Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • СПЯТИТЬ

    сов. dan. : ◊ спятить или спятить с ума dəli olmaq, ağlını itirmək, başına hava gəlmək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • спятить

    спячу, спятишь; св.; разг.-сниж. Сойти с ума, помешаться. От такой жизни немудрено спятить. Чуть не спятил от радости. Ты что, спятил? - с ума спятить

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • СПЯТИТЬ

    разг. акьул фин; дили хьун; кьиляй акъатун; спятить с ума акьул фин, дили хьун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • с ума спятить

    Сойти с ума, помешаться.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • СВЯТИТЬ

    несов. (dini) müqəddəsləndirmək, təqdis etmək; günahlardan təmizləmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • шпарить

    ...ошпарить) кого-что Обливать, обдавать кипятком. Шпарить бочку. Шпарить лавки в бане. Шпарить солому. б) отт. Уничтожать кипятком или паром. Шпарить к

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • спарить

    ...совместной работы, действия. Спарить сеялки. Спарить весы. Спарить лошадей для езды. 2) с.-х. Свести для случки; случить (самца и самку)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • спалить

    ...св. см. тж. спаливать, спаливаться что 1) а) (нсв., также, палить); разг. Уничтожить, истребить огнём. Спалить деревню дотла. б) отт. Израсходовать н

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • скатить

    скачу, скатишь; скаченный; -чен, -а, -о; св. см. тж. скатывать, скатываться, скатка, скатывание 1) что Спустить вниз, катя по наклонной поверхности. С

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • святить

    свячу, святишь; нсв. (св. - освятить) что Совершать над чем-л. церковный обряд освящения. Святить куличи. Святить воду.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ШПАРИТЬ

    несов. dan. üstünə qaynar su tökmək, qaynar su ilə yandırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПЯЛИТЬ

    сов. xüs. kərgahdan çıxartmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПАРИТЬ

    сов. 1. k. t. cütləşdirmək; 2. dan. birləşdirmək, qoşalaşdırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПАЛИТЬ

    сов. bax палить I.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СКАТИТЬ

    СКАТИТЬ I сов. (aşağı) gillətmək, diyirlətmək, yuvarlatmaq, yumbalatmaq, üzüaşağı buraxmaq. СКАТИТЬ II сов. dan. yumaq, suya çəkmək, üstündən su axıtm

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПАЛИТЬ

    1. ккун. 2. алугрун, кана алугрун (цIалди винел пад, ччин, цак, чIар кана михьивун)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ШПАРИТЬ

    несов. разг. ргар яд иличун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СКАТИТЬ

    авадрун (мес. араба, челег)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СПАРИТЬ

    1. cütləşdirmək; 2. birləşdirmək, qoşalaşdırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СВЯТИТЬ

    müqəddəsləndirmək, təqdis etmək, günahlardan təmizləmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СКАТЫВАТЬСЯ

    несов., см. 1) скатиться; 2) скатить и скатать.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СЖАРИТЬ

    qızartmaq, qovurmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СКАТАТЬ

    1. bürmələmək, lülələmək, lülə kimi bükmək, yumrulamaq; 2. basmaq, hazırlamaq; 3. çaparaq getmək, qaçmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СЛАБИТЬ

    1. qarnı işləmək; 2. işlətmək, qarnı işlətmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СЛАДИТЬ

    1.qayırmaq, hazırlamaq, düzəltmək, qurmaq; 2. bir – birinə uyğunlaşdırmaq, əlaqələndirmək, nizama salmaq; 3

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СЛАСТИТЬ

    şirini vurmaq, şirni qatmaq, şirin eləmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СМУТИТЬ

    1. pərt etmək, utandırmaq; 2.həyəcana salmaq, təşvişə salmaq; 3.iğtişaş salmaq, qarışıqlıq törətmək, hərc – mərclik salmaq, şuluqluq salmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СНЯТИЕ

    1. götürmə, qaldırma, götürülmə; 2. qovma, qovulma; 3.ləğv etmə, birtərəf etmə; 4. məhrum etmə, azad etmə, aradan qaldırma; 5

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СХВАТИТЬ

    1. tutmaq, dərhal anlamaq, başa düşmək, qavramaq, bənd etmək, calamaq, yapışdırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СКАЛИТЬ

    1.dişlərini ağartmaq; 2. hırıldamaq, gülmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СЖАТИЕ

    1. sıxma, sıxılma; 2. yumma, yumulma

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СЛАВИТЬ

    1. şöhrətləndirmək, tərif etmək, tərifnamə oxumaq, mədh etmək, mədhnamə oxumaq; 2. biabır etmək, bədnam etmək, rüsvay etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СДАВИТЬ

    sıxmaq, sıxışdırmaq, basmaq, əzmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СБАВИТЬ

    1. əskiltmək, azaltaq, çıxmaq, üstündən götürmək; 2. endirmək, aşağı salmaq (qiyməti); 3. qısaltmaq, gödəltmək, qısaltmaq; 4

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • SİSTİT

    is. [yun.] Sidik kisəsinin iltihabı xəstəliyi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • APATİT

    yun. apate – yanlışlıq; ilk vaxtlar başqa minerallardan fərqləndirmək çətin olduğu üçün belə adlandırılmışdır

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • АПАТИТ

    мин. апатит (минерал я, ччил гужлу авун патал кьуквадин еринда ишлемишда).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • APATİT

    сущ. апатит (минерал из группы фосфорнокислых солей кальция, используемый для производства минеральных удоберений)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • АПАТИТ

    м apatit (mineral).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • apatit

    apatit

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • апатит

    -а; м. (от греч. apatē - обманываю) см. тж. апатитовый Минерал класса фосфатов, являющийся обычной составной частью многих изверженных пород (используется для производства фосфорных удобрений) Первона

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ВПЯТИТЬ

    сов. dan. itələmək; dal-dalı itələyib içəri salmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • пятить

    пячу, пятишь; нсв. кого-что Двигать, толкать назад, заставлять пятиться. Пятить коня.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПЯТИТЬ

    кьулу-кьулухъди ракъурун (ялун)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПЯТИТЬ

    несов. həsləmək, geri vermək, dala itələmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СЛАДИТЬ

    1. туькIуьрун, дуьзмишун. 2. рекьив гъиз хьун; муьтIуьгъриз хьун; вагьтедай фин

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СПАСАТЬ

    несов., см. спасти.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СПАДАТЬ

    несов., см. спасть.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СМУТИТЬ

    1. перт авун; регъуь авун; хкягъун; регъуь хьайи хьиз авун. 2. къалабулух кутун, секинсузвал кутун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СМАНИТЬ

    1. алдатмишна тухун (ва я гъун), ягьалмишарна тухун; кIватIун (мес. нуькIвер тварцел). 2. алдатмишна (рекьяй акъудна) тухун (са чкада кIвалахзавай к

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СЛАСТИТЬ

    несов. ширинрун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СЛАЗИТЬ

    разг. 1. эвичIун; фин (агъада авай са чкадиз). 2. акьахун; слазить на крышу къавал акьахун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СЛАВИТЬ

    несов. 1. тариф авун; тариф акъудун; тIвар акъудун, машгьур авун. 2. чIуру (пис, нагьакьан) тIвар акъудун, беябурун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СКАТАТЬ

    1. алчударна кIватIун, алчударна луьле авун. 2. алчударна ккIал хьтинди авун (мес. фан хъуьтуьл чкадикай)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СКАЛИТЬ

    несов.: скалить зубы сарар акъисун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СДАВИТЬ

    чуькьуьн

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СБАВИТЬ

    кими авун; тIимилрун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СПИЛИТЬ

    1.mişarlamaq, mişarla kəsmək; 2.suvandla hamarlamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПЕШИТЬ

    1. atdan endirmək, atdan düşürmək; 2. vurub atdan yıxmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СПАСТИ

    xilas etmək, qurtarmaq, nicat vermək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СЛАБИТЬ

    несов. 1. къен фин, къен буш хьун. 2. къен ракъурун, къен бушрун (ишлетмади)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • HEPATİT

    is. [yun.] tib. Qara ciyərin iltihabı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ИСПАРИТЬ

    бугъадиз (пардиз) элкъуьрун, бугъ аладрун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • АПАТИЯ

    апатия, суствал, къайгъусузвал, гуьгьуьлсузвал.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПЛАТИТЬ

    ödəmək, vermək, haqqını vermək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОПЛАТИТЬ

    ödəmək, haqqını vermək, muzdunu vemək, əvəzini vermək pulunu vermək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КИПЯТИТЬ

    несов. ругун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ŞAŞMAQ

    ...растеряться 3. ошибиться 4. заблуждаться ◊ ağlı şaşmaq лишиться ума, спятить с ума

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÇILDIRMAQ

    глаг. 1. сходить, сойти, спятить с ума, лишиться рассудка; помешаться 2. беситься, безумствовать, неистовствовать (поступать крайне безрассудно)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • аси

    ...аси хьун - а) богохульствовать; б) ослушаться бога; в) (перен.) спятить с ума.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • сойти с ума

    = с ума сойти!; с ума сойти (сойдёшь)!, сойти (спятить, свихнуться и т.п.) с ума 1) Потерять рассудок, стать помешанным, сумасшедшим. 2) О ком-л. пост

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • DƏLİ

    ...(очаровать) кого; dəli olmaq: 1. помешаться, сходить, сойти с ума, спятить с ума; 2. перен. сходить, сойти с ума по кому-л., по чему-л.; dəlisi olmaq

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • HAL

    ...зверя, в какой-л. предмет) ◊ hal aparmaq: 1. упасть в обморок; 2. спятить (сойти) с ума

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • акъатун

    ...- а) завершиться, закончиться, прийти к концу; б) свихнуться, спятить (с ума); потерять голову; кьиляй акъатун - а) забывать (что-л.); б) сбиваться с

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • кьил

    ...- а) завершиться, закончиться, прийти к концу; б) свихнуться, спятить с ума; потерять голову; кьилиз акъудун - выполнять, осуществлять, доводить до к

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
OBASTAN VİKİ
Apatit
Apatit — heksaqonal sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: tez-tez rast gələn. == Növ müxtəliflikləri == Xlorapatit, oksoapatit, karbonatapatit və b. == Xassələri == Rəng – sarımtıl, agımtıl-yaşıl, sarımtıl-yaşıl, mavi, bənövşəyi, boz, qırmızımtıl-qəhvəyi, qəhvəyi, tüstü rəngli; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ; Parıltı – şüşə parıltısından yağlı parıltıyadək; Şəffaflıq – qeyri-şəffaf; Sıxlıq – 3,2-3,4; Sərtlik – 5; Kövrəkdir; Ayrılma – {0001} və {1011} üzrə qeyri-mükəmməl; Sınıqlar – qeyri-hamar, qabıqvari; Lüminessensiya – fosfo-ressensiya, flüoressensiya; Morfologiya – kristallar: qısa-və uzunprizmatik, nisbətən az hallarda lövhəvari, futlyaraoxşar, bəzən zonal; İkiləşmə: səciyyəvidir; Mineral aqreqatları: dənəvər, şəkərəbənzər, sıx, torpaqvari, kollomorf (kollofan) və çubuqvari əmələgəlmələr, qabıqlar, jelvaklar, gil mineralları, narın qum dənələri, kvars, kalsit və b. möhtəvilərini ehtiva edən, tez-tez rast gələn və fosforitlər adlanan incəlifli quruluşlu konkresiyalar, üzvi qalıqlar üzrə psevdomorfozalar. == Mənşəyi və yayılması == Apatitin genetik baxımdan ən müxtəlif yataqları içərisində əsas yeri onun maqmatik və çökmə yataqları tutur. Maqmatik apatitin böyük yığınları qələvi püskürmə süxurlarında qeyd edilir. Bəzən sənaye əhəmiyyətli miqdarda karbonatitlərdə rast gəlir. Böyük ölçülü çubuq formalı və prizmatik apatit kristalları qranit və qələvi peqmatitləri üçün səciyyəvidir. Apatitə həmçinin kontakt-metasomatik əmələgəlmələrdə, skarn tipli dəmir filizi yataqlarında, yüksək temperaturlu hidrotermal damarlarda, alp tipli damarlarda da rast gəlinir.
Apatit filizləri
Apatit filizləri – texnoloji və iqtisadi göstəricilərinə görə istismara yararlı apatitli təbii polimineral törəmələri. Apatit filizlərini mineral tərkibinə görə silikatlı-oksidli, silikatlı, karbonatlısilikatlı, karbonatlı və hidrosilikatlı-hidroksidli, P2O5-in miqdarına görə isə zəngin (16%-dən çox), adi (8–16%), kasıb (4–8%) və çox kasıb (4%-ədək) növlərə ayırırlar. Mineral tərkibindən asılı olan saflaşdırılma dərəcəsinə görə asan (apatit konsentratında P2O5-in miqdarı 90%-dən çox), qənaətbəxş (70–90%) və çətin saflaşan (70%-dən az) Apatit filizləri var. Silikatlı filizlər (apatit-nefelinli və s.) asan, karbonatlı və hidrosilikatlı-hidroksidli filizlər isə çətin saflaşır. Əmələgəlmə şəraitinə görə Apatit filizlərinin maqmatogen, metamorfogen və sedimentogen yataq tipləri olur. Maqmatogen, eləcə də sedimentogen (aşınma qabığı törəmələri) tipli yataqlar daha böyük sənaye əhəmiyyətinə malikdir. Apatit filizlərinin dünya üzrə ümumi ehtiyatı (P2O5 üzrə) təqribən 1,2 mlrd. tondur. Əsas yataqları RF-də (dünya ehtiyatının 1/3-i), həmçinin Vyetnam, Braziliya, CAR, Finlandiya, Uqanda, Norveç, Zimbabve, Kanada, İspaniya və Hindistandadır. Apatit filizlərindən mineral gübrələr istehsalında, metallurgiya, keramika və şüşə sənayesində istifadə olunur.
İslandiya şpatı
İslandiya şpatı — kalsitin şəffaf, rəngsiz, yaxud açıq sarı, çəhrayı, limonu, abı və b. rəngli növ müxtəlifliyi. Bazalt (trapp), yaxud əhəngdaşlarındakı qeyri-şəffaf kalsit və ya kalsit seolitlərdən ibarət olan damar və yuvacıqlarda rast gəlinir. İslandiya şpatı əmələ gəlməsi hidrotermal məhlulların fəaliyyəti ilə əlaqədardır. Müxtəlif cihazların (mikroskop, saxarimetr, polyarimetr, spektrofotometr fototeleqraf cihazları, kinosəs və televizion aparatlar və b.), polyarizasion prizmalarının hazırlanmasında istifadə edilir. Böyük ehtiyatlı keyfiyyətli yataqları bazaltlarla əlaqədardır. == İstinadlar == == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006.
Samit-sait yazısı
Əbcəd hesabı – Türk, ərəb və fars ədəbiyyatında bir hadisəni, bir işin tarixini bildirmək üçün işlənən və rəqəmləri hərflərdən ibarət olan hesabdır.
Apatitı
Apatitı — Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər Murmansk vilayətinin tərkibinə daxildir.
Hepatit
Hepatit (yun. ἡπατῖτις yun. ἥπαρ, "qaraciyər") - qaraciyərin iltihabıdır və bir çox səbəbdən meydana gələ bilər. Adətən bu, viral infeksiyanın və ya spirtli içkilərin səbəb olduğu qaraciyərin zədələnməsinin nəticəsidir. Hepatitin bir neçə fərqli növü var. Bəzi növlər heç bir ciddi problem olmadan keçir, digərləri isə uzun müddətli (xroniki) ola bilər və qaraciyərdə çapıqlar (sirroz), qaraciyər funksiyasının itirilməsi və bəzi hallarda qaraciyər xərçənginə səbəb ola bilər. == Əlamətləri == Əzələ və oynaq ağrısı Yüksək temperatur İştahsızlıq Tünd rəngli sidik Solğun, boz rəngli nəcis Qaşınan dəri Gözlərin və dərinin saralması (sarılıq) Ürək bulanması, qusma, ishal Mədə – bağırsaq şikayətləri Qarnın üst bölgəsində ağrı Yorğunluq.Hepatit A-da 38 C yüksək temperaturla yanaşı (influenzadakı kimi) oynaq ağrıları da əmələ gəlir. Temperatur, ümumiyyətlə sarılığın ilk bir neçə günündə normala dönür. Xroniki hepatit, qaraciyərin funksiyaları dayanana qədər (qaraciyər çatışmazlığı) heç bir aşkar simptoma malik olmaya bilər və yalnız qan testləri zamanı aşkar edilə bilər. Sonrakı mərhələlərdə sarılıq, ayaqlarda, topuqlarda və ayaqlarda şişkinlik, nəcisdə və ya qusuntu kütləsində qan ola bilər.
Sistit
Sistit — sidik kisəsinin selikli qişasının iltihabı. Bu sidik-cinsiyyət üzvlərin iltihabı xəstəliklərinin ən çox yayılmış formasıdır. Qadınların 20-25 %-i müxtəlif formada sistit keçirirlər, 10 %-i isə xroniki sistit xəstəsidirlər və bu rəqəmlər ildən-ilə artırlar. Kişilər bu xəstəlikdən nisbətən az əziyyət çəkirlər – sistit kişilərin 0.5 %-ində olur. Çox vaxt sistitlə qadınlar xəstələnirlər və bu onların orqanizmlərinin anatomik quruluşu ilə bağlıdır: qadınlarda sidik kanalı geniş və qısadır, ona görə də kişilərə nisbətən qadınlarda sidik kisəsinə infeksiya düşməsi daha asandır. İnfeksion sistitin səbəbi çox vaxt bağırsaq çöpüdür, bəzən xlamidiya, ureaplazma və kandida göbələkləri də onun səbəbi olur. Sistitə meylliyi artıran bir sıra xoşagəlməz faktorlar da vardır: sidik kisəsinin divarlarında və kiçik çanaqda qan dövranının pozulması, məsələn, oturaq işdə (kompüter arxasında durmadan 4-6 saat işləmək), tez-tez və uzunmüddətli qəbzliklər, uzun müddət dar paltar, alt paltarı və corab geymək; immunitetin enməsi; sidiklə çıxan maddələrin sidik kisəsi divarlarına qıcıqlandırıcı təsir göstərməsi. Bu o halda baş verir ki, əgər siz çox kəskin qida və qızardılmış qidanı böyük miqdarda ədviyyatla qəbul edirsiniz. menopauza, diabetlə bağlı maddələr mübadiləsinin pozulması xəstəlikləri. Həkimlər, həmçinin, interstisial sistiti fərqləndirirlər.
Spilit
Spilit - albitləşmiş diabaz qrupuna aid olan paleotip bazalt süxur ("natriumlu bazalt"). Sualtı vulkanik püskürmə ilə əlaqədar olan lavalarda, araları, adətən, yəşəm tipli sementlə dolmuş kürəvi ayrılmaların olması və bu süxurların silisiumlu radiolariya süxurları ilə sıx assosiasiya onların su altında əmələ gəldiyini göstərir. Quruluşu mikrolit tipli, pilotaksit, yaxud intersertaldır. Mikrolitlər albitləşmiş plagioklazdan ibarətdir, onların arası isə xlorid və filiz mineralları (maqnetit, pirit, ilmenit), bəzən də dəyişilməyə uğramış hornblend və piroksenlə dolur. Spilit spilit-keratofir formasiya xarakter üzvü hesab edilir. Yer qabığının mütəhərrik zonalarının ilkin mərhələsi üçün səciyyəvidir. == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press. 2006. 679.
Statut
Statut (qədim lat. statutum — qərar) — çoxmənalı termin. Statut (orta əsrlər) — orta əsrlərdə ayrı-ayrı şəhərlərin , korporasiyaların və nəsillərin hüquqi vəziyyətini müəyyənləşdirən hüquqi sənəd. Statut (anqlosakson hüquqi) — anqlo-sakson hüquq sistemində vacib əhəmiyyətli hüquqi akt. Statut (təşkilatın nizamnaməsi)| — təşkilatın təşkilini və fəaliyyətini tənzimləyən hüquqi sənəd. Ordenin statutu — ordenin təsviri, təltif qaydaları və istifadə qaydaları. Statut (təsvir) — təsvir xarakterli hüquqi akt. Statut (orqanik statut) — XIX əsrdə bəzi ölkələrdə konstitusiya aktının qəbul edilmiş adları.
Şpaqat
Şpaqat (rus. Шпагат; ing. Split) — ayaqların bir xətt istiqamətində 180 dərəcə açılmasından ibarət olan bədən vəziyyəti. Şpaqat müxtəlif idman növlərində həyata keçirilir: rəqs, fiqurlu konkisürmə, gimnastika, aerobika, döyüş sənəti, sinxron üzgüçülük, kapoeyra, yoqa. Şpaqat dartıb genəltmə (rus. растяжка) tapşırıqlarından biridir. == Növləri == Şpaqatın iki növü mövcuddur: "eninə" (ayaqlar tərəflərə yayılması) və "uzununa" (ayaqlar irəli və geri yayılması) şpaqat. Yuxarıya şpaqatda (ing. Oversplit) ayaqlar arasındakı bucaq 180 dərəcəni keçir. == Şpaqat açmaq qaydaları == Bir çox insan şpaqat açmaq istəyir.
Latit
Latit — möhtəviləri və əsas kütləsi kaliumlu və kaliumlu-natriumlu çöl şpatlarından (ortoklaz, sanidin) və əsasən andezindən və ya bəzən labradordan ibarət olan traxiandezit bazalt süxur tərkibində müəyyən miqdarda rəngli minerallar (avgit, olivin, biotit), bəzən kvars möhtəviləri iştirak edir. Monsonitin effuziv anoloqu. Köhnəlmiş termin. == İstinadlar == == Mənbə == Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006.
Sabit
Sabit — Daimi mənasını bildirən şəxs adı.
Spahi
Spahi — Fransa ordusunun tərkibində olan yüngül süvarilə növü. Xidmətə cəlb olunanlar əsasən Əlcəzair, Tunis və Mərakeşin yerli əhalisindən idi. Termin Osmanlı süvarilərindən olan "sipahi" adının fransızca transkripsiyasıdır. == Seneqal spahisi == Məğrib spahi alaylarına əlavə olaraq, Fransa Qərbi Afrikasında iki spahi eskadronu yaradılmışdır. Sıravilər Seneqal və Fransa Sudanının (indiki Mali) yerli əhalisindən, zabitlər isə Şimali Afrika spahi bölmələrindən ezam olunmuşlar. 1928-ci ildə Seneqal spahiləri Atlı Jandarma olaraq yenidən təşkil edilmişdir. Seneqal Respublikasının müasir Milli Jandarmeriyası ənənələri və forması müstəmləkə dövrünün Seneqal spahilərinə aid olan mərasim eskadronu daxildir. == İtaliya spahisi == 1912–1942-ci illərdə Liviyadakı İtaliya müstəmləkə rejimi Fransa–Əlcəzair modelinə uyğun olaraq, kəndlərdə və səhrada patrul etmək üçün istifadə edilən bir neçə spahi süvari birliklərini xidmətə götürmüşdür. Zabitlərinin italyan olmasına baxmayaraq, bu dəstələr yerli Liviya süvari birləşmələrindən daha az nizamlı idi. Spahi forması onların cəlb olunduğu tayfaların ənənəvi geyimləri əsasında işlənib hazırlanmışdır.
Split
Split — Xorvatiyada şəhər. Dalmatiyanın ən böyük və ən əhəmiyyətli şəhəridir. Splitskо-Dаlmаtinskаya əyalətinin mərkəzi. Əhalisi təxminən 200.000 nəfərə yaxındır. Balkan yarımadası və Adriatik dənizinin şərq sahilində kiçik bir yarımada üzərində yerləşir. Split Xorvatiyanın Zaqrebdən sonra 2-ci böyük şəhəridir. Split Dünya YUNESKO-nun Dünya Mədəni İrsi siyahısında 3-cü əsrin sonu, 4-cü əsrin əvvəlində tikilmiş Diokletian Sarayı hesabına 1979-cu ildə girmişdir. Split şəhəri və ətrafı, tarixi tikililəri, Salona Xarabalıqları, Trogir YUNESKO şəhəri, dənizi, portu, 1700 illik Dieklotian sarayı, ticarət dükanları, kafeləri, kruiz limanı, adaları ilə Aralıq Dənizi sahilində çoxlu turistin gəldiyi bir şəhərdir. == Tarixi == Split şəhər ərazisində Aspalatos adı ilə ilk olaraq eramızdan əvvəl VII əsrdə Yunanlar tərəfindən salınıb. Sonra müxtəlif vaxtlarda İlliriya (Alban), Yunan, Roma, Bizans, Avar, Slavyan, Monqol, Venesiya, Osmanlı, Avstriya-Macarıstan, Almaniya və sair nəzarəti altında olmuşdur.
Svati
Svati dili və ya Svazi dili(svati siSwati, zulu isiSwazi Bantu dillərinin Nquni qrupuna aid olan dildir. Esvatini və Cənubi Afrika Respublikasında svazilər tərəfindən danışılır.
Şratt
Şratt — relyefin karst formalarından biri. Eynilə karr kimidir.
Cephalophus spadix
Cephalophus spadix (lat. Cephalophus spadix) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin cütdırnaqlılar dəstəsinin boşbuynuzlular fəsiləsinin duker cinsinə aid heyvan növü.
Dendrolagus spadix
Dendrolagus spadix (lat. Dendrolagus spadix) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin i̇kikəsicidişlilər dəstəsinin kenqurular fəsiləsinin ağac vallabisi cinsinə aid heyvan növü.
Hepatit A
Hepatit A (xalq arasında "sarılıq" deyilir) virusu ən çox çirkli sulardan keçdiyi üçün yay aylarında bu xəstəliyə tutulanların sayında hədsiz dərəcədə artım görünür. Yaxşı yuyulmamış tərəvəzdən, hovuz və dəniz suyundan da Hepatit A virusuna yoluxma riski daha çoxdur. Hepatit A xəstəliyinin simptomları: solğunluq, saralma, halsızlıq, ürək bulantısı, temperatur və sidik rənginin tündləşməsi. == Xəstəlikdən qorunma üsulları == Xəstəlikdən qorunmaq üçün həkimlər tərəfindən uşaqlara peyvəndin olunması tövsiyə edilir. Açıq yerlərdə satılan yeməkləri yeməmək, təmiz su içmək, əlin gigiyenasına xüsusi diqqət etmək başlıca qorunma amillərindən sayılır. Həkimlər bu xəstəliyin ən yaxşı müalicəsinin istirahət etmək olduğunu vurğulayır.Bu xəstəliyin müalicəsi zamanı ən azı 3 həftə yataq rejimində olmaq lazımdır. Bundan əlavə həkim tərəfindən tövsiyə edilən preparatları vaxtlı-vaxtında qəbul etsələr tez zamanda sağalmaq olar. Bu gün Hepatit A xəstəliyindən tam qorunmanın ən təsirli yolu peyvənd edilmədir. Peyvəndin qoruyuculuğu 94 – 100% olub təsirini təxminən 20 il saxlayır. Bu səbəblə cəmiyyətdə, restoranlarda, hərbi hissələrdə, xəstəxanalarda, fabriklərdə, internat məktəblərində, körpələr evləridə, qocalar evinde və başqa təşkilatlarda işlyən bütün mətbəx personalının Hepatit A infeksiyasını daha əvvəl keçirib-keçirmədiyi müəyyən olunulmalı və peyvənd edilməsi uyğun görülənlərin peyvənd edilməsi təmin edilməlidir.
Hepatit B
Hepatit B virusunun əmələ gətidiyi, ilk olaraq qaraciyərdə iltihab və qaraciyər hüceyrələrinin məhviylə müşahidə edilən bir xəstəlikdir. Hepatit B virusu qaraciyərdə yaşayan, yalnız insanlarda xəstəlik törədən DNT tərkibli virusdur. Viruslar xaricində metabolik xəstəliklər, toksik və qaraciyərdə qidlanmanı pozan, dərmanlar, bəzi bakteriyalar, parazitlər və bəzi digər viruslarla inkişaf edən xəstəlik ya da infeksiyalar əsnasında da kəskin virual hepatit inkişaf edə bilər. == Təhlükəsi == Hepatit B infeksiyası bütün dünyada olduqca çox yayılmışdır. Dünyada hər il 50 milyon adam Hepatit B ilə yoluxmaqda və bu günki ədədlərlə dünya əhalisinin 2/5-si (2 milyard) bu virusla yoluxmuş vəziyyətdədir. Hər il Hepatit B -yə bağlı səbəblərlə 1–2 milyon insan ölür və dünyada 350 milyon insan bu virusun daşıyıcısına çevrilir. == Risk daşıyan qruplar == Hepatit B infeksiyası üçün hər kəs bərabər dərəcədə risk daşımır. Bəzi insanlarda infeksiya daha sıx təsadüf edilər. Hepatit B infeksiyası üçün risk daşıyan qruplar bunlardır: a) Səhiyyə personalı, b) Çox sayda qan köçürmə edilən xəstələr, c) Hemofil və hemodializ xəstələr, d) Hepatit B daşıyan adam ilə eyni evdə yaşayanlar, e) Homoseksual və biseksual kişilər, f) Damar daxili narkotik istifadə edənlər, g) Fərdi gigiyenanın yaxşı olmadığı körpələr evi, yurd və həbsxana kimi yerlərdə yaşayanlar, h) HBsAg müsbət olan anadan doğulan körpələr və b. == Hepatit B-nin yoluxması == Hepatit B infeksiyasına 4 yolla yoluxma mümkündür.
Hepatit C
Hepatit C eyni adla xatırlanan (Hepatit C virusu) virusla bağlı inkişaf edən xəstəlikdir. Xəstəlik uzun müddətə qaraciyəri zədələyir və qaraciyər sirrozunun inkişafına səbəb olur. Virus 1989-cu ildə kəşf edilmişdir. Bilinmədiyi dövrlərdə, hadisələr hepatit A və hepatit B xəstəliklərinə bənzədiyindən bu xəstəlik non A- non B hepatiti (A və B-yə bağlı olmayan) adı ilə xatırlanmaqda idi. == Ümumi məlumat == Hepatit C infeksion xəstəlikdir. Qaraciyəri yoluxdurur və qaraciyər alovlanmasının – hepatitini əmələ gətirir. Əksər hallarda simptomları müşahidə olunmur, ancaq xroniki hepatiti izləmək mümkündür. Xəstəliyin sonrakı gedişi qaraciyərin liflərinin dağılması – qaraciyər sirrozu ilə nəticələnir. Hepatit C virusu (HCV) qan vasitəsilə yayılır. C hepatitinə qarşı heç bir vaksin yoxdur.
Hepatit D
Hepatit D — Viruslu hepatit D (delta, δ), (ing. Hepatitis delta virus, HDV) — hepatit delta virusunun yaratdığı xəstəlik. Hepatit delta virusu ilkin olaraq ağır Hepatit B infeksiyası olan xəstələrdə müşahidə olunur. Hepatit D ilə yoluxma həm hepatit B (koinfeksiya) ilə birlikdə həm də xroniki hepatit B ilə üst-üstə düşə bilər. Hər iki halda xəstələrdə xəstəliyin əlamətləri tək hepatit B olan xəstələrə nisbətən daha qabarıq şəkildə özünü göstərir. Həm hepatit B, həm də hepatit D-yə yoluxmuş xəstələrdə kəskin infeksiya, qaraciyər sirrozunun sürətli inkişafı nəticəsində son mərhələdə qaraciyər xəstəliyinə tutulma ehtimalı daha yüksək olur və xroniki infeksiya halında, hepatoselüler karsinom ehtimalı artır. == Patogeni == Hepatit delta virusu insan və heyvan patogenləri arasında bir sıra ümumi xüsusiyyətlərə malikdir, həm bitki viroidləri, həm də bitki viroidə bənzər satellit RNT-ləri ilə. Bu kiçik RNT tərkibli yoluxucu agent satellik virusdur, çünki o, hüceyrələrdə çoxalması və infeksiyanı inkişaf etdirməsi üçün hüceyrələrin hepatit B virusu ilə yoluxmasını tələb edir (genomunu paketləmək üçün hepatit B zərf zülallarından (S antigenləri) istifadə edir). Delta hepatit virusunun hüceyrə transkriptini tutan primitiv viroid kimi RNT-dən inkişaf etdiyinə dair fərziyyə var. Qanla ötürülən bu patogen qaraciyərdə çoxalır və tez-tez həm primatlarda, həm də primat olmayan məməlilərdə kəskin hepatitə səbəb olur.
Hepatit E
Hepatit E — (HEV) bir virusun yaratdığı qaraciyər xəstəliyi. Hepatit E virusu oral yolla, əsasən çirklənmiş su vasitəsilə ötürülür. Xəstəliyin ağır gedişi demək olar ki, yalnız hamilə qadınlarda müşahidə olunur. Hamiləliyin üçüncü trimestrində xəstəlik ən təhlükəlidir və bu dövrdə ölüm 25% -ə qədər çata bilər. == Etiologiyası == Xəstəliyin törədicisi Hepevirus cinsinə aid olan hepatit E virusudur (HEV). Virus ikosahedron formasına malikdir, üst qabığı yoxdur. Virus hissəciklərin ölçüsü 32–34 nm-dir, genomu təxminən 7,5 kb uzunluğunda tər ipli zəncirli kodlaşdırıcı RNT ilə təmsil olunur. Müxtəlif bölgələrdə — Asiya-Afrika, Meksika və Şimali Amerikada təcrid olunmuş beş HEV genotipi var: genotip 1 və 2 yalnız insanlarda, 3 və 4 zoonotik, insanlarda və isti qanlı heyvanlarda (qaban, maral) aşkar edilir, genotip 7 əsasən dromedarlara təsir göstərir. == Epidemiologiyası == Xəstəlik daha çox ekvatora yaxın inkişaf etməkdə olan ölkələrdə qeydə alınır. İnfeksiya mənbəyi əsasən xəstəliyin ilkin mərhələsində olan xəstə insandır.
Qabriela Spanik
Qabriela Elena Spanik Utrera (isp. Gabriela Elena Španić Utrera; 10 dekabr 1973) — Venezuela aktrisası, müğənni. Latın Amerikası kinonovellalarındakı rolları ilə tanınır. == Həyatı == Qabriela Spanik 10 dekabr 1973-cü ildə Venesuelada anadan olub. Atası öz valideynləri ilə birlikdə 1947-ci ildə Venesuelaya köçmüş xorvat, anası Norma Utrera Londonda doğulmuş ingilisdir.
Stanislav Şpanin
Stanislav Şpanin (16 may 1990, Bakı) — "Ginnesin rekordlar kitabı"na düşmüş şəxs. == Ümumi məlumat == Stanislav Şpanin "Ginnesin rekordlar kitabı"na planetin ilk gənc peşəkar rəssamı kimi düşmüşdür. Bakı şəhərində anadan olan Stanislav bir çox beynəlxalq mükafatların sahibdir.