == Sukat == Mənbə == Əhmədov Ə. 1002 şirniyyat. Bakı, «Gənclik», 2010.
Ayla Akat Ata
Ayla Akat Ata (16 fevral 1976, Diyarbəkir) — Türkiyə siyasətçisi və hüquqşünası. O, Sülh və Demokratiya Partiyasından Batman vilayətini təmsil edərək Türkiyə Böyük Millət Məclisinin XXIII və XXIV çağırış deputatı olmuşdur. == Həyatı == Dəclə Universitetinin Hüquq fakültəsini bitirmişdir. İnsan Haqları Dərnəyi, Cəmiyyət və Hüquq Araşdırmalar Vəqfi, Göç-Der və Diyarbakır Qadınlar Platformasının üzvü olmuşdur. O, 2007-ci il seçkilərində müstəqil namizəd kimi Batmandan millət vəkili seçilmişdir. Daha sonra parlamentdəki Demokratik Cəmiyyət Partiyası qrupuna daxil olmuşdur. O, 2009-cu ildə partiya buraxıldıqdan sonra Sülh və Demokratiya Partiyasına üzv olmuşdur. 4 fevral 2010-cu ildə Bengi Yıldız ilə birlikdə Türkiyə Böyük Millət Məclisində partiyanın qrup sədr müavini təyin edilmişdir. 2011-ci ildə yenidən müstəqil Batman millət vəkili seçilən Ata parlamentdəki BDP qrupuna daxil edilmişdir. 2013-cü ildə partiyanın qərarı ilə partiyaya çevrilən Xalqların Demokratik Partiyasında üzvlüyünü davam etdirmişdir.
AUKUS
AUKUS — 15 sentyabr 2021-ci ildə Avstraliya, İngiltərə və ABŞ arasında imzalanan üçtərəfli təhlükəsizlik paktı.Pakta əsasən, ABŞ və İngiltərə, Avstraliyanın nüvə enerjisi ilə işləyən sualtı gəmilərinin hazırlanmasında və yerləşdirilməsində Qərbin Sakit okean bölgəsindəki hərbi varlığının artmasına kömək etməyi qəbul edirlər. Avstraliyanın baş naziri Skot Morison, İngiltərənin baş naziri Boris Conson və ABŞ prezidenti Co Baydenin birgə açıqlamasında başqa bir ölkənin adı çəkilməsə də, Ağ Evdəki anonim mənbələr bunun Çinin Hind-Sakit okean bölgəsindəki təsirinə qarşı çıxmaq üçün hazırlandığını iddia edir. Ancaq İngiltərənin baş naziri Boris Conson daha sonra parlamentdə çıxış edərək, bu addımın Çinə qarşı məqsədli olmadığını söylədi.17 sentyabr 2021-ci ildə Fransa, Avstraliya və ABŞ-dakı səfirlərini geri çağırdı, Fransa xarici işlər naziri Jan-İv Le Drian, Avstraliya-Fransa sualtı gəmi müqaviləsinin ləğv edilməsi səbəbiylə müqaviləni "arxadan bıçaqlanma" adlandırdı. Fransanın reaksiyasını Hind-Sakit okeanı regionundakı bir neçə Fransız ərazisi və bu bölgədəki vətəndaşlarına qarşı gələcək geosiyasi təhdidlər qorxusu səbəbiylə daxili təhlükəsizlik problemləri ilə daha geniş izah etmək olar.
Abbat
Abbat (lat. abbas, ivr. ‏אבּא‏‎ — ata) — VI əsrdən Qərbi Avropa xristian ənənəsində monastrın baş keşişi, abbatlığı idarə edən. Geniş mənada, katolik kilsəsində çalışan din xadimlərini bildirir. Şərqi xristian monastrlarında Abbat iqumen vəzifəsinə uyğun gəlir. Abbat ömürlük seçilir və ya təyin edilir. Kilsə iyerarxiyasında yepiskopdan sonra gəlir. Qadın ruhanilərinə analoji olaraq abbatisa adı verilirdi. Sonrakı dövrlərdə bütün gənc ruhanilərə nəzakət xatirinə bu adla müraciət edilməyə başlandı.
Akkad
Akkad dövləti və ya Akkad padşahlığı — Cənubi Mesopotamiyanın(İkiçayarası) şimalında Sippar (indiki Abu Habba) yaxınlığında qədim şəhər. Akkad şəhəri İkiçayarasının zəngin şəhərlərindən, Akkad dövləti isə regionun qüdrətli dövlətlərindən idi. Babilin sami əhalisinin yaşadığı şəhərlərdən biri. == Tarixi haqqında == Akkad dövlətinin yaradıcısı I Şarri-kin (akkad:Şarrumkenu) olmuşdur. O, e.ə. 2316–2261 illərdə bu dövlətin çarı olmuşdur. Yunanlar ona Sarqon deyirdilər. O sami olmuşdur və Kiş şəhərinin çarı Ur-Zababanın bağbanı vəzifəsində çalışırdı. Ur-Zababa Umma şəhərinin çarı tərəfindən savaşda məğlub edildiyindən sonra, bilinməyən səbəblər nəticəsində (əfsanəyə görə tanrıca İştarın himayəçiliyinin nəticəsində Sarqon çarlığı ələ keçirmişdi. Çar olandan sonra o, Kişdən Akkad şəhərinə köçmüş və onu ölkəsinin baş şəhəri elan etmişdir.
Akuta
Akuta — Tiflis quberniyasının Axalsix qəzasında dağ adı. == Toponimkası == Akuta - Tiflis quberniyasının Axalsix qəzasında dağ adı. Türk dillərində aq və ut (azərbaycanca ot) sözlərindən ibarətdir. XIX əsrdə Qars əyalətinin Oltin dairəsində Aqut-Kom kənd və yayla adı, Aqutir, Azərbaycanda Şəki rayonunda Oxut (Aqut adından təhrif) adları ilə eyni mənadadır. Mal-qaranın yediyi "aq otluq" mənasındadır. XIX əsrdə Cənubi Qafqazda bu adın Aqudi forması da vardı: Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında (indi Ermənistanın Sisyan rayonunda) Aqudi, Qars əyalətinin Oltin qəzasında Axut, Naxçıvanda Aqut-İr, Quba qəzasında Oqudi dağ adı və s. Naxçıvanda Akutir kənd adı ilə eyni bir kənd adı Akutiri formasında Kaxetiyada qeydə alınmışdır.
Alkan
Alkanlar (Doymuş karbohidrogenlər və ya Parafinlər) — yalnız karbon (C) və hidrogen (H) elementlərindən təşkil olunmuş və CnH2n+2 formuluna cavab verən doymuş karbohidrogenlərdir. Məsələn bir karbonu olan metanın formulu CH4Alkanlardan bir hidrogen çıxarılması ilə əldə edilən grupa alkil grupu (radikal qrup) deyilir ve 'R' ilə göstərilir. Məsələn metandan bir hidrogen çıxarılırsa metil (CH3), etandan bir hidrogen çıxarılırsa etil (C2H5) əldə edilir. Bu molekullar daha bir rabitə yaradaraq karbohidrogen zəncirinə bağlanır. CnH2n+2 kimi yazılır. Alkanların şaxələnməsi üçün, formuldakı n ədədi 3-dən böyük (n>3), halqalı (tsiklo) halında ola bilməsi üçünsə 2-dən böyük olmalıdır (n>2). == Alkanlarda izomerlik == Üç karbondan artıq karbonu olan alkanlarda izomerilik xüsusiyyəti vardır. Ən sadə izomer, şaxələnməmiş olan normal (n-) izomerdir. Bu izomer şaxələnərək çox saylı izomerlər yarada bilər. Karbonun sayı artdıqca şaxələnmə növü və sayı artdığından izomer sayı da artar.
Arbat
RusiyaArbat (Moskva)ErmənistanArbat (Ermənistan)İranArbat (Miyanə)
Arhat
Arhat (sanskritcə: ləyaqətli, hörmətli, məşhur) — buddizmdə "nirvanaya daxil olmağa layiqli" olan; Budda müqəddəsi, ilk dəfə Budda Şakyamuni özünü arhat adlandırmış, ondan sonra şagirdləri va ardıcılları da bu adı ("Buddadan sonrakı Buddalar") daşımışlar. Hinayana məktəblərində, xüsusilə therevadada arhatliq ruhani kamilliyinin yüksək pilləsidir; arhat həyatını başa vurduqdan sonra bir daha yenidəndoğulma vərhələsini yaşamır, birbaşa nirvanaya keçir. İnsan təbiətinin bütün qeyri-kamilliklərindən, "mən" haqqında yanlış fikirlərdən tam azad olmuş arhat (kişi, yaxud qadın) üçlü biliyə (özünün əvvəlki doğulmaları, başqa şəxslərin doğulmaları və əqli pozuntunun aradan qaldırılması haqqında) malikdir. Mahayana ədəbiyyatinda arhatlarin "Budda torpaqlarında (buddha-kşetra) yaşamasında bəhs olunur. Mahayana ikonoqrafiyasında arhatın təsvirinə tez-tez rast gəlinir: məsələn, "Budda 16 böyük arhatın əhatəsində" adlı məşhur əsərdə.
Asqat
Asqat — Monqolustanın Zavxan vilayətinin 24 rayonundan (som) biri.
Astat
Astat (At) – D.İ. Mendeleyevin elementlərin dövri sistemində 85-ci element. Bu element 1940-cı ildə süni olaraq siklotronda bismutu alfa-hissəciklərlə şüalandırmaqla alınmışdır. Amma yalnız kəşfdən 7 il sonra Çmilio Çino Seqre (1905-1989) başda olmaqla Amerika fiziklər qrupu bu elementə ad verdilər: yunan sözü astatos - “davamsız, səbatsız”-dan yaranmışdır. Bu elementin ən uzun ömürlü izotopu 7,2 saat yarımparçalanma dövrünə malikdir.
Audit
Audit — əmtəə istehsalı və satışı, xidmət göstərilməsi və iş görülməsi ilə məşğul olan təsərrüfat subyektlərində mühasibat uçotunun dəqiq və dürüst aparılmasının, mühasibat və maliyyə hesabatlarının müstəqil yoxlanılmasıdır. Audit aktivlərin, öhdəliklərin, xüsusi vəsaitlərin və maliyyə nəticələrinin düzgün, bütöv və dəqiq əks etdirilməsini müəyyənləşdirmək məqsədi ilə qüvvədə olan qanunvericiliyə uyğun surətdə iqtisadi subyektlərin tərtib etdikləri illik maliyyə hesabatlarının müstəqil yoxlanmasını nəzərdə tutur. Auditin əsasını dövlətin, müəssisənin müdriyyətinin və onun sahiblərinin (əmanətçilərin, səhmdarların) qarşılıqlı marağı təşkil edir. Bir sıra ölkələrdə audit dedikdə, müəssisələrin yoxlanılması və onun maliyyə hesabatı haqqında fikir söylənilməsi başa düşülür. Britaniya Audit Praktikasi Komitəsinin 1989-cu ildə verdiyi tərifə görə, Böyük Britaniyada audit “qüvvədə olan qanunvericiliklə müəyyənləşdirilmiş bütün qaydalara riayət olunmaqla, müəssisənin mühasibat hesabatı barədə peşəkar fikir ifadə etmək məqsədi ilə həmin hesabatın xüsusi təyin edilmiş auditor tərəfindən müstəqil öyrənilməsi deməkdir.” Qanuna əsasən ABŞ-də səhmləri qiymətli kağızlar birjasında qiymətləndirilməyə buraxılan bütün səhmdar cəmiyyətlərinin maliyyə fəaliyyəti auditdən keçməlidir. Qərbdə (ABŞ) auditə verilən ən məqbul təriflərdən biri aşağıdakı kimidir: Audit (auditing) elə bir prosesdir ki, onun vasitəsilə səlahiyyətli sərbəst işçi kəmiyyətcə qiymətləndirilə bilən və spesfik təsərrüfat sisteminə aid olan informasiyanın müəyyən edilmiş meyarlara uyğunluq dərəcəsini müəyyənləşdirmək və bunu öz rəyində ifadə etmək üçün həmin informasiya haqqındə sübutlar toplayır və onları qiymətləndirir. Amerika Mühasibat İşi Assosiasiyasının auditin əsas prinsipləri üzrə komitəsi auditə aşağıdakı tərifi vermişdir. “Auditin – iqtisadi hərəkətlər və hadisələr haqqında obyektiv məlumatlar alınmasının və qiymətləndirilməsinin, onların müəyyən meyara uyğunluğu səviyyəsinin müəyyənləşdirilməsinin və nəticələrin əlaqədar istifadəçilərə verilməsinin sistemli prosesidir.” Amerika mütəxəssislərinin qeyd etdikləri kimi audit iqtisadi obyektin (müstəqil təsərrüfat bölməsinin) fəaliyyətinə və vəziyyətinə dair faktların və ya bu cür fəaliyyət və vəziyyət barədə informasiyanın toplanmasından və qiymətləndirilməsindən ibarət olan və müəyyən edilmiş meyarlar əsasında həmin fəaliyyətə keyfiyyət cəhətdən rəy verəcək səlahiyyətli sərbəst şəxs tərəfindən həyata keçirilən fəaliyyət növüdür. Deməli, audit dedikdə, maliyyə hesabatının müstəqil yoxlanması və bu barədə fikir ifadə olunması başa düşülür. Auditin kifayət qədər böyük tarixi var və müxtəlif tərcümələrdə “o dinləyir” və ya “dinləyici” mənalarını verir.
Avdat
Avdat — Petra ilə Qəzzə limanı arasında Buxur Yolu adlanan ticarət yolunun üzərində yerləşən Nəbatilərin mərkəzi şəhəridir. Şəhərin akropolu dəniz səviyyəsindən 655 metr yüksəklikdə Negev dağının yamacında yerləşir. Avdatın tikilmiş hissəsi 85 dunamdır və bütün Avdat Milli Parkı isə 2100 dunam ərazini əhatə edir. Avdat Milli Parkında qədim Nəbati tikililərinin qalıqları, o cümlədən gözətçi qülləsi, yaşayış kompleksi, məbəd tikililəri, şərabçılıq sahəsi , hərbi şəhərcik, yaxşı vəziyyətdə qalmış hamamlar və yenidən qurulmuş kənd təsərrüfatı terrasları var. 2005-ci ildə YUNESKO Avdatı Buxur Yolunun bir hissəsi kimi ümumdünya irsi siyahısına əlavə etdi. == Arxeoloji qazıntılar == Avdatın yaranma tarixi eramızdan əvvəl III əsrə təsadüf edir. Avdat haqqında ilk dəfə Yunan alimi Ptolemeyin “Coğrafiya” əsərində Roma əyaləti Ərəbistanın yeddi yaşayış məntəqəsi siyahısında rast gəlmək olar. Bizanslı Stefan, Herodyanın yazılarına əsaslanaraq, Avdat haqqında yazır ki, nəbatilərin məskənidir, tanrı kimi hörmət edilən padşahlarının adını daşıyır. Nəbatilərin tarixində Obodat (Avdat) adlı üç padşah olub, ancaq ölümdən sonra yalnız I Obodat ilahiləşdirilib. Eramızın I əsrində şəhər köçəri ərəb tayfalarının basqınlarından çox əziyyət çəkirdi.
Aykap
"Aykap" (qaz. آی قاپ, Айқап, Aıqap; mənası – Ayna) — Qazaxıstan ictimai-siyasi və ədəbi-tənqidi jurnalı. 1911–1915-ci illərdə (88 nömrə) indiki Çelyabinsk vilayətinin Troitsk şəhərində nəşr edilmişdir. “Aykap”ın naşiri və redaktoru Məhəmmədcan Seralin idi. Jurnalda J. Seydəlin, B. Qaratayev, Sultanmahmud Torayğırov, Saken Seyfullin, Beymbet Mailin əməkdaşlıq etmişdir. Jurnal milli ideyaları ifadə etmək məqsədi daşıyırdı. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == История Казахской ССР, т.1, А.-А., 1957; Кенжебаев Б., Қазақ халқының, XX ғасыр басындағы демократ жазушылары, Алматы, 1958. == Xarici keçidlər == «АЙҚАП» ЖУРНАЛЫ Алаштың «Айқап» журналының жарық көргеніне 100 жыл толды Қазақ жазушылары «Айқап» ұлттың жоғын жоқтаған журнал еді дейді «Айқап» журналының оқырмандарына арнау.
Aykut
Aykut — ad. Aykut Kocaman — Türkiyə futbolçusu və futbol baş məşqçisi. Aykut Oray – Türk teatr, kino və serial aktyorudur. Aykut Erçetin — Türkiyə futbolçusu Aykut Barka — Türkiyəli geoloq.Soyadİmren Aykut — Türkiyə iqtisadçısı və dövlət xadimi.
Ağbat
Ağbat — Arsakda, tarixi Qarabağ ərazisində qədim məntəqə adı.Eramızdan əvvəl ikinci əsrdən etibarən indiki Qarabağ ərazisi və ondan cənubda olan (Cənubi Azərbaycanda) bəzi ərazilər Arsak adlanırdı (məsələn, Ərdəbil şəhristanındakı tarixi Ərşaq bölgəsi). Sonradan Qarabağ toponiminin işlədilməsi Arsak sözünü sıxışdırmışdır. == Tarixi == Ağbat alban xristian dini mərkəzlərindən olmuş Xotavəng monastırının (indiki Kəlbəcər rayonunun Vəng kəndində; kəndin keçmiş adlarından biri də Xotavəng/Xotavank olmuşdur) mülklərindən biri olmuşdur. Ermənicə yazılışda əvvəlinə "H" səsinin əlavəsi ilə haqbat kimidir (yenə orada). Azərbaycan dilində ağ və türk dillərində bət "üz", "səth" sözlərindəndir. 1590-cı ilə aid mənbədə Ağbat adlı bir kənd Borçalı bölgəsində də var. Məzmunca Baranbet (Goranboy rayonu), Girdəbad (Quba rayonu), Tupabad (Zəngilan rayonu) Salavat, Batabat və b. dağ adları ilə eynidir. XVII əsrə aid mənbədə Bərdə mahalında Eranbat kəndi qeyd olunur. == Həmçinin bax == Arsak Alban == Xarici kecid == http://tarixklubulogspot.
Aşkar
Aşkar – Azərbaycan Respublikasının Şamaxı rayonunun inzibati ərazi vahidində qəsəbə. == Tarixi == Aşkar Şamaxı rayonunun Quşçu inzibati ərazi vahidində qəsəbə. Oykonim türk dillərində "döyüş atı", fars dilində isə "açıq, aydın, müstəqil" mənalarını ifadə edir. Burada aşkar sözü "müstəqil" mənasında işlənmışdır. == Əhalisi == 13-22 aprel 2009-cu il Ümumazərbaycan əhali siyahıyaalınmasına əsasən Aşkar qəsəbəsində 34 nəfər (19 nəfəri kişilər, 15 nəfəri qadınlar) əhali yaşayırdı.
Bukan
Bükan ya Bəykəndi (fars. بوکان‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanında yerləşən şəhər, Bükan şəhristanının mərkəzi. Bükan şəhəri Tatavuçay (farsca adı Siminərud) çayının şərq sahilində, Qərbi Azərbaycan və Kürdüstan ostanlarını ayıran xəttdə, Qərbi Azərbaycan ostanının Miyandoab (Qoşaçay) və Kürdüstan ostanının Saqqız şəhərləri arasında yerləşir. 2016-cı ildə aparılmış siyahıya almanın açıqlanmış yekunlarına əsasən Bükan şəhərinin 194,000 nəfər əhalisi var - beləliklə, Bükan bütün Qərbi Azərbaycan ostanı boyunca sayına görə üçüncü böyük şəhər sayılır. Bükanın görməli yerləri kimi şəhərin Cümə məscidini və Sərdar məqbərəsini sadalamaq olar.
Abdullahabad (Bukan)
Abdullahabad (fars. عبداله اباد‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Bukan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 107 nəfər yaşayır (19 ailə).
Akkad (şəhər)
Akkad və ya Aqade (akkad. 𒀀𒂵𒉈𒆠, A-ga-de3ki; şum. 𒌵𒆠, URIKI) — Cənubi Mesopotamiyanın şimalında, Sippar (indiki Abu Habba) yaxınlığında qədim şəhər. Babilistanın sami əhalisinin yaşadığı şəhərlərdən biri olmuşdur. Akkadın yeri hələlik dəqiq məlum deyil. E.ə. 2,300-cü ildə Sarqonun yaratdığı Akkad dövlətinin paytaxtı olmuşdur. E.ə. təqribən 2,200-cü ildə Akkadı yarımköçəri quti tayfaları dağıtmış, o vaxtdan Babil şəhəri Cənubi Mesopotamiyanın əsas mərkəzi olmuşdur. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Foster, Benjamin R., Akkad (Agade) // Bagnall, Roger S. (redaktor), The Encyclopedia of Ancient History, Chicago: Blackwell, 2013, 266–267, doi:10.1002/9781444338386.wbeah01005, ISBN 9781444338386 Meador, Betty De Shong, Inanna, Lady of the Largest Heart.
Akkad dili
Akkad dili – Mesopotamiya və Assuriyanın qədim yerli əhalisinin dilidir. E.ə. III minillikdə Orta-aşağı və Aşağı Mesopotamiyada şumer dili ilə bərabər yayılmışdır. E.ə. II minillikdə Dəclə çayının sahilboyu-nun və Mesopotomiyanın bütün əhalisi assiriya dilindən istifadə etmişlər. Diaxronoloji və coğrafı baxımdan akkad dilləri 5 dialektə bölünür: köhnə akkad (E.ə. III minillik), köhnə Vaviliyon və köhnə Assiriya (b.e.ə. II minillik), yeni vavilion (e.ə. 10–5-ci əsrlər), yeni assiriya (E. ə. 10–7-ci əsrlər), Vavilyondan sonrakı dövr (E.ə.
Alakat faciəsi
Alakat faciəsi və ya Alakat üsyanı — 1929-1930-cu illərdə məcburi kollektivləşdirməyə qarşı çıxmaq istəyən kəndlilərin aldadılması nəticəsində baş vermiş faciə. Nəticədə 800 nəfər həbs olunmuş 42 nəfəri isə güllələnmişdir. == Tarixi arayış == 1929-cu ilin sonu 1930-cu ilin əvvəllərində Krımda gedən məcburi kollektivləşdirmə həm də krım tatar ənənələrini də məhv ediridi. "Qolçomaq" elan olunan Krım tatarları ölkənin şimal bölgələrinə sürgün edilirdilər. İnsanların sürgün edilməsi və məcburi kollektivləşdirmə insanların narazılığını artırırdı və bu yeni kəndli üsyanlarına səbəb olurdu. Bu üsyanlar öz adını Krımın cənub sahillərində yerləşən Alakat dərəsindən alıb. Üsyan qəddarlıqla yatırıldı və öz ardınca yeni repressiya dalğası da gətirdi. == Hadisələrin gedişatı == 1929-cu ilin ikinci yarısında XDİK Krımda Sovet İttifaqının düşmənlərini və etibarsız elementləri müəyyən etmək üçün əməliyyat keçirirdi. Onları müəyyən etmək üçün həm də provakasiya metodundan da istifadə olunurdu. Üsküt kəndində əslən Karasubazardan olan P.Popov adında biri yerli sakinləri məcburi kollektivləşdirməyə qarşı qalxmağa təhrik edir və kolxoza getmək istəməyən sakinlərin adlarını siyahıda qeyd edərək XDİK-a təqdim edir.