Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • взор

    ...м.; трад.-лит.; см. взгляд 1) Ласковый, нежный взор. Окинуть взором. Устремить взор в даль. Все взоры обратились к кому-л. * Татьяна любопытным взоро

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВЗОР

    1. килигун. 2. вилер. 3. пер. дикъет, вилер. ♦ потупить взор вилер ччиле ттун, вилер агъуз авун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЗОР

    м 1. baxış, nəzər; 2. məc. göz; ◊ потупить взор gözlərini yerə dikmək; устремить взоры baxmaq, diqqət yetirmək; приковать взоры nəzəri cəlb etmək, mar

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЗОР

    1. Baxış, nəzər; 2. Göz

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • глаз, взор отдыхает на чём-л

    Глаз (глаза), взор отдыхает на чём-л. О том, что приятно глазу, на что приятно смотреть.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВЗДОР

    cəfəngiyyat, boş söz, mənasız söz, axmaq söz, uydurma, yalan

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЗДОР

    мн. нет буш гафар, ттум-кьил авачир гафар

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЗДОР

    м мн. нет dan. cəfəngiyat, boş söz, mənasız söz, axmaq söz; uydurma, yalan

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • вздор

    ...внимания; ерунда, чепуха. Говорить, нести, молоть вздор. Всё это вздор. Несусветный вздор.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВОР

    м (мн. воры) 1. oğru; 2. köhn. cani, cinayətkar, xain; ◊ карманный вор cibgir, cibəgirən, xəspuş.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВОР

    1. Oğru; 2. Cani, cinayətkar, xain

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВОР

    угъри

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • вор

    -а; мн. - воры, -ов; м. см. тж. воришка, воровка, ворюга, воровской 1) а) Тот, кто ворует, занимается воровством. Квартирный, карманный вор. * Не клад

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • взо...

    ...некоторыми группами согласных: взобьёт, взорвать; см. вз... II см. вз

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • BAXIŞ

    1. взгляд, взор; 2. смотр, просмотр;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • зрак

    -а; м.; устар. Взгляд, взор.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВПЕРИТЬ

    сов. вперить взор gözlərini dikmək (zilləmək).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УЗОР

    naxış, bəzək, gül

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УЗОР

    нехиш, гишир

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УЗОР

    м naxış, bəzək, gül; узоры ткани parçanın naxışları; узоры ситца çitin gülləri.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • узор

    ...линий, фигур, сочетание красок и т.п. Вышитый узор. Узоры ковра. Рисовать узоры на бумаге. Наносить сложные узоры на вазу. б) отт. чего или с опр. Ко

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ZOR

    1. сильный; 2. усиление, насилие, напор; 3. трудный, тяжелый; 4. сила, насилие;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ZOR

    [fars.] 1. is. Güc. Muzdur anladı ki, çox pulun zoru da çox olurmuş. S.M.Qənizadə. [Mirzə Həsən:] Bundan sonra traktor adlanan maşının zoru ilə əkəcək

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ZOR

    I (Ağcabədi) ağır, çətin. – Bu, çox zor işdi, öhdəsinnən gəlmiyəjəx’səη II (Şəki) 1. çox 2. yaxşı. – Biyil zor baramamız olcaxdı; – Köçüf gəlmaxda laf

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ZOR

    f. bax zur1.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ZOR

    I. i. force, vigor; violence; might, strength; ~ ilə: 1) (güc vasitəsilə) by force, by means of force; 2) (var qüvvəsi ilə) with all one’s might / str

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • zor

    zor

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • ZOR

    [fars.] 1. сущ. зур, гуж; zor etmək (eləmək) зур авун, гужуналди мажбурун, гуж гъалибун; zor ilə а) зуруналди, гужалди; б) вири гужуналди; zor işlətmə

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • zor

    I is. force f ; vigueur f ; violence f ; ~ ilə par force, au moyen de force ; de toutes ses forces ; ~ eləmək forcer vt, obliger vt, contraindre vt ;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • ZOR

    fars. zur Çox güclü, qüvvətli // çox bacarıqlı, qoçaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bir zor pəhləvan gəlib, Dəmirçioğlunu, Eyvazı, İsabalını tutub əl

    Tam oxu »
    Azərbaycan dastanlarının leksikası
  • ZOR

    Farsca “güc” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • ZOR

    I сущ. 1. сила. Zor işlətmək применять силу; pul zoruna силой денег 2. насилие, принуждение. Zor izləri следы насилия II прил. разг. 1. сильный: 1) об

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ZOR

    ZOR – ASAN Müqim bəy sabahkı işin çox zor iş olduğunu kəsdirdi (S.Rəhimov); Silvionun dueli indiki vuruşmadan çox asandır (M.Hüseyn).

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti
  • ZOR

    zor bax 1. güc; 2. məcburiyyət

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ZOR

    çətin

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ZOR

    məcburiyyət

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ZOR

    çətin — mürəkkəb — ağır

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ZOR

    güclü — qüvvətli

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ZOR

    güc — taqət — qüvvət

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • угъри

    вор : угърийрин - воровской; угъридиз вири угърияр хьиз жеда (погов.) - вор думает, что все на свете воры.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • Azor adaları

    coğ. Açores f pl

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • ВХОД

    1. Girmə, daxil olma; 2. Qapı, giriş, yol

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВБОК

    нареч. са къвалахъ, са патахъ

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЫБОР

    1. Seçim, seçmə, seçib götürmə; 2. Çeşid, assortiment; 3. Çıxış yolu, çarə, əlac; 4. Zövq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВВОЗ

    см. ввезти

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВНОС

    gətirmə (içəri), daxil etmə

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВНОВЬ

    yenidən, təzədən, bir daha

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВИХОР

    kəkil, cıqqa

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВВОД

    см. ввести

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВПОРУ

    нареч. разг. 1. вахтунда; не впору вахтунда туш, вахтсуз вахтунда я. 2. лап кьур хьиз, лап кьадар я (мес. партал жендекдиз).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВДОЛЬ

    ...вдоль парча яргъивилихъди атIун. 2. предлог тирвал, -тIуз, кьуна; вдоль берега къерех тирвал. къерех кьунa, къерехдай-тIуз. ♦ вдоль и поперѐк гьар па

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВНОВЬ

    нареч. цIийиз; мад; цIийи кьилелай

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВШИРЬ

    нареч. гьяркьуьвилихъ, генгвилихъ, гегьеншвилихъ

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВХОД

    1. гьахьун. 2. гьахьдай чка; къапу

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВТОРА

    муз. уст. кьвед лагьай сес, зил (музыкада)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВРОЗЬ

    нареч. ччараз, ччара-ччараз

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЗДОХ

    1. Nəfəs, nəfəs alma; 2. Ah, ah çəkmə

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВОРС

    мн. нет чIичI (парчадин, халичадин ва мсб ччина авай)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВОЗОК

    къав алай кIеви алерар

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВКОСЬ

    нареч. кирсеба, кирс алаз. ♦ вкривь и вкось акатайвал гьар патахъ; чIурукIа.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВДОХ

    нефес чIугун, нефес къачун (къениз)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВИХРЬ

    м алчуд жедай къати гар, жинжи-гар

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВИХОР

    мег; экьис хъанвай чIарар

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЗЯТЬ

    1. къачун. 2. тухун. 3. кьун. ♦ взять да и сказать лагьана тун, тIампIна лугьун; ни дать ни взять кIусни амачиз, лап эйни; наша взяла чибру винел пад

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЗДОХ

    1. нефес; нефес къачун. 2. ухь, агь, айхь

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЗГОРЬЕ

    обл. кIунтI, син, гъвечIи аскIан дагъ

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЗАД

    нареч. кьулухъди

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЕПРЬ

    м къабан, тамун вак

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЕЕР

    веер (гзафни-гзаф аштерхан кIекрен ттум хьиз кIватIиз акъайдай жуваз гар ядай затI).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЗЯТЬ

    1. Götürmək; 2. Tutmaq; 3. Nəticə çıxarmaq, ağlına gəlmək, beyninə düşmək; 4. Əldə etmək, ələ keçirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • VAPÓR₂

    is. [lat.] Neftdən alınan, özlülüyü yüksək sürtkü yağı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ВАЗОН

    dibçək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • VƏZİR

    1. визирь, министр; 2. шахм. ферзь;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • VAPOR

    [lat. “buxar” sözündən] Buxar gəmisi, paroxod. Alış-verişçiləri Mavərayibəhri-Xəzərdə; Vaporların malın alıbsatanda görməli imiş

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • NİGAH

    сущ. устар. взгляд, взор; nigah etmək (qılmaq) бросать взгляд

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • АЗОТ

    azot (kimyəvi element)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • АВТОР

    müəllif, avtor

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • AZOT

    азот

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AZAR

    1. болезнь, недуг; 2. беспокойство, хлопоты, заботы; 3. эпидемия;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ДВОР

    1. Həyət; 2. Ev, təsərrüfat; 3. Çöl, bayır; 4. Saray, saray əhli

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • OZON

    [yun. ozo – ətir saçıram] Oksigenin dəyişilmiş şəkli olub, qüvvətli oksidləşdirici və zərərsizləşdirici xassəyə malik qaz.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • EZOP

    Ezop dili [qədim yunan təmsilçisi Ezopun (Aisopos) adından] dilç. – üstüörtülü, müəmmalı, rəmzli dil. Ezop gedib, dili qalıb; Dünyanın min bir müşkülü

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AZÓT

    ...element. Astara yaxınlığındakı mineral bulaqlardan da su ilə bərabər azot qazı çıxır. M.Qaşqay.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AZƏR₃

    is. [fars.] İranda günəş təqvimində ilin 9-cu ayı (22 noyabr – 21 dekabr)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AZƏR₂

    is. [fars.] Oda xidmət göstərən mələk

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AZƏR₁

    bax azərbaycanlı. ◊ Azər övladı tənt. – azərbaycanlılar. Azər övladı vətənsiz yaşamaz; Tut əlimdən ki, mənəm arxa sənə. S.Rüstəm. Doğma qardaş kimi az

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • AZAR

    ...N.Vəzirov. [Həkim:] …Ciddi müalicə edilsə, ümid var ki, azar rəf olar. Ə.Haqverdiyev. □ Azar gəzmək – yoluxma xəstəliyi düşmək, yayılmaq, sirayət etm

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • UQOR

    is. Mərkəzi və Şərqi Avropada, habelə Asiyanın şimal-qərbində yaşayan xalqlar

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ОБЗОР

    1. Gözdən keçirmə; 2. Görünüş sahəsi; 3. Xülasə,icmal (qısa məlumat)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • поднять глаза

    Поднять глаза (взор) Посмотреть вверх или на кого-, что-л.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • пощурить

    ...-ришь; св. что разг. Щурить некоторое время. Пощурить близорукий взор.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПОТУПИТЬ

    агъуз авун, ччиле ттун; потупить взор вилер агъуз авун (вилер ччиле ттун).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • метнуть

    ...7); -ну, -нёшь; св., однокр. Метнуть камень. Метнуть листья. Метнуть взор.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • потупить

    ...-пишь; св. см. тж. потуплять что Опустить вниз (голову, глаза) Потупить взор.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • услаждать

    см. усладить; -аю, -аешь; нсв. Услаждать взор видом деревни. Услаждать слух пением. Услаждать толпу.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОСКОРБИТЬ

    ...оскорбить действием döymək, şillə vurmaq; оскорбить чей слух (зрение, взор) zəhləsini tökmək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОКАМЕНЕЛЫЙ

    ...2. məc. donuq, hərəkətsiz, quruyub qalmış, durğun; окаменелый взор donuq baxış; окаменелое лицо hərəkətsiz sifət.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • QISQANC

    ...пугливый 2. ревнивый. Qısqanc ər ревнивый муж; qısqanc baxış ревнивый взор 3. завистливый 4. скупой, жадный II сущ. ревнивец, ревнивица

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • NƏVAZİŞLİ

    прил. 1. ласковый, ласкающий, нежный. Nəvazişli baxış ласковый взор, nəvazişli səs ласковый голос, nəvazişli söz ласковое слово 2. ласкательный (нежны

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • насладить

    ...книжн. Доставить наслаждение, удовольствие чему-л. Насладить свой взор. Насладить слух божественной музыкой Моцарта.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • пояснеть

    -ею, -еешь, -еет; св. а) Стать ясным, яснее. Небо пояснело. Взор пояснел. б) лекс., безл. К утру пояснело. В голове немного пояснело.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • орлиный

    ...орёл Орлиный клюв. О-ое гнездо. 2) Такой, как у орла. Орлиный взор, взгляд (гордый, смелый). Орлиный нос (тонкий с горбинкой).

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ямб

    ...стихосложении с ударением на втором слоге, например: Гирей/ сидел/ поту/пя взор (Пушкин) Четырёхстопный ямб. Разностопный ямб.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • опустошённый

    ...человек. О-ая душа. Чувствовать себя опустошённым. Опустошённый взор, взгляд (выражающий духовную пустоту, бессилие).

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • любвеобильный

    ...человек. Л-ое сердце. б) отт. Выражающий большую любовь. Любвеобильный взор. Л-ые глаза.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ястребиный

    ...Такой, как у ястреба, свойственный ястребу, хищный. Ястребиный взор. Я-ое выражение лица.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • мрачиться

    ...устар. 1) Покрываться мраком; темнеть. Небо мрачится. Поля мрачатся. Взор, взгляд мрачится (о потемнении глаз под влиянием какого-л. чувства). 2) Ста

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • МАСЛЕНЫЙ

    ...məc. yaltaq; масленый голос yaltaq səs; 4. ehtiraslı; масленый взор ehtiraslı baxış; ◊ масленая неделя bax масленица.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • бегающий

    ...скользящий (о глазах, взгляде) Бегающий от любопытства, жадности взор.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • смеркнуть

    ...смеркать 1) Померкнуть, потускнеть. Краски дня смеркли. Свет зари смерк. Взор смерк (утратил живость). Слава не смеркнет (сохранится в памяти). 2) бе

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • QARTAL

    ...орлиные крылья 2. перен. такой, как у орла. Qartal baxışı орлиный взор, qartal ürəyi орлиное сердце, qartal kimi как орёл, по-орлиному

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • близорукий

    ...кто-л. б) отт. Свойственный такому человеку. Б-ие глаза. Близорукий взгляд, взор. 2) Непроницательный, недальновидный. Б-ая политика.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • искромётный

    ...и мощный). б) отт. Яркий, сверкающий. И-ые струи. Искромётный взгляд, взор (жгучий). 2) Выразительный, самобытный. Искромётный талант. Искромётный юм

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • осветиться

    ...какого-л. чувства, мысли и т.п. (о лице) Лицо осветилось улыбкой. Взор осветился радостью.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • BAXIŞ

    сущ. 1. взгляд: 1) взор. Məsum baxış невинный взгляд 2) точка зрения. Fəlsəfi baxışlar философские взгляды, baxışların birliyi единство взглядов 2. см

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • отуманить

    ...(Пушкин). 2) Лишить ясности, сосредоточенности или застлать слезами (взор, глаза) * И ни единая слеза Не отуманила глаза (Лермонтов). 3) Лишить спосо

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • непреклонный

    ...непоколебимость. Непреклонный характер. Н-ая воля. Непреклонный взор.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • несмелый

    ...поведение. Н-ая речь. б) отт. Выражающий робость, застенчивость. Несмелый взгляд, взор. Н-ая улыбка. В ответ - несмелый кивок.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • мрачнеть

    ...головой. 2) Становиться угрюмым, хмурым, безрадостным. Мрачнеет лицо, взор. Рассказчик всё больше мрачнел. Учитель начал мрачнеть. 3) Терять способно

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • пытливый

    ...любознательность, исполненный стремления понять суть чего-л. Пытливый взор, взгляд. П-ые глаза. Пытливый ум. П-ая мысль.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • томный

    ...Выражающий душевное томление; исполненный сладкого томления. Томный взор, вздох. Т-ая улыбка. Т-ые движения. Т-ое волнение. Т-ая страсть, грусть. Т-а

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • прощальный

    ...Бывающий при прощании. Прощальный поцелуй, привет. Прощальный взор, взгляд бросить на кого-, что-л. (попрощаться). Прощальный ужин, обед (устроенный

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • душман

    ...килигда, душман - кӀвачериз (погов.) - друг в глаза смотрит, а враг взор потупляет (букв. в ноги смотрит); жуван мез жуван душман я (погов.) - язык м

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • затуманить

    ...(застлали). 2) Сделать туманным, неясным; затемнить. Сознание затуманено. Взор затуманен. Затуманить ум, голову (лишить ясности, запутать).

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ГЛУБОКИЙ

    ...gecədən xeyli keçmiş; глубокая осень payızın axırları; глубокий взгляд (взор) mənalı baxış, ciddi baxış; глубокие глаза 1) mənalı, ciddi gözlər; 2) q

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • омрачиться

    ...печальным, грустным (обычно о взоре, лице) Взгляд омрачился печалью. Взор омрачился. Лицо его вдруг омрачилось. б) отт. Стать менее радостным, приятн

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • слёзный

    ...нар.-поэт. Наполненный слезами (о глазах) С-ые очи. Слёзный взор. 3) разг. Стремящийся разжалобить кого-л., жалобный. С-ая просьба. С-ые письма.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • отвратиться

    ...отвернуться. Вельможи с презрением отвратились от кого-л. Чей-л. взор, взгляд и т.п. отвратился от кого-л. (кто-л. отвел взгляд, перестал смотреть на

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ревнивый

    ...успеху. б) отт. Проникнутый ревностью; выражающий ревность. Ревнивый взор. Р-ая досада. Р-ые мысли. 2) Придирчиво-настороженный. Поэты ревнивы к слов

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • масленый

    ...взгляде) Следить маслеными глазами. Остановил на ней свой масленый взор. б) отт. Неприличный. Масленый анекдот. 3) разг. Слащавый, льстивый, заискива

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • прояснеть

    ...безл. В голове прояснело. в) отт. Стать спокойным, приветливым. Взор прояснел.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВЗОРВАТЬ

    1. Partlatmaq, dağıtmaq; 2. Hirsləndirmək, qəzəbləndirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЗОРВАТЬ

    1. хъиткьинрун; чукIурун, хъиткьинарна чукIурун. 2. пер. пис хъел гъун, ччандик цIай кутун; ччанди цIай кьун; патар акъатун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЗОРВАТЬСЯ

    хъиткьинун, чукIун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЗОРВАТЬ

    сов. 1. partlatmaq, dağıtmaq; 2. hirsləndirmək, qəzəbləndirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЗОРВАТЬСЯ

    сов. partlamaq, dağılmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ВЗОРВАННЫЙ

    прич. partladılmış, dağıdılmış; partlamış

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
OBASTAN VİKİ
Vyor
Vyör (fr. Vieure) — Fransada kommuna, Overn regionunda yerləşir. Departament — Alye. Burbon-l'Arşambo kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Mulen. INSEE kodu — 03312. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 256 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 137 nəfər (15-64 yaş) arasında 107 nəfər iqtisadi fəal, 30 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 78.1%, 1999-cu ildə 66.5%). Aktiv fəaliyyət göstərən 107 nəfərdən 97 nəfər (57 kişi və 40 qadın), 10 nəfər işsizdir (4 kişi və 6 qadın). 30 hərəkətsiz 9 nəfər arasında şagird və ya tələbə, 9 nəfər təqaüdçü, 12 nəfər digər səbəblərə görə fəaliyyətsizdir.
Zor
Zor — Azərbaycan Respublikasının Qubadlı rayonunun Fərcan kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Kənd 2020-ci ildə işğaldan azad olunub. == Toponimikası == Zor kəndi dağətəyi ərazidədir. Keçmişdə kəndin salındığı sahə Zəngəzur qəzasında yaşamış sarallı tayfasının qışlaqlarından olmuşdur. Sonralar daimi yaşayış məntəqəsinə çevrilmiş və salındığı yerin adı ilə Zor adlanmışdır. Zor qəd. fars, "qala", "yarğanlı yer" deməkdir.
Azor adaları
Azor adaları (port. Açores) — Atlantik okeanında, Pireney yarımadasından təqribən 1200 km qərbdə arxipelaq. == Məlumat == Azor adaları Portuqaliyada inzibati ərazidir (muxtar rayon). Paytaxtı Ponta-Delqada (San-Migel adası) dır. Ada Lissabon şəhərindən 1,500, Şimali Amerikadan sahillərindən 3,900 km məsafədə yerləşir. Azor adaları yüksək təzyiq sahəsindədir (Azor antisiklonu). Səthi hündürlüyü 2351 metrədək (Piku dağı) olan dağlıqdır. Burada tez-tez zəlzələlər olur. Çoxsaylı termal və mineral su bulaqları var. İqlimi subtropikdir.
Azor adası
Azor adaları (port. Açores) — Atlantik okeanında, Pireney yarımadasından təqribən 1200 km qərbdə arxipelaq. == Məlumat == Azor adaları Portuqaliyada inzibati ərazidir (muxtar rayon). Paytaxtı Ponta-Delqada (San-Migel adası) dır. Ada Lissabon şəhərindən 1,500, Şimali Amerikadan sahillərindən 3,900 km məsafədə yerləşir. Azor adaları yüksək təzyiq sahəsindədir (Azor antisiklonu). Səthi hündürlüyü 2351 metrədək (Piku dağı) olan dağlıqdır. Burada tez-tez zəlzələlər olur. Çoxsaylı termal və mineral su bulaqları var. İqlimi subtropikdir.
Azor antisiklonu
Azor antisiklonu- subtropik antisiklonların biri, atmosferin daimi (dəyişməyən) hərəkət mərkəzidir. A.a. Atlantik okeanının şimal subtropik və tropik enliklərində yerləşir, mərkəzi isə Azor adaları yaxınlığındadır. Mərkəzində təzyiq yanvarda 766 mm, iyulda isə 768mm-dir, A.a. qışda Şim. Afrikaya, yayda isə Orta və Cən. Avropaya çıxıntı verir. Sinonimləri: Axor yüksək təzyiq sahəsi, Azor maksimumu, Şimali Atlantik antisiklonu.
Azor ardıcı
Azor ardıcı (lat. Juniperus brevifolia) — bitkilər aləminin çılpaqtoxumlular şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin cupressales dəstəsinin sərvkimilər fəsiləsinin ardıc cinsinə aid bitki növü. Azor adalarıında rast gəlinir, endemikdir. Təbii şəkildə dəniz səviyyəsindən 250–800 m yüksəklikdə olan dağlarda bitir.
Azor cərəyanı
Azor cərəyanı — Atlantik okeanının subtropik qurşağından keçən isti dəniz cərəyanı. Qolfstrim cərəyanının təsiri ilə yaranır. Cənub-Şərqi Azor adalarında bir az soyuyur. Burada onu Kanar cərəyanı qıdalandırır.
İzör (Alye)
İzör (fr. Yzeure) — Fransada kommuna, Overn regionunda yerləşir. Departament — Alye. İzör kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Mulen. INSEE kodu — 03321. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 12 515 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 7990 nəfər (15-64 yaş arasında) 5334 nəfər iqtisadi cəhətdən fəal, 2656 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstəricisi - 66.8%, 1999-cu ildə 67.1%). 5334 aktiv adamdan 4922 nəfəri (2434 kişi və 2488 qadın), 412 nəfəri işsizdir (203 kişi və 209 qadın). Aktiv olmayan 2656 nəfər arasında 761 nəfər şagird və ya tələbə, 909 nəfər təqaüdçü, 986 nəfər digər səbəblərə görə fəaliyyətsizdir.
Zor (kənd)
Zor - Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında (hazırkı Ermənistanın Sisyan mahalında) kənd adı. == Tarixi == XX əsrin sonlarından kəndin adı mənbələrdə çəkilmir. Orta əsr erməni mənbələrində bu kəndin adı ilə orada bir nahiyə də Dzork adlandırılır. == Toponimi == Buna əsasən erməni tarixçiləri toponimi erməni mənşəli sayır və dzor-"dərə" sözü ilə bağlayırlar. Lakin bu səhv fikirdir, ona görə ki, mənfi relyef formasını bildirən dzor sözü ayrılıqda nə yaşayış məntəqəsi, nə də inzibati-ərazi vahidi (nahiyə) adına çevrilə bilməz. Azərbaycan dilində "zor" sözü bulaq suyunun gurluğunu bildirmək məqsədilə əsasən bulaq adlarında işlənir (məsələn: Naxçıvanın 16 km-də Köhnə Vayxır kənd xarabalığı yaxınlığında "Yel suyu" adlandırılan "Zorbulaq" bulağı və s; Vayxır toponiminin özü də qədim farsca "xeyirli, yaxşı yer" mə'nasında farsca bah və xar yеr" sözlərindən ibarətdir). Ehtimal ki, Zor toponimi fars dilində zor, zur "qala" sözündən ibarətdir. XIV əsrdən sonra adı Zor Zəngəzur adı ilə əvəz olunur ki, bu da Zəngi (əslən kürd mənşəli) tayfasının adından və Zor toponimindən ibarətdir.
Zor (İğdır)
Zor — Türkiyənin İğdır ilinin İğdır ilçəsinə daxil olan kənd. == Tarixi == Kəndin adı 1901-ci ildə Zor adı ilə qaynaqlarında keçsə də 1960-cı ilsə adı yılında Qaraçomaq olaraq dəyişdirilmişdir. Uzun illər bu ad ilə bilinsə də 2014-cü ildə təkrar "Zor" olaraq dəyişdirilmişdir. == Coğrafiyası == İğdırdan mərkəzindən 39 km uzaqlıqdadır. == Əhalisi == 1886-cı il məlumatına görə kənddə 570 nəfər kürd yaşayırdı.
Vayoc dzor mərzi
Vayots dzor mərzi (erm. e.ə. Վայոց ձորի մարզ, l.ə. Vayots dzori marz) — Ermənistan Respublikasında inzibati-ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Yeğeqnadzor şəhəridir. Mərz ölkənin cənub-şərqində keçmiş Yeğeqnadzor və Əzizbəyov rayonları, tarixi Dərələyəz mahalı ərazisində yerləşir. Qərbdən Naxçıvan Muxtar Respublikası, şərqdən Kəlbəcər rayonu, şimaldan Kəvər, şimal-qərbdən Ararat, cənubdan Sünik mərzləri ilə əhatələnmişdir. == Ümumi məlumat == 7 noyabr 1995-ci il tarixində Ermənistan Respublikası Milli Məclisinin qərarı ilə Yeğeqnacor və Vayk rayonları ləğv edilərək onların hesabına Vayots dzor mərzi yaradılmışdır.Ümumi sahəsi 2,308 km² olan mərz şimaldan Basarkeçər yaylası, qərbdən Zəngəzur silsiləsi, cənubdan Ələyəz dağları, şərqdən isə Səlim aşırımı yerləşən hündür dağlarla əhatə olunmuşdur. 2011-ci ilin göstəricilərinə görə mərzin əhalisi 52,324 nəfər olmaqla sıxlığı 23/km²-dir. == Yaşayış məntəqələri == 44 yaşayış məntəqəsindən ibarət olan Vayots dzor mərzində bu məntəqələrdən 3-ü şəhər, 41-i isə kənddir.
Vayots dzor mərzi
Vayots dzor mərzi (erm. e.ə. Վայոց ձորի մարզ, l.ə. Vayots dzori marz) — Ermənistan Respublikasında inzibati-ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Yeğeqnadzor şəhəridir. Mərz ölkənin cənub-şərqində keçmiş Yeğeqnadzor və Əzizbəyov rayonları, tarixi Dərələyəz mahalı ərazisində yerləşir. Qərbdən Naxçıvan Muxtar Respublikası, şərqdən Kəlbəcər rayonu, şimaldan Kəvər, şimal-qərbdən Ararat, cənubdan Sünik mərzləri ilə əhatələnmişdir. == Ümumi məlumat == 7 noyabr 1995-ci il tarixində Ermənistan Respublikası Milli Məclisinin qərarı ilə Yeğeqnacor və Vayk rayonları ləğv edilərək onların hesabına Vayots dzor mərzi yaradılmışdır.Ümumi sahəsi 2,308 km² olan mərz şimaldan Basarkeçər yaylası, qərbdən Zəngəzur silsiləsi, cənubdan Ələyəz dağları, şərqdən isə Səlim aşırımı yerləşən hündür dağlarla əhatə olunmuşdur. 2011-ci ilin göstəricilərinə görə mərzin əhalisi 52,324 nəfər olmaqla sıxlığı 23/km²-dir. == Yaşayış məntəqələri == 44 yaşayış məntəqəsindən ibarət olan Vayots dzor mərzində bu məntəqələrdən 3-ü şəhər, 41-i isə kənddir.
Şarantonne (Изер)
Şarantonne (fr. Charantonnay) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. La-Verpiyer kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Vyen. INSEE kodu — 38081. Kommunanın 2012-ci il üçün əhalisi 1870 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 337 ilə 472 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 430 km cənub-şərqdə, Liondan 33 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 65 km şimal-qərbdə yerləşir.
Azor adaları zəlzələsi (1980)
Azor adaları zəlzələsi (1980) — Portuqaliyanın Azor adalarında 1 yanvar 1980-ci ildə baş vermiş zəlzələ. Zəlzələ nəticəsində 41 nəfər ölmüş, 600 nəfər yaralanmış, Terseyra və San Corci adalarında böyük dağıntılar baş vermişdir. Rixter şkalasına görə 7.2 bal gücündə olan zəlzələ Piko və Fayal adalarına da zərər vermişdir. Bu zəlzələ tektonik zonada yaranmışdır. Zəlzələ səbəbi ilə dövrün Portuqaliya prezidenti Ramalyu Eaniş ölkədə 3 günlük matəm elan etmişdir. Portuqaliya Hava Qüvvələri tərəfindən başladılan xilas işlərinə daha sonra başqa qurumlar qatıldı. == Geologiya == Zəlzələ 1950-ci ildən sonra Azor adalarında baş vermiş ən güclü zəlzələdir. Vulkanik mənşəli olan Azor adaları tektonik bir zonada yerləşir.
Sen-Jyust-syur-Vyor
Sen-Jüst-sür-Vyor (fr. Saint-Just-sur-Viaur, oks. Sent Just de Viaur) — Fransada kommuna, Cənub-Pireneylər regionunda yerləşir. Departament — Averon. Nosel kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Rodez. INSEE kodu — 12235. Kommuna təxminən Parisdən 530 km cənubda, Tuluza şəhərindən 95 km şimal-şərqdə, Rodezdən isə 30 km cənub-qərbdə yerləşir. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 204 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 108 nəfərin (15-64 yaş arasında) 82 nəfəri iqtisadi cəhətdən, 26 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstəricisi 75.9%, 1999-cu ildə 67.8%).
Sen-Jüst-sür-Vyor
Sen-Jüst-sür-Vyor (fr. Saint-Just-sur-Viaur, oks. Sent Just de Viaur) — Fransada kommuna, Cənub-Pireneylər regionunda yerləşir. Departament — Averon. Nosel kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Rodez. INSEE kodu — 12235. Kommuna təxminən Parisdən 530 km cənubda, Tuluza şəhərindən 95 km şimal-şərqdə, Rodezdən isə 30 km cənub-qərbdə yerləşir. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 204 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 108 nəfərin (15-64 yaş arasında) 82 nəfəri iqtisadi cəhətdən, 26 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstəricisi 75.9%, 1999-cu ildə 67.8%).
Sent-Jyulet-syur-Vyor
Sent-Jülyet-sür-Vyor (fr. Sainte-Juliette-sur-Viaur, oks. Senta Jaleda) — Fransada kommuna, Cənub-Pireneylər regionunda yerləşir. Departament — Averon. Kassan-Beqone kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Rodez. INSEE kodu — 12234. Kommuna təxminən Parisdən 520 km cənubda, Tuluza şəhərindən 110 km şimal-şərqdə, Rodezdən isə 16 km cənub yerləşir. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 514 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə 320 yaş arasında (15-64 yaş arasında) 252 nəfər iqtisadi cəhətdən, 68 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 78,8%, 1999-cu ildə 72.3%).
Sent-Jülyet-sür-Vyor
Sent-Jülyet-sür-Vyor (fr. Sainte-Juliette-sur-Viaur, oks. Senta Jaleda) — Fransada kommuna, Cənub-Pireneylər regionunda yerləşir. Departament — Averon. Kassan-Beqone kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Rodez. INSEE kodu — 12234. Kommuna təxminən Parisdən 520 km cənubda, Tuluza şəhərindən 110 km şimal-şərqdə, Rodezdən isə 16 km cənub yerləşir. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 514 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə 320 yaş arasında (15-64 yaş arasında) 252 nəfər iqtisadi cəhətdən, 68 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 78,8%, 1999-cu ildə 72.3%).
Deyr əz-Zor mühafazası
Deyr əz-Zövr mühafəzəsi — Suriyanın 14 mühafəzəsindan biri. == Coğrafiyası == Mühafəzənin ərazisi 33.060 km², inzibati mərkəzi Deyr əz-Zövr şəhəridir. == Əhalisi == 2008-ci ilin yanvarın 1-nə olan rəsmi məlumata əsasən mühafəzənin əhalisi 1.511 milyon nəfərdir.
Deyr əz-Zor mühafəzəsi
Deyr əz-Zövr mühafəzəsi — Suriyanın 14 mühafəzəsindan biri. == Coğrafiyası == Mühafəzənin ərazisi 33.060 km², inzibati mərkəzi Deyr əz-Zövr şəhəridir. == Əhalisi == 2008-ci ilin yanvarın 1-nə olan rəsmi məlumata əsasən mühafəzənin əhalisi 1.511 milyon nəfərdir.
Deyr əz-Zor vilayəti
Deyr əz-Zövr vilayəti — Osmanlı İmperiyası tərkibində, 1857–1917–ci illərdə mövcud olmuş I dərəcəli inzibati–ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Deyr əz-Zövr şəhəri idi.
Şəhr-i Zor sancağı
Şəhr-i Zor sancağı, Kərkük sancağı — Osmanlı İmperiyasının Mosul vilayətində inzibati–ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Kərkük şəhəri idi. == İnzibati bölgü == Sancaq 6 qəzaya bölünürdü, qəzalar isə 1.150 kəndi əhatə edən 12 nahiyyədən ibarət idi. == Əhalisi == == Mənbə == Vilayet de Mossoul. — Sandjak de Chéhrizor, page 847–865. // La Turquie d'Asie, géographie administrative: statistique, descriptive et raisonnée de chaque province de l'Asie Mineure par Vital Cuinet. Tome Deuxième. Paris: Ernest Leroux, Éditeur, 1891, 884 page.
Şəhr-i Zor əyaləti
Şəhr-i Zor əyaləti — Osmanlı İmperiyası tərkibində, 1554–1862–ci illərdə mövcud olmuş I dərəcəli inzibati–ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Kərkük şəhəri idi. == Mənbə == Глава третья. Шехризурскiй эйалеть, 199–262. // Сiяхэт-намэ-и-худудь. Описанiе путешествiя по турецко-персидской границѣ, составиль Хуршидь–Эфенди, бывшiй секретарь турецкаго комиссара по разграниченiю между Турцiею и Персiею. Сь приложенiемь отчета персидскаго комиссара о томь же путешествiи. С турецкаго и персидскаго перевель М. А. Гамазовѣ. Сь картою. С.–Петербургь: Типографiя О. И. Бакста, 1877, 575 стр.
Azot
Azot (N) – Azot ilk dəfə 1772-ci ildə ingilis kimyaçısı D.Rezerford tərəfindən havadan ayrılmışdır. D.İ. Mendeleyevin kimyəvi elementlərin dövri sistemində 7-ci element olub, atom kütləsi 14-dür. Azot bioelement olub, orqanizmlərin qurulmasında və onların həyat fəaliyyətinin təmin olunmasında iştirak edən üzvi birləşmələrin struktur vahididir. Əhəmiyyətli biopolimerlərin – zülalların, nuklein turşularının (DNT, RNT), həmçinin bəzi vitaminlərin və hormonların tərkibinə daxildir. Havada azot həcmcə 78 % və kütləcə 75,50 % olur. == Azotlu birləşmələr == Daha çox məlum olan və geniş istifadə edilən azotlu birləşmələr aşağıdakılardır: N2 – azot; NH4Cl – ammonium xlorid; NH4OH – ammonium hidroksid, naşatır spirti; NH4NO3 – ammonium nitrat; NH3 – ammonyak. == Şoralar – azot gübrələri == NaNO3 – natrium şorası (çili şorası); KNO3 – kalium şorası (hind şorası); Ca(NO3)2 – kalsium şorası (norveç şorası); NH4NO3 – ammonium şorası. == Azot insan orqanizmində == İnsan orqanizmində azot atomlarının sayı 9,1·1025, bir hüceyrədəki azot atomlarının sayı 9,1·1011 ədəddir. Çəkisi 70 kq olan insanın bədənində 1,8 kq azot var. Qanda azotun miqdarı 3077 mq/l, tüklərdə 140000–157000 mq/kq, dırnaqlarda 146000–148000 mq/kq olur.
Azov
Azov ya da Azaq (tatar. Azaq, başq. Аҙау, Аҙаҡ, türk. Azak, rusca köhnə adı: Азак [Azak]) — Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər Rostov vilayətinə daxildir == Tarixi == Azaq türk qalası – indiki Rostov vilayətində (Rusiya), Don çayı sahilində liman şəhəri kimi tanınan Azovdur. Şəhərin adı dənizin adı ilə əlaqədardır. Vaxtilə Skiflər bu dənizə Karqaluk, ərəblər Bəhrəl-Azov, türklər Assak, venesiya kolonizatorları Tana dənizi, yaxın çərkəzlər Azoğ, kalmıklar Uzak demişlər.1. Qıpçaq və bulqarlarda Azaq şəxs adına rast gəlinirdi. Məhz bu mənada dənizin tarixinin qıpçaq xanı Azaqın adı ilə bağlı olması və ya əksinə dənizin adının xanın adından doğması ehtimalı çox düşündürücüdür. Qara dənizin şimalında yerləşən qədim türk şəhəri Azaqdan 1067-ci ilə aid rus salnamələrində qıpçaq (türk) şəhəri kimi bəhs olunur. Övliya Çələbi "bu kədər şəhrinin" qalasının əvvəlcə balıq ovlamaq üçün nəzərdə tutulduğunu, get-gedə sağlam müdafiə qalası şəklinə düşdüyünü, indi gecə-gündüz kazaklarla və kalmık tatarları ilə şiddətli savaş etdiklərini göstərir.
Azoy
Azoy yaxud Azon — İberiyanın əfsanəvi hökmdarıdır. O əfsanəyə görə Makedoniyalı İsgəndər tərəfindən taxta çıxarılmışdır. O I Parnavaz tərəfindən öldürülmüşdür.
Azər
Azər (ay)
Dyor
Dyör (mac. Győr) — Macarıstanın şimal-qərbində yerləşən, Dyör-Moson-Sopron inzibati bölgəsinin mərkəzi olan şəhər. == Tarixi == Dunay çayı boyunca uzanan bu ərazidə ilk kütləvi məskunlaşma b.e.ə V əsrə təsadüf edir. Dyörün ilk sakinləri keltlər olmuşdurlar. Onlar bu şəhəri “Ara Bona” (sonralar “Arrabona”) yəni “yaxşı qurbangah” adlandırmışdılar. Şəhər VIII əsrə qədər belə adlandırılsa da, alman və slovak dillərində günümüzdə də “Arrabona”nın qısaltması “Raab” adından istifadə olunur. E.ə I əsrdə buraya romalı tacirlər köçmüşdülər. Daha sonra b.e X əsrində Qərbi Macarıstanın şimalı Roma tərəfindən işğal edilərək bu əraziyə Pannoniya adı verildi. V əsrdə slavyanlar daha sonra, lombardlar tərəfindən hücuma məruz qalan şəhərdə VI əsrin sonu ilə IX əsrin əvvəllərində avarlar hökm sürürdü. Artıq IX əsrdə şəhər macar axınlarına məruz qaldı.
Efor
Efor (q.yun. Έφορος; təq. e.ə. 400, Kyme, İzmir ili – təq. e.ə. 330) — məşhur qədim yunan tarixçisi. Eolidanın Kima şəhərində anadan olmuşdur. Təqribən e.ə. 405-330-cu illərdə yaşamışdır. İsokratın şagirdi olan Eforu tarixi tədiqatlarla yönəltmişdi.
Ezop
Ezop (yun. Αἴσωπος, Aisōpos təq. e.ə. 620, Mesembriya[d] – təq. e.ə. 564, Delphi, Fessaliya və Mərkəzi Yunanıstan) — Əfsanəvi Ezop qədim yunan təmsil ustasıdır. Təxminən eramızdan əvvəl 620 – 564-cü illərdə yaşayıb. Ezopun real şəxsiyyət, yaxud ümumiləşdirici obraz olması indiyə qədər məlum deyil. Onun bioqrafiyası qeyri-müəyyəndir. Ən inandırıcı versiyaya görə, o kölə olub və sonradan ona azadlıq verilib.
Ftor
Flüor (F) – D.İ. Mendeleyevin elementlərin dövri sistemində 9-cu elementdir. Atom radiusu qrupunun elementlərinə nisbətən kiçikdir, flüor atomu elektronu özünə daha güclü cəzb edir, yəni flüor kimyəvi cəhətdən daha aktivdir, oksidləşdiricilik qabiliyyəti daha yüksəkdir və elektromənfiliyi ən yüksək elementdir. == Tapılması,təbii birləşmələri == Flüor kimyəvi cəhətdən aktiv olduğuna görə yalnız birləşmələr şəklində rast gəlinir. Flüorun təbiətdə ən geniş yayılmış mineralı kalsium-Flüoriddir. Flüor müxtəlif dağ mədənlərinin tərkibində xüsusəndə apatitlərin tərkibində olur. == Atom xüsusiyyətləri == Kristal quruluşu-kub Atom radiusu- 50 pm Atom radiusu(hes.)- 42 pm Kovalent radiusu-72 pm == Alınması == Flüor yüksək aktivliyinə görə sərbəst halda ayrılması çətindir. Halogenlərdən yalnız flüor duzların ərintisinin elektrolizi ilə alınır. Onu, az miqdarda qurğuşun aparaturada biflüorid KF*HF ərintisinin elektrolizi ilə alırlar. == Fiziki xassələri == Flüor adi şəraitdə açıq sarı rəngli, xarakterik kəskin iyli qazdır. Flüor hətta adi şəraitdə belə su ilə şiddətli reaksiyaya girir və buna görə də onun suda məhlulunu almaq mümkün deyil.
KFOR
KFOR (ing. Kosovo Force) və ya digər adı ilə Kosovo Qüvvələri — NATO-nun rəhbərliyi ilə Kosovoda təhlükəsizliyi təmin etmək məqsədilə təşkil olunmuş sülhməramlı qüvvələr.KFOR 11 iyun 1999-cu ildə, BMT Təhlükəsizlik Şurasının 1244 saylı qətnaməsinin qəbul edilməsindən iki gün sonra Kosovoya daxil oldu. Həmin vaxt Kosovo ərazisində Serbiya və Monteneqro qoşunları ilə Kosovo Azadlıq Ordusu arasında baş verən gündəlik toqquşmalar nəticəsində ağır humanitar böhran baş vermişdi. Bir milyona yaxın insan məcburi köçkün vəziyyətinə düşmüşdü.Hal-hazırda KFOR tədricən öz məsuliyyətini Kosovo Polisi başda olmaqla yerli təhlükəsizlik orqanlarına ötürür. 23 may 2016-cı ilə olan məlumata görə KFOR sülhməramlı qoşunlarının tərkibində 4600 nəfər hərbçi xidmət edir. == Məqsədləri == Burada NATO-nun ilkin vəzifələri aşağıdakılardan ibarət idi: Yuqoslav və serb qoşunları tərəfindən Kosovoya qarşı baş verə biləcək istənilən təhdidin qarşısını almaq; Kosovoda təhlükəsiz şərait yaratmaq və onu qoruyub saxlamaq; Kosovo Azadlıq Ordusunu hərbsizləşdirmək; Beynəlxalq humanitar yardıma dəstək vermək; Beynəlxalq mülki iştirakı koordinasiya etmək və dəstəkləmək.Hal-hazırda isə KFOR etnik mənsubiyyətindən asılı olmayaraq bütün mülki vətəndaşların təhlükəsizlik və sülh şəraitində yaşamağına dəstək olmaqla bərabər, beynəlxalq yardım, demokratiya və vətəndaş cəmiyyətinin tədricən inkişaf etməsinə kömək edir. KFOR-un əsas tapşırıqları aşağıdakı kimidir: Müharibə nəticəsində öz yaşayış yerini tərk edən əhalinin geri qayıtmasına kömək etmək; Yenidən qurma və minasızlaşdırma fəaliyyətinin təşkili; Tibbi yardım; Təhlükəsizlik və ictimai asayişi təmin etmək; Etnik azlıqlar arasında təhlükəsizliyi təşkil etmək; Sərhəd təhlükəsizliyi; Sərhəd keçməklə silah qaçaqçılığına qarşı mübarizə aparmaq; Bütün Kosovo ərazisində silahların, mərmilərin və partlayıcı maddələrin amnistiyası proqramının tətbiqi; Silahların məhv edilməsi; Mülki institutların, hüquq-mühafizə, konstitusiya və cəza sistemi, həmçinin siyasi, iqtisadi və sosial həyatın müxtəlif aspektlərinin yaradılmasına dəstək göstərmək.KFOR sülhməramlı qoşunları Kosovonun statusu məsələsi tam şəkildə həll olunana qədər fəaliyyət göstərməyə davam edəcək.
Nyor
Nyor (rayon)
Ozon
Ozon — Atmosferin təxminən 25-30 km-də günəşin ultrabənövşəyi şüalarından alınır. Ozon ultrabənövşəyi şüaları udaraq yer səthindəki canlıları qoruyur. Oksigen molekulyar oksigenlə birləşir və ozona çevrilir: O²+O------>O === Xassəsi === Troposfer və stratosfer ozonu ayırırlar. Troposfer ozonu yer səthindən 12–17 km-ə qədər, stratosfer ozonu isə 50 km-ə qədər hündürlükdə yerləşir. Ozonun çox hissəsi stratosferdə yerləşir. Troposferdə isə ozonun miqdarı azdır. O, atmosferdə elektrik və şimşək çaxması nəticəsində əmələ gəlir. Troposfer ozonu həm də günəş radiasiyasının təsir şəraitində azot oksidlərinin karbohidrogenlərlə fotokimyəvi reaksiyası nəticəsində əmələ gəlir. Havada olan karbon qazı və azot oksidi də əsasən antropogen mənşəlidir (ən çox avtomobillərin yaratdığı). Əgər troposfer ozonunun konsentrasiyasının azalması xeyirlidirsə, stratosfer ozonunun azalması ekoloji fəlakətlərə gətirib çıxara bilər.
Smor
Smor- ABŞ və Kanadada populyar olan istirahət düşərgələrində tonqal ətrafında hazırlanan qəlyanaltı növü. İki parça qraham peçenyesi arasında tonqalda közərdilmiş zefir və şokolad parçasından ibarətdir. Hər il avqustun 10-u Milli Smor Günü olaraq qeyd edilir.
Avzon
Avson və ya Avzon (q.yun. Αὔσων q.yun. Αὔσων) — qədim yunan mifologiyasında personaj, İtaka çarı Odissey və nimfra Kalipsonun (və ya sehrbaz Kirkinin) oğlu. Başqa bir versiyaya görə, Atlant və Kalipsonun oğlu idi. Lipar və qardaşlarının atası olmuşdur.O, qədim zamanlarda Avzoniya adlanan İtaliyanın cənub-qərbini mənimsəmiş avzonların əcdadı hesab olunurdu.