Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • комплект

    комплект.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • КОМПЛЕКТ

    м komplekt (1. dəstə, dəst, комплект белья bir dəst (komplekt) dəyişək; 2. norma: сверх комплекта normadan (komplektdən) artıq).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КОМПЛЕКТ

    komplekt (1.dəstə, dəst); 2 norma

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • комплект

    -а; м. (от лат. completus - полный) см. тж. в комплекте, в комплекте с 1) Полный набор каких-л. предметов, в совокупности составляющих целое. Комплект

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • КОМПЛЕКТ

    комплект (са затIарин тайин тир, хьана кIандай вири жуьреяр квай кьадар; норма, кьадар).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КОМПЛЕКТ

    n. set, suite, group of items; kit, complement; series.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • KOMPLEKT

    комплект

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • komplekt

    komplekt

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • KOMPLEKT

    KOMPLEKT, DƏST

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • KOMPLEKT

    I сущ. комплект (полный набор каких-л. предметов, в совокупности составляюших что-л. целое). Qəzetlər komplekti комплект газет, bir komplekt (dəst) də

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KOMPLEKT

    [lat. completus-tam, dolu] комплект.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KOMPLEKT

    ...completus – tam, dolu] Tam təşkil edən şeylərin toplusu; dəst. Qazıma komplekti.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KOMPLEKT

    i. (dəst) complete set; jurnallar ~i a complete set of magazines

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • komplekt

    is. assortiment m ; jurnallar ~i collection f de jouraux

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • bort-komplekt

    bort-komplekt

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • KOMPLEKTLİ

    ...комплектный (находящийся в комплексе, образующий комплект). Komplektli avadanlıq комплектное оборудование

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KOMPLEKTLƏŞMƏK

    f. Komplekt şəklini almaq, komplektə çatmaq; tamlaşmaq.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • в комплекте с

    см. комплект чем. в зн. предлога Пододеяльник в комплекте с наволочками.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • DƏSTLƏMƏK

    ...комплектовать, укомплектовывать, укомплектовать: 1. собирать, собрать в комплект что, составлять, составить комплект 2. пополнить, заполнить, приобре

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KOMPLEKTLİ

    sif. və zərf Komplekt halında; tam, bütün halda. Komplektli məhsul buraxmaq.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • комплекс

    ...м. (от лат. complexus - сочетание, связь) см. тж. в комплексе 1) Совокупность, сочетание предметов, явлений, действий, свойств. Комплекс гимнастическ

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • KOMPLEKS

    [lat. complexus-əlaqə] комплекс.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • kompleks

    kompleks

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • КОМПЛЕКС

    м kompleks (bir tam təşkil edən şeylərin və hadisələrin məcmusu); комплекс представлений təsəvvürlər kompleksi (məcmusu).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • kompleks

    kompleks

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-türkcə lüğət
  • KOMPLEKS

    I. i. complex II. s. complex, composite, combined; ~ ədədlər riyaz. complex numbers; ~ mexanizasiya complex / composite mechanization; all-round mecha

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • KOMPLEKS

    kompleks, qarışıq, mürəkkəb

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • KOMPLEKS

    I сущ. комплекс (совокупность, сочетание предметов, явлений, действий, свойств). Xatirə kompleksi мемориальный комплекс II прил. комплексный. İstehsal

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • КОМПЛЕКС

    комплекс (гьаларин, сифетрин ва я хесетрин, кIвалахрин кIватIал).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КОМПЛЕКС

    kompleks (bir tam təşkil edən şeylərin vı hadisələrin məcmusu)комплекс kompleks (bir tam təşkil edən şeylərin vı hadisələrin məcmusu)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • KÓMPLEKS

    ...şeylərin və ya hadisələrin məcmusu. Mingəçevir su qovşağı kompleksi. □ Kompleks briqada – müxtəlif ixtisaslı fəhlələrdən ibarət istehsalat briqadası.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • kompleks

    is. complexe m ; riyaz. ~ ədədlər nombres m pl complexes

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • DƏSTLİK

    в сочет. с числит. Bir dəstlik на один комплект, beş dəstlik на пять комплектов

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • komplektli

    komplektli

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • комплектлу

    комплектный.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • SÜDÇÜLÜK-HEYVANDARLIQ

    ...молочно-животноводческий. Südçülükheyvandarlıq kompleksi молочно-животноводческий комплекс

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SƏNAYE-HEYVANDARLIQ

    прил. промышленно-животноводческий. Sənaye-heyvandarlıq kompleksi промышленно-животноводческий комплекс

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ELMİ-İSTEHSALAT

    прил. научно-производственный. Elmi-istehsalat kompleksı научно-производственный комплекс

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • комплот

    -а; м. (франц. complot); книжн. Заговор против кого-, чего-л.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • KOMPAKT

    прил. компактный (с большой плотностью населения). Əhalinin kompakt yaşadığı зона зона компактного проживания населения

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • КОМПЛОТ

    м köhn. sui-qəsd

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • kompakt

    kompakt

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • в комплекте

    см. комплект; в зн. нареч. Совместно с чем-л. Постельное бельё продаётся в комплекте.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • KOMPLE

    dolu, tamamən

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • KÖMLƏK

    köhn. bax köynək. Ərəqçini, kömləyi, corabı bəy özü geyir. R.Əfəndiyev. [Rizvan] yandan düymələnən nazik qara kömləyini geydi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KÖMLƏK

    куьгьн. кил. köynək.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • УКОМПЛЕКТОВАТЬ

    комплектламишун; комплект тамамрун, комплект ацIурун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • некомплект

    ...м.; спец. Отсутствие комплекта, неполный комплект. Некомплект в людях и боевой технике. Некомплект запчастей. Некомплект постельного белья в спальном

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • BİKOMPLEKT

    прил. физ. бикомплектный. Bikomplekt mühit бикомплектная среда

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • НЕКОМПЛЕКТ

    м komplektsizlik, natamamlıq, əskiklik

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • complet

    -ète 1. adj tam 2. m kostyum (kişi üçün)

    Tam oxu »
    Fransızca-azərbaycanca lüğət
  • НЕКОМПЛЕКТНЫЙ

    тамам комплект тушир, комплект тамам тушир.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • KOMPLEKTLƏŞDİRMƏK

    гл. комплектламишун, комплект тамамрун, комплект туькӀуьрун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • комплектный

    -ая, -ое. см. тж. комплектность Входящий в состав комплекта или представляющий собой комплект. Комплектный набор. К-ое оборудование.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • в комплексе

    см. комплекс; в зн. нареч. В совокупности, не разграничивая. Решать проблему в комплексе.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • эдипов комплекс

    психол. Одно из центральных понятий фрейдизма, заключающихся в чувстве вины мальчика перед отцом из-за желания его устранить ради единения с матерью. Восходит к древнегреческому мифу о царе Эдипе, уби

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • КОМПЛЕКТОВАТЬ

    несов. комплектламишун, комплект тамамрун; тамам комплект жедайвал ацIурун; кьадардив агакьрун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КОМПЛЕКТНЫЙ

    комплект söz. sif.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ГАРНИТУР

    qarnitur (dəst, komplekt).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ГАРНИТУР

    qarnitur, dəst, komplekt

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • DƏST-DƏST

    комплект какой-нибудь одежды

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • КОМПЛЕКТОВКА

    ж komplektləşdirmə, komplekt düzəltmə, tamamlama.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ÇƏNGƏL-BIÇAQ

    вилкайрикайни чукӀулрикай ибарат тир комплект (санал).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • сверхкомлпект

    -а; м. см. тж. сверхкомплектный То, что не входит в комплект, превышает комплект. Сверхкомлпект команды. Сверхкомлпект снаряжения.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • видеосистема

    -ы; ж. Комплект аппаратуры для демонстрации видеофильмов.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ГАРНИТУРА

    ГАРНИТУР м, ГАРНИТУРА ж qarnitur; dəst, komplekt.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ГАРНИТУР

    ГАРНИТУР м, ГАРНИТУРА ж qarnitur; dəst, komplekt.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • DƏST

    I DƏST, KOMPLEKT II dəst bax əl 1

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • KÖYNƏK-ŞALVAR

    сущ. комплект верхней одежды (рубашка и брюки)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DƏST

    1. пара (об одежде); 2. комплект; 3. сервиз; 4. гарнитур, набор;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KOMPLEKTSİZ

    sif. Komplekt (tam, bütün) şəklində olmayan. Komplektsiz və standartsız məhsul.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • КОМПЛЕКТОВАТЬ

    komplektləşdirmək, komplekt düzəltmək, doldurmaq, tamamlamaq, təkmilləşdirmək, normaya çatdırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • моноблок

    -а; м. Комплект из двух устройств, образующих единое целое.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ГОТОВАЛЬНЯ

    готовальня (кьилдин кьватида авай, чертежар чIугвадай алатрин са комплект).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НЕДОБОР

    ...natamamlıq, kəsir (bir şeyin toplanmasında); 2. natamam (yarımçıq) komplekt.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ensemble

    1. m 1) cəm, sistem; 2) komplekt, dəst; 3) ansambl 2. adv birlikdə, birgə

    Tam oxu »
    Fransızca-azərbaycanca lüğət
  • РАЗРОЗНЕННЫЙ

    ...арада садвал авачир. 2. тамам тушир, са паяр кими; разрозненный комплект газеты газетдин тамам тушир (вири нумраяр авачир) комплект.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • DƏST

    [fars.] сущ. къат; комплект; iki dəst paltar кьве къат пекер.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QARNİTUR

    сущ. гарнитур (полный набор, комплект предметов). Mebel qarnituru гарнитур мебели

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • видеокомплекс

    -а; м. Комплект воспроизводящей и записывающей видеоаппаратуры. Современный, высококачественный видеокомплекс.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • DƏYİŞƏK

    сущ. разг. перемена (комплект белья или платья на одну смену)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KOMPLEKTLƏŞMƏK

    гл. комплектламиш хьун, комплект хьун, комплектдив агакьун, кьадардив агакьун; тамам хьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KÖYNƏK-TUMAN

    сущ. собир. комплект мужского нижнего нательного белья (нижняя рубашка и кольсоны)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QARNİTUR

    [fr.] гарнитур (са кар патал герек тир затӀарин вири квай кӀватӀал, комплект).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • НАБОР

    1. Toplama, yığma; 2. Qəbul etmə, qəbul; 3. Komplekt, dəst; 4. Mətb. Nabor, düzüm (yığılmış hərflər, mətn)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КОМПЛЕКТОВАТЬ

    несов. komplektləşdirmək, komplekt düzəltmək, doldurmaq, tamamlamaq, təkmilləşdirmək, normaya çatdırmaq; комплектовать штат ştatı doldurmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • KOMPLEKTLƏŞDİRMƏK

    f. Bir şeyin komplektini düzəltmək, təkmilləşdirib komplektə çatdırmaq. Jurnalları komplektləşdirmək

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KOMPLEKTLƏŞDİRMƏ

    “Komplektləşdirmək” dən f.is

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KOMPLEKTLƏŞDİRİLMƏK

    “Komplektləşdirmək” dən məch

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KOMPLEKTLƏŞDİRİLMƏ

    “Komplektləşdirilmək” dən f.is. Dövri mətbuatın komplektləşdirilməsi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KOMPLEKTLƏŞDİRİCİ

    sif. və is. Komplektləşdirmə işi ilə məşğul olan işçi. Kitabxana kollektorunun komplektləşdiricisi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • KOMPLEKTLƏŞMƏ

    “Komplektləşmək”dən f.is

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Kompleks
Kompleks – [lat. complexus – əlaqə, uyğunluq, birləşmə, uzlaşdırma] Dəst; Tam təşkil edən şeylər və ya hadisələrin məcmusu, toplusu; Memarlıqda eyni məqsəd üçün tikilib quraşdırılmış binaların məcmuyu; məs.: universitet kompleksi; Bir-birilə sıx olan və qarşılıqlı əlaqədə olan, vəhdət yaradan obyektlərin, əşyaların, hərəkətlərin toplusu, uzlaşdırılması; Vahid təbiətli məhsul buraxan sahə, yarımsahə, müəssisələr qrupu; Bütövlük əmələ gətirən predmetlərin, hadisələrin, yaxud xüsusiyyətlərin məcmusu; Vahid tam əmələ gətirən anlayışlar, hadisələr, əşyalar və s. məcmusu. == Ədəbiyyat == R.Əliquliyev, S.Şükürlü, S.Kazımova. Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər. Baki, İnformasiya Texnologiyaları, 2009, 201 s. == Xarici keçidlər == What is Complexus?
Federasiya (kompleks)
Federasiya (kompleks) (rus. Федерация (комплекс)) — Moskva Beynəlxalq Biznes Mərkəzində - Moskvada tikilmiş çoxmərtəbəli binaların kompleksidir. Şərq (rus. Восток) göydələni Sankt-Peterburqdakı Laxta Mərkəzindən sonra Avropanın ikinci ən yüksək tikilisi hesab edilir. Memarlıq layihəsi Serqey Çoban və Peter Şveqer ilə birlikdə hazırlanmışdır. Şərq qülləsi - 95 mərtəbəli göydələn. 2014-cü il noyabrın 25-də bu tikilinin ən yüksək göstəricisi 343 metrə çatdıqda Rusiyanın və Avropanın ən yüksək binası oldu. Monolitik çərçivənin tikintisi 9 dekabr 2014-cü ildə başa çatdırılmışdır.2015-ci ilin sonunda mühəndislik və şüşə işləri tamamlanır, tikinti tam olaraq isə 15 noyabr 2017-ci ildə başa çatmışdır. 2017-ci ildə Federasiya kompleksinin hündürlüyü 374 metrə çatmışdır. "Şərq" (rus.
Kompleks (psixologiya)
Kompleks – insanın fiziki, psixi və sosial individuallığının ətraf insanlarla münasibətdə doğurduğu sosial disharmoniyalarla əlaqədardır. Hər bir kəs mürəkkəb bioloji xüsusiyyətlərlə onlardan heç də az mürəkkəb olmayan təbii-sosial faktorlar kələfinin mürəkkəb bir formada kombinasiyasından ibarətdir. Bu çarpazlaşmada həddən artıq çox təsadüfdə ola bilir ki, individ özünün sonrakı həyatında daxil olacağı ayrı-ayrı insan qruplarının, kollektivlərinin ümumi standartları ilə uyğun gəlməyən bir sıra bioloji, sosial əlamətlərə, xüsusiyyətlərə malik olmuş olsun. İdeal variantında bu gərginlik, konkret bir sferadakı defektin hər hansısa formadasa kompensasiya olunmasını tələb edərək bir başqa sferada fövqəlinkişaf törətməklə nəticələnir. Nümunə üçün, məs., fiziki şikəstlik, o cümlədən, bu kateqoriyadan Adlerin çox tez-tez nümunə göstərdiyi cırtdanboyluluq – insanı yaşamaq uğrunda apardığı mübarizədə mütəmadi olaraq problemlərlə üzləşdirib, onu çətinliklərə saldığından, bu, onu öz aləmində unikal özünümüdafiə strategiyası işləyib hazırlamağa vadar edir, onun psixikasının püxtələşməsinə, plastikləşməsinə, istənilən ekstremal gərginliyə qarşı davamlılığının artmasına gətirib çıxarır; Yaxud psixi şikəstlik – ətraf dünya və insanlarla ünsiyyəti çətinləşdirdiyindən, individin özünə qapanmasına, onu dərk edib, qəbul edən ideal dünyanı öz xəyallarında və ya yaradıcılığında reallaşdırmasına, birbaşa ünsiyyətdə onu qavramayan, qəbul etməyən ətraf dünya ilə dolayısı metodlarla, yəni özünün və onların yaradıcılıq məhsulları vasitəsilə ünsiyyət saxlaması vərdişlərinə yiyələnməsinə gətirib çıxarır ki, bu da dahilərin bir çoxunun psixi xəstə kateqoriyasına aid olmasının başlıca səbəbidir; Yaxud sosial şikəstlik növlərindən olan yetimlik – bir tərəfdən individi çox erkən yaşlarından sosial münasibətlərə daxil olmağa vadar edir və onun çox tez vaxtdan özünüifadə, özünütəsdiq strategiyasına yiyələnməsinə səbəb olur. Digər tərəfdən, əksər uşaqlar özünə yalnız öz valideynlərini təqlid obyekti, ideal seçib, öz davranış və düşüncə stillərini onun nümunəsi timsalında formalaşdırdığından, əksər valideynlərinsə «orta səviyyəli», qeyri-yaradıcı şəxslər olmaları səbəbindən, uşağın özünə onu təqlid obyekti, ideal seçməsi onun da orta səviyyəli bir şəxsiyyət kimi formalaşmasına gətirib çıxarır. Bu səbəbdən, valideyni çox erkən yaşından itirmək, uşağı təqlid obyekti yerində öz canlı valideynini əsas götürməkdən məhrum edir və təqlid üçün onu, ya digər hansısa bir başqa ideal qəhrəman axtarışına vadar edir, ya da onun öz uşaq təsəvvüründə ideallaşdıraraq ideal qəhrəmana çevirdiyi ideal valideyn obrazını özünə təqlid obyekti seçməsinə gətirib çıxarır və s. Bir sözlə, daxili və ya xarici baryerlərin mövcudluğu şəraitində adaptasiya müəyyən müdafiə mexanizmlərinin köməkliyi ilə həyata keçir ki, bütün bunlar da, ən son halda xarakterin keyfiyyətinə transformasiya olunur . Dahilərin bir çoxunun fiziki qüsurlu, psixi xəstə və ya yetim olması faktının başlıca səbəbi də budur. Lakin insan hər hansı baxımdansa şikəst olub, lakin özü kimi şikəstlərin kollektivində yaşasaydı, bu onda heç bir natamamlıq kompleksi doğurmazdı.
Kompleks birləşmələr
Kompleks birləşmələr- (lat. complexus — kombinasiya, birlikdə) yəni kimyəvi reaksiyalarda atomun əsas valentlikləri ilə yanaşı, müəyyən şəraitdə əlavə valentliklərdə meydana çıxa bilər. == Koordinasion birləşmələr == Koordinasion quruluşa malik olan maddələr koordinasion birləşmələr adlanır. Onların kristal qəfəsində verilmiş maddənin ayrıca molekulları olmur, qəfəsdə yerləşən hər bir atom (ion) müəyyən sayda bərabər məsafədə və eyni tipli kimyəvi rabitə ilə (ion, kovalent, metal) əlaqələnən qonşu hissəciklərlə (atom, ion) əhatə olunmuşdur. Koordinasion birləşmələr məhlula keçdikdə tərkib hissələrinə ayrılmırsa, belə koordinasion birləşmələr kompleks birləşmələr hesab edilir. . Mündəricat === Kompleks birləşmələrin yaranma tarixi === Kompleks birləşmələr haqqında ideyaları kimya elminə gətirən və onun nəzəri əsasını qoyan İsveçrə alimi Alfred Verner(1983 –cü il) olmuşdur. Onun koordinasion birləşmələr sahəsindəki elmi nailiyyətləri yüksək qiymətləndirilmiş və o, 1913 –cü ildə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. Kompleks birləşmələr kimyasının inkişafında rus alimi L. A. Çuqayev və onun çox saylı şagirdləri -İ. İ. Çernyayev, A. A. Qrinberq, V. V. Lebedinskinin, sonralar N.Q.Klyuçnikov, E.B.Qlikina və başqalarının rolu böyükdür. == Kompleks birləşmələrin alınması == Bütün birləşmələr kimi kompleks birləşmələrin alınması bir çox amillərdən asılıdır. Bunlardan mühitin pH –nı, temperaturu, vaxtı, həlledicinin növünü və oksidləşdirici və ya reduksiyaediciliyini, katalizatorun təsirini, götürülmüş komponentlərin qatılığını və s.
Kompleks gübrələr
Tərkibində bitki üçün lazım olan iki və daha çox element (azot, fosfor, kalium, mikroelementlər) olan gübrələr kompleks gübrələrdir. Alınma üsullarına görə kompleks gübrələr mürəkkəb, kombinə olunmuş (mürəkkəb qarışdırılmış) və qarışıq gübrələrə bölünür. O gübrələr mürəkkəb gübrələrdir ki, tərkibində iki və daha çox qida elementi olan kation və anion var. Məsələn, ammofos (NH4H2PO4, diammofos (NH4)2HPO4 və s. Kombinə olunmuş və ya mürəkkəb qarışdırılmış gübrələr. Elə gübrələrdir ki, tərkibində iki və daha artıq qida elementi olur, vahid texnoloji prosesdə fosfat və nitrat turşularının, əridilmiş ammonium nitratın, fosforitlərin və ya apatitin, kalium duzlarının kimyəvi qarşılıqlı təsiri ilə alınır. Bu gübrədə bir və ya iki əvəzli kalsium fosfatlar [CaHPO4·2H2O, Ca(H2PO4)2·H2O], ammofos – NH4H2PO4, ammonium şorası – NH4NO3 və kalium şorası – KNO3 olur. Belə gübrə fosfor nitrofoskası adlanır, bu gübrədə həll olan fosfat turşusunun miqdarı maksimumdur. “A” markalı nitrofoskada 16-17% azot, 16-17% P2O5, 13-14% K2O, “B” markasında -13:16:13, “V” markasında 12:12:12% (uyğun olaraq). Bu gübrələr dənəvər olub dənələrin diametri 1-4mm olur.
Kompleks ədədlər
Kompleks ədədlər (lat. complex) - z = a + b i {\displaystyle z=a+bi} şəklində olan ifadəyə deyilir. == Tarixi == "Kompleks ədədlər" terminini ilk dəfə fransız alimi Lazar Karno işlətmişdir. Kompleks ədədlərinin həndəsi izahını isə Norveç əsilli Danimarka alimi Vessel Kaspor vermişdir. Xəyali ədədin simvolu ("i") 1777-ci ildə isveçrə alimi Leonard Eyler tərəfindən işlədilmişdi. Sözün kökü olan "imaginarius" ifadəsi latınca "xəyali" deməkdir. == Xarakteristika == Kvadrat tənliklərində diskriminant sıfırdan kiçikdirsə, onda bu tənliyin həqiqi ədədlər çoxluğunda kökü yoxdur. Məs. x2+9=0 tənliyinin həqiqi ədədlər çoxluğunda kökü yoxdur. Buradan alınır ki, həqiqi ədədlər çoxluğunu elə genişləndirmək lazımdır ki, yeni tənliyin kökü olsun, vurma və toplama əməllərinin xassələri saxlanılsın.
Kompleks təsirli stabilizatorlar
== Kompleks təsirli stabilizatorlar == Kompleks təsirli stabilizatorlar tərkibində olan radikal-zəncirvari reaksiyaların inhibirləşməsinə əsaslanan antioksidantların kifayət qədər effektiv olmadığı yanacaqların kimyəvi və termooksidləşdrici sabitliyini artırmaq üçün nəzərdə tutulmuşdur. Belə yanacaqlara məsələn, tərkibində katalitik krekinqın işlənməmiş yüngül qazoylları olan dizel yanacaqları, yanan şist, kömür və s.yanma prosesindən alınan yanacaqlar aiddir. Hidrotəmizləmə və stabilizatordan eyni zamanda istifadə daha çox səmərə verir. Stabilizatorların işçi qatılığı 0.01-0.05% olub yanacaqdakı qeyri-sabit komponentlərin qatılığından asılıdır. == Təsir prinsipi == Ümumiyyətlə, yanacaqlarda qatran və çöküntülərin formalaşması yalnız karbohidrogenlərin radikal-zəncirvari oksidləşmə reaksiyaları ilə məhdudlaşmır. Fəal ikiqat rabitəsi olan olefinlərin polimerləşməsi, politsiklik aromatik birləşmələr və azot saxlayan heterotsikllərin oksidləşmə polikondensasiyası, kükürd saxlayan birləşmələrin sülfoturşulara qədər oksidləşməsi mümkündür. Karbohidrogenlərin oksidləşməsinə gəldikdə isə, bu əsas proses olaraq qalır və onun nəticəsində poliefirləşmə və polikondensasiya reaksiyalarına məruz qalan spirtlər, turşular və efirlər əmələ gəir. Bu sıxlaşma reaksiyalarından bir çoxu karbon turşuları və xüsusilə sulfoturşuların oksidləşmə məhsullarının iştirakı ilə sürətlənir. Metalların olması da oksidləşməyə təsir göstərir. Yüksəkmolekullu qatrana oxşar məhsullar molekul kütləsi nisbətən aşağı olan halda yanacaqda həll olur və qatran əmələ gətirir.
Şu-Flay-Kompleks
Şu-Flay-Kompleks (ing. Shoo Fly Complex) — aşağı yaşıl şist fasiyasına metamorflaşan süxurların subduksiya kompleksi. ABŞ-nin Kaliforniya ştatında, Syerra-Nevadanın şimalında yerləşir.
Aşağılıq kompleksi
Natamamlıq kompleksi — insanın tez-tez başqalarından aşağı olduğunu düşünməsi ilə bağlı yaranan emosional və psixi halların məcmusu. Natamamlıq kompleksi müxtəlif səbəblərdən yarana bilər: ayrı-seçkilik, mənəvi travma, uğursuzluq, şəxsi səhvlər və s. Termini elmə ilk dəfə Alfred Adler daxil etmişdir.
Buşveld kompleksi
Buşveld kompleksi (Bushveld) –CAR-da dünyanın ən böyük filizli intruziv massivi. == Mənşəyi == Mpumalanqa, Şimal və Şimal-Qərb əyalətləri ərazisindədir. Massivdə platin, xrom və s. metalların iri yataqları var. 1919 ildən istismar olunur. Kəşf olunmuş platin qrupu metallarının ehtiyatı 49,9 min t (filizdəki orta miqdarı 5,7 q/t), xromitlər 1,78 mlrd. t (Cr2O3 37%), vanadium 3 mln. t (V2O5 1,4–1,9%), nikel 3,7 mln. t (Ni 0,15–0,34%), mis 2,7 mln. t (Cu 0,1–0,25%), qızıl 2–2,5 t (Au 0,3 q/t), qalay təqr.
Edip kompleksi
Edip kompleksi (ing. Oedipus complex) - Oğlanın anasına qarşı duyduğu şüursuz yaxınlığa görə atasını qısqanması və bununla əlaqədar ruhi pozuqluqlar kompleksinə verilən addır. Freydin qurucusu olduğu Psixanalitik nəzəriyyəyə görə qarşı cins olan valideynləri sahiblənmə və öz cinsindən valideynləri itələmə mövzusunda uşağın bəslədiyi duyğu, düşüncə, impuls və fantaziyaların cəmidir. == Ümumi anlayış == Edip kompleksi ,uşağın anasına qarşı cinsi marağı və atasına qarşı düşmənlik duyğularının olmasına deyilir. Ziqmund Freyd irəli sürdüyü və bütün nevroz nəzəriyyəsini üzərinə oturtduğu ən əhəmiyyətli nəzəriyyədir. "Antik yunan teatr yazıçılarından olan Sophokles atasını öldürərək anasıyla evlənən Edip adlı bir gənc qəhrəmananının hekayəsindən bəhs edir. Thebai kralı ,Kral Laios ,Pelopsun oğuluna təcavüz etdiyi üçün lənətlənmişdir. Doğulacaq oğulu kral Laiosu öldürəcək. Laios ,doğan uşağı öldürmək üzrə ayaqlarını iplərlə bağlayaraq meşəyə göndərir(oedipus: ayaqları qabarıq olan deməkdir). Qurda quşa yem olmasını istəyir.
Elektra kompleksi
Elektra kompleksi — psixoanalizə məxsus anlayışdır.Edip kompleksinin analoqu olmaqla, qızların öz valideynlərinə münasibətində yaranan kompleksdir. Psixoanaliz nəzəriyyəsinə əsasən, Elektra kompleksinin məzmunu qız övladının şüuraltı formada atasına olan meyilliyi, həmçinin anasına olan düşmən və rəqib münasibətidir. Elektra kompleksi inkişafın falistik mərhələsində yaranır. Kompleksın adı atasını öldürdüyünə görə anasından intiqam almış çar Miken Aqamemnonun qızı Elektranın adından götürülmüşdür. Bu termin ilk dəfə 1913-cü ildə Karl Qustav Yunqun "Psixoanaliz nəzəriyyənin şərh edilməsi təcrübəsi" əsərində təklif edilmişdir. Freyd "Elektra kompleksi" terminini "Edip kompleksi" ilə eyniləşdirirdi və təklif edirdi ki, Edip kompleksi hər iki cinsə şamil edilsin. Freyd "Elektra kompleksi" faydasız termin adlandırmışdır. Ehtimal edilir ki, bunun səbəbi Freyd və Yunq arasında möcvud olmuş şəxsi ədavətlə bağlıdır. Bir çox psixoanalitiklər bu termini köhnəlmiş hesab edirlər və "Edip kompleksi"nin qadın versiyasından istifadə etməyə üstünlük verirlər. == Qızlarda müşahidə edilən Edip kompleksi == Freydin qadının seksual inkişafı ilə bağlı fikirləri bir çox psixoanalitiklər tərəfindən etirazla qarşılanmışdır.
Holci kompleksi
Bu orqanoidi ilk dəfə İtalyan histoloqu Kamillo Qolci (1898) sinir hüceyrələrində görmüşdür. Sonra onun şərəfinə Qolci kompleksi (aparatı) adlandırılmışdır. Qolci kompleksi bütün bitki və heyvan hüceyrələrində olur. Onun ölçüsü və forması müxtəlifdir. O, sinir hüeyrələrində mürəkkəb tor şəklində olur, nüvənin ətrafında yerləşir. Qolci kompleksi bitki və ibtidai orqanizmlərin hüceyrələrində membranla örtülmüş ayrıca cisimcikdir. Bu da oraqvarı və ya çubuqvarı formalıdır. Bu heyvan hüceyrələrində formaca bir qədər fərqlənir. Lakin onların quruluşu bütün hüceyrələrdə eynidir. Qolci kompleksinin üç quruluş komponenti var: membranlarla hüdudlanan və qruplarla yerləşən boşluqlar boşluqlardan çıxan mürəkkəb borucuqlar borucuqların ucunda yerləşən iri və xırda qovuqcuqlarLakin bunların hər üçü vahid orqanoidi təşkil edir.
Napoleon kompleksi
Napoleon kompleksi (fr. Complexe de Napoléon) - bəstəboy insanlarda (xüsusən kişilərdə) teorik vəziyyəti izah etmək üçün istifadə olunan termin. Napoleon kompleksi olan insanlar əsasən aqressiv davranışlar göstərirlər. Belə davranışların əsas səbəbi kimi isə boylarının qısa olması və bununla bağlı yaranmış narahatlıq hissinin dəf edilməsi ilə bağlıdır. Napoleon kompleksi digər adlarlada məşhurdur. Bunlardan Napoelon sindiromu və Qısa adam sindiromu daxildir. Napoleon Bonapart bəstəboy olduğundan və bu vəziyyətlə bağlı sıxıntı yaşadığından kompleksə zamanla onun adına adlandırılmışdır.
Qolci kompleksi
Bu orqanoidi ilk dəfə İtalyan histoloqu Kamillo Qolci (1898) sinir hüceyrələrində görmüşdür. Sonra onun şərəfinə Qolci kompleksi (aparatı) adlandırılmışdır. Qolci kompleksi bütün bitki və heyvan hüceyrələrində olur. Onun ölçüsü və forması müxtəlifdir. O, sinir hüeyrələrində mürəkkəb tor şəklində olur, nüvənin ətrafında yerləşir. Qolci kompleksi bitki və ibtidai orqanizmlərin hüceyrələrində membranla örtülmüş ayrıca cisimcikdir. Bu da oraqvarı və ya çubuqvarı formalıdır. Bu heyvan hüceyrələrində formaca bir qədər fərqlənir. Lakin onların quruluşu bütün hüceyrələrdə eynidir. Qolci kompleksinin üç quruluş komponenti var: membranlarla hüdudlanan və qruplarla yerləşən boşluqlar boşluqlardan çıxan mürəkkəb borucuqlar borucuqların ucunda yerləşən iri və xırda qovuqcuqlarLakin bunların hər üçü vahid orqanoidi təşkil edir.
Trinitatis kompleksi
Trinitatis kompleksi Danimarkanın paytaxtı olan Danimarkanın mərkəzində yerləşir.
Xatirə kompleksi
Xatirə kompleksi və ya memorial kompleks — vəfat etmiş şəxsin və ya hər hansı hadisənin xatirəsinə ithaf olunan kompleks. Xatirə komplekslərinin ən geniş yayılmış formalarına mühüm obyektlər, eləcə də incəsənət əsərləri, heykəllər, fontanlar və parklar daxildir. == Növləri == Ən çox yayılmış növləri baş daşı və memorial lövhələrdir. Müharibədə ölənlərin xatirəsinə ucaldılan komplekslər də geniş yayılıb. Xristian dövlətlərində xaçşəkilli komplekslərdən istifadə olunur. Təbii məzarlıqların sayının artması ilə baş daşları, eləcə də xatirə lövhələrinə icazə verilmədiyindən onlayn xatirə komplekslərindən istifadə də artmağa başladı.Biri öldükdə, ailəsi ondan bir xatirə qalması üçün xeyriyyə məqsədilə hədiyyə (adətən pul) verilməsini və ya həmin şəxsin xatirəsinə bir ağac əkilməsini xahiş edə bilər.Bəzən yuxarı sinif şagirdi vəfat etdikdə onun adına təhsil təqaüdü yaradılır və növbəti illərdə yüksək nailiyyətlər əldə etmiş şagirdlərə təqdim olunur.
Xəmşivəng kompleksi
Həmşivəng monastırı – Gədəbəy rayonunun Böyük Qaramurad kəndi ərazisində yerləşən tarix-memarlıq abidəsi. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən yerli əhəmiyyətli abidə kimi qeydiyyata alınmışdır.Məbədin inşası haqqında Kirakos Qandzaketsi özünün “Tarix” əsərində məlumat verir və onu əlli beşinci Alban Katolikosu VI İohannesin adı ilə əlaqələndirir. Əsas kilsə binası, yarımdairəvi altar apsidasına malik uzadılmış düzbucaqlı formasına malikdir. İkisi müstəqil dayanan ikisi isə divar qarşısında ucaldılmış sütunlar və onlar üzərində ucaldılmış oxvari tağlar kilsənin interyerini üç nefə bölür. Həmşivəng monastırının zəng qülləsində yerləşmiş xaçdaş unikal dizaynı və dekorativ elementləri ilə məşhur olmuşdur. Xaçdaş 1960-cı illərdə monastır ərazisindən Ermənistana aparılmışdır və hazırda Vağarşapat şəhərində Katolikos sarayının qarşısında saxlanılır. == Tarixi == Məbədin inşası haqqında Kirakos Qandzaketsi özünün “Tarix” əsərində məlumat verir və onu əlli beşinci Alban Katolikosu VI İohannesin adı ilə əlaqələndirir: XIII əsrin 20-ci illərindən XIV əsrin əvvəllərinə kimi Həmşivəng monastırı Alban Katolikoslarının iqamətgahı kimi statusunu saxlayır. XIV əsrin əvvəllərində isə iqamətgah Kəlbəcər rayonunun Vəngli kəndində yerləşən Gəncəsər monastırına köçürülür. == Memarlıq xüsusiyyətləri == Əsas kilsə binası, yarımdairəvi altar apsidasına malik uzadılmış düzbucaqlı formasına (15.6x9.80 m) malikdir. İkisi müstəqil dayanan ikisi isə divar qarşısında ucaldılmış sütunlar və onlar üzərində ucaldılmış oxvari tağlar kilsənin interyerini üç nefə bölür.
Dil kompleksi
Dil kompleksi — dialekt kontinuumu daxilində dialektlər arasındakı əlaqələrə bənzəyən, lakin daha çox fərqə malik olan dillər qrupu. Başqa sözlə, dil kompleksinin komponentləri dialektlər deyil, dillərdir, buna baxmayaraq, ayrı-ayrı deyimlər arasında sərhədləri çəkmək hələ də çətindir.Gələcəkdə dil kompleksi əsasında bir və ya bir neçə komponentin daşıyıcıları dil kompleksinin əsas ərazisini tərk edərsə, psevdogenetik assosiasiya (linkic; ing. linkage) yarana bilər. Orijinal dialekt kontinuum/dil kompleksinin qalan üzvləri öz-özlüyündə inkişaf edərkən bəzi əlamətlər və yeniliklər mübadiləsini davam etdirirlər ki, zaman keçdikcə müəyyən genetik əlaqə görünüşü yaranır. Bununla belə, onun ümumi xüsusiyyətləri ya irsi arxaizmlər (çox vaxt dil kompleksinin oturaq üzvlərində itirilir) və ya kompleks üzvlərinin yalnız bir hissəsini, adətən ən yaxın qonşuları birləşdirir. Beləliklə, ortaq əcdad dilini yalnız ilkin dil kompleksinin bütün üzvləri üçün yenidən qurmaq mümkündür, lakin onun qalan üzvləri üçün bunu ayrıca mümkün deyil. == Mənbə == === İstinadlar === === Ədəbiyyat === Ross, Malcolm D. Proto Oceanic and the Austronesian languages of Western Melanesia. Canberra: Pacific Linguistics. 1988. == Əlavə ədəbiyyat == François, Alexandre, Trees, Waves and Linkages: Models of Language Diversification (PDF) // Bowern, Claire; Evans, Bethwyn (redaktorlar), The Routledge Handbook of Historical Linguistics, London: Routledge, 2014, 161–189, ISBN 978-0-41552-789-7.
Natamamlıq kompleksi
Natamamlıq kompleksi — insanın tez-tez başqalarından aşağı olduğunu düşünməsi ilə bağlı yaranan emosional və psixi halların məcmusu. Natamamlıq kompleksi müxtəlif səbəblərdən yarana bilər: ayrı-seçkilik, mənəvi travma, uğursuzluq, şəxsi səhvlər və s. Termini elmə ilk dəfə Alfred Adler daxil etmişdir.
Kompakt-disk
Sıxılmış Disk (ing. Compact Disc-CD) — 1980-ci illərin əvvəlində musiqinin rəqəmli formada saxlanmasını təmin etmək üçün Phillips, PolyGramm və Bayer şirkətlərinin birgə iştirakı ilə yaradılmış optik informasiya daşıyıcısıdır. Sonralar CD-nin formatı genişləndirilərək başqa verilənləri də saxlamağa şərait yaradılır. Ondan bəri CD. ROM kimi bu disklər kompüterlərdə də verilənləri saxlamaq və nəql etmək çünü tətbiq olunur. == Tarixi haqqında == 7 iyul 1964-cü ildə dünyada ilk multimedialı kompakt-disk işıq üzü görmüşdür. Bu diskə "The Beatles" qrupunun "Ağır günün gecəsi" (A Hard Day’s Night) adlı tam metrajlı filmi yazılmışdı. Kompakt disk 1979-cu ildə Phillips və Sonz tərəfindən işlənmişdir. Phillips özünün öncədən sahib olduğu lazer disklərinin əsasında yeni istehsal prosesi işləyir. Sony öz sırasında rəqəmli profesional maqnitafonlarda işlədilən informasiyanın yazılma formatını — PCM-i (Pulse Code Modulation) daxil edir. 1982-ci ildə Hannover yaxınlığındakı zavodda kompakt disklərin kütləvi istehsalına başlanır.
Kompakt SUV
Kompakt SUV və ya Yığcam yolsuzluq avtomobili (kiçik SUV və ya mini SUV kimi də tanınır) orta ölçülü, alt orta kateqoriyalı avtomobil və yolsuzluq avtomobili növüdür. Onun ölçüləri mini SUV və kompakt sinif avtomobildən daha böyükdür. Yığcam yolsuzluq avtomobilləri kimi etiketlənən bir çox yeni avtomobillər texniki cəhətdən yığcam krossover avtomobilləridir və C seqmentli avtomobil platformasının üstündə hazırlanırlar.
Aqrar-sənaye kompleksi
Aqrar-sənaye kompleksi —Bir-biri ilə əlaqədar olan kənd təsərrüfatı və sənaye müəssisələrinin birliyi. Sıralarında kənd təsərrüfatı məhsullarının yetişdirilməsi, emal edilməsi, saxlanması və istehlakçıya çatdıran 10-a qədər iqtisadi sahəni birləşdirir. Bu sahələr hazır məhsulu istehlakçıya çatdırmaq üçün birgə fəaliyyət göstərirlər. Aqrar-sənaye kompleksi 4 sahəni əhatə edir: Kənd təsərrüfatı — kompleksin əsasını təşkil edir. Bitkiçiliyi, heyvandarlığı, fermer təsərrüfatlarını, şəxsi təsərrüfüatları əhatə edir. Kənd təsərrüfatını maşın və mexanizmlərlə və mareial ehiyatları ilə təmin edən xidmət sahələri: traktor və kənd təsərrüfatı maşınqayırması sənayesi, mineral gübrə və kimyəvi kənd təsərrüfatı dərmanları istehsalı və s. Kənd təsərrüfatı məhsullarını emal edən sahələr: yeyinti sənayesi, yüngül sənaye üçün ilkin xammal hazırlayan sahələr. Xidmət və nəqliyyat sahələri : məhsulun çatdırılması, nəqli, kadr hazırlığı, aqrar-tkinkinti və s.Aqrar-sənaye kompleksinin fasiləsiz şəkildə su və enerji ilə təmin edilməsi də vacib problemlərindən hesab edilir. Aqrar-sənaye kompleksinin aşağıdakı sahələri bir-biri ilə sıx bağlıdır: Gübrə istehsalı. Kimya sənayesi.
Arılıqbinə monastır kompleksi
Arılıqbinə məbəd kompleksi Balakəndən Gürcüstana gedən magistral yolun sağında, dağın ətəyində, son dərəcə mənzərəli bir yerdə, rayon mərkəzindən 5 km qərbdə, yoldan 1 km şimalda yerləşir. Əsas kilsə binası qismən salamatdır və çox keyfiyyətli kərpiclə tikilib. Təxminən 4 hektar sahədə çay daşı və hasar daxilindəki ərazidə çoxsaylı tikili qalıqları, o cümlədən xeyli qəbirlər vardır. Məbəd Qafqaz Albaniyasının maddi-mədəniyyət abidələrindəndir.
Arılıqbinə məbəd kompleksi
Arılıqbinə məbəd kompleksi Balakəndən Gürcüstana gedən magistral yolun sağında, dağın ətəyində, son dərəcə mənzərəli bir yerdə, rayon mərkəzindən 5 km qərbdə, yoldan 1 km şimalda yerləşir. Əsas kilsə binası qismən salamatdır və çox keyfiyyətli kərpiclə tikilib. Təxminən 4 hektar sahədə çay daşı və hasar daxilindəki ərazidə çoxsaylı tikili qalıqları, o cümlədən xeyli qəbirlər vardır. Məbəd Qafqaz Albaniyasının maddi-mədəniyyət abidələrindəndir.