Lüğətlərdə axtarış.

Avante! (mənası – İrəli!) — Portuqaliyada gündəlik qəzet. Portuqaliya Kommunist Partiyasının orqanı kimi fəaliyyət göstərən qəzet 1931-ci ilin fevralında təsis edilmişdir. Qəzetin ilk nömrəsi 17 may 1974-cü ildə çıxmışdır. Qəzetin devizi – "Bütün ölkələrin proletarları birləşin!". Qərargahı Lissabondadır. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == "Jornal "Avante!"". Partido Comunista Português. 21 April 2005 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 April 2005.

Vanil- bir ədviyyə və dadvericidir.Səhləbkimilər fəsiləsinin Vanil cinsindən olan bitkidən əldə edilir.

Svante Arrenius (1859-1927) - məşhur İsveç kimyaçısı, 1903-cü il Kimya üzrə Nobel mükafatının laureatı. == Həyatı == 1859-cu ildə İsveçin Upsala şəhərində fermer ailəsində doğulmuşdur. Uşaq yaşlarından riyaziyyata maraq göstərmiş, daha sonra məktəbdə biologiya və kimya fənnləri üzrə də bacarığını nümayiş etdirmişdir. 1876-cı ildə Upsala Universtetinə daxil olmuş, iki ildən sonra oranı təbii elmlər üzrə bakalavr diplomu ilə bitirmişdir. 1881-ci ildən etibarən Stokholmdakı İsveç Kral Elmlər Akademiyasında, Erik Edlundun rəhbırliyi ilə elektrikin xassələrini öyrənmək üçün araşdırmalar aparmışdır. == Fəaliyyəti == Bu dövrlərdə elektrikin xüsusiyyətləri tamamilə aydın deyildi. Alimlərə quru duzların və suyun təmiz halda deyil, yalnız qarışıqlar şəklində elektrik keçirdiyi məlum idi. Arrenius müxtəlif mayelərin elektrik keçiriciliklərini yoxlamaq qərarına gəlmişdir. Onun qənaətinə əsasən, bəzi maddələrin molekulları mayedə həll olarkən iki və ya daha çox hissəciklərə parçalanır. Bu hissəcikləri Arrenius ion adlandırmışdır.

Svante Kornel — Con Hopkins Universitetinin Orta Asiya və Qafqaz İnstitutunun tədqiqat direktoru. == Həyatı == Avrasiya, xüsusilə də Cənubi Qafqaz, Türkiyə və Mərkəzi Asiya siyasəti və təhlükəsizliyi sahəsində ixtisaslaşmış İsveç alimi Svante Cornell 1975-ci ildə anadan olmuşdur. O, Stokholmda yerləşən Təhlükəsizlik və İnkişaf Siyasəti üzrə İnstitutun direktoru və həmtəsisçisi və adı çəkilən institut və Johns Hopkins Universitetinin birgə mərkəzi olan Mərkəzi Asiya-Qafqaz İnstitutu və İpək Yolu Araşdırmalar Proqramının tədiqatlar üzrə direktorudur. O, Yaxın Şərq Texniki Universitetində (Ankara, Türkiyə) Beynəlxalq Münasibətlər ixtisası üzrə təhsil alıb və Uppsala Universitetində isə Sülh və Münaqişə tədqiqatları üzrə PhD etmişdir. 2003-2007-ci illərdə Uppsala Universitetində mühazirələr oxumuşdur. Hazırda TİSİ və MAQİ-dakı vəzifələrindən başqa, Johns Hopkins Universitetində mühazirələr oxumaqla yanaşı, Uppsala Universitetində yarımştat çalışır. Cornell həmçinin Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının fəxri doktoru adını almışdır.

Vladimir Vasilyeviç Zvariç (Zvarıç) (ukr. Володимир Васильович Зварич; 7 fevral 1919 – 5 dekabr 1998, Lvov) — Ukrayna və sovet numizmatika alimi və arxeoloq. == Həyatı == Orta gəlirli kəndli ailəsində anadan olmuşdur. 1938-ci ildə Ternopil Ukrayna Gimnaziyasını bitirdikdən sonra Lvov İlahiyyat Akademiyasına daxil oldu. Lakin artıq 1939-cu ildə Qərbi Ukraynanın Ukrayna SSR-ə birləşdirilməsindən sonra akademiya fəaliyyətini dayandırdı və bağlandı. V. Zvariç doğma kəndinə qayıtdı, burada ibtidai məktəbin rəhbəri oldu. Müharibənin başlanğıcında, xəbərçilik etdiyinə görə alman hakimiyyəti 1941-ci ilin yayında gənc pedaqoqu tutaraq Ternopil həbsxanasına göndərdi. Altı aylıq istintaqdan sonra V. Zvariç nasistlərin bir düşərgəsindən o birisinə göndərilirdi. Əvvəlcə Lvovda Yanovsk konslagerində oldu, daha sonra dəhşətli nasist məhv düşərgələrindən biri olan Maydanek və həmçinin Qross-Rozen və Litomerjitsedə (Çexiya) oldu. Yalnız 12 may 1945-ci ildə Amerika qoşunları Zvariç də daxil olmaqla sağ qalan az sayda məhbusu sərbəst buraxdı.

Vani (gürc. ვანი) — Gürcüstanın İmereti diyarında, Sulori çayının sahilində (Rioni çayının qolu), Kutaisi şəhərinin 41 km cənub-qərbində yerləşən şəhər. 2014-cü ilin siyahıalmasına görə şəhərin əhalisi 3744 nəfərdir. Vani şəhəri 40 kənddən ibarət Vani bələdiyyəsinin (sahəsi 557 km2, əhalisi 24.512 (2014)) mərkəzidir. == Tarixi == 1947-ci ildə Vani şəhəri ətrafında aparılan arxeoloji qazıntı işləri zamanı (N. Xoştariya və O. Lortkifanidze) qədim Kolxida şəhərinə aid yaşayış məntəqəsi ilə bağlı artifaktlar tapılmışdır. Bu şəhərin adı məlum olmasa da, tarixi 4 dövrə ayrılır. E.ə. VII–VIII əsrlərdə Vani şəhərinin mədəni mərkəz olduğu fərz edilir. Vanin e.ə VII–VI əsrlərdəki tarixi qədim mədni qatlarla, taxta məmulatlarla, qurbangahlarla, qəbiristanlıqlarla təmsil olunur. Vaninin Kolxida şəhərinin siyasi mərkəzi olduğu güman olunur.

Li Evans (ing. Lee John Martin Evans; 25 fevral 1964, Bristol) — komediya janrına daxil olan ingilis aktyor, yazıçı və musiqiçi. Channel 4-də 100 Ən Yaxşı Komediyaçıda 17-ci sırada qərarlaşıb. == Bioqrafiyası == Li Evans İngiltərədə anadan olub. Ailəsi 1975-ci ildə məktəbdə oxuduğu Esseks köçərək Bristoldan ayrıldı. İngiltərədə bir stand komediyaçı kimi məşhurdur. Bir turda rekord vuran 12 milyon funt sterlinqə sahib olmuşdur. Li Evans atasının peşəsini miras aldı. Eyni zamanda Bristol və Esseksdəki gecə klublarında məşhur bir komediya şousu ifaçısı idi. Hezer Naddsla evləndi və bir övladı var.

Vânia Fernandes (d. 1985) — Portuqaliya musiqiçi. Serbiyanın paytaxtı Belqradda keçirilmiş 2008 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində Portuqaliyanı təmsil edib.

Vanze konfransı — 1942-ci il yanvarın 20-də Berlindəki Vanze gölünün kənarında Am-Qrosen-Vanze (alm. Am Großen Wannsee‎) küçəsi ev 56-58 ünvanında yerləşən Marlir Villasında hökumət nümayəndələrinin və Almaniyanın Nasist partiyasının başçılarının iclası. Vanze konfransında "yəhudi məsələsinin son həlli" yolları və vasitələri müəyyən edildi. Reyx Baş Təhlükəsizlik Xidmətinin direktoru SS-Oberqruppenfüreri Reynhard Heydrix tərəfindən çağırılan konfrans, "yəhudi məsələsinin son həlli" yollarını (alm. Endlösung der Judenfrage‎), həyata keçirilməsində müxtəlif dövlət idarələrinin inzibati rəhbərləri arasında əməkdaşlığı təmin etməli idi. Almaniyanın işğalı altındakı Avropadakı yəhudilərin çoxunun istila edilən Polşaya sürgün edilərək məhv edilməsi qərarı verilmişdi. Konfransda Xarici İşlər Nazirliyinin, Ədliyyə, Daxili İşlər və Dövlət nazirliklərinin dövlət katibləri ilə yanaşı bir sıra nazirliklərin səlahiyyətliləri və SS nümayəndələri iştirak etmişdilər. Görüş zamanı, Heydərix Avropa yəhudilərinin necə toplanaraq Baş Hökumətdəki (Polşanın işğal olunmuş hissəsi) ölüm düşərgələrinə göndəriləcəyini və orada öldürüləcəklərini izah etmişdi.Məhz bu konfransda Avropanın yəhudi əhalisinin soyqırımı proqramı (hazırda "Holokost" termini istifadə olunur) qəbul edildi.Yəhudilərə qarşı ayrı-seçkilik nasistlərin 30 yanvar 1933-cü ildə hakimiyyəti ələ keçirməsindən dərhal sonra başladı. Nasist rejimi tərəfindən yəhudiləri könüllü olaraq ölkəni tərk etməyə məcbur etmək üçün şiddət və iqtisadi təzyiqdən vasitə kimi istifadə edilirdi. 1939-cu ilin sentyabrında Polşanın işğalından sonra Avropa yəhudiliyinin məhvinə başlandı və 1941-cı ilin iyununda SSRİ-yə hücumdan sonra qətllər daha da gücləndi.

Van Mühasirəsi — Səfəvilər Dövlətinin əlində olan Vanın 1548-ci ildə Osmanlı İmperatorluğu tərəfindən mühasirəyə alınması. 1548-ci ilin 25 avqustunda başa çatan mühasirənin ardından şəhər, Osmanlı İmperatorluğunun hakimiyyəti altına girir. == Arxa plan və mühasirə == Səfəvi Şahı I Təhmasibə qarşı üsyan başladan qardaşı Əlqas Mirzə, 1547-ci ildə İstanbula gələrək Osmanlı Padşahı I Sülüymandan kömək istədi. Həyat yoldaşı Xürrəm Sultan ilə birlikdə 1544, 1545 və 1546-cı illəri Ədirnədə keçirən Süleyman, İstanbula geri qayıtdıqdan sonra Əlqas Mirzəni şərqə göndərdi və 1548-ci il 29 mart tarixində Səfəvilər üzərinə yürüşə çıxdı. Yürüşdə Süleymana, Fransa Krallığının İstanbuldakı səfiri Qabriel de Luetz de, Jak Gassut və Jan Çesneau adlı iki nəfər köməkçisi ilə birlikdə müşayiət edirdi. Süleymanın idarəsindəki qoşun, əvvəlcə Səfəvilər Dövlətinin əlində olan Təbrizi ələ keçirdi. Ancaq Səfəvilərin geri çəkilərkən həyata keçirdikləri yandırılmlş torpaq siyasəti ilə əlaqədar olaraq Süleyman, qüvvələrini geri çəkmək məcburiyyətində qaldı. Qısa bir müddət sonra, yenidən Səfəvilərin əlində olan Van mühasirəyə alındı. Daha sonra mühasirəni Ərzurum bəylərbəyi Üləma Paşa təhvil alarkən, 1548-ci ilin 25 avqustunda şəhər Osmanlı İmperatorluğunun tərkibinə qatıldı. Digər tərəfdən isə Şirvanşahlar Dövlətinin də Osmanlı İmperatorluğuna birləşdirilməsi ilə əlaqədar olan yürüş, 1549-cu ilin 21 dekabrında başa çatdı.

56-cı surə

İvane Cavaxişvili (gürc. ივანე ჯავახიშვილი; d. 11 (23) aprel 1876, Tiflis – 18 noyabr 1940, Tbilisi) — Gürcü əsilli SSRİ tarixçisi, ictimai xadimi, Tbilisi Dövlət Universitetinin qurucularından biri, Sovet İttifaqı elmlər akademiyasının akademiki, tarix elmləri doktoru, professor. == Həyatı == İvane Cavaxişvili Tbilisidə, Aleksandr Cavaxişivili və Sofiyo Vaxvaxişvilinin ailəsində anadan oldu. Atası şahzadə Aleksandr Cavaxişivili gimnaziya müəlimi idi. 1895-ci ildə İvane Tbilisi birinci gimnaziyasını bitirdi,1899-cu ildə isə Sankt-Peterburq Dövlət universitetinin şərqşunaslıq fakültəsinin gürcü-erməni-iran dilləri bölümünü. 1899–1901-ci illərdə həmin universitetin maqistrantı olmuşdu. 1901–1902 illərdə Berlin Universitetinin akedemik ziyarətcisi idi. 1902-ci ildə müşaviri olan Nikolay Marr ilə birlikdə Sina dağında orta əsr gürcü əlyazmalarını araşdırdı. İlk iri həcimli Gürcü millətinin tarixi ( kartveli eris istoria ) əsərindən sonra ki, hələ tamamlanmamışdı, alim tez bir zamanda Gürcüstan və Qafqaz tarixi, Gürcüstan Gürcü qanunvericiliyi, paleoqrafiya, diplomatiya, musiqi, drama və digər mövzularda mühüm işlər apararaq özünü üstün bir mövqedə qərarlaşdırdı.1918-ci ilin əvvəllərində İvane Cavaxişvili Gürcüstanın Tbilisidəki ilk mütəzəm universitetinin təsis edilməsində mühüm təsiri var idi, beləliklə, gürcü ziyalılarının əsrlər boyu uzun müddət arzusu həyata keçirdi .

İvane Mxarqrdzeli və ya İvane Zakaryan və ya Atabəy İvane — kürd əsilli, gürcüləşmiş, erməniləşmiş Mxarqrdzeli-Zakaryan nəslindən olan feodal, sərkərdə. Bəzi qaynaqlarda bu ailənin qıpçaq əsilli olması da göstərilir.Mxarqrdzelilərin ailə əfsanəsinə görə onların kökü Əhəmənilər sülaləsindən, II Darın oğlu II Artakserksin soyundan gəlir. Buna səbəb II Artakserksin ləqəbinin "Qoluuzun" olması və Mxarqrdzeli sözünün gürcücə "qoluzun" mənasına gəlməyi olmuşdur. Gürcü çarı Böyük Tamaranın dövründə Gürcü hakimiyyətində etimad qazanaraq amirspasalar rütbəsinə qədər yüksələn, Sarqis Zakaryanın oğlu İvane, Ani (Qars) basqını, Şəmkir döyüşü və Ərdəbil basqınlarıyla məşhurdur. 1195-ci ildə Eldəgizlərin zəifləməsindən istifadə edən gürcülər, Şəmkir yaxınlığında Eldəniz Atabəyi Əbu-Bəkrin qoşunlarına qarşı hücuma keçdilər. Bu döyüşdə İvane Mxarqrdzeli bir hərbçi kimi özünü göstərmişdir. Səlcuqlular arasındakı başıpozuqluqdan yararlanaraq Ərzurumdakı Saltuk bəyliyini öz təsiri altında salan Böyük Tamara ilə səlcuqlu qüvvələrini birləşdirməyi bacaran Sultan II Süleyman Şahın arası türklərin Ərzurumu tutaraq ilhaq etməsindən sonra kəskin şəkildə pozulmuşdu. II Süleymanın Kars və Ərzurumda möhkəmləndikdən sonra Gürcüstana səfər edəcəyini anlayan Böyük Tamara cəld şəkildə əri David Soslanın başçılığı altında əks-hücuma keçərək Basiani döyüşündə türkləri məğlub etdi (1202). Həmin döyüşün əsas qəhrəmanlarından biri də İvane və qardaşı Zəkəriyya Mxarqrdzelilər idi. 1225-ci ildə, Xarəzmşah Cəlaləddin Mənguberdi ilə Gərni döyüşündə öz qoşunlarını aktiv döyüşə salmayaraq gürcü ordusunun məğlubiyyətində əsas pay sahibi olmuşdur.

Wanja Mues (27 dekabr 1973, Hamburq) — (3 dekabr 1973, Almaniya, Hamburq) == Həyatı == Wanja Mues 3 dekabr 1973-cü ildə Almaniyanın Hamburq şəhərində olub. O, The Pianist (2002), The Bourne Supremacy (2004) və Unsere Hagenbecks (1991) filmləri ilə tanınan aktyor və rejissordur. 2004-cü ildən Julia ilə evlidir. Onların iki övladı var. == Fəaliyyəti == Aktyorluq karyerasına 1983-cü ildə "Storm, der Schimmelreiter" televizor filmi ilə başlamışdır. "Storm, der Schimmelreiter" filmində uğurlu çıxışından sonra 1984-cü ildə "Jokehnen" televizor serialında çəkilir. Beləcə peşəkar karyerasının əasını qoyur. Ümumilikdə 89 film və televizor seriallarında aktyorluq edir. Ən çox səs gətirmiş və tanınmağında pay sahibi olduğu işlər isə; The Pianist (2002), The Bourne Supremacy (2004) və Unsere Hagenbecks (1991) filmləri olmuşdur. Bunlardan əlavə 1996-cı ildə çəkilən "21/2 Minuten" televizor serialında uğurlu aktyorluğu sayəsində "Grimme" mükafatına layiq görülüb.

Vane (fr. Île Vanier) — Kanada Arktik arxipelaqının Kraliça Yelezaveta adaları ürupuna daxildir. Adada yaşayış yoxdur (2012). == Etimalogiyası == Ada Kanadanın general qubernatoru Jorj Vanenin şərəfinə (1959-1967) adlandırılıb. == Coğrafiyası == Sahəsi 1126 km², sahil xətdinin uzunluğu 169 km təşkil edir. Ada dairəri quruluşa malikdir. Uzunluğu (şərqdən qərbə) 53 km, maksimal eni (şimaldan cənuba) 28 kilometrdir. Hündürlüyü 200 m çatır. Vane adası — Aleksandr (ada), Messi (ada), Vane, Kameron adaları arasında ən irisidir.

Vani (gürc. ვანის მუნიციპალიტეტი) Gürcüstanın İmereti regionunda bələdiyyədir. Onun əsas şəhəri Vanidir. == Coğrafiya == 1930-cu ildə ayrı bir rayona ayrıldı. İmeretinin ekstremal cənub-qərb hissəsində yerləşir. Bələdiyyə Bağdati, Samtredia, Tskaltubo, Adigen və Çoxataur bələdiyyələri ilə həmsərhəddir. Əsas relyef vahidləri Mesxeti silsiləsinin şimal yamacları, İmereti ovalığı və keçid cənub İmeretinin təpəli dağətəyidir. Şimal hissəsini İmereti düzənliyi tutur. Rioni çayı bələdiyyənin şimalından axır. Van ərazisində çaylar axır: Sulori, Kumuri və s.

Sulori Vani FK Vani şəhəri mərkəzli və hazırda Gürcüstan liqa sisteminin dördüncü pilləsi olan Liqa 4-də iştirak edən Gürcüstanın futbol klubudur. Komanda iki mövsümü yüksək liqada keçirib. Onlar ev oyunlarını Qriqol Nikolaişvili stadionunda oynayır. == Tarix == 1969-cu ildə Sulori Gürcüstan Sovet Liqasında çempion oldu. Bu uğur kluba gələn il 18 komanda arasında 10-cu yerdə başa vuran Sovet İkinci Kiçik liqasında iştirak etməyə imkan verdi.Doqquz il ərzində 7 titul qazanmaqla Sulori 1980-ci illərdə respublika liqasının aparıcı üzvlərindən birinə çevrildi. Eyni müddətdə ardıcıl iki dəfə Gürcüstan kubokunu da qazanıblar.1990-cı ildə ölkə çempionatı yarananda komanda ikinci divizionun qalibi oldu və yüksək liqaya yüksəldi. Ancaq iki mövsümdən sonra aşağı liqaya düşdülər.Daha sonra Sulori, bir mövsüm regional liqada oynadıqları zaman 2019-cu ildə ən aşağı nöqtəyə çatan ikinci və ya üçüncü divizionlarda iştirak etdi. 2016-cı ildə komanda kubokda üç rəqibi üzərində zəfər çaldı və 1/4 finala yüksəldi, burada mövsümün gələcək kubokunun qalibi Torpedo Kutaisi tərəfindən cüzi fərqlə məğlub edildi. == Oyunçular == 2021-ci ilin iyun ayına kimi == Uğurları == Gürcüstan Sovet çempionatı Çempion: 1969 Gümüş medal laureatı: 1980, 1983, 1984, 1988 Bürünc medal sahibi: 1982 Gürcüstan Sovet Kuboku Qalib: 1980, 1981 Pirveli Liqa Çempion: 1990 Bürünc medalın sahibi: 1999 == Sezonlar == == Ad == Sulori balneoloji kurortdur, Vani şəhərindən 11 km aralıda yerləşir.

Türk vanı (türk. Van Kedisi) — uzun tüklü ev pişikləri cinsi, müasir Türkiyə ərazisinin Şərqi Anadolu regionundakı Van ilində yerləşən Van gölünün ətrafında təsadüfən peyda olan van pişiklərinin populyasiyası əsasında yaranmışdır. CFA-nın müəyyənləşdirməsinə görə, türk vanı təbii cins, daha doğrusu ev pişiklərinin "aborigen cinsi"dir. Aparılan genetik tədqiqatlar nəticəsində türk vanının ev pişiklərinin qədim cinslərindən biri olması sübut olunmuşdur. == Cinsin rəsmi tanınma tarixi == 1955-ci ilin iyul-avqust aylarında britaniyalı jurnalist qadın Lora Laşinqton (ing. Laura Lushington) və fotoqraf Sonya Hellidey (ing. Sonia Halliday) Britaniya qəzetlərindən birinə reportaj hazırlamaq məqsədilə Türkiyəyə səfər edirlər. Lora Laşinqton pişikləri çox sevirdi və bir dəfə o, effektli xarici görünüşə malik bir pişik görür. O, onlara qarşı maraq göstərməyə başlayır və nəticədə ona müxtəlif cinsdən olan iki pişik hədiyyə verirlər. O bu pişikləri özü ilə Londona gətirir.

Vane Xorn-Miller (d. 30 noyabr 1975) — Kanadanı təmsil edən su poloçusu. == Karyerası == Vane Xorn-Miller, Kanada yığmasının heyətində 2000-ci ildə Avstraliyanın Sidney şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXVII Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Qrup mərhələsində beş görüşün sadəcə birində qalib gələn Kanada yığması, Sidney Olimpiadasını beşinci pillədə başa vurdu.

İvane Cavaxişvili adına Tbilisi Dövlət Universiteti (gürc. თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი) — Gürcüstanın aparıcı və ən böyük ali məktəbi, ölkənin ən böyük elm mərkəzlərindən biri. 1918-ci ilin fevralında yaradılıb. Universitetdə təxminən 18.000 tələbə təhsil alır. Universitetdə Hüquq, İqtisadiyyat, Sosial elmlər, Tibb və Təbiət Elmləri Fakültəsi var. 2010-cu ildə Tbilisi Dövlət Universitetinin kitabxanasından 10 minlərlə avro dəyərində XVIII–XIX əsrlərə aid 39 ədəd nadir kitab oğurlanıb. == Xarici əlaqələri == Qafqaz Universitetlər Birliyinin üzvüdür.