Lüğətlərdə axtarış.

Sibay — Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər Başqırdıstan Respublikasına daxildir

Sivan (Xoy)

Sivas — Türkiyənin Sivas ilinin inzibati mərkəzi.

Şiva (sanskr. शिव) — hinduizmdə ən qədim tanrılardan biri. Hinduizm üç tanrı prinsipini gözləyir və bu tanrılar Brahma (yaradıcı), Vişnu (Qoruyucu) və Şivadır (dağıdıcı). Sanskrit dilində Şiva boz-qara, civə rəngli deməkdir. Şivanın simvolu linqamdır, Yeri Göylə birləşdirən parlaq sütundur, fallik kultun nişanəsidir. Şivaya həmçinin məhsuldarlıq tanrısı kimi tapınırlar. Şivanın ikinci obraz-təzahürünə Nataracə adı verilib (burada nata rəqs, aktyor, racə isə sultan mənalarında anlaşılır). Beləliklə, dini rəvayətlər Şivanı "rəqs sultanı" təqdim edir. Şivanın arvadı mərasim rəqslərinin himayədarı olan Şaktidir (Sati və Parvati kimi başqa-başqa təzahürləri var). Mifologiya fil başlı Qaneşanı Şiva və Parvatinin oğlu kimi təqdim edir.

Sivil mühəndislik və ya mühəndislik iqtisadiyyatı — mülki mühəndislik iqtisadiyyatı, daha dəqiq desək, mikroiqtisadiyyatın bir alt hissəsidir. "Qıt mənbələrin rasional bölgüsü üçün texniki cəhətdən mümkün alternativlər arasında iqtisadi seçimlərə rəhbərlik" olaraq təyin olunur. Məqsəd, əsas iqtisadi problemlə üzləşən özəl və ya dövlət təşkilatlarına rəhbərlik etməkdir. İqtisadiyyatın bu əsas problemi cavablandırılması iki sualdan ibarətdir: hansı hədəflər araşdırılmalı və araşdırılmalı və onlara necə nail olmaq olar? İqtisadiyyat bir sosial elm olaraq bu sualları cavablandırır və "… az mənbələrin rasional bölgüsü üçün texniki cəhətdən mümkün alternativlər" arasından seçim etmək üçün istifadə olunan bilik olaraq təyin edilir. Buna görə "… mənfəətin artırılması və ya xərclərin minimuma endirilməsi" ilə əlaqəli bütün problemlər iqtisadi məqsədlər üçün mühəndis problemləridir və "mühəndislik iqtisadiyyatı" termini ilə düzgün təsvir olunur. İnşaat mühəndisləri tərəfindən tətbiq olunan bir fənlər olaraq mühəndislik iqtisadiyyatı, geniş bir infrastruktur layihəsində dövlət və ya özəl kapital qoyuluşu ilə əlaqəli əsas iqtisadi problemin və bununla əlaqəli məsələlərin tərifini daraldır. Mülki mühəndislər mühəndislik layihələrinin qeyri-adekvat iqtisadi qiymətləndirilməsi şəklində əsas problemin daha ixtisaslaşmış formaları ilə qarşılaşırlar. İnşaat mühəndisləri, səmərəli və təsirli infrastruktur təmin etmək üçün davamlı təzyiq altında, az mənbələrin keyfiyyət təminatı, riskin azaldılması və layihə nəzarətinə ayrılması kimi çətin problemlərlə üzləşirlər. Sivil mühəndislər layihə həyat dövrünün hər mərhələsində baş verən qiymətləndirmələrin bir hissəsi kimi mühəndis iqtisadiyyatının oynadığı rolu tanımaq üçün təlim almalıdırlar.

Kanqal (türk. Kangal) — Sivas ilinin ilçəsi.

Sinay palimpsestləri — 1975-ci ilin 25 mayında Müqəddəs Yekaterina Monastırında tapılmış Qafqaz albanlarının dilindəki ən qədim yazılı mənbəni özündə əks etdirən əlyazmalar toplusu. == Kəşfi == 1759-cu ildə Pyemont-Sardiniya kralı III Karl Emmanuel tərəfindən şərqə elmi ekspedisiyaya göndərilmiş, Turin Universiteti professoru Vitaliano Donatinin 1761-ci ildə yazılmış gündəliyində Misirin Sinay yarımadasındakı Müqəddəs Yekaterina monastırında tərk edilmiş əlyazmalar barədə qeydlərə rast gəlinir. 30 noyabr 1971-ci ildə monastırının şimal divarında, Müqəddəs Georgi şapelində yanğın olmuş və 1975-ci ilin may ayında bu yanğından əmələ gəlmiş dağıntını aradan qaldırmaq üçün restavrasiya işləri başlanmışdı. Restavrasiya zamanı monastırın arximandriti Sofronius tərəfindən torpağın altındakı bir boşluqda gizlədilmiş həmin 1100 qədim əlyazma tapılmışdır. Əlyazmalarda ərəbcə, asoruca, efiopca, qədim slavyan dilində nümunələr vardır. Bundan əlavə erməni dilində olduğuna inanılan 142 əlyazmanın 1984-cü ildə II İliya tərəfindən əslində gürcü dilində yazıldığı təsdiq edilmişdi. == Alban əlifbalı mətnlərin tapılması == 1990, 1994, 1996 və 2000-ci illərdə aparılmış tədqiqatlarda gürcü tədqiqatçı Zaza Aleksidze əlyazmalardan birinin X əsrdə yazılmış, Tur şəhərinin yepiskopu Müqəddəs Qriqorinin müəllifi olduğu "Müqəddəs Ataların həyatı" (lat. Vita Patrum) gürcücə tərcüməsinin üzərində araşdırma apararkən mətnin alt qatında fərqli əlifbada başqa bir mətnin daha olduğuna fikir verir. Sin. Geo.

Sinay palimpsestləri — 1975-ci ilin 25 mayında Müqəddəs Yekaterina Monastırında tapılmış Qafqaz albanlarının dilindəki ən qədim yazılı mənbəni özündə əks etdirən əlyazmalar toplusu. == Kəşfi == 1759-cu ildə Pyemont-Sardiniya kralı III Karl Emmanuel tərəfindən şərqə elmi ekspedisiyaya göndərilmiş, Turin Universiteti professoru Vitaliano Donatinin 1761-ci ildə yazılmış gündəliyində Misirin Sinay yarımadasındakı Müqəddəs Yekaterina monastırında tərk edilmiş əlyazmalar barədə qeydlərə rast gəlinir. 30 noyabr 1971-ci ildə monastırının şimal divarında, Müqəddəs Georgi şapelində yanğın olmuş və 1975-ci ilin may ayında bu yanğından əmələ gəlmiş dağıntını aradan qaldırmaq üçün restavrasiya işləri başlanmışdı. Restavrasiya zamanı monastırın arximandriti Sofronius tərəfindən torpağın altındakı bir boşluqda gizlədilmiş həmin 1100 qədim əlyazma tapılmışdır. Əlyazmalarda ərəbcə, asoruca, efiopca, qədim slavyan dilində nümunələr vardır. Bundan əlavə erməni dilində olduğuna inanılan 142 əlyazmanın 1984-cü ildə II İliya tərəfindən əslində gürcü dilində yazıldığı təsdiq edilmişdi. == Alban əlifbalı mətnlərin tapılması == 1990, 1994, 1996 və 2000-ci illərdə aparılmış tədqiqatlarda gürcü tədqiqatçı Zaza Aleksidze əlyazmalardan birinin X əsrdə yazılmış, Tur şəhərinin yepiskopu Müqəddəs Qriqorinin müəllifi olduğu "Müqəddəs Ataların həyatı" (lat. Vita Patrum) gürcücə tərcüməsinin üzərində araşdırma apararkən mətnin alt qatında fərqli əlifbada başqa bir mətnin daha olduğuna fikir verir. Sin. Geo.

Sina Yarımadası (ərəb. سيناء‎) - Misirdə yerləşən yarımada. Sina Yarımadası şimaldan Aralıq dənizi və cənubdan Qırmızı dəniz ilə əhatə olunmuşdur. Yarımada 60.000 km² əraziyə malikdir.

Sivan (fars. سيوان‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Vərziqan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 51 nəfər yaşayır (17 ailə).

Sivan (fars. سيوان‎‎‎) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Xoy şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.

Sivas ili — Türkiyədə vilayət. Ustaclı elinin tarixi vətəni Türkiyənin Sivas ilidir. Sivas ili Şarkışla ilçəsinin kəndləri: Sarıqaya - 75 nəfər (kürdlər) (2007-ci il) Ortaköy - 2046 nəfər (ələvi türkmənlər) (2000-ci il) Sivrialan - 118 nəfər (ələvi-bəktaşi türkmənlər) (2000-ci il) Emlek Hüyük - 173 nəfər (ələvi türkmənlər) (2000-ci il)Sivas ili Gemerek ilçəsinin kəndləri : Eskiyurt - 625 nəfər (əsasən Ələvi Türkmənlər , az sayda Kürdlər) (2000-ci il)Sivas ili Mərkəz ilçəsinin kəndləri : Tutmaç - (Azərbaycanlılar) == Əhali == Əhalinin əsas hissədi türkdür. Az miqdarda da kürd, çərkəz, boşnak xalqlarından insanlar vardır. Məşhur ozan Aşıq Veysəl Şatıroğlu Sivas ilinin Şarkışla ilçəsinin Sivrialan kəndində anadan olmuşdur. Sivas‘da yerləşən Xalq ozanı Âşık Veysel Şatıroğlu'nun evi müzeyə çevrilərək, Avropa İttifaqı-Türkiyə Mədəniyyətlərarası Dialogu-Müzeylər Hədiyyəsi Proqramı çərçivəsində yenilənib, sərgi sahəsi yeni bir anlayışla tərtib edilib. Müzədə sergilənən şəxsi əşyaları, şəkilləri, şeirləri və onunla bağlı nəşrlər, ziyarətçilərə Âşık Veysel’in həyat hikayəsini anlatır.

Sivas Konqresi ya da Qurultayı Mustafa Kamal Atatürkün Amasiya qanununu açıqladıqdan sonra bir çağırış üzərinə Birinci Dünya Müharibəsindən sonra işğala məruz qalan Türk topraqlarını qurtarmaq və Türk millətinin müstəqilliyini qazanmaq üçün çarələr axtarmaq məqsədilə seçilmiş xalq təmsilçilərinin Sivasda bir araya gəlməsiylə, 4–11 Sentyabr 1919 tarixləri arasında gerçəkləşən bir konqresdir. Sivas Konqresində alınan qərarlar, daha öncə gerçəkləşdirilən Ərzurum konqresinin qərarlarını genişlədərək bütün milləti əhatə etmiş və yeni bir Türk dövlətinin quruluşuna təməl olmuşdur; bu səbəblə Sivas Konqresinin Türkiyə tarixindəki önəmi böyükdür. Sivas Konqresində, Ərzurum Konqresində alınan vətənin bütünlüyü və müstəqilliyiylə əlaqəli qərarlar eynilə qəbul edilmişdir. Konqres eyni zamanda Cümhuriyyət Xalq Partiyasının ilk qurultayı olaraq qəbul edilməkdədir. == Konqres nümayəndələri == Konqresdə şərq illəri adına nümayəndə olaraq Ərzurum Konqresində seçilən Heyet-i Temsiliye (Təmsil Qurulu) üzvləri vardı. Qərbi və Orta Anadolu illrindən gələn digər təmsilçilərin də qatılması sayəsində Sivas Konqresi, milli bir konqres adını qazanmışdı. Konqresə qatılan nümayəndə sayı mübahisəli bir mövzudur. Ankara kimi bəzi illərdə valilik təzyiqi ilə nümayəndə seçimi gerçəkləşməmiş, bəzi illərdən seçilən nümayəndələrin isə yola çıxması əngəllənmiş, bu səbəbdən konqresə qatılmamış və ya konqres çalışmaları bitdikdən sonra Sivasa gələ bilmişdilər. Sonradan qatılanlarla birlikdə nümayəndə sayının 41 olduğu söylənə bilər. (Fərqli qaynaqlara görə 31, 33, 38 qatılımcı vardır.) == Sivas Konqresi Təmsil Heyəti == === Ərzurum Konqresində seçilmiş olanlar === Mustafa Kamal Atatürk (9.

Sivas Qətliamı, Madımak Qətliamı və ya Madımak Hadisəsi — 2 iyul 1993-cü il tarixində Sivasda Pir Sultan Abdal Kültür Dərnəyi tərəfindən təşkil edilmiş olan Pir Sultan Abdal Şənlikləri zamanı Madımak Otelinin Sünni İslamçılar tərəfindən yandırılması və əksəriyyəti Ələvi 33 yazıçı, aşıq, 2 otel həmkarı yanaraq və tüstüdən boğularaq həyatlarını itirmişdir.Həmçinin bayırda toplaşan nümayişçilərdən də iki nəfər həyatını itirmişdir.

Sivas vilayəti — Osmanlı İmperiyası tərkibində, 1864–1922–ci illərdə mövcud olmuş I dərəcəli inzibati–ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Sivas şəhəri idi.

Sivaş körfəzi və ya Çürük dəniz (ukr. Сиваш, Гниле Море, krımtat. Sıvaş, Çürük Deñiz, Сываш, Чюрюк Денъиз) — körfəz Azov dənizinin qərbində yerləşir. Krım yarımadasını materikdən ayırır. Buradan Krım Muxtar Respublikasını Xerson vilayətindən ayırır. Sivaş sözü krımtatar dilindən tərcümədə (krımtat. sıvaş, сываш) "kir" mənasını verir. == Coğrafiyası == Azov dənizindən körfəzi Arabat əqrəbi ayırır. Dəniz ilə isə ensiz Qeniçeski və Romoima boğazları ilə ayrılır. Qara dənizdən Perekop bərzəxi ilə ayrılır.

Zara (türk. Zara) — Sivas ilinin ilçəsi.

Cek Şiray (ジャック白井, Cakku Şiray, ing. Jack Shirai; təq. 1900 və ya bilinmir, Hakodate, Hokkaydo prefekturası – 8 iyul 1937, Brunete[d], Madrid regionu[d]) – yaponəsilli amerikalı aktivist və əsgər. O, İspaniya vətəndaş müharibəsində döyüşmüş yeganə yapon olmuşdur. == Həyatı == Cek Şirayın erkən həyatı haqqında məlumatlar azdır. Onun dəqiq doğum tarixi bilinmir. O, çox güman ki, XX əsrin əvvəllərində doğulmuşdur. Yaponiyanın Hakodate şəhərində yerləşən Tobetsu trappist monastırında yetim kimi böyümüşdür. Monastırı tərk etdikdən sonra Yaponiya donanmasına qatılmış, təxminən 1930-cu ildə ABŞ-yə miqrasiya etmişdir. O, əvvəlcə San-Fransiskoda yaşamış, daha sonra qısa müddət Nyu-Yorkdakı yapon restoranlarında aşpaz kimi işləmişdir.

Sinay bəbiri (lat. Panthera pardus jarvisi) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinin panter cinsinin bəbir növünə aid heyvan yarımnövü.

Sivə (ərəb. واحة سيوة‎, bər. ⵉⵙⵉⵡⴰⵏ) — Misirin Mətruh mühafəzəsində yerləşən oazis. Məntəqə Misir-Liviya sərhədindən 50 km, Aralıq sahilindən isə 300 km uzaqlıqda, Kəttarə çökəkliyində yerləşir. Sivə Misirin ən təcrid olunmuş məntələrindən biridir və əhalisi 33,000 nəfərdir. Əhalisinin əksəriyyəti bərbər xalqındandır. Sivədə yaşayan bərbərlər xüsusi bir mədəniyyət yaratmışdır və dilləri bərbər dil ailəsindən olan Sividir.Oazis orada yerləşən Amonun məbədinə görə məşhurdur. Bu məbəd turistləri məntəqəyə cəzb edir. Qonaqlar oazisə Ammonium adını veriblər. Ərazi tarixən Qədim Liviyanın ərazisindədir.

Göy mədrəsə və ya Sahibiyə mədrəsəsi - bəzən adı bitişik olaraq yazılan bu tikili Anadolu Səlcuklu dönəminə aid bir mirasdır. Göy mədrəsə Sivasın mərkəzində yerləşir. Mədrəsənənin qərb hissəsində tikilinin inşası ilə bağlı bir daş kitabə vardır. Buradan göründüyü kimi tikilinin Ata Fəxrəddin Ali tərəfindən (ərəbcə: صَهِپ اتَ فَكهر ال ضِن الِ Sâhip Ata Fakhr al-Din Ali) 1271-ci ildə Kaluytan adlı meymara tikdirilmişdir. Qapının yan sütününda Göy mədrəsənin memarının Konyalı Kaluyan olması qeyd edilir. Qapı üzərində olan kitabədə belə yayılmışdır: عمر في ايام دولة السلطان الاعظم شاهنشاه المعظم غياث الدنيا و الدين كيخسرو بن قليج آرسلان خلد الله دولته "Ulu sultan, uca şahlar şahı, dünya və dinin yardımcısı Qılınc Arslan oğlu Key Xosrovun idarəçiliyi zamanında inşa edilmişdir. Allah dövlətini daim etsin." Əsas qapı və qapı üzərində olan incə işləmələr bu tikilinin ən görməli bölməsidir. Bəzəklərdə 12 növ hayvan başı, ulduz və həyat ağacı motifləri istifadə edilmişdir. Divarları oyma daşlarla işlənən minarələrin hündürlüyü 25 metrdir. Göy mədrəsə dördbucaqlı formasına sahibdir.

Hisar Şivan (fars. حصارشيوان‎) - İranın Zəncan ostanının Xudabəndə şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 86 nəfər yaşayır (17 ailə).

Sibay hava limanı (BMAT kodu: UWUA) – Başqırdıstanın Sibay şəhərinin 5 kilometr şərqində yerləşən hava limanı. Sadə quruluşa malikdir. == Tarixi == Hava limanının tikintisinə şəhərin sürətlə inkişaf etdiyi 1955-ci ildə başlanılmışdır. Yeni asfalt uçuş zolağı 1994-cü ildə istifadəyə verilmişdir. Bir müddət hava limanı fəaliyyətini dayandırmışdır. 2009-cu ilin noyabrından Ufaya uçuş reysinin bərpa edilməsi planlaşdırılır.

Sibay şəhər dairəsi (başq. Сибай ҡалаһы ҡала округы) — Başqırdıstan Respublikasının ərazisinə daxil olan inzibati ərazi vahidlərindən biri. Sibay inzibati vahidliyinə daxildirİnzibati mərkəzi Sibay şəhəridir. == Coğrafisı == 1 yanvar 2006-cı ildə həyata keçirilən inzibati islahat zamanı təkil edilmişdir. == Əhali == == Yaşayış məntəqələri == İnzibati ərazi vahidliyinə iki yaşayış məntəqəsi daxildir: Sibay və Tuyalyas kəndi. == Yerli idarə etmə == Sibayın bələdiyyə başçıları Şəhər Şurasının sədriYuri İvanoviç Lysenko, Şəhər Şurasının sədri;Administrasiya rəhbərləriXəlit Xamzoviç Süleymanov.

Sinay hücumu - 2017-ci ilin 24 noyabr tarixində Sinay yarımadasının Bir al-Abd şəhərində yerləşən Al-Ravda məscidində cümə ibadəti zamanı gercəkləşdirilmiş bombalı və silahlı hücum. Hadisə nəticəsində azı 310 nəfər həlak olub, 128 nəfər müxtəlif dərəcəli bədən xəsarətləri alıb. Sinay terror hücumu modern Misir tarixində baş verən ən böyük terror hücumlarından biridir.

Divan (mebel)

Divar yaşayış məntəqəsini müdafiə etmək üçün tikilmiş bir növ istehkamdır. Qədim dövrlərdən bəri yaşayış məskənləri və ya qalalar ətrafında tikilmiş divarlar Berlin divarı nümunəsində olduğu kimi müasir dövrdə də istifadə olunur. Müdafiəni və müşahidə qabiliyyətini artırmaq üçün tarixi divarlardakı dairəvi və ya bucaqlı divarlardan daha yüksək tikilən qüllələrə "bastion" deyilir. Müasir müdafiə divarı xüsusiyyəti daşıyan divarlardakı bu cür tikililərə isə sadəcə olaraq "gözətçi qüllələri" deyilir. Bəzi divarlarda, səmərəliliyi artırmaq üçün divarın xaricində bir xəndək qazılır.

Giday (fars. گداي‎‎) və ya Əhmədabad - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Şövt şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.

Havay (ing. Hawaii) – Amerika Birləşmiş Ştatlarında ştat. Mərkəzi Honolulu şəhəridir. == Coğrafi Mövqeyi == Havay arxipelaqı Sakit okeanın mərkəzində 3300 kilometr uzunluğunda böyük bir əyri yaradan, ada və riflərdən ibarətdir. Arxipelaq şərqdə Havay adasında başlayır və təxminən 180-ci meridianda yerləşən Kure atolunda bitir. Havay arxipelaqı 8 böyük adadan təşkil olunub. Bunlar ştatın 99 %-ni təşkil edən Oahu, Havay, Maui, Kauai, Lanai, Molokai, Niihau və Kahoolave adalarıdır. Əhalinin böyük hissəsi elə bu adalarda yaşayır. Sahəsi 8150 km2 olan Havay adası ölkənin 2/3-ni təşkil edir. Yerli əhali bu adanı sadəcə olaraq "Böyük Ada" adlandırır.

Livan (ərəb. لبنان‎‎) və ya rəsmi adı ilə Livan Respublikası (ərəb. الجمهوريّة اللبنانيّة‎‎) — Yaxın Şərqdə dövlət. Şimal və şərqdən Suriya, cənubdan İsraillə həmsərhəddir. Qərbdən isə Aralıq dənizinə çıxışı vardır və bu dəniz vasitəsilə Kiprlə su sərhəddinə malikdir. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Beyrut, ümumi sahəsi 10,452 kvadrat kilometrdir. Livanı bəzən Yaxın Şərqin İsveçrəsi də adlandırırlar. == Coğrafiyası == Livan Respublikasının ərazisi 10.452 km² — dir . Ərazisinin böyüklüyünə görə dünyada 161-ci yeri tutur. Şimal-şərqdəki Biqa vadisindən başqa bütün ərazisi dağlıq ərazilərdir.