Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • уметь

    умею, умеешь; умея и, (разг.), умеючи; св. см. тж. умение а) обычно с инф. Обладать умением делать что-л. благодаря знаниям или навыку к чему-л. Уметь

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • УМЕТЬ

    bacarmaq, əlindən gəlmək, bilmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УМЕТЬ

    несов. (са кар ийиз) хьун, чирхьун, алакьун, бажармишиз хьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УМЕТЬ

    несов. bacarmaq, əlindən gəlmək, bilmək; ты умеешь плавать? sən üzə bilirsənmi?.; я не умею это делать bu iş mənim əlimdən gəlməz, mən bunu bacarmaram

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УМЁТ

    м məh. köhn. karvansara.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • умёт

    -а; м.; нар.-разг. Постоялый двор, хутор в степи.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ümid

    umut, ümit

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-türkcə lüğət
  • УМНЕТЬ

    несов. акьуллу хьун, акьул атун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ÜMMƏT

    ə. 1) millət; 2) icma (bir peyğəmbərin dininə inananlardan ibarət dəstə, kiçik cəmiyyət)

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ümmət

    is. 1) goum \gum\] m ; Məhəmməd ~i goum de Mohammed ; 2) nation f, peuple m

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • ümmət

    ümmet

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-türkcə lüğət
  • ÜMMƏT

    ...“Peyğəmbərin yeni dinə çağırdığı şəxslər” deməkdir (Məhəmməd ümməti deyirik). Hümmət isə “çalışma, səy göstərmə”dir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • UNMET

    adj ödənilməyən, təmin edilməyən, ödənilməmiş, təmin olunmamış; children whose needs remain ~ ehtiyacları ödənməmiş uşaqlar

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • ЮНЕТЬ

    несов. cavanlaşmaq, gəncləşmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УЧЁТ

    м мн. нет 1. müh. uçot, hesab, hesaba alma, hesaba alınma; hesaba götürmə, hesaba götürülmə; 2. uçot, qeyd (qeydiyyat); стать на учёт uçota durmaq; сн

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УМЯТЬ

    ...1. tapdalamaq, basıb əzmək, əzmək, yaprıxdırmaq; 2. basmaq; умять траву в мешок otu kisəyə basmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УМЫТЬ

    сов. 1. əl-üzünü yumaq (başqasının); 2. yumaq; ◊ умыть руки özünü qırağa çəkmək, qarışmamaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УМНЕТЬ

    несов. ağıllanmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УЛЁТ

    м мн. нет məh. 1. uçma, uçub getmə; 2. uçuş.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ÜMƏM

    ə. «ümmət» c. millətlər; ümmətlər.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • УЬММЕТ

    ...-ди, -да; -ар, -ри, -ра са тухумдин инсанар. РикӀгл кьведач я гьич уьммет, Бубайрин тӀвар квадардайбур. С. А. Бубайрин тӀварар квадарайбур.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ÜMMƏT

    i. 1. followers; fellow-fighters; Məhəmməd ~i followers of Mahammad; İsa ~i followers of Christ; 2. nation, people

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ÜMMET

    ümmət

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ÜMİT

    ümid

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • UMUT

    ümid

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ÜMMƏT

    сущ. устар. 1. народ; люд (люди, объединенные общностью каких-л. условий) 2. единоверцы (люди одной веры)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÜMMƏT

    xalq, camaat; peyğəmbərə inanan adamlar

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • УЧЕТ

    мн. нет 1. гьисабун, гьисабдиз къачун; учѐт товаров товарар гьисабдиз къачун; действовать с учѐтом обстановки авай гьалар гьисабдиз къачуна кар ав

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УМЯТЬ

    тIушунун (мес. тини, палчух); тIуш гун (мес. палчухдиз); тIуш гун, тIуш гана ацукьрун (мес. кIунтIуна векьер).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УМЫТЬ

    ччин-гъил чуьхуьн (масадан, мес. аялдин); чуьхуьн. ♦ умыть руки пер. кьил къакъажун, кьил хкудун, яргъа хьун, акахь тавун (са чIур хьайи, чIуру карди

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УЧЕТ

    hesab, hesaba alma, hesaba götürmə, qeyd, uçot, nəzərə alma

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УЧЁТ

    урус, сущ.; -ди, -да; -ар, ри, ра гьисаб. Адан учетда 100 далай артух коммунистар авай. А. Шагьмарданов

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • УЧЁТ

    uçot, hesabaalma, siyahıyaalma, hesablayaraq qeydəalma.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ÜMMƏT

    is. [ər.] 1. Xalq, camaat. Açdın gözünü rəncü məşəqqət görəcəksən; Millətdə qəm, ümmətdə küdurət görəcəksən

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • УМНЕТЬ

    ağıllanmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ümmət

    ümmət

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • умнеть

    ...поумнеть) Становиться умнее. С возрастом дети умнеют. Умнеть после сделанных ошибок.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • умыть

    умою, умоешь; св. см. тж. умывать, умываться, умывание, умыванье 1) а) кого Вымыть кому-л. лицо, руки и т.п. Умыть ребёнка. Умыть больного. б) отт. чт

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • умять

    умну, умнёшь; св. см. тж. уминать, уминаться что 1) разг. Разминая, сделать мягким, довести до нужного состояния. Умять замазку, воск. Умять руками. 2

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • учёт

    -а; м. см. тж. учётный 1) к учесть - учитывать. Учёт потребностей общества. Не все расходы поддаются учёту. Учёт векселей (финанс.). Действовать с учё

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • юнеть

    ...чувств, восторженность, увлечённость. Слушая её пение, старики юнеют.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ÜMMƏT

    [ər.] сущ. уьммет (1. халкь, жемят; 2. дин. са пайгъамбардал чӀалахъ тир инсанар, халкь).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • улёт

    ...м. Состояние эйфории, экстаза. Быть, находиться в улёте. Испытывать улёт. 2. в функц. сказ. О состоянии крайнего изумления, восторга. Девушка - прост

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • UÇOT

    I сущ. учёт: 1. установление наличия кого-л., чего-л. путём подсчета, описи. Əmtəə dövriyyəsinin uçotu учёт товарооборота, pul vəsaitləri uçotu учёт д

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ОМЁТ

    м k. t. məh. taya.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ШУМЕТЬ

    ...şırıldamaq (su), xışıldamaq (yarpaq), pıq-pıq qaynamaq (samovar); 3. məc. məşhur olmaq, gurultuya səbəb olmaq, gur-gur guruldamaq; ◊ шумит в голове b

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЧУМЕТЬ

    несов. dan. 1. taunla xəstələnmək, taun xəstəliyinə tutulmaq; 2. dan. sarsaqlamaq, giclə(ş)mək, xərifləmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СУМЕТЬ

    сов. bacarmaq, ...bilmək; суметь правильно ответить düzgün cavab verə bilmək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СУМЁТ

    м məh. bax сугроб.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СМЕТЬ

    несов. 1. cürət etmək, ürəklənmək, cəsarət etmək; 2. ixtiyarı olmaq, haqqı olmaq; не смеешь этого делать bunu etməyə ixtiyarın yoxdur; ты не смеешь та

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ОМЕТ

    агъалрин (самарин) кIунтI

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ИМЕТЬ

    несов. 1. olmaq, malik olmaq; иметь возможность imkanı olmaq; иметь много детей çoxlu uşağı olmaq; иметь талант istedada malik olmaq; он имеет богатую

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ШУМЕТЬ

    ...гьатун; машгьур хьун, чав акъатун. 4. ван аваз хьун, ван гьатун (мес. пиянвилик кьиле, япара).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СУМЕТЬ

    алакьун, бажармишиз хьун; хьун; гъиляй атун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СМЕТЬ

    несов. жуьрэт авун, рикI авун; как ты смел? вуна гьикI (вуч) жуьрэтна? ♦ не смей ходить фимир; не смей трогать кямир, гьич кягъиз кIан жемир.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ШУМЕТЬ

    1. səs salmaq, səs – küy salmaq, uğuldamaq, şırıldamaq, məşhur olmaq, gurultuya səbəb olmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ИМЕТЬ

    1. Olmaq, malik olmaq; 2. Görmək, müşahidə etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ИМЕТЬ

    несов. хьун; аваз (алаз, гваз, кваз) хьун; он не имеет денег адаз пул авач. ♦ иметь место хьун, аваз хьун; иметь в виду фикирда кьун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • muet

    -te adj lal

    Tam oxu »
    Fransızca-azərbaycanca lüğət
  • учот

    (-ди, -да, -ар) - учёт : учотдин - учётный; учот тухун - проводить учёт.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • HESABAPARMA

    сущ. учёт, ведение учета. Hesabaparma sistemi система учета, hesabaparma metodikası методика ведения учета

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • VƏRƏQƏSİZ

    прил. бескарточный. Vərəqəsiz uçot связь. бескарточный учёт

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ни хрена не знать

    ни хрена не знать, не уметь, грубо. Ничего не знать, не уметь.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • HESABAALMA

    ...наличия кого-л., чего-л. путем подсчёта). Malları hesabaalma учёт товаров, hesabaalma vərəqəsi карточка учёта, hesabaalma dövrü период учёта

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • умыть руки

    Снять с себя ответственность.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ÜÇƏM-ÜÇƏM

    (Ordubad) üç-üç. – Üçəm-üçəm yığ

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • BİLMƏK

    1. знать, ведать; 2. узнать, осведомлять; 3. уметь, мочь;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YAZIB-POZMAQ

    глаг. обобщ. 1. уметь читать и писать 2. сочинять, заниматься сочинительством

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • BACARMAQ

    уметь, мочь, спавляться с чем-нибудь; быть в состоянии делать что-нибудь

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • YAZIB-OXUMAQ

    глаг. читать и писать, заниматься чтением и писанием, уметь читать и писать

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TRAKTORÇULUQ

    сущ. работа, профессия тракториста. Traktorçuluğu bacarmaq уметь водить трактор; traktorçuluq vəsiqəsi удостоверение тракториста

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • лизоблюдничать

    ...-аешь; нсв.; презрит. Быть лизоблюдом, вести себя как лизоблюд. Не уметь лизоблюдничать.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • бажармишун

    (-из, -на, -а) - уметь (что-л. делать), управляться (с чём-л.), быть способным делать (что-л.).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • BACARMAQ

    глаг. 1. уметь делать что-л. Üzməyi bacarmaq уметь плавать, çalmağı bacarmaq уметь играть на чём-л. 2. мочь (быть в состоянии, в силах что-л. делать).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • растекаться мыслью по древу

    Не уметь сказать о чём-л. по существу, отвлекаться на ненужные детали, подробности (из "Слова о полку Игореве")

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • подголосничать

    ...разг. Принимать участие в хоровом пении в качестве подголоска. Уметь подголосничать старым песням.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • принизиться

    ...принижаться, принижение Унизиться; показать своё смирение, покорность. Уметь принизиться. Вовремя принизиться. Принизиться перед кем-л.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • контактировать

    ...инфекционными больными. Они плохо контактируют друг с другом. Уметь контактировать с людьми.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • PƏRVAZ

    ...воздухе и перемещаться по воздуху – о птицах); 2. парить: 1) уметь держаться в воздухе на неподвижно раскрытых крыльях 2) перен. устремляться мысленн

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • красиво

    ...красиво ведёт свою партию. Поступить красиво. Не говори слишком красиво! Уметь красиво одеваться.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • фоторужьё

    ...напоминающий по виду ружьё, снабжённый удлинённым фотообъективом. Уметь снимать фоторужьём. Линзы для фоторужья. Фоторужьё с насадками. Заснять фотор

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • OXUYUB-YAZMAQ

    глаг. 1. читать и писать. Oxuyub-yazmağı bacarmaq уметь читать и писать 2. заниматься (работать – об умственных занятиях). Səhərdən axşama qədər oxuyu

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • перевоплотиться

    ...иное, принять иной вид, превратиться в кого-, что-л. Переводчик должен уметь перевоплотиться. Перевоплотиться в новую роль. Мгновенно перевоплотиться

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • QADİR

    ...способный, умелый. Qadir əllər умелые руки; qadir olmaq nəyə мочь, уметь делать что, быть способным на что, быть в состоянии сделать что; qadiri-mütl

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • OXU-YAZI

    ...читать и писать). Oxu-yazı bilmək (bacarmaq): 1. быть грамотным 2. уметь читать и писать; oxu-yazı öyrənmək научиться грамоте

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • алакьун

    ...убеждаться, быть уверенным (в чём-л.). 1.2. справляться (с кем-чем-л.), уметь (что-л.) : и кар залай алакьдач - я не справлюсь с этим делом; кар алак

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • умение

    I см. уметь II -я; ср. Способность выполнять какую-л. работу, делать что-л., приобретённая в результате обучения, опыта и т.п. Умение готовить обед. У

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • пробивной

    ...снаряда. Пробивной автомат. Обладать пробивной силой, способностью (также: уметь добиваться своего). 2) разг. Энергичный, умеющий добиваться своего.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • приманить

    ...соблазнить. Приманить красотой. Приманить достатком, деньгами. Уметь приманить.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • YAZI-POZU

    сущ. 1. грамота (умение читать и писать). Yazı-pozu bacarmaq уметь читать и писать, yazı-pozu öyrətmək kimə учить кого читать и писать, учить грамоте

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • предвидеть

    ...перемены. Трудно предвидеть, что произойдёт завтра. Человек должен уметь предвидеть.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • CƏHƏTLƏNMƏK

    ...разобраться в расположении чего-л., представляя своё местонахождение и уметь найти дорогу 2. см. cəhətləndirilmək; ориентироваться, быть сориентирова

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • пиала

    ...изготовленный из фарфора или фаянса. Пить зелёный чай из пиалы. Уметь держать пиалу.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • подключиться

    ...устройств. Подключиться к телефонной сети. Подключиться к кабельному телевидению. Уметь подключиться к подслушивающему устройству. 2) разг. Примкнуть

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • BİLMƏK

    ...bilmək уметь плавать, oynamağı bilmək уметь танцевать, yaza bilmək уметь писать 3. узнавать, узнать: 1) получать сведения о ком-л. о чём-л. Gəlişini

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • концентрироваться

    ...что-л. Внимание концентрировалось только на собственных просчётах. Нужно уметь концентрироваться. 3) хим. Становиться более концентрированным; сгущат

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • СВЯЗАТЬ

    ...концы с концами bax свести (свести концы с концами); не мочь (не уметь) связать двух слов iki sözü bir-birinə bağlaya bilməmək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • отбрехаться

    ...отбрёхиваться 1) Бранью ответить на чью-л. брань, нападки, замечания и т.п. Уметь отбрехаться. Приятель способен отбрехаться. Отбрехаться в ответ на

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • владеть

    ...им. Всем её существом владеет любовь. Душой владеет гнев. 4) чем. Уметь, быть в состоянии действовать чем-л.; обладать какими-л. способностями, знани

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • чертить

    ...шестигранник. Чертить рейсфедером, карандашом, тушью. Чертить прямые, косые линии. Уметь чертить. Чертить палкой по земле. Чертить пальцем по стеклу.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • подладиться

    ...музыкальном инструменте, пении) в тон, в лад с кем-, чем-л. Не уметь подладиться к голосу запевалы. Подладиться к хору. 2) Приспособиться, приноровит

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • HİRS

    ...себя; hirsini saxlaya bilməmək не уметь сдерживать себя, не уметь держать себя на вожжах; hirsini gizlətmək затаивать, затаить злобу

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • упечь

    ...упёк 1) что нар.-разг. Выпечь до надлежащей степени, как следует. Уметь упечь пироги. 2) а) разг. Отправить куда-л. против воли, насильно. Упечь в бо

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • FƏRQLƏNDİRMƏK

    ...или с помощью других внешних чувств. Fərqləndirməyi bacarmaq уметь различать 2) распознавать, распознать какой-л. предмет, явление среди других. Atla

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • разуметь

    ...плачет - мать не разумеет (посл.). б) отт. что и с инф. Знать, уметь что-л. Разуметь грамоту. Писать не разумеет. Не разумеет по-французски. Своё дел

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • обобщить

    ...обобщить явления реальной жизни, придав им новый смысл. Кинематограф должен уметь обобщить жизненные обстоятельства.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • доза

    ...количестве лекарства). б) отт. Точная мера какого-л. вещества. Надо уметь подсчитать мельчайшие дозы вещества. Доза ртути в составе смеси. в) отт. Оп

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • управлять

    ...животными в упряжке) Управлять лошадью. Управлять телегой. Уметь управлять нартами. Кучер ловко управлял тройкой. 6) грамм. требовать после себя опре

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • пользоваться

    ...собственности. Пользоваться свободным временем. Пользоваться отпуском. Уметь пользоваться жизнью, радостями жизни. 2) (св. - воспользоваться) чем и (

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • танцевать

    ...танцевать! В ресторане я не танцую. Ходит танцевать в дискотеку. в) отт. Уметь исполнять какой-л. танец (танцы). Танцуешь? - Танцую, только плохо. 2)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • KƏLMƏ

    ...хозяином своего слова, iki kəlməni bir-birinə bağlaya bilməmək не уметь связать двух слов, kəlməsini ağzında qoymaq прервать на полуслове, ilk kəlməd

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KƏLƏF

    ...itirmək: 1. потерять нить (разговора, мысли и т.п.); 2. растеряться; 3. не уметь контролировать свои действия, поступки и т.п.; kələfin ucunu tapmaq

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ездить

    ...никто не ездит. Каждое лето езжу в деревню. К отцу они ездят редко. 3) Уметь пользоваться какими-л. средствами передвижения. Научился ездить на велос

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • HESABLAMAQ

    глаг. 1. считать: 1) уметь производить арифметические действия с числами. Heç vaxt və heç yerdə hesab öyrənməməsinə (keçməməsinə) baxmayaraq, o, hesab

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • УМЕТАТЬ

    несов. dan. bax умести

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УМЕТЁННЫЙ

    прич. dan. süpürülmüş, süpürülüb atılmış

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • УМЕТАТЬСЯ

    несов. dan. süpürülmək, süpürülüb atılmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
OBASTAN VİKİ
Ahmet Ümit
Ahmet Ümit (1960[…], Qaziantep) — Türkiyə şairi və yazıçısı. Daha çox kriminal janrında olan romanları ilə tanınmışdır. == Həyatı == === Kommunist dövr === Ahmet Ümit 1960-cı ildə Türkiyənin Qaziantep şəhərində 7 uşaqlı ailənin ən kiçiyi kimi anadan oldu. Atası xalça satıcısı, anası dərzi idi. İbtidai təhsilindən sonra Qaziantep Atatürk Liseyinə girdi. 14 yaşında siyasi baxışına görə 24 dostu ilə birlikdə Qaziantepin xaricinə sürgün edilmiş və təhsilini Diyarbəkirin Erqani ilçəsində tamamlamışdır.1979-cu ildə Mərmərə Universitetinə daxil oldu. Tələbəlik illərində tanış olduğu Vildan xanım ilə evliliyindən Gül adında bir qızı oldu (1981). 1980-ci il çevrilişindən sonra Ahmet Ümit kommunist dərnəklərdə işləməyə başladı. 1982-ci ildə "Ana Yasaya yox" kampaniyasına qatıldı. Divarlarda afişa yapıştırarkən həbs olunan dostları üçün hekayə şəklində yazdığı əsər təxəllüsü "K. Yalçın" imzası ilə əvvəlcə "Atılım" jurnalında, daha sonra Praqada 40 dildə nəşr olunan "Sülh və Sosializm Problemləri" jurnalında çap olundu.
MET
Budapeşt Metropolitan Universiteti (azərb. Budapeşt Metropolitan Universiteti"‎, mac. "Budapesti Metropolitan Egyetem", ing. "Budapest Metropolitan University") və ya qısaca Metropolitan Universiteti Macarıstanın ən böyük özəl ali məktəbidir. Tələbələrin sayı 6000 yaxındır. Unversitet, 2005-ci ilin yazında Erasmus Universitet nizamnaməsi ilə təltif olunub. Universitetdə biznes, marketinq, incəsənət, mediya, kommunikasiya və turizm sahələri üzrə geniş bakalavr və magistratura proqramları var. Metropolitan Universiteti UNESCO-nun Dünya İrsi departamenti ilə rəsmi qaydada əməkdaşlıq edir.Universitetin dörd kampusu var: üç kampus Budapeştdə, biri isə Macarıstanən cənubundə yerləşən Hödmezörveşerhey (Hódmezővásárhely) bölgəsindədir. == Tarixi == 2000-ci il – Buapeşt Kommunikasiya Kollecinin əsası qoyuldu və ona dövlət akkeditasiyası verildi. Kollec, ali təhsil, böyükləriüçün təhsil və mütərəqqi peşə təhsil kurslarını beynəlxalq və Avropa Birliyi standartları əsasında tədbiqi rabitə və biznes elmləri sahələrində 2001-ci ildən bəri təmin etməyə başladı.
Smet Kenesbayev
Smet Kenesbayeveviç Kenesbayev (qaz. Ісмет Кеңесбаев) (1907 - 1995)—qazax türkoloqu. == Həyatı == Smet Kenesbayev 1907-cı ildə anadan olmuşdur. 1944-cü ildə doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir Elmlər Akademiyasının təsisçilərindəndir. Akademiyanın müxbir üzvü və vitseprezidenti seçilmişdir. Qazax dilinin fonetikası, leksikası və frazeologiya əsərləri var. Bir neçə dərsliyin müəllifidir. Tərcümə nəzəriyyəsi, tətbiqi leksikoqrafiya adlı tədqiqatları var. Əsas elmi istiqaməti frazeologiyadır. 30 ildən artıq frazeologiya sahəsində çalışıb.
Ümit Davala
Ümit Davala (30 iyul 1973, Manhaym, Baden-Vürtemberq) — Türkiyənin keçmiş milli futbolçusu və hazırkı məşqçisi. Davala 1996–2001-ci illər arasında "Qalatasaray"-da işlədiyi müddətdə 4 Super Liqa, 3 Türkiyə Kuboku, 1 UEFA Kuboku və 1 UEFA Super Kubokunun qalibi olub. Davala Türkiyə ilə beynəlxalq yarışlarda 41 oyun keçirib, 4 qol vurub. O, 2002-ci ildə FIFA Dünya Kubokunda bürünc medal qazanan Türkiyə yığmasının tərkibində yer alıb. == Həyatı == Ümit Davala 1973-cü ildə Almaniyanın Manheym şəhərində anadan olub. Türkiyədə "Gənclərbirliyi", "Diyarbəkirspor" kimi komandalarda oynadıqdan sonra 1995–1996-cı il mövsümündə "Qalatasaray"a keçib. O, "sarı-qırmızılar"ın heyətində 4 dəfə Türkiyə çempionu, UEFA kuboku və Superkubokun qalibi olub. Sağ cinah yarımmüdafiəçisi qısa müddət İtaliyada "Milan" və "İnter"də oynadıqdan sonra Almaniyanın "Verder" klubuna transfer olub. 2003-cü ildə "Verder"in heyətində Almaniya çempionluğunu qazanıb. Üç il sonra isə o, futbolçu karyerasına son qoyub.
Ümit Erdim
Ümit Erdim (15 iyun 1985, Kocaeli ili) — teatr və kino aktyoru. == Həyatı == 15 iyun 1985-ci ildə Kocaelidə doğulub. İbtidai təhsilini orada aldıqdan sonra, İzmit Atılım Anadolu Liseyini başa vurdu. 1998–2003 illəri arasında "Kocaeli Bələdiyyəsi Şəhər Teartı" nda bir müddət fəaliyyət göstərmişdir. 1997-ci ildə Böyle mi Olacaktı adlı serialda qonaq aktyor olaraq başladığı Hayat Bilgisi, Gönül və Selena adlı kinolarda davam etmişdir. Bir çox serialda rol almışdır. İştirak etdiyi "Can Dostum" adlı yarışmada birinci olmuşdur. === Yer Aldığı Seriallar === Böyle mi Olacaktı?
Ümit Özat
Ümit Özat (30 oktyabr 1976, Ankara) — türk professional futbol meneceri və keçmiş oyunçu. == Həyatı == Ümit Özat 30 oktyabr 1976-cı ildə Ankarada anadan olub.
Ümit Ünal
Ümit Ünal (14 aprel 1965, Tirə, İzmir ili) — türk rejissor və ssenarist. == Həyatı == 1985-ci ildə 9 İyul Universitetinin İncəsənət Fakültəsinin Film Televiziya ixtisasını bitirib. Universitet vaxtında çəkdiyi qısa filmlər müxtəlif mükafatlara layiq görülüb. Yazdığı ilk ssenari olan “ Teyzem”( Xalam) 1986-cı ildə Milliyyet Qəzetinin Ssenari Müsabiqəsində birincilik qazanıb və bu ssenari Halit Refiğ tərəfindən ekranlaçdırılıb. 1986- 1993-cü illər ərzində yazdığı səkkiz ssenari əsasında film çəkilib. Ilk filmi olan “9”u 2001-ci ildə yazdı və filmə rejissorluq etdi. Bu film 2003-cü il Xarici Film üzrə Oskar Mükafatı üçün Türkiyə temsilçisi olaraq seçildi və müxtəlif festivallarda mükafatlandırıldı. Dörd kitabı işıq üzü görüb.
Ümit Karan
Ümit Karan (1 oktyabr 1976, Almaniya) — Türkiyənin keçmiş milli futbolçusu və məşqçisidir. == Klub karyerası == Karyerasına Almaniyanın Berlin komandası Herta Zehlendorfda başlayıb. Herta Zehlendorfun ardından Türkiyəmspor Berlinə yollanıb. Bunun ardınca Super Liqaya keçdi və Gençlerbirliği'nde oynamağa başladı. 2001-ci ildə "Qalatasaray" a keçib və yenidən komandasının çempionluğunda böyük pay sahibi olub. 2004-2005 mövsümünün ikinci yarısında "Qalatasaray "ın baş məşqçisi Gheorghe Hagi ilə fikir ayrılığı nəticəsində Borussia Mönchengladbach, Hannover 96 və DSC Arminia Bielefeld ilə müqavilə masasına oturdu. Lakin Ümit Karan Bundesliqa komandalarının təkliflərini rədd etdi; son anda Böyükşəhər Bələdiyyəsi Ankaraspor ilə anlaşdı . 2005-ci il mövsümünün sonuna kimi "Ankaraspor"da çıxış edən Ümit Karan icarə müqaviləsi başa çatdıqdan sonra "Qalatasaray"a qayıdıb. 2005-2006 mövsümündə yenidən "Qalatasaray"da oynamağa başlayan Ümit Karan mövsüm ərzində 17 qolla bombardir olub. Amma zədəsi səbəbindən mövsümü bağladı.
Ümit Özdağ
Ümid Özdağ (3 mart 1961, Tokio[d]) — türkiyəli siyasətçi, professor və yazıçı. Münhen Lüdviq-Maksimilian Universiteti və Qazi Universitetində ali təhsil aldıqdan sonra uzun illər elmi-pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuş və 2001-ci ildə professor elmi adını almışdır. 2006-cı ildən "XXI Əsr Türkiyə İnstitutu"nun təsisçisi və rəhbəridir. Buna qədər isə 1999-cu ildə "Avrasiya Strateji Araşdırmalar Mərkəzi"ni, 2003-cü ildə isə "Diyanət Araşdırmalar Mərkəzini" təsis etmişdir. == Həyatı == Sonralar MHP qadın qollarının ilk rəhbəri olacaq Könül Özdağ və Milli Birlik Komitəsi üzvü olaraq 27 may çevrilişinə qatılan mayor Müzəffər Özdağın oğlu olaraq 3 mart 1961-ci ildə anadan olmuşdur. Milli Birlik Komitəsi içində Alparslan Türkeş ilə birlikdə hərəkət edən atasının 13 noyabr 1960-cı ildə Yaponiyaya hökumət müşaviri olaraq göndərilməsinə görə Tokioda anadan olmuşdur. İbtidai və orta təhsilini TED Ankara kollecində almışdır. Bakalavr təhsilini Münhen Lüdviq-Maksimilian Universitetində siyasi elmlər, fəlsəfə və iqtisadiyyat fakültələrində tamamlamış və magistr təhsilini Türkiyədə planlı inkişaf və dövlət planlama təşkilatı üzərində tamamlamışdır. Dr. Burçin Özdağ ilə evlidir və Alp adından bir oğlu vardır.
Met Selmon
Met Selmon Matthew James "Matt" Salmon (d. 21 yanvar 1958-ci il) — ABŞ Konqresində Arizona ştatından 5-ci rayondan seçilmiş konqresmen. 1995 - 2001-ci illərdə ştatın 1-ci rayonunu təmsil edirdi. 2002-ci il seçkilərində uduzub. 2012-ci il seçkilərində yenidən Konqresə üzv seçilib. Respublikaçılar Partiyasını təmsil edir. 29 yanvar 2014-cü ildə ABŞ Konqresindəki Azərbaycan üzrə İşçi qrupuna üzv olub. Bununla da İşçi qrupundakı konqresmenlərin sayı 60-a çatıb.
Umeo rəsm muzeyi
Umeo rəsm muzeyi (isveş dilində:Bildmuseet) — İsveçin şimalında yerləşən Umeo şəhərində müasir incəsənət muzeyi. 2013-cü ildə muzeyi 81 267 nəfər ziyarət etmişdir . == Tarix == Muzey 1981-ci ildə Umeo universitetində təşkil olunmuşdur. Muzeyin kolleksiyasına beynəlxalq və İsveç müasir uncəsənətinin nümunələri, vizual mədəniyyət, dizayn və arxitektura əsərləri daxildir . Umeo rəsm muzeyində həmçinin sərgilər, mühazirələr, konsertlər, tamaşalar və digər mədəni-kütləvi tədbirlər keçirilir. 2012-ci ildə muzey İncəsənət kampusunda yerləşən yeni binaya köçürüldü və öz qapılarını tamaşaçılar üçün 19 may 2012-ci ildə açdı. Yeni rəsm muzeyi Henning Larsen Architects firması tərəfindən inşa edilmiş yeddi mərtəbəli binada yerləşir. Muzey binasının çöl tərəfində pəncərələr nizamsız şəkildə yerləşdirilmişdir. Binanın Ure çayına baxan pəncərələri isə ağ güllərlə bəzədilmişdir .
AMDT
Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatı Cənubi Azərbaycanda yaşayan azərbaycanlıların milli müqəddəratını təyinetmə haqqını əldə etmələri üçün dinc mübarizə aparan təşkilat.Azərbaycan Milli Dirəniş (Muqavimət) Təşkilatı 19 mart 2006-cı ildə Cənubi Azərbaycanda yaradılmışdır. Cənubi Azərbaycanda fars şovinizmilə mubarizə aparan milli təşkilatlardan biridir. Yayımladığı məramnaməsində təşkilatın Azərbaycan vətəni və türklüyü əsas tutaraq Cənubi Azərbaycanda yaşayan türklərin öz siyasi gələcəklərini təyinetmə haqqını əldə etmələri üçün dinc şəkildə mübarizə aparmaqdadır.Araz News saytı təşkilatın rəsmi xəbər orqanı olaraq 3 sentyabr 2010-cu ildə Babək Çələbiyanlı tərəfindən qurulmuşdur. Hazırda Araz News 3 dildə Cənubi Azərbaycan haqqında xəbər və məlumatlar yaymaqdadır.Təşkilat irqçiliyə, terrorizmə qarşı fəaliyyət göstərir, həmçinin Cənubi Azərbaycanda yaşayan dini azlıqların İran rejimi tərəfindən pozulan haqlarını mudafiə edir.Təşkilatın ilk sözçüsü Davud Turan olmuşdur. Hazırda təşkilatın rəsmi sözçüsü ABŞ-da yaşayan milli fəal Babək Çələbiyanlıdır. 2016-cı ildə isə təşkilat Cənubi Azərbaycanın şəhərlərində gizli olaraq 10-cu ildönümü munasibəti ilə tədbirlər keçirib. Təşkilat bir il sonra — 2017-ci ildə Ankara və Vaşinqton şəhərlərində 11-ci ildönümünü qeyd edib.Təşkilatın sözçüsü Babək Çələbiyanlı İsrail dövlətinin Yaxın Şərqdə yeni bir kürd dövlətinin yaranmasını dəstəkləməsinə və bu yeni dövlətin sərhədləri içinə Cənubi Azərbaycanın Urmiya şəhərinin də salınmasına etiraz olaraq İsrail xarici işlər nazirliyinə məktub yazmışdır. == Məramnamə == Azərbaycan Milli Dirəniş Təşkilatı Azərbaycanın milli varlığına qarşı aparılan yağma və talanı durdurmağın tək yolunun irəli səviyyədə təşkilatlanmada və uzmanlaşmada görür və aşağıda sayılan ilkələr və inancları mənimsəyir: Azərbaycan Türk milləti işsizlik, yoxsulluq, məcburi köç və hər türlü maddi və mənəvi bohran və təzyiqdən qurtularaq səadət və rifaha qovuşmalıdır. Azərbaycan Türk milləti hər cür sinif, cinsiyyət, inanc və başqa ayrımlardan uzaq və çağdaş dünya standardlarına uyğun, eşitlik və müsavat içində bir yaşam sürməlidir. Azərbaycan vətəni və Türk milliyyəti əsasında, milli məfkurə və düşüncə zəminində Azərbaycan Türk millətinin öz gələcəyini və milli muqəddəratını təyin etmək haqqı geri qazanılmalıdır.
AMEA
Azərbaycanın Milli Elmlər Akademiyası və ya qısaca: AMEA — Azərbaycan Respublikasında dövlətin təsis etdiyi ali elmi qurum, Respublikanın ali elmi idarəsi. == Tarixi == Azərbaycan elminin, onun intellektual dəyərlərinin milli sərvət kimi qəbul edilməsində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin (1918–1920) mühüm rolu olmuşdur. Bakı Universitetinin yaranması, azərbaycanlı tələbələrin Avropa ali məktəblərinə göndərilməsi milli dilin, mədəniyyətin intişarı bütövlükdə Azərbaycan elminin inkişafına mühüm təsir göstərən amillərdən olmuşdur. 1920-ci ilin əvvəllərində respublikada elmi tədqiqatlar əsasən Azərbaycan Dövlət Universitetində (indiki BDU) mərkəzləşmişdi. 1920–1922-ci illərdə burada humanitar, tibb və təbiət bölmələrindən ibarət elmi assosiasiya təşkil edilmiş və fəaliyyət göstərmişdir. 1925-ci ildə Cəmiyyət Azərbaycan Hökumətinin sərəncamına verildi. 1923–1929-cu illər arasında Azərbaycanı Tədqiq və Tətəbbö Cəmiyyəti fəaliyyət göstərmişdi. Həmin cəmiyyətin sədri Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, üzvlərindən biri isə Məhəmmədhəsən bəy Vəlili-Baharlı seçilmişdi. 1929-cu ildə bu cəmiyyət yenidən təşkil edilərək Azərbaycan Dövlət Elmi-Tədqiqat İnstitutu (DETİ) adlandırılmışdı. İnstitutun təbiət, biologiya, tarix və etnoqrafiya, dilçilik, ədəbiyyat və incəsənət, fəlsəfə, Sovet Şərqi və xarici Şərq, dövlət və hüquq bölmələri var idi.
AMEA­
Azərbaycanın Milli Elmlər Akademiyası və ya qısaca: AMEA — Azərbaycan Respublikasında dövlətin təsis etdiyi ali elmi qurum, Respublikanın ali elmi idarəsi. == Tarixi == Azərbaycan elminin, onun intellektual dəyərlərinin milli sərvət kimi qəbul edilməsində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin (1918–1920) mühüm rolu olmuşdur. Bakı Universitetinin yaranması, azərbaycanlı tələbələrin Avropa ali məktəblərinə göndərilməsi milli dilin, mədəniyyətin intişarı bütövlükdə Azərbaycan elminin inkişafına mühüm təsir göstərən amillərdən olmuşdur. 1920-ci ilin əvvəllərində respublikada elmi tədqiqatlar əsasən Azərbaycan Dövlət Universitetində (indiki BDU) mərkəzləşmişdi. 1920–1922-ci illərdə burada humanitar, tibb və təbiət bölmələrindən ibarət elmi assosiasiya təşkil edilmiş və fəaliyyət göstərmişdir. 1925-ci ildə Cəmiyyət Azərbaycan Hökumətinin sərəncamına verildi. 1923–1929-cu illər arasında Azərbaycanı Tədqiq və Tətəbbö Cəmiyyəti fəaliyyət göstərmişdi. Həmin cəmiyyətin sədri Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, üzvlərindən biri isə Məhəmmədhəsən bəy Vəlili-Baharlı seçilmişdi. 1929-cu ildə bu cəmiyyət yenidən təşkil edilərək Azərbaycan Dövlət Elmi-Tədqiqat İnstitutu (DETİ) adlandırılmışdı. İnstitutun təbiət, biologiya, tarix və etnoqrafiya, dilçilik, ədəbiyyat və incəsənət, fəlsəfə, Sovet Şərqi və xarici Şərq, dövlət və hüquq bölmələri var idi.
ATƏT
Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatı, ATƏT (ing. Organization for Security and Co-operation in Europe, OSCE) —dünyanın ən böyük təhlükəsizlik yönümlü hökumətlərarası təşkilatı. == Tarixi == 30 iyul — 1 avqust 1975-ci il tarixində yenidən Helsinkidə keçirilmiş müşavirədə Avropanın 33 dövlətinin, həmçinin ABŞ və Kanadanın dövlət və hökumət rəhbərləri Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Müşavirəsinin Yekun aktını (Helsinki müqaviləsi) imzalamışlar. Təşkilat 1995-ci il yanvarın 1-dək Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Müşavirəsi (ATƏM) adlanmışdır (ing. Conference for Security and Cooperation in Europe — CSCE). Hazırda 56 üzv və 11 tərəfdaş dövlətlə dünyanın ən böyük regional təşkilatıdır.ATƏT "soyuq müharibə"nin qurtarmasından sonra ümumavropa təhlükəsizlik sistemini formalaşdıran, yeni Avropanın siyasi və iqtisadi həyatının sivil birgəyaşayış qaydalarını müəyyən edən, dövlətlərarası münasibətləri rəqiblik və münaqişə relsindən əməkdaşlıq və qarşılıqlı mənafe istiqamətlərinə yönəldən bir təşkilat funksiyasını icra edir. ATƏT 1975-ci ildə yaradılandan bəri təşkilatın yüksək səviyyədə 6 sammiti keçirilib. Təşkilatın son zirvə görüşüləri 1999-cu ildə İstanbulda, 2010-cu ilin dekabrın 1–2-də Astanada keçirilib. Astana sammitində təşkilata üzv olan 56 ölkənin, habelə qurumun tərəfdaşı olan 12 ölkənin dövlət və hökumət başçıları, o cümlədən 68 beynəlxalq təşkilatın rəhbərləri iştirak etmişdilər. Azərbaycan 1992-ci ildən ATƏT-in üzvüdür.
Adət
Adət-ənənə, adət və ya ənənə — bir cəmiyyət və ya qrup içərisində müəyyən keçmişə sahib olan, simvolik və ya xüsusi bir əhəmiyyət kəsb edən nəsildən nəsilə ötürülərək mədəni vərdişlər, məlumat, davranış və inanc toplusudur. == Adət-ənənə anlayışının məzmunu == Adət və ənənələr bəşəriyyətin təkamül prosesini özündə əks etdirir, bütün dövrlərdə cəmiyyətin sosial-mənəvi və mədəni tərəqqisinin göstəricilərindən biri kimi çıxış edir, Bir çox elmi ədəbiyyatlardan məlumdur ki, adət və ənənələrin təkamülü insan cəmiyyətinin üst poleolit dövründən başlamış, həyat tərzi, sosial qurumlar dəyişdikcə onlar da inkişaf etmiş, modernləşərək zənginləşmişdir. Keçmişdə yaranaraq bir nəsildən digər nəslə ötürülərək indiki dövrümüzə qədər gəlib çıxmışdır. Hər bir xalqın keçmişi, tarixi, psixologiyası, milli-mənəvi dəyərləri adətlərdə əksini tapır, onlar bizim üçün keçmişlə bağlı böyük bir informasiya mənbəyidir, burada insanların baxışlarını, zövqünü, həyat tərzini, əxlaqını, düşüncə tərzini, yaradıcılıq qabiliyyətini və.s görmək olar. Ənənə - özünəməxsus xalq yaddaşıdır. Bizim bütün həyatımız müəyyən qaydalar, nümunələr əsasında qurulur. Ənənə anlayışına ictimai elmlərin fərqli alt intizamlarının yanaşmaları ilə ənənəvi cəmiyyətlərin yüklədikləri mənalar arasında həm bənzərliklər həm də fərqliliklər mövcuddur. İctimai elmlər ənənəyə cəmiyyətlərin yaşadıqları coğrafiya, iqlim və s. kimi xarici şərtlərə uyğunlaşma təmin etmək məqsədiylə törədilmiş, bəşəri qaynaqlı "inşa"lar, "icad"lar olaraq baxarkən ənənəvi cəmiyyətlər öz ənənələrinin qaynağını mif, əfsanə, atalar, qəhrəmanlar və tanrı kimi müqəddəsdə görürlər. İctimai elmlərdə daha fenomenolojik bir yanaşma ilə ənənələri tam funksional xüsusiyyətləri istiqamətiylə görüb mənşələrini bu funksiyaya bağlayan şərhlərin yanında ənənələri müəyyən bir məna bütünlüyünü əks etdirən fenomenlər olaraq qiymətləndirən yazarlar da vardır.
Alet
Alet (Mikena çarı) — yunan mifologiyasında personaj. Alet (Korinf çarı) — yunan mifologiyasında personaj.
Alət
Alət — obyektə təsir etmək üçün əl ilə idarə edilən sadə qurğu, predmet və ya maşın. Onunla obyekt öyrənilir, ölçülür və ya dəyişilir. Geniş mənada obyekti dəyişmək və ya yaratmaq üçün istifadə edilən vasitə. O ancaq əmək aləti olaraq köməkçi vasitə deyil. == Alət anlayışı == "Alət" heç də bütün maşən və qurğular demək deyil. Alət dedikdə əllə istifadə edilə bilən, daşınan və ötürülə bilən qeyri-stasionar qurğular başa düşülür. Təbiətdə alətlərin məqsədli hazırlanması qabiliyyəti insanlarla yanaşı bəzi heyvanlara da aiddir. Hissənin alətlə emalı insan və heyvanın fiziki gücünün istifadəsi və ya maşınların tətbiqi ilə həyata keçirilir. Aləti sərbəst olaraq tətbiq edən maşın və dəzgahlar alət hesab edilmir. Ümumlilkdə alət aşağıdakı hallara xasdır: Dülgərlik işləri (çəkic, yiyə, açar), Presləmə və yayma prosesləri (formalar), Dəzgahlarda tətiq olunan kəsmə əməliyyatları (kəski, frez, burğu) İnformasiya texnologiyasında yeni proqramların yaradılmasında (kompayler, interpreter).
Amen
Amon və yaxud Ammon, Amoun, Amun, Amen — qədim Misir dini-əfsanəsinə görə külək və bərəkət (məhsuldarlıq) tanrısı (ilahisi). Bu tanrı (allah) (ilahi) Ra — nın əlavə adı Ameni ilə səhv salınmamalıdır. == Mənşəyi == İlk olaraq Misirin mərkəzi əyalətində Amon tanrı kimi qəbul edilmişdir. XI sülalə dövründə Teben şəhərində əyalət tanrısı qəbul olunurdu. Hermontis ailəsi ölkə daxili çəkişməni öz xeyrinə həll etdikdən sonra Tebeni legitimləşdirir. XII sülalə düvründə yeni paytaxt Teben şimala köçürülür. Bundan sonra firon I Senusert Amon məbədi tikdirir. == Təsviri == Amon Amarna dövründən qabaq taclı və əsalı insan obrazında təsvir olunmuşdur. Ammarnadan sonrakı dövrdə isə mavi rəngdə olan tovuz quşu lələyindən ibarət olan qoşa tacla təsvir edilmişdir. Mavi dəri küləyi və yaranışı, lap qədim xalq inacına görə qoçu tərənnüm edirdi.
Axet
Axet — Qədim Misir təqvimində bir mövsüm, sel vaxtı və ya daşqınlar mövsümü anlamını verir. Yuxarı Misir üçün bu müddət iyun ayının əvvəllərinə, Nilin mənsəbində isə ortalarına dəlalət edir. Axet mövsümünə Vepet-renpet (iyunun əvvəli -iyul əvvəli), Texi (iyul əvvəli — avqustun əvvəli), Menxet (avqustun əvvəli — sentyabrın əvvəli) və Hut-heru (sentyabrın əvvəli — oktyabrın əvvəli) ayları daxildir. Dövr Yeni padşahlıq dövründən başlayaraq avqustun 31-dən dekabrın 28-nə qədər sürürdü.
BMAT
Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatı və ya qısaca ICAO — BMT-nin agentliyi, qərargahı Monrealdadır (Kanada). 1947-ci ilin aprel ayında formalaşmışdır. 190 üzvü var, rəsmi dilləri ingilis, ərəb, çin, fransız, ispan və rus dilləridir. ICAO-nun məqsədi bütün dünyada Beynəlxalq Mülki aviasiyanın təhlükəsiz, nizamlı inkişafını və mülki aviasiyanın, o cümlədən beynəlxalq daşımaların bütün məsələləri üzrə beynəlxalq əməkdaşlığın təşkili və əlaqələndirilməsinin digər aspektlərini təmin etməkdir. ICAO-nun qaydalarına uyğun olaraq beynəlxalq hava məkanı uçuş informasiyasının rayonlarına və hava hərəkətinə nəzarət vasitələrinin imkanları nəzərə alınmaqla sərhədləri müəyyən edilən hava məkanına bölünmüşdür. ICAO-nun funksiyalarından biridə aeroportlara aeronaviqasiya və hava limanları üzrə meteoroloji məlumatların ötürülməsi üçün istifadə olunan dörd hərfli fərdi identifikator — kodların, uçuş planlarının (flight-plans), mülki aerodromların radionaviqasiya xəritələrində təyin olunması və s. təyin edilməsidir. 1992-ci ildə ICAO dekabrın 7-ni Mülki aviasiya günü elan edib. Gələcəkdə bu qərar BMT tərəfindən dəstəklənib. == ICAO nizamnaməsi == Hal-hazırda 190 deyil, 193 üzv vardır.(2022) Beynəlxalq Mülki Aviasiya Konvensiyası (həmçinin Çikaqo Konvensiyası adı ilə tanınır) zamanı təqdim olunan doqquzuncu redaksiya ICAO-nun rəsmi nizamnaməsi hesab olunur ki, bu da 1948-ci ildən 2006-cı ilə qədər olan dəyişiklikləri əhatə edir (ICAO Doc 7300/9).
Cümə
Cümə – dünyanın bir çox ölkələrində həftənin sayca beşinci ( bəzilərində altçncı ) günü. ISO 8601 beynəlxalq standartına görə yeddi günlük həftənin beşinci günüdür. Cümə həftədə cümə axşamı günü ilə şənbə günü arasında yerləşir. Rəsmi sənədlərdə cümə bəzən qısaldılmış şəkildə c.- da yazılır. " Cümə " sözü ərəb dilindəki " يوم CM'A " "toplanmak" ( toplam ) sözündən irəli gələrək yaranmışdır. Qədim Romada cümə günü gözəllik ilahəsi Veneraya, qədim alman tayfalarında Freyya qadın allahına həsr edimişdi.Ona görə də ingilis dilində cümə günü Friday adlanır. Beşgünlük iş həftəsi qəbul edilmiş ölkələrdə cümə günü istirahıət günüdən əvvəlki gün olduğundan işçilərin işə bir qədər laqeyd yanaşması hiss edlir. Rusiyada Pasxa dini bayramından sonra on həftə ərzində hər cümə günü ticarət yarmarkası keçirilirdi. İslam ölkələrində cümə günü qeyri – iş günüdür və kütləvi surətdə inasnlar məscidlərdə namaz qılırılar.ABŞ-də cümə günü haqqında deyirlər "TGIF" —"Thank God It’s Friday" (" Sağ ol, Allah , bu gün cümədir!") Qədim türk dilində bu günün adı, Altıncı Gün və Altınç dır. Cümə ayrıca kişi şəxs adı da vardır.
Fumən
Fumən — İranln Gilan ostanında yerləşən şəhər, Fumən şəhristanının mərkəzi. == Əhali == Əhalisi 27,763, nəfər 7,728 ailədir.
Qamet
Qametlər (qədim yunan dilindən ετήαμετή - "evlənmək" ) — cinsi olaraq çoxalan orqanizmlərdə mayalanma zamanı başqa bir haploid hüceyrə ilə birləşən bir haploid hüceyrə. Qametlər, bədənin reproduktiv hüceyrələri də adlandırılan cinsiyyət hüceyrələridir. Morfoloji cəhətdən fərqli iki növ cinsiyyət hüceyrəsi istehsal edən və hər bir fərdin yalnız bir növ istehsal etdiyi növlərdə, qadın yumurta adlanan daha böyük bir cinsiyyət hüceyrəsi istehsal edən hər hansı bir fərddir və kişi daha kiçik bir tip meydana gətirir. Sperma və ya sperma hüceyrələri hüceyrənin hərəkət etməsinə imkan verən quyruq şəklində bir quruluş olan flaqellum sayəsində kiçik və hərəkətlidir. Buna qarşı hər yumurta və ya yumurta hüceyrəsi nisbətən böyük və hərəkətsizdir. Qısacası, bir hüceyrə bir yumurta (qadın hüceyrəsi) və ya sperma hüceyrəsidir (kişi hüceyrəsi). Heyvanlarda yumurta dişilərin yumurtalıqlarında, kişilərin testislərində isə sperma yetişir. Mayalanma zamanı zamanı sperma və yumurta birləşərək yeni bir diploid orqanizm əmələ gətirir . Qametlər bir fərdin genetik məlumatlarının yarısını, hər növün bir dənə ağırlığını daşıyır və cücərmə hüceyrəsinin iki bölünməyə məruz qaldığı və dörd hüceyrənin əmələ gəlməsi ilə nəticələnən meyoz yolu ilə yaranır . Biologiyada istehsal olunan qamet növü cinslərini təyin edir.
Əlmət
Əlmət və ya Almetyevsk (tatar. Әлмәт / Əlmət; rus. Альметьевск) — Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər.