Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • московка

    ...ж. Небольшая птица сем. синиц. Маленькая московка. Пение московки.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • МОСКОВКА

    ж tara arıquşu

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МОРКОВКА

    ж dan. kök, yerkökü

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • морковка

    ...морковь Грядка морковки. Купить в магазине морковки. Морковка ещё не взошла. 2) Отдельный корнеплод моркови. Дать детям по морковке. Грызть морковку.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • МОСТОВАЯ

    ж döşəmə, döşənmiş yol; küçənin döşənmiş hissəsi, küçənin ortası

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • мордовка

    см. мордовцы; -и; мн. род. - -вок, дат. - -вкам; ж.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • массовка

    ...массовку. 2) Массовая экскурсия, прогулка (обычно загородная) Воскресная массовка. 3) а) Массовая сцена (в фильме, спектакле) В массовке участвовали

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • мостовая

    ...покрытая асфальтом проезжая часть улицы. Булыжная, асфальтовая мостовая. Выйти на мостовую. Поливать водой мостовую. Убрать снег с мостовой. Нельзя и

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • МОРДОВКА

    ж köhn. bax мордвинка

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МАССОВКА

    ж 1. yığıncaq, kiçik mitinq; 2. kütləvi gəzinti; 3. kütləvi qəzet

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МОСТОВАЯ

    мостовой, къван ттур куьче (рехъ)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МАССОВКА

    разг. 1. гзаф инсанар авай собрание, митинг. 2. гзаф инсанар квай экскурсия

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • МАКОВКА

    ж 1. bot. xaşxaş qozası; 2. günbəz, qübbə; 3. bax макушка; 4. xaşxaşlı bulka; 5. xaşxaşlı konfet

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МОТОВКА

    ж bədxərc (pul korlayan, israfçı) qadın (qız)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МОШОНКА

    ж 1. мошна söz. kiç. kisəcik; 2. anat. xayalıq, xaya torbası

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • маковка

    ...купол церковного здания. Блестят маковки церквей. Позолоченная маковка собора. 3) разг. = макушка 1), 2) Ворона уселась на маковку дерева. Поцеловать

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • мотовка

    см. мот; -и; мн. род. - -вок, дат. - -вкам; ж.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • мошонка

    -и; мн. род. - -нок, дат. - -нкам; ж.; анат. см. тж. мошоночный Кожно-мышечный мешочек в паху, в котором расположены мужские половые железы.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • МАКОВКА

    1. хвешхвешдин кьил (тум авай чка). 2. къубба (клисадин кьил, кIукI)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • Moskva

    coğ. Moscou

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • ВОСКОВКА

    мум ягъай чар (чертежар чIугвадай)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • восковка

    -и; мн. род. - -вок, дат. - -вкам; ж. Вощёная бумага (для чертежей, оттисков с ротатора и т.п.)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВОСКОВКА

    ж dan. xüs. mumlu kağız

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • мостовой

    мостовая.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • MUSKOVİT

    ing. muscovite; Rusiyanın köhnə adı Moskoviya (Muscovy) sözündən; bu mineralın böyük vərəqələrinin “Moskva şüşəsi” adı ilə Rusiyadan Qərbə daşınması i

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • XAYA

    пах, мошонка

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DÖŞƏMƏ

    1. пол; 2. мостовая; 3. настил, подстилка;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • QASIQ

    пах, лобок, мошонка

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • РАСКОВКА

    см. расковать

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПОДКОВКА

    ж 1. nallama, nallanma; xal vurma (vurulma); 2. kiçik nal; 3. məc. hazırlama, hazırlanma; yetişdirmə, yetişdirilmə; bilik vermə (verilmə); hazırlıq, b

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • РАСКОВКА

    ж мн. нет 1. nalını çıxartma; nalı çıxardılma; 2. qandalını çıxartma, qandalı çıxardılma; buxovdan azad etmə (edilmə); 3

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • подковка

    -и; мн. род. - -вок, дат. - -вкам; ж. 1) уменьш.-ласк. к подкова Ботинки на подковках. Башмаки с подковками. 2) к подковать

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • расковка

    ...расковывать и расковаться - расковываться. Расковка лошадей. Расковка железа.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • МАКОВИЦА

    ж məh. bax маковка.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • маковица

    -ы; ж.; разг. = маковка 2)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ОТКОВКА

    ж мн. нет 1. xüs. döyüb hazırlama; döyülüb hazırlanma, düzəldilmə, qayrılma (döyülməklə); 2. nallama, nallayıb qurtarma; nallanma, nallanıb qurtarma;

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • поковка

    -и; мн. род. - -вок, дат. - -вкам; ж.; спец. см. тж. поковочный 1) = ковка Произвести поковку лошади. Цепь собственной поковки. 2) обычно мн.: поковки, -вок. Заготовка или готовое изделие, полученные

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПОКОВКА

    ж tex. 1. bax ковка; 2. döyülmüş metal parçası

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • макан

    1. жилище; местопребывание. 2. родина. 3. центр : Москва културадин макан я - Москва - центр культуры.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • МОШОНОЧНЫЙ

    мошонка (2-ci mənada) söz. sif.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • МАРШРУТ

    marşrut; Баку-Москва маршрут Bakı-Moskva marşrutu; маршрутдин, маршрутрин “маршрут” söz. sif.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ОКОВКА

    ж мн. нет metala tutma, metala tutulma

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СКОВКА

    ж tex. 1. döyüb bərkitmə (bitişdirmə); döyülüb bərkidilmə (bitişdirilmə); 2. bax сков

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • сковка

    -и; ж. 1) к сковать 2) 2) Место, где сковано; шов. Обод лопнул на сковке.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • оковка

    -и; ж. 1) к оковать - оковывать. 2) Металл, которым окован какой-л. предмет. Сундук поблёскивал серебряной оковкой.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • NALÇA

    подковка, маленькая подкова

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MUMYETİŞMƏ

    сущ. бот. с.-х. восковая спелость

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • NALLAMA

    сущ. от глаг. nallamaq, ковка; подковка, подковывание

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • NALLANMA

    сущ. от глаг. nallanmaq, ковка, подковка, подковывание

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • вощина

    -ы; ж. Искусственная восковая основа пчелиных сот.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ТОРЦОВЫЙ

    торцовая мостовая кIарасдин гирдимар ттунвай мостовой (см. торец).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БУЛЫЖНЫЙ

    булыжник söz. sif.; булыжная мостовая daş döşənmiş küçə.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • патриархия

    -и; ж. церковная область, подчинённая патриарху 3) Московская патриархия.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПЕРВОПРЕСТОЛЬНЫЙ

    ...(olan), ən köhnə paytaxt (olan); первопрестольная Москва qədim paytaxt Moskva.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • мошоночный

    см. мошонка; -ая, -ое. М-ая грыжа.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • кӀепер

    (только мн.) - 1. мошонка. 2. мн. ч. от кӀеп.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • мордовцы

    = мордвины; -ев см. тж. мордовец, мордвин, мордовка, мордвинка = мордва

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • булыжный

    см. булыжник; -ая, -ое. Б-ая кладка. Б-ая мостовая.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • адвокатура

    ...Деятельность адвоката. Заниматься адвокатурой. 2) собир. Адвокаты. Московская адвокатура.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • гудронный

    см. гудрон; -ая, -ое. Г-ая смесь. Г-ая мостовая.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • диабазовый

    см. диабаз; -ая, -ое. Д-ая скала. Д-ая мостовая.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • СПАЛЬНИК

    м tar. spalnik (Moskva dövlətində: saray rütbəsi).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • kreml

    is. fortresse f ; Moskva ~i Kremlin m

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • ополченский

    см. ополчение; -ая, -ое. О-ие части. Московская о-ая дивизия.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПОДМОСКОВНЫЙ

    прил. 1. Moskva yaxınlığında olan, Moskvaətrafı; подмосковные районы Moskvaətrafı rayonlar; 2. в знач. сущ. подмосковная ж tar. Moskva yaxınlığında ol

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • объединительница

    см. объединитель; -ы; ж. Москва - объединительница русской земли.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ТОРЦОВЫЙ

    ТОРЦОВЫЙ, ТОРЦЕВОЙ прил. xüs. şalbanbaşı ilə döşənmiş; торцовая мостовая şalbanbaşı ilə döşənmiş küçə.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТОРЦЕВОЙ

    ТОРЦОВЫЙ, ТОРЦЕВОЙ прил. xüs. şalbanbaşı ilə döşənmiş; торцовая мостовая şalbanbaşı ilə döşənmiş küçə.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • VİLAYƏT

    I сущ. область, край. Moskva vilayəti Московская область, Primorsk vilayəti Приморский край, muxtar vilayət автономная область, vilayətin kənd təsərrü

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • КРЕМЛЬ

    м kreml (qədim rus şəhərində: iç qala); Московский Кремль Moskva Kremli.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
OBASTAN VİKİ
Sosnovka
Sosnovka — Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər, Kirov vilayətinə daxildir.
Moskva
Moskva (rus. Москва) — Rusiya Federasiyasının paytaxtı, ölkəsinin federal əhəmiyyətli şəhəri, Mərkəz Federal Dairəsinin inzibati mərkəzi və Moskva vilayətinin (tərkibinə aid olmasa da) mərkəzi. (2019) əhalisi ilə bu göstəriciyə görə Rusiyanın ən böyük şəhəri və subyektidir. Ərazisi bütövlüklə Avropada yerləşən şəhərlər içərisində ən çox əhaliyə maikdir, əhalisinin sayına görə dünya şəhərlərin onluğuna daxildir, dünyanın ən böyük rusdilli şəhəridir. Müasir Azərbaycan dilində işlənən Moskva sözü ruscada işlənən eyni tələffüzlü alınmadır. Şəhər Moskva çayının adına qoyulub. Tarixi Azərbaycan mənbələrində isə Məsko, Məskov (az-əbcəd. مسکو‎), Mosqov (az-əbcəd. مسقو‎), Mosqova (az-əbcəd. موسقوا‎) şəkillərində qeyd olunmuşdur.
Konstantin Moskoviç
Konstantin Moskoviç (d.
Matrona Moskovski
Moskvalı Matrona – rus pravoslav kilsəsinin müqəddəsi.
Moskovski nablüdatel
Moskovski nablüdatel (rus. Московский наблюдатель) — 1835—1839-cu illərdə Moskvada nəşr olunan tarix və ədəbiyyat jurnalı. Ayda 2 dəfə nəşr olunurdu. Jurnalın ilk redaktoru statistika alimi və siyasi iqtisadçı Vasili Androsov idi. Jurnalın aparıcı ədəbi tənqidçisi Stepan Şevıryov idi. Aleksey Xomyakov, İvan Kireyevski, Vladimir Odoyevski və Yevgeni Baratınski jurnalın əsas əməkdaşları idilər. Moskovski nablüdatel slavyanpərəstlik mövqeyi ilə çıxış edirdi. Jurnal ədəbiyyatın "ticarət" istiqamətini, xüsusən "Oxuma üçün kitabxana" nəşrini tənqid edirdi. 1836-cı ildə Vissarion Belinski "Teleskop" jurnalında "Moskovski nablüdatelinin tənqidi və ədəbi fikirləri haqqında" məqaləsini dərc etdi, bu da Teleskop və Moskovski nablüdatel arasında qızğın mübahisənin yaranmasına bir bəhanə oldu. Jurnal oxucular arasında o qədər də populyar deyildi.
Moskovski teleqraf
"Moskovski teleqraf" (rus. «Московский телеграф») — Rusiyada ilk ensiklopedik jurnal. 1825–1834-cü illərdə Avqust Semenin Moskva mətbəəsində Nikolay Polevoy tərəfindən nəşr edilirdi. Yeni jurnallar iki həftədən bir çıxırdı. Nəşrin həcmi ən az 4–5 çap vərəqi (120-dən çox A4 vərəqi) idi. Jurnalı nəşr etdirməyə başlayan Nikolay Polevoy, Avropa dövri mətbuatının təcrübəsi, yerli mətbuatın ənənələri və müasir sosial ehtiyacları nəzərə aldı. Jurnal ensiklopedik növdə idi və elm, incəsənət, ədəbiyyat və moda bölmələrinə malik idi, bundan başqa "Biblioqrafiya və tənqid" (rus. «Библиография и критика») və "Əxbar və qatışıq" (rus. «Известия и смесь») bölmələrini özündə cəmləşdirirdi. Əvvəlcə məzmununda əsasən qeyri-bədii ədəbiyyat üstünlük təşkil edirdi, lakin zaman keçdikcə aksent bədii ədəbiyyata yönəldi.
Sosnovka (Auırqazı)
Sosnovkaka (başq. Сосновка, rus. Сосновка) — Başqırdıstan Respublikasının Avurğazı rayonunda yerləşən kənd. Kənd Məsəli kənd şurasının tərkibindədir. Məsafələr: rayon mərkəzindən (Talbazı): 26 km, kənd sovetliyindən (Məsəli): 3 km. ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Sterlitamak stansiyası): 28 km. 2002-ci ildə keçirilən Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınmasına əsasən kəndidə Çuvaşlar (97%) üstünlük təşkil edir.
Sosnovka (Avurğazı)
Sosnovkaka (başq. Сосновка, rus. Сосновка) — Başqırdıstan Respublikasının Avurğazı rayonunda yerləşən kənd. Kənd Məsəli kənd şurasının tərkibindədir. Məsafələr: rayon mərkəzindən (Talbazı): 26 km, kənd sovetliyindən (Məsəli): 3 km. ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Sterlitamak stansiyası): 28 km. 2002-ci ildə keçirilən Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınmasına əsasən kəndidə Çuvaşlar (97%) üstünlük təşkil edir.
Sosnovka (Bakalı)
Sosnovka (başq. Сосновка, rus. Сосновка) — Başqırdıstan Respublikasının Bakalı rayonunda yerləşən kənd. Kənd Bakalı kənd şurasının tərkibindədir. 10 sentyabr 2007-cu ilə qədər Lesxoz kəndi adlanırdı. Məsafələr: rayon mərkəzindən (Bakalı): 2 km, kənd sovetliyindən (Bakalı): 2 km. ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Tuymazı stansiyası): 77 km.
Sosnovka (Baymak)
Sosnovka (başq. Сосновка, rus. Сосновка) — Başqırdıstan Respublikasının Baymak rayonunda yerləşən kənd. Kənd Zilair kənd şurasının tərkibindədir. rayon mərkəzindən (Baymak): 62 km, kənd sovetliyindən (Urqaza): 17 km. ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Sibay stansiyası): 33 km.
Kreml (Moskva)
Moskva Kremli — Moskvanın mərkəzində və onun ən qədim hissəsindəki bir qala, şəhərin əsas ictimai-siyasi və tarixi-bədii kompleksi, Rusiya Federasiyası Prezidentinin rəsmi iqamətgahı, Sov.İKP MK-nın Baş Katibinin rəsmi iqamətgah Moskva çayının yüksək sol sahilində - Borovitski təpəsində, Neqlinnaya çayının axdığı yerdə yerləşir. Planda Kreml 27,5 hektar ərazini əhatə edən nizamsız üçbucaqdır. Cənub divarı Moskva çayına, şimal-qərb İskəndər bağlarına, şərqə isə Qırmızı meydana baxır. Moskva Kremlinin ərazisindəki ilk yaşayış məskənləri tunc dövrünə (e.ə. II minillik) aiddir. Müasir Arxangelsk kafedralında erkən dəmir dövrünə (e.ə. I minilliyin ikinci yarısı) aid Finno-Uqor yaşayış məskəni tapıldı. Bu zaman Dyakovo tipli qəsəbə Borovitski(Kremlin) təpəsinin yuxarı sel düzənliyinin mərkəzini işğal etdi(müasir Katedral meydanının sahəsi) və cox gümanki,artıq istehkamları ola bilərdi. Şimal-şərqdən yaşayış məskəni iki yarğanla qorunurdu: biri,indiki Üçlük Qapısından şimalda, Neglinnaya çayına doğru uzanırdı,digəri isə Petrovskaya ilə müasir Kremlin İkinci Naməlum qalaları arasından uzanırdı. Oka və Moskva çayı hövzələrinin slavyan müstəmləkəçiliyinin XX əsrində başlayan Vyatiçi, Borovitski təpəsinin zirvəsini (bəlkə də köhnə yaşayış məntəqəsini mənimsəmiş) məskunlaşdırdı.
Kremlin (Moskva)
Moskva Kremli — Moskvanın mərkəzində və onun ən qədim hissəsindəki bir qala, şəhərin əsas ictimai-siyasi və tarixi-bədii kompleksi, Rusiya Federasiyası Prezidentinin rəsmi iqamətgahı, Sov.İKP MK-nın Baş Katibinin rəsmi iqamətgah Moskva çayının yüksək sol sahilində - Borovitski təpəsində, Neqlinnaya çayının axdığı yerdə yerləşir. Planda Kreml 27,5 hektar ərazini əhatə edən nizamsız üçbucaqdır. Cənub divarı Moskva çayına, şimal-qərb İskəndər bağlarına, şərqə isə Qırmızı meydana baxır. Moskva Kremlinin ərazisindəki ilk yaşayış məskənləri tunc dövrünə (e.ə. II minillik) aiddir. Müasir Arxangelsk kafedralında erkən dəmir dövrünə (e.ə. I minilliyin ikinci yarısı) aid Finno-Uqor yaşayış məskəni tapıldı. Bu zaman Dyakovo tipli qəsəbə Borovitski(Kremlin) təpəsinin yuxarı sel düzənliyinin mərkəzini işğal etdi(müasir Katedral meydanının sahəsi) və cox gümanki,artıq istehkamları ola bilərdi. Şimal-şərqdən yaşayış məskəni iki yarğanla qorunurdu: biri,indiki Üçlük Qapısından şimalda, Neglinnaya çayına doğru uzanırdı,digəri isə Petrovskaya ilə müasir Kremlin İkinci Naməlum qalaları arasından uzanırdı. Oka və Moskva çayı hövzələrinin slavyan müstəmləkəçiliyinin XX əsrində başlayan Vyatiçi, Borovitski təpəsinin zirvəsini (bəlkə də köhnə yaşayış məntəqəsini mənimsəmiş) məskunlaşdırdı.
Moskov papirusu
Moskva şəhərində A.S Puşkin adına Təsviri İncəsənət Muzeyinda saxlanılan Qədim Misir riyazi papirusu, digər adı Qolenişşevin riyazi papirusu – məlum olan qədim riyazi mətnlərdən biri. Bizim eradan əvvəl 1850-ci ilə yaxın tərtib olunmuşdu və buna görə də öz qədimliyi ilə digər məşhur riyazi məsələlərin həllinə həsr olunmuş Rinda Papirusu adlanan (və ya Ahmes Papirusu) və bizim eradan əvvəl 1650-ci ilə yaxın yazılan Qədim Misir mətnindən üstündür. Beləliklə, Moskva Papirusu Rinda Papirusundan təxminən 200 yaş böyükdür.
Moskva FK
Moskva (Moskva) — Rusiyanın futbol klubu 1997-ci yerdə yaradılan “Moskva” 2001-ci ildən yüksək liqada oynayırdı. Sözügedən kollektiv 2002-ci ilədək “Torpedo-ZİL”, 2003-2004-cü illərdə “Torpedo-Metallurq”, son 6 ildə isə “Moskva” adlanırdı. Azərbaycan milli komandasının sabiq müdafiəçisi Emin Ağayev “Torpedo-ZİL” adlanan dövrdə bu komandanın şərəfini qoruyub. Yığmamızda oynamaqdan imtina edən soydaşımız Aleksandr Səmədov isə ötən mövsüm bitdikdən sonra “Moskva”nı digər paytaxt klubu “Dinamo”ya dəyişib. Moskvanın eyniadlı təmsilçisinin ən böyük uğuru 2007-ci ildə ölkə çempionatında 4-cü yer, kubokun finalçısı və UEFA kubokunda mübarizə aparmaq olub. Yeni 2010 mövsümü öncəsi ciddi maliyyə problemləri ilə üzləşən rəhbərlik çıxış yolunu çempionatdan imtina etməkdə görüb. Rusiya Peşəkar Futbol Liqası da “Moskva”nın yeni çempionata buraxılmayacağını rəsmən bəyan edib. Reqlamentə görə, paytaxt komandasını birinci divizion təmsilçisi “Alaniya” əvəzləyəcək. Azərbaycanlı hücumçu Nazim Süleymanovun 1995-ci ildə heyətində ölkə çempionu olduğu Vladiqafqaz klubu uzun illər Premyer Liqada mübarizə aparıb.
Moskva Knyazlığı
Böyük Moskva knyazlığı — orta əsr rus feodal dövləti. Əvvəlcə, Vladimir knyazlığının mirası, XIV əsrin ortalarından etibarən Vladimir şəhərinin Moskva knyazlarının irsi mülkiyyətinə keçməsi nəticəsində böyük mübarizə aparmışdılar. 1330-cu ildən 1480-ci ilə qədər Moskva knyazları, nadir istisna olmaqla, Xanın möhtəşəm dukal etiketinin sahibləri idilər, bunun üçün digər iki əsas knyazlıqlarla mübarizə apardılar: Tver və Nijni Novqorod-Suzdal. Böyük Moskva knyazlığı 1263-cü ildə yaranmışdır. XIV əsrin əvvəllərində Moskva knyazlığı təsərrüfat, sənət və ticarət sahəsində özünün yüksəliş dövrünü keçirirdi. Qərbi Avropa və Şərq ölkələri ilə ticarətdə uğurlar qazanan Moskva Qızıl Ordu xanlarından "Böyük knyaz" titulu almaq üçün Tver knyazlığı ilə mübarizəyə başladı. Moskva knyazı İvan Kalita (rus dilində pul kisəsi deməkdir; olduqca xəsis və dövlətli knyaz II İvana verilən ləqəb) hiylə yolu ilə öz rəqibini aradan qaldırıb, Qızıl Orda xanından "yarlıq" aldı. İvan Kalita böyük knyaz titulunu ələ keçirdikdən sonra Qızıl Orda xanları xeyli müddət rus torpaqlarına yürüşlər etmədilər. Bu da rus torpaqlarının dirçəlməsinə, Moskvanın varlanıb başqa knyazlıqları özündən asılı vəziyyətə salmasına imkan yaratdı. Moskva knyazlığının güclənməsi birləşdirilmə üçün ilkin şərait yaratdı.
Moskva Kremli
Moskva Kremli — Moskvanın mərkəzində və onun ən qədim hissəsindəki bir qala, şəhərin əsas ictimai-siyasi və tarixi-bədii kompleksi, Rusiya Federasiyası Prezidentinin rəsmi iqamətgahı, Sov.İKP MK-nın Baş Katibinin rəsmi iqamətgah Moskva çayının yüksək sol sahilində - Borovitski təpəsində, Neqlinnaya çayının axdığı yerdə yerləşir. Planda Kreml 27,5 hektar ərazini əhatə edən nizamsız üçbucaqdır. Cənub divarı Moskva çayına, şimal-qərb İskəndər bağlarına, şərqə isə Qırmızı meydana baxır. Moskva Kremlinin ərazisindəki ilk yaşayış məskənləri tunc dövrünə (e.ə. II minillik) aiddir. Müasir Arxangelsk kafedralında erkən dəmir dövrünə (e.ə. I minilliyin ikinci yarısı) aid Finno-Uqor yaşayış məskəni tapıldı. Bu zaman Dyakovo tipli qəsəbə Borovitski(Kremlin) təpəsinin yuxarı sel düzənliyinin mərkəzini işğal etdi(müasir Katedral meydanının sahəsi) və cox gümanki,artıq istehkamları ola bilərdi. Şimal-şərqdən yaşayış məskəni iki yarğanla qorunurdu: biri,indiki Üçlük Qapısından şimalda, Neglinnaya çayına doğru uzanırdı,digəri isə Petrovskaya ilə müasir Kremlin İkinci Naməlum qalaları arasından uzanırdı. Oka və Moskva çayı hövzələrinin slavyan müstəmləkəçiliyinin XX əsrində başlayan Vyatiçi, Borovitski təpəsinin zirvəsini (bəlkə də köhnə yaşayış məntəqəsini mənimsəmiş) məskunlaşdırdı.
Moskva Metropoliteni
Moskva Metropoliteni — Rusiyanın Moskva şəhəri və Moskva vilayətində nəqliyyat vasitəsi 15 may 1935-ci ildən fəaliyyətdədir. Moskva metropolitenində 185 stansiya vardır. Moskva metrosunda ilk silahlı terror aksiyalarını ermənilər həyata keçirib. SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin uzun illər açıqlanmamış arxivindən əldə edilmiş məlumatlara görə, 1977-ci il yanvarın 8-də Stepan Zatikyan adlı erməninin İrəvandan idarə etdiyi millətçi qrup Dağlıq Qarabağ və Naxçıvanın Ermənistanın tərkibinə verilməsi iddiası ilə Moskva Metropoliteninin İzmaylovskaya və Pervomayskaya stansiyaları arasında partlayış törədib. Terror aksiyasında ölənlər barədə o vaxt ictimaiyyətə məlumatlar açıqlanmasa da, qəzetin yazdığına görə, hadisə nəticəsində 7 nəfər ölüb, 37 nəfər isə yaralanıb. Ölənlər arasında uşaqlar da olub. DTK-nın keçirdiyi əməliyyat tədbirləri nəticəsində terroru törətmiş Stepan Zatikkyan, Akop Stepanyan və Zaven Baqdasaryan adlı şəxslər yaxalanaraq edam olunub. İrəvan Texniki Universitetinin tələbəsi olan bu şəxslərin Ermənistan Beynəlxalq Birlik Partiyası adlı təşkilat yaratdıqları, "Paros" adlı qəzet nəşr etdirdikləri bəlli olub. 2014-cü il iyulun 15-də Moskva metrosunda qatarın bir neçə vaqonunun relsdən çıxması nəticəsində qəza baş verib. Qəza nəticəsində 22 nəfər ölüb, 160 nəfər xəsarət alıb.
Moskva Vilayəti
Moskva vilayəti (rus. Московская область) — Rusiya Federasiyasının subyektlərindən biri.
Moskva anlaşması
Moskva müqaviləsi Bu anlaşma SSRİ və Almaniya Federativ Respublikası arasında 1970-ci ilin 12 avqustunda Moskvada imzalanmışdır.Müqavilə imzalama mərasimində SSRİnin nümayyəndəsi Nazirlər Sovetinin sədri A.N.Kosiqin və AFR-sını isə Federal kansler B.Brant təmsil edirdi. Bu anlaşmaya əsasən Oder-Neys və Polşa,AFR və ADR arasında sərhədlərini müəyyənləşdirilməsi nəzərdə tutulurdu.Üstəlik dövlət sərhədlərin qorunması və ərazi bütölüyünün tanınmasını hər iki ölkə öz üzərinə götürürdü .Tərəflər Avropada dövlətlərin sərhədlərini təstiqləyirdilər.AFR Şərqi Prusiyaya olan ərazi idiasında əl çəkir.(ikinçi dünya müharibəsində bu ərazilər SSRİ və Polşa arasında bölüşdürülür).SSRİ isə öz növbəsində gələcəkdə əlverişli zaman yetişərsə hər iki ölkənin (AFR VƏ ADR) bir dövlət halında birləşməsinə maniə olmayacağını üzərinə götürür. Bu anlaşma təkcə iki ölkə arasında nəzədə tutulan müqavilə deyildi.Bu müqavilə Avropa miqyaslı bir anlaşma olaraq SSRİnin təsir dairəsində olan ölkələrlə Avropa kapitalist ölkələri arasında sərhədi tam təstiqlədirdi.
Moskva döyüşü
Moskva uğrunda döyüş (rus. Битва за Москву; alm. Schlacht um Moskau‎) — İkinci dünya müharibəsi ərzində Şərq cəbhəsində Sovet və alman qoşunları arasında baş vermiş döyüş əməliyyatlarına verilən addır. Bu döyüş əməliyyatları Şərq cəbhəsinin 600 km genişliyindəki sektoru boyunca baş tutmuşdur və strateji əhəmiyyətli iki dövrə bölünür. Birinci dövr Sovet qüvvələrinin şəhəri alman hücumlarından müdafiə etməsindən, ikinci dövr isə almanlara qarşı əks-hücum əməliyyatından ibarətdir. Döyüşlər 1941-ci ilin oktyabrından 1942-ci ilin yanvar ayına qədər davam etmişdir. Bu şəhər Nasist Almaniyası və onun müttəfiqlərinin Sovet İttifaqının işğalı üçün əsas hərbi və siyasi obyektivlərindən biri idi. Almanların strateji hücum əməliyyatı olan "Tayfun əməliyyatı" iki cinah hücumundan ibarətdi. Belə ki, bu əməliyyatın planına əsasən almanların 3-cü və 4-cü tank orduları Moskvanın şimalındakı Kalinin cəbhəsinə, 2-ci tank ordusu Tulanın qərbinə, Moskva vilayətinin cənub istiqamətinə göndərilmişdi, 4-cü alman ordusu isə qərb istiqamətindən birbaşa Moskva şəhəri üzərinə hücuma keçməli idi. İlkin olaraq, Sovet qoşunları Moskva vilayətinin strateji müdafiəsini təşkil etmək məqsədilə üç müdafiə zolağı yaratdı və yenicə təşkil olunmuş ehtiyat orduları irəli çəkdi, həmçinin Sibir və Uzaq Şərq hərbi dairələrindən gələn yeni qoşun hissələrini cəbhə xəttinə göndərdi.
Moskva metrosu
Moskva Metropoliteni — Rusiyanın Moskva şəhəri və Moskva vilayətində nəqliyyat vasitəsi 15 may 1935-ci ildən fəaliyyətdədir. Moskva metropolitenində 185 stansiya vardır. Moskva metrosunda ilk silahlı terror aksiyalarını ermənilər həyata keçirib. SSRİ Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin uzun illər açıqlanmamış arxivindən əldə edilmiş məlumatlara görə, 1977-ci il yanvarın 8-də Stepan Zatikyan adlı erməninin İrəvandan idarə etdiyi millətçi qrup Dağlıq Qarabağ və Naxçıvanın Ermənistanın tərkibinə verilməsi iddiası ilə Moskva Metropoliteninin İzmaylovskaya və Pervomayskaya stansiyaları arasında partlayış törədib. Terror aksiyasında ölənlər barədə o vaxt ictimaiyyətə məlumatlar açıqlanmasa da, qəzetin yazdığına görə, hadisə nəticəsində 7 nəfər ölüb, 37 nəfər isə yaralanıb. Ölənlər arasında uşaqlar da olub. DTK-nın keçirdiyi əməliyyat tədbirləri nəticəsində terroru törətmiş Stepan Zatikkyan, Akop Stepanyan və Zaven Baqdasaryan adlı şəxslər yaxalanaraq edam olunub. İrəvan Texniki Universitetinin tələbəsi olan bu şəxslərin Ermənistan Beynəlxalq Birlik Partiyası adlı təşkilat yaratdıqları, "Paros" adlı qəzet nəşr etdirdikləri bəlli olub. 2014-cü il iyulun 15-də Moskva metrosunda qatarın bir neçə vaqonunun relsdən çıxması nəticəsində qəza baş verib. Qəza nəticəsində 22 nəfər ölüb, 160 nəfər xəsarət alıb.
Moskva yanğını
Moskva yanğını — 1571-ci ilin may ayında Krım xanı I. Dövlət Gərayın Livon müharibəsinə görə şəhəri müdafiəsiz, 6000 əsgərlə buraxan rusları məğlub etməsi, Moskvaya girib şəhəri talan etməsi və yandırmasıdır. Qorxulu İvanın (İvan Qroznı) yanında olan alman tarixçi Heinrich von Stadenə görə şəhər ətrafdakı qəsəbələr və Opriçnina sarayı 6 saata tamamilə yanır. İnsanlar kilsələrə və Moskva çayına doğru qaçmağa çalışırlar. Kreml sarayında silah-sursat anbarının partlamasıyla, kilsələrdə sığınanlar boğularaq; çaya tərəf qaçanlar da çayda boğularaq ölürlər. Yanğından sonra 10,000 ilə 80,000 arasında insan öldüyü təxmin edilir. Şəhər əhalisi azalır. Bu yanğından sonra Moskva Krım xanlığı tərəfindən işğal olunur. IV İvan Livon müharibəsində atəşkəs istəyib Moskvaya qayıtmağa məcbur olur. 1 il sonra 1572-ci ildə Molodiya müharibəsində Giray xan çoxsaylı orduya sahib olsa da ruslara məğlub olur. Madariaga, "Ivan the Terrible", 266.
Moskva zooparkı
Moskva zooparkı — Yaroslavl, Rostov-na-Don və Novosibirsk zooparklarından sonra Avropanın ən qədim və Rusiyanın dördüncü ən böyük zooparklarından biridir. 1864-cü ildə əsası qoyulub. İl ərzində sabit bir sayda- 3,5 milyona qədər insan ziyarətçi sayı var. İnsanların ziyarətinə görə dünya zooprklarınının ilk onluğuna daxildir. Zooparkın kolleksiyasında 1132 heyvan növü, canlı nümunələrin sayı 5000-dən çox fərddir. Rusiyanın əsas zooparkı statusunu daşıyır, həmçinin Avrasiya Zooparklar və Akvariumlar Assosiasiyasının qərargahıdır. Vahid növlərinin saxlanılması / öyrənilməsi (bərpası və reintroduksiya), nadir növ heyvanların əsirlikdə yetişdirilməsi üzrə beynəlxalq layihələrin fəal iştirakçıdır. Zoopark, Krasnaya Presnya, Bolşaya Gruzinskaya və Zoologicheskaya küçələri arasında Sadovoye Kolsonun yanında yerləşir. Əsas giriş, Barrikadnaya və Krasnopresnenskaya metro stansiyalarından uzaq olmayan Krasnaya Presnya və Bolşaya Gruzinskaya kəsişməsindədir. 2014-cü ilə qədər Moskva zooparkının simvolu bir yabanı tayqa pişiyi — manul idi.
Moskva çayı
Moskva çayı (rus. Москва-река) — mərkəzi Rusiyada, Moskva şəhəri, Moskva və Smolenks vilayətləri ərazisində yerləşən çay. Moskva vilayəti daxilindəki uzunluğu 473 km və ya ənənəvi olaraq 502 km, hövzəsinin sahəsi isə 17,600 km²-dir. Çay Smolensk-Moskva dağının yamacından başlayır və Kolomna ərazisindəki Oka çayına axır. Mənbədən ağıza ümumi düşmə 155.5 m-dir. Ən böyük çaylar Ruza (solda), Paxra (sağda) və İstra (solda). Çay suları Moskva şəhərinin su təchizatı üçün geniş istifadə olunur. Москва-река // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.).
Moskva şəhəri
Moskva (rus. Москва) — Rusiya Federasiyasının paytaxtı, ölkəsinin federal əhəmiyyətli şəhəri, Mərkəz Federal Dairəsinin inzibati mərkəzi və Moskva vilayətinin (tərkibinə aid olmasa da) mərkəzi. (2019) əhalisi ilə bu göstəriciyə görə Rusiyanın ən böyük şəhəri və subyektidir. Ərazisi bütövlüklə Avropada yerləşən şəhərlər içərisində ən çox əhaliyə maikdir, əhalisinin sayına görə dünya şəhərlərin onluğuna daxildir, dünyanın ən böyük rusdilli şəhəridir. Müasir Azərbaycan dilində işlənən Moskva sözü ruscada işlənən eyni tələffüzlü alınmadır. Şəhər Moskva çayının adına qoyulub. Tarixi Azərbaycan mənbələrində isə Məsko, Məskov (az-əbcəd. مسکو‎), Mosqov (az-əbcəd. مسقو‎), Mosqova (az-əbcəd. موسقوا‎) şəkillərində qeyd olunmuşdur.