Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • шатать

    ...-аешь; шатанный; -тан, -а, -о; нсв. см. тж. шататься, шатнуть а) кого-что Раскачивать, качать, нагибать в разные стороны. Шатать столб, изгородь. Вет

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ШАТАТЬ

    laxlatmaq, yırğalamaq, tərpətmək, sarsıtmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ШАТАТЬ

    несов. laxlatmaq, yırğalamaq, tərpətmək, sarsıtmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ШАТАТЬ

    несов. галтадун, юзурун, инихъ-анихъ юэурун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • sata-sata

    sata-sata

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • SAYAT

    adlı-sanlı, ad-sanı ehtiramla çəkilən, adı ilə tanınan

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • SAVAT

    ...və gümüş şeylərinin üzərinə naxış vurmaq. – Toqqanı verdim zərgar savat vursun

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • SALAT

    (Qax) səməni

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • SAQAT

    (Qax, Zaqatala) şikəst

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • SABAT

    «səbat» sözündən düzəlmiş, «dözüm, mətanət» deməkdir.

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • ШАГАТЬ

    несов. 1. ккамар къачун; ккамар ягъун; фин, вилик фин; къекъуьн. 2. ккам яна элячIун, ккам ягъун (мес

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • SADAT

    seyidlər; doğruluq, doğru, haqq, insaf (əsli «sədad»dır)

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ŞALAT

    (Ordubad, Şahbuz) xış

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • СТАЯТЬ

    цIурун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СКАТАТЬ

    1. алчударна кIватIун, алчударна луьле авун. 2. алчударна ккIал хьтинди авун (мес. фан хъуьтуьл чкадикай)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СВАТАТЬ

    ...лугьун, свас це лугьун. 3. пер. туькIуьрун, гуз алахъун, туькIуьриз алахъун (садаз са затI, са юлдаш ва мсб).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ŞABAT

    (Xudat) köhnə ayaqqabı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ŞATAL

    I (Qax, Oğuz, Şəki, Zaqatala) xüsusi toxunmuş corab növü (ayaqqabı əvəzinə geyilir). – A qız, mənim şatalımı ver giyim (Şəki) II (Qax) əsgidən düzəldi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ŞAMAT

    (Lənkəran) balıq torunu saxlayan dirək

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • САЖАТЬ

    ...авун (леке, тIехв). 10. эцигун. 11. ахъаюн (аладун, артух хьун патал гьайванар, мес. вириз балугъар).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ŞAVA:T

    (Qarakilsə) hörmət ◊ Şava:tı artığ olmax – hörməti artıq olmaq. – Şava:tın artıx olsun

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • SALAT

    1 сущ. устар. религ. 1. см. salavat; salat oxumaq читать молитву 2. оповещение; salat çəkmək оповещать о случае смерти (с крыши дома умершего) 2 I сущ

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SİTAT

    I сущ. цитата (дословная выдержка из какого-л. текста). Sitat gətirmək приводить цитату, fikrini sitatla əsaslandırmaq подкреплять свою мысль цитатой,

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SAKAT

    (-tı) 1) zədəli, qüsurlu, xarab; 2) şikəst, əlil əlil, xarab, qüsurlu, şikəst, zədəli

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • SANAT

    sənət

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • SALAT

    i. 1. (bitki) lettuce; 2. (yemək) salad

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • SİTAT

    i. quotation, citation; ~ gətirmək to cite, to quote

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • SADAT

    ə. «seyyid» c. seyidlər; ağalar, cənablar

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • SALAT

    ə. bax səlat.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • ŞAMAT

    ə. «şamət» c. paxıllar, bədxahlar.

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • САЖАТЬ

    несов. 1. əkmək; сажать цветы çiçək (gül) əkmək; 2. oturtmaq, əyləşdirmək; сажать гостей qonaqları oturtmaq; 3. mindirmək; сажать в вагон vaqona mindi

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • САЛАТ

    м 1. kahı; 2. salat (pomidor, xiyar, soğan, yumurta, göy və şairədən hazırlanan soyuq yemək).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • САЛАТ

    1. кагьу; кагьуяр. 2. салат (помидорар, афнияр, къацу чичIекар, ргай какаяр ва масабур куьткуьнна расай къафун, закуска).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЦАПАТЬ

    несов., см. цапнуть

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЦАПАТЬ

    1. qapmaq, qamarlamaq; 2. çaynaqlamaq, çaynağına keçirmək, pəncəsinə keçirmək, çənginə keçirmək, yapışmaq; 3

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СВАТАТЬ

    elçi göndərmək, istəmək, təklif etmək, boynuna sarımağa çalışmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • САЖАТЬ

    1. əkmək; 2. oturmaq, əyləşdirmək; 3. salmaq, yerləşdirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • SALAT

    салат

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SİTÁT

    ...götürülmüş yazı. Klassiklərdən götürülən sitatlar. Bədii əsərlərdən sitat seçmək.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SALAT₂

    ...tökülərək hazırlanan soyuq yemək. [Səriyyə] stolu bayıra çıxararaq, üstünə salat, göy-göyərti, çəngəl-bıçaq qoydu. İ.Əfəndiyev.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • SALAT

    ...günü vəfat edənin evinin üstündə uca səslə oxunan minacat. □ Salat çəkmək – vəfat edənin evinin üstündə uca səslə minacat oxumaq. Bir küçənin içərisi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • СКАТАТЬ

    1. bürmələmək, lülələmək, lülə kimi bükmək, yumrulamaq; 2. basmaq, hazırlamaq; 3. çaparaq getmək, qaçmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ШАСТАТЬ

    несов. 1. k. t. dəni qabığından ayırmaq; 2. dan. veyllənmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СКАТАТЬ

    сов. 1. bürmələmək, lülələmək, lülə kimi bükmək; yumrulamaq; 2. məh. basmaq, hazırlamaq (keçə və s.); 3

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СТАЯТЬ

    сов. ərimək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЦАПАТЬ

    несов. dan. 1. qapmaq, qamarlamaq; цапать из рук əldən qapmaq, 2. caynaqlamaq, caynağına keçirmək, pəncəsinə keçirmək, çənginə keçirmək, yapışmaq; 3.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ШАГАТЬ

    ...irəliləmək, irəli addım atmaq, inkişaf etmək; adlamaq, aşıb keçmək; ◊ шагать (нога) в ногу bax нога (идти нога в ногу).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ШАМАТЬ

    несов. dan. yemək, şam etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЛАТАТЬ

    несов. разг. пине (пинеяр) ягъун, пине гьалчун, пине яна расун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • SATAN

    Satan n şeytan, iblis

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • КАТАТЬ

    1. Diyirlətmək, yuvarlatmaq; 2. Gəzdirmək; 3. Yumrulamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЛАТАТЬ

    yamamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАТАТЬ

    несов. 1. авадрун. 2. къекъуьрун (са куьна акьадарна). 3. кьун, расун (мес. тинидикай кIвалакIар, накьвадикай ва масабрукай элкъвей кIватIар, марч

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • BATAT

    сущ. бот. батат (растение сем. вьюнковых, съедобные клубни которого называются “сладкий картофель”)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • БАТАТ

    м batat (şirin kartof).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • КАТАТЬ

    ...gillətmək, yuvarlatmaq; катать шар şarı diyirlətmək; 2. gəzdirmək; катать в автомобиле avtomobildə gəzdirmək; 3. yumrulamaq; 4. yaymaq, vərdənələmək,

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • СВАТАТЬ

    несов. 1. elçi göndərmək (düşmək), istəmək (qız); сватать дочь соседа qonşunun qızma elçi düşmək (qonşunun qızını istəmək; 2. (kimə kimlə) evlənməyi t

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ЛАТАТЬ

    несов. dan. yamamaq, yamaqlamaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • LAXLATMAQ

    шатать, расшатать, расшатывать

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ШАТНУТЬ

    однокр. bax шатать.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • SARSITMAQ

    потрясать, поколебать, шатать, расшатывать

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SİLKƏLƏMƏK

    трясти, шатать, качать, раскачивать

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • зашатать

    -аю, -аешь; св. Начать шатать.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • шатнуть

    см. шатать; -ну, -нёшь; св., однокр.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • пошатать

    -аю, -аешь; св. что Шатать некоторое время. Пошатать столб, изгородь.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ШАТАНИЕ

    1. см. шатать и шататься. 2. пер. кьве рикIин хьун, гьарнихъ къекъуьн, галтад хьун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • юзурун

    (-из, -на, -а) - шатать, колебать, двигать, колыхать, трясти, шевелить (кого-что-либо).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • пошатывать

    -аю, -аешь; нсв. а) кого-что разг. Время от времени, слегка шатать. Ветер пошатывает кусты. Сидеть, пошатывая ногой. б) лекс., безл. От слабости пошат

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • TƏRPƏTMƏK

    ...(употребляется как приказание водителям машины, ямщику и т.п.) 3. шатать, расшатывать, расшатать. Stolu tərpətmək шатать стол, dirəyi tərpətmək шатат

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • шатание

    I см. шататься I II -я; ср. 1) к шатать и шататься 1), 3) Вызывать шатание. Шатание деревьев. Шатание по лесу. Бессмысленное, бесцельное шатание. 2) о

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • LAXLATMAQ

    глаг. 1. расшатывать, расшатать: 1) шатать (качая, делать что-л. неустойчивым, шатким). Dirəyi laxlatmaq расшатать столб, payanı laxlatmaq расшатать к

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • галтадун

    (-из, -на, галтад/-а) - 1. качать, шатать, колыхать (кого-что-л., чём-л.) : кьил галтадун - качать головой. 2. махать (чём-л.) : гъил галтадун - а) ма

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • TİTRƏTMƏK

    глаг. 1. трясти (рывками качать, шатать, колебать из стороны в сторону или вверх и вниз). Külək yarpaqları titrədir ветер трясет листья 2. сотрясать,

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • шататься

    ...местожительство). Шататься с одной работы на другую (менять место работы). II см. шатать; -ается; страд.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • YIRĞALAMAQ

    ...головой (в знак сомнения, отрицания и т.п.) 2. трясти (толчками качать, шатать, колебать из стороны в сторону). Stolu yırğalamaq трясти стол ◊ bir bu

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SİLKƏLƏMƏK

    глаг. 1. трясти, потрясать, потрясти: 1) толчками, рывками качать, шатать, колебать из стороны в сторону или вверх и вниз. Əlini silkələmək трясти рук

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÇALXALAMAQ

    ...çalxalamaq сбивать масло на пахталке 5. перен. трясти, потрясти, сильно шатать, пошатнуть, лишить прочности, устойчивости. İmperiyanı çalxalamaq (sil

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • трясти

    ...нсв. см. тж. трясение, тряска, тряхнуть 1) что Толчками, рывками качать, шатать, колебать из стороны в сторону или вверх и вниз. Трясти за плечо. Тря

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ШАТАТЬСЯ

    несов. 1. юзун, галтад хьун; зуб шатается сас юзазва.; человек на ходу шатался от изнеможения кас аман атIана къекъведайла галтад жезвай

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ШАТАТЬСЯ

    несов. 1. laxlamaq, yırğalanmaq, tərpənmək, səndələmək; 2. məc. dan. veyllənmək, avara-avara gəzmək; 3

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
OBASTAN VİKİ
Astat
Astat (At) – D.İ. Mendeleyevin elementlərin dövri sistemində 85-ci element. Bu element 1940-cı ildə süni olaraq siklotronda bismutu alfa-hissəciklərlə şüalandırmaqla alınmışdır. Amma yalnız kəşfdən 7 il sonra Çmilio Çino Seqre (1905-1989) başda olmaqla Amerika fiziklər qrupu bu elementə ad verdilər: yunan sözü astatos - “davamsız, səbatsız”-dan yaranmışdır. Bu elementin ən uzun ömürlü izotopu 7,2 saat yarımparçalanma dövrünə malikdir.
Salat
Salat (it. Salato, Salata) — klassik reseptdə soyuq yemək, müxtəlif tərəvəz və meyvələrin (əsasən kahı, göbələk, kartof, xiyar, paxla) qarışığından, sirkə, bitki yağı, mayonez, xama, limon şirəsi, duz, istiot ədviyyatlar əlavə etməklə hazırlanır. Salata tez-tez müxtəlif göyərtilər: kişmiş, şüyüd, cəfəri, kərəviz, yaşıl soğan, sarımsaq və s. əlavə edilir. == Növləri == Salatın müxtəlif növləri vardır: Alman kartof salatı və ya kartoffelsalat— adından göründüyü bu yeməyin əsası kartofdur; onun tərkibində bütün növ inqrediyent var, o cümlədən bekon, soğan, pomidor, yaşıl noxud, yumurta, qarğıdalı və hətta portağallar vardır; Fransız salatı — Fransa mətbəxinə aid salat növü; Kobb salatı — Amerikan mətbəxinə aid bu salat növü dilimlənmiş göyərti, pomidor, qovrulmuş ət, qaynadılmış toyuq əti, avokado, qaynadılmış yumurta, soğan, pendirdən hazırlanır; Lab — Laos mətbəxinə məxsus salat növü; Leço — yay fəslində qışda istifadə etmək məqsədilə tərəvəzlərdən hazırlanan salatdır; Malaq salatı — İspaniya mətbəxinə məxsus salat növü; Mimoza salatı — daha çox bayramlarda düzəldilən salatdır; Miçiqan salatı — Miçiqanda, Detroytda (ABŞ) və ətraf bölgələrdə restoranlarda məşhur olan salat növüdür; Meyvəli salat — müxtəlif meyvələrdən hazırlanan salat növüdür; Tərəvəz salatı — müxtəlif tərəvəzlərdən hazırlanan salat növüdür; Oliviye salatı — bir çox Şərqi Avropa ölkələrində məşhur olan və bəzi ölkələrdə bu salat Rus salatı kimi tanınan Rusiya mətbəxinə aid ənənəvi salatdır;Valdorf salatı — acı bibər ilə mayonez və ya limon suyu əlavə edilmiş ətirli kərəviz kökü və yunan qozu, nazik çöplər (orijinal) və ya köklərdən (müasir mətbəx) və turşaşirin almadan hazırlanan klassik amerikan salatıdır; Vineqret salatı — Rusiyada və keçmiş SSRİ-nin digər ölkələrində soyutma kartof, kök, çuğundur, lobya, şoraba kələm və ya duzlu xiyar, keşniş, şüyüddən hazırlanan salatdır; Tabule — Levant ərəb salatıdır; Şop salatı — Şərqi Avropa mətbəxinə aid salat növüdür; Yunan salatı — yunan mətbəxinə aid salat növüdür; İngilis salatı — ingilis mətbəxi aid salat növüdür; Sezar salatı, yumurta salatı, toyuq salatı, çuğundur salatı, nar salatı və s. == Salatlar haqqında maraqlı məlumatlar == Salat hazırlayarkən ilk növbədə salatda istifadə edəcəyiniz ərzaqların yaş olmamasına diqqət yetirin. Çünki, ərzaqların yaş olması sousun salatla qarışmasına mane ola bilər. Salata dad vermək üçün istifadə olunan ən təsirli yollardan biri də salata bir az sarımsaq əlavə etməkdir. Salatınıza bir az doğranmış nanə yarpağı əlavə etsəniz, ləzzətinin dəyişdiyini görərsiniz. Salatları yeməkdən əvvəl hazırlayın və limonunu, duzunu süfrəyə verərkən əlavə edin.
Savat
Savat (fr. Savate; digər adları: boxe française, fransız boksu, fransız kikboksu) — Parisdə küçə döyüşü kimi başlanan və müstəqil idman növünə çevrilmiş fransız döyüş sənəti. == Tarixi == Savate XVIII əsrdə yaranmağa və inkişaf etməyə başlamışdır. Əvvəldən yalnız ayaqların istifadə edildiyi və əl zərbələrinin istifadə edildiyi bir idman idi. Əlləri çox az hücum üçün xidmət edərkən, əllər daha çox hücum üçün istifadə edildiyi üçün kapoeiraya bənzəyir. 1845-ci ildə bir Savate döyüşçü, Ouen Svift adlı ingilis boksçusu ilə döyüşməyə getdi, nəticədə Savate döyüşçüsünü tamamilə məğlub etdi. Bu, Fransız boksu adlandırılmağa başlanan döyüşdən sonra yumruqları birləşdirməyə başlayaraq başladı və inkişaf etdi. == Ümumi məlumat == Bu döyüş idman növündən həm əllər, həm ayaqlar qərb boksu və ayaq zərbəsi ilə birləşdirilmiş şəkildə istifadə olunur. Müasir savatedə (fransız boksu) boks əlcəklərindən istifadə edərək zərbələr vurulur. Təpik zərbəsi (qabırbağaya, buruna, ayağa, dabana) vurulmasına görə müasir avropa (kikboksinq) və asiya (muay tay) analoqlarından fərqlənir.
Sitat
Sitat — öz fikrini əsaslandırmaq və ya aydınlaşdırmaq üçün başqasının söylədiklərindən, yazdıqlarından gətirilən dəqiq çıxarışlar. Sitatbaz (latınca citatum və farsca . . . baz] dedikdə, yazısında, nitqində sitat gətirməyi sevən adam, sitat həvəskarı nəzərdə tutulur.
Şatal
Azərbaycan ərazisində salınmış və geniş tədqiq olunmuş orta əsr şəhər qalalarından biri də Şətəl qalasıdır. Qala Goranboy rayonunun Rəhimli kəndi ərazisində yerləşirdi. Şəhər yerinin uzunluğu 7 km,eni 6 km olmaqla, dəniz səviyyəsindən 200–250 km yüksəklikdə yerləşir. Şəhərin ərazisi bütövlükdə 40 hektardan çox olub. Şəhər ərazisində ilk arxeoloji tədqiqat işlərini tarix elmləri doktoru Arif Məmmədov aparmışdır. Tədqiqat nəticəsində məlum olmuşdur ki, qala III-V əsrlərdə kiçik yaşayış məntəqəsi olmuşdur. Bərdə və Gəncə şəhərlərini birləşdirən əsas qədim karvan yolunun üstündə yerləşdiyinə görə VI-IX əsrlərdə şəhər xeyli böyümüş, X-XII əsrlərdə və XIII əsrin əvvəllərində özünün ən gur inkişaf dövrünü yaşamışdır. XIII əsrdə monqolların hücumu zamanı qala ciddi müqavimət göstərdiyindən dağıdılmışdır. Şəhər adının etimologiyası müxtəlif cür izah olunur. Bəzi müəlliflərin fikrincə Şətəl həmin toponimin dilimizdə bu gün işlədilən variantıdır.
Saat
Saat — bir sutkadan az olan müddətdə verilmiş vaxt anını və ya vaxt parçasını ölçmək üçün istifadə edilən cihazdır. Saatların əsas tətbiq sahəsi gün ərzində zaman intervalında oriyentasiya yaratmaqdır. Saatların köməyi ilə işləri planlaşdırmaq, müxtəlif hadisələrin uzunluğunu ölçmək, vaxt fərqini təyin etmək mümkündür. == Tarixi haqqında == İlk dəfə qədim misirlilər və çinlilər, yunanlar günəşin hər gün müntəzəm bir hərəkətlə doğub, müəyyən vaxtlarda göy üzünün eyni nöqtələrində olub batdığını müşahidə etdilər və bunun bir günü zaman hissələrinə bölməkdə istifadə edilə biləcəyini kəşf etdilər. Beləliklə, günəşin bu hərəkətindən yararlanaraq ilk günəş saatını düzəltdilər. Bu saat, meydanlıq bir yerə yüksək bir daş qoymaq və günəşin hərəkəti əsnasında bu daşın kölgəsini izləməkdən ibarət idi. Misir, vəziyyəti etibarilə şimal yarımkürədə ancaq ekvatora yaxın bir ölkə olduğuna görə, günəş çıxanda, kölgə dərhal qərbdə meydana gəlir, günəş yüksəldikcə kölgə şimala, yəni sağa doğru hərəkət edərək, günəş batanda şərq yönünə çatırdı. Daha sonralar, çarxlı, batareyalı saatlarda da istiqamət dəyişmədi, hətta sağa doğru fırlanma "saat istiqamətinə dönmə" kimi də adlandırıldı. Avstraliya kimi ekvatorun cənubundakı ölkələrdə, günəş doğarkən daşın kölgəsi cənuba düşər və günəş yüksəldikcə sola doğru dönməyə başlayar. İlk saat orada kəşf edilsəydi, bu gün əqrəb və yelqovan əks istiqamətdə hərəkət edə bilərdi.
Ştat
ABŞ ştatları — Öz suverenliyni ABŞ federal hökuməti ilə bölüşən 50 inzibati ərazi vahidinin hər biri. Hər bir ştat öz suverenliyini federal hökumət ilə bölüşdüyü üçün Amerika vətandaşları həm ABŞ-nin, həm də yaşadığı ştatın vətəndaşı sayılır. Ştat vətandaşlığı və ya oranın sakini olma şərtidir və ştatlararası yerdəyişmə üçün heçbir xüsusi icazə tələb olunmur (əksini göstərən məhkəmə əmri yoxdursa). Ştatların əhalisi müxtəlif ola bilir (məs. Vayominq — 600 000, Kaliforniya 38 mln.) Ştatlar qraflıqlara və ya buna bərabər inzibati ərazi vahidlərinə bölünür. Qraflıqlar heçbir suverenliyə malik deyillər. Bu bölgü hər ştatda müxtəlifdir. Hər bir ştatın öz konstitusiyası vardır. ABŞ Konstitusiyasına ratifikasiya etməklə, ştatlar öz məhdud suverenliklərini bu konstitusiya vasitəsi ilə federal hökumətə köçürülür. Tarixən hüquq-mühafizə, ictimai təhsil, səhiyyə, nəqliyyat və infrastruktur əsasən ştatların məsuliyyətində olub, lakin federal hökumətin bütün bu sahələrdə də nəzərəçarpan maliyyələşdirməsi və nəzarəti mövcuddur.
Con Şatak
Con Şatak (ing. John Shattuck 22 sentyabr 1943, Pasadena, Kaliforniya) — Beynəlxalq hüquq üzrə mütəxəssis, insan hüquqları üzrə lider, 2009-cu ilin avqustundan Mərkəzi Avropa Universitetinin Prezidenti və Rektorudur. O, daha əvvəl Harvard Universitetinin vitse-prezidenti, ABŞ-nin Çexiyada səfiri, ABŞ Prezident kitabxanasının Baş İcraçı Direktoru vəzifələrində işləyib, Ruanda və keçmiş Yuqoslaviya üzrə BMT-nin Beynəlxalq Kriminal Tribunallarının qurulmasında əhəmiyyətli rol oynayıb, Kembric və Yel Universitetlərinin məzunudur.
Meyvəli salat
Meyvəli salat - müxtəlif meyvələrdən hazırlanan salat növü. == Məlumat == Meyvə salatı-kiçik bir parçalara (hissələrə) kəsilmiş, təzə müxtəlif meyvələr qarışığından hazırlanmış yeməkdir. Meyvəli salat reseptinə alma, armud, portağal, dessert banan daxildir. Hərdən tumsuz üzüm, ananas və narıncı əlavə edilir. Neyvə salatın üstünə adi və ya qəhvəyi şəkər tozu, bal və şokalad tökürlər. Dadı gücləndirmək üçün hətta kişmiş ( quru üzüm), döyülmüş badam və ya fındıqdan istifadə edirlər. Meyvə salatlarına hərdən onların təzə qalmağı üçün və xarici görüşünün saxlanması üçün lumu turşusunu əlavə edirlər. Azacıq rom, konyak və ya likyor meyvə salatına xüsusi dad verir. Ənənəvi salatın qatması (sousu), lakin yoğurt və ya bərk çalınmış qaymaqdan istifadə etmək olar. Adətən meyvə salatını desert kimi verirlər.
Qramafonçiçək batat
Qramafonçiçək batat (lat. Ipomoea batatas) – i̇pomeya cinsinə aid bitki növü. Batat şirin kartof da adlanır. Kartofa oxşayır, əsasən Çində, Cənubi Amerikada, Yaponiyada, Hindistanda, Yeni Zelandiyada, Türkmənistanda və Şimali Qafqaz bölgəsində yayılmışdır. Batat istisevən çoxillik bitkidir. Uzunsov formalıdır, çəkisi 0,3-dən 1,5 kq-a qədərdir. Tərkibində orta hesabla 72,5% (7-175%) su, 3,75% zülal, 24% karbohidrat, o cümlədən 15-20% nişasta və 1,2-2% şəkər, 0,8-1,5% mineral maddə, 1% sellüloza vardır. 100 qr batat 466 kCoul enerji verir. Tərkibində 397 mq% K, 49 mq% P, 1 mq% Fe, vitaminlərdən mq%-lə: C – 23, B1 – 0,10, B2 – 0,05, P – 0,5 və 0,3 mq% karotin vardır. Batatın ətli hissəsi ağ-qırmızı və ya çəhrayı olur.
Sakat (Bakalı)
Sakat (başq. Саҡат, rus. Сакатово) — Başqırdıstan Respublikasının Bakalı rayonunda yerləşən kənd. Kənd Qamışlıtamak kənd şurasının tərkibindədir. == Coğrafi yerləşməsi == Məsafələr: rayon mərkəzindən (Bakalı):23 km, kənd sovetliyindən (Qamışlıtamak) 2 km. ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Tuymazı stansiyası): 56 km. == Əhali == === Milli tərkibi === 2002-ci ildə keçirilən Ümumrusiya əhalinin siyahıya alınmasına əsasən kənddə tatarlar (40%), başqırdlar (57) üstünlük təşkil edir.
Sayat Nova
Sayat Nova (erm. Սայաթ-Նովա; gürc. საიათნოვა; az.-əbcəd سایات نووا‎; fars. سایات نووا‎; əsl adı Harutyun Sayatyan; 14 iyun 1712, Tiflis – 22 noyabr 1795, Ağpat[d]) — erməni, gürcü və əsasən Azərbaycan dillərində yazan erməni şair və aşıq. Sayat Novanın günümüzə qədər gəlib çatmış əsərlərin çoxu Azərbaycan dilində qələmə alınmışdır. == Həyatı və fəaliyyəti == Səyat Novanın anası Sara, Tbilisi şəhərində anadan olmuş, atası Karapet isə Hələb şəhərindən gəlmiş ermənilərdən idi. Sayat Nova 1712-ci ilin 14 iyun tarixində Tbilisi şəhərində anadan olur. Anası ilə daim gürcü dilində danışdığından ilk öyrəndiyi dilin gürcü dili olduğu ehtimal edilir. Bu ehtimalı gücləndirən əsas səbəblərdən biridə Sayat Nova tərəfindən yazılan ilk şeirin gürcü dilində olmasıdır. Yeniyetməlik yaşlarında erməni və azərbaycan dillərini təmiz öyrənir.
Sayat etrapı
Sayat etrapı (türkm. Saýat etrapy) — Türkmənistan Respublikasının Lebap vilayətində inzibati-ərazi vahididir. Etrapın inzibati mərkəzi şəhər tipli Sayat qəsəbəsidir.
Sutat (Əhər)
Sutat (fars. سوتات‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Əhər şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 176 nəfər yaşayır (36 ailə).
Talaat Sadat
Talaat Sadat (ərəb. طلعت عصمت السادات‎; 26 fevral 1954 – 20 noyabr 2011, Qahirə) — Misir siyasətçisi, vəkil və keçmiş siyasi məhbus. Misirin keçmiş prezidenti Ənvər Sadatın qardaşı oğlu idi. == Həbsi == Talaat, bir reportajda əmisinin 1981-ci ildə qətlini Misir Silahlı Qüvvələri ilə əlaqələndirdi, bundan sonra o, 4 oktyabr 2006-cı ildə tutuldu. Hərbi qüvvələri tərəfindən aparılan məhkəmə Misir silahlı qüvvələrinə böhtan atmaq ittihamı ilə sona çatdı və nəticədə bir il həbs cəzasına məhkum edildi. Onun həbsi və məhkumluğu ABŞ Dövlət Departamenti tərəfindən tənqid edildi. == Siyasi karyerası == 2011-ci il Misir inqilabından sonra Misir siyasi həyatını pozduğu üçün Milli Demokrat Partiyasının ləğv edilməsini tələb edən nümayişlərdə iştirak etsə də, Misirin keçmiş prezidenti Hüsnü Mübarəkin partiyadan istefası ardından partiyanın yeni sədri seçildi.Bununla birlikdə, 16 aprel 2011-ci ildə MDP məhkəmələr tərəfindən ləğv edildi və aktivləri hökumətə təhvil verildi. Sonra ölümündən bir müddət əvvəl Misir Milli Partiyasının yaradılmasında işlərə başladı.
Yana Salat
Yana Salat (d. 6 aprel 1979) — Kanadanı təmsil edən su poloçusu. == Karyerası == Yana Salat, Kanada yığmasının heyətində 2000-ci ildə Avstraliyanın Sidney şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXVII Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Qrup mərhələsində beş görüşün sadəcə birində qalib gələn Kanada yığması, Sidney Olimpiadasını beşinci pillədə başa vurdu. Daha sonra Yana Salat, Kanada yığmasının heyətində 2004-cü ildə Yunanıstanın Afina şəhərinin ev sahibliyində baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarında mübarizə apardı. Yeddinci pillə uğrunda görüşdə Qazaxıstan yığmasını 10:4 hesabı ilə məğlub edən Kanada yığması, Afina Olimpiadasını yeddinci pillədə başa vurdu.
Yaqub Satar
Yaqub Satar(d. 11 mart 1898, Krım – v. 2 aprel 2008, Əskişəhər) — Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsində və Birinci Dünya müharibəsinin İraq cənhəsində döyüşən, İstiqlal medalı sahibi və İstiqlal veteranı. == Həyatı == Yaqub Satar 1898-ci ildə Rusiya imperiyasının müstəmləkəsi olan Krımda anadan olmuşdur. Rusiya imperiyasının türklərə göstərdiyi təzyiqlərə görə 5 yaşında ailəsi ilə birlikdə Əskişəhərə köç etmişdir. Osmanlı imperatorluğunun Birinci Dünya müharibəsinə girdiyi illərdə hərbi xidmətə çağırılmışdır. Müharibədən sonra və çavuş mayoru rütbəsinə çatdıqdan sonra Satar altı övladı ilə əkinçilikdən yaşadığı Eskişehir şəhərində 2 aprel 2008-ci ildə 110 yaşında ağciyər xərçəngindən vəfat edənə qədər yaşadı. illər. 4 Növbəti gün hərbi ehtiramla dəfn edildi.6 aprel 2008-ci ildə Əskişəhərdə dünyasını dəyişmişdir. == Fəaliyyəti == Alman komandirinin xüsusi bir missiya üçün seçdiyi 200 əsgər arasında idi və Gizli Qaz İttifaqı adlanan bu komanda ilə kimyəvi silah olaraq istifadə edilə bilən zəhərli qazlar üzərində təlimlər keçmişdir.
İlqar Safat
Məmmədov İlqar Kamil oğlu və ya İlqar Safat (23 yanvar 1972, Bakı) — kino və teatr rejissoru, ssenarist, yazıçı, şair, rok-bard. == Həyatı == İlqar Safat 1972-ci ildə Bakı şəhərində anadan olub. 1995-ci ildə "rus dili və ədəbiyyatı" ixtisası üzrə M. F. Axundov adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunu bitirib. 2012-ci ildə ailə həyatı qurub. Bir qızı var. == Yaradıcılıq fəaliyyəti == 1995-ci ildən 2000-ci ilə qədər şeirləri Bakıda müxtəlif qəzet və ədəbi jurnallarda dərc olunub. Öz mahnıları ilə Bakının və Moskvanın müxtəlif meydançalarında çıxış edib. Yüzə yaxın mahnının müəllifidir. 2002-ci ildə Moskvada SRAK (Senaristlər və Rejissorlar Ali Kursunu) bitirib: V. İ. Xotinenkonun emalatxanası. 2002-ci ildə Qafqaz Layihəsi çərçivəsində Avropanın müxtəlif şəhərlərində Azərbaycanı bir neçə il təmsil etmiş "Dağın nəvəsi" filmini çəkib.
Şarat Kamal
Şarat Kamal (12 iyul 1982, Çennai) — Hindistanı təmsil edən stolüstü tennisçi. == Karyerası == Şarat Kamal Hindistanı 2004-cü ildə Afina şəhərində baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 33-cü pillənin sahibi olub. Daha sonra Şarat Kamal Hindistanı 2008-ci ildə Pekin şəhərində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 33-cü pillənin sahibi olub. Şarat Kamal Hindistanı 2016-cı ildə Rio-de-Janeyro şəhərində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil edib və fərdi turnirdə 49-cu pillənin sahibi olub.
Şatan Boqat
Romen Qari (əsl adı Roman Katsev (Roman Kacew), təxəllüsü Emil Ajar (Émile Ajar); 21 may 1914, Vilnüs, Rusiya imperiyası – 2 dekabr 1980[…], Parisin 7-ci dairəsi[d], Fransa) — yəhudi əsilli fransız yazıçısı, kinorejissor, ssenarist və diplomat. İkinci dünya müharibəsi dövründə hərbi pilot olmuşdur. İki dəfə Qonkur mükafatı laureatı olan yeganə şəxsdir (1956, 1975). == Həyat və yaradıcılığı == Əsl adı Roman Katsev olan yazıçı 8 may 1914-cü ildə Rusiya imperiyasının Vilna şəhərində (indiki Vilnüs, Litva), yəhudi ailəsində dünyaya gəlmişdir. Üç yaşında ikən ailəsi ilə birlikdə Varşavaya köçür. Atası Arye-Leyb Katsev 1925-ci ildə ailəni tərk edir və yenidən evlənir. Bu vaxtdan etibarən Roman anası Nina Ovçinski tərəfindən tərbiyə olunur. 1928-ci ildə o, anası ilə Fransaya, Nitsa şəhərinə köçür. Bu dövrdə Eks-an-Provans və Paris şəhərlərində hüquq təhsili alır və eyni zamanda hərbi pilot olmağa hazırlaşır. İkinci dünya müharibəsi dövründə Roman Böyük Britaniyaya gedir və Şarl de Qoll tərəfindən yaradılan müqavimət hərəkatına qoşulur.
Ənvər Sadat
Məhəmməd Ənvər əs-Sadat (ərəb. محمد أنور السادات‎ Muḥammad ʾAnwar as-Sādāt; 25 dekabr 1918[…], Mit Əbülkövm, əl-Minufiyyə mühafəzəsi[d], Misir sultanlığı[d] – 6 oktyabr 1981[…], Qahirə) — Misir hərbi və dövlət xadimi, Misirin 3-cü prezidenti (1970-1981), marşal (1973). Nobel Sülh mükafatı laureatı (1978). 1978-ci ildə İsraillə Kemp-Devid sülh müqaviləsini imzalamış və ərəb dünyasında kəskin etirazlarla qarşılanmışdır. == Həyatı == Ənvər Sadat 1918-ci il 25 dekabrda, əl-Minufiyyə şəhərinin Mit Əbülkövm kəndində doğulmuşdur. Orta təhsilini bitirdikdən sonra hərbi məktəbə daxil oldu. 1938-ci ildə Hərbi Akademiyanı bitirdi.
Beren Saat
Beren Saat (26 fevral 1984, Ankara) — məşhur Türkiyə aktrisası. == Bioqrafiya == Beren Saat 26 fevral 1984-cü il tarixində Ankarada dünyaya göz açıb. Atası Hüseyn futbolçu, anası Ayla isə müəllimdir. Özündən böyük Cem adlı qardaşı var. İlk dəfə "Aşkımızda ölüm var" serialında rol alıb. Daha sonra Eşqə sürgündə Zilan, "Xatırla sevgili"-də Yasəmən obrazını canlandırıb. 2008–2010-cu illərdə Aşk-ı Memnu serialında Bihtər Ziyagil obrazını canlandırıb, hansı ki onu bütün dünyada tanıdıb və bu roluna görə daha çox sevilib. Daha sonra isə "Fatmagülün suçu nə?", İntiqam kimi seriallarda da oynayıb. Son olaraq 2015-ci ildə Möhtəşəm Yüz İl Kösəm serialında Kösəm Sultan rolunu canlandırıb. 2014-cü ildə Kənan Doğulu ilə Los Ancelesdə ailə qurub və o vaxtdan karyerasını müvəqqəti dayandırıb.
Bioloji saat
Bioloji saat — orqanizmlərin vaxtı müəyyən etməsini təmin edən fizioloji mexanizmlərin cəmi. == Ədəbiyyat == R.Ə.Əliyeva, Q.T.Mustafayev, S.R.Hacıyeva. “Ekologiyanın əsasları” (Ali məktəblər üçün dərslik). Bakı, “Bakı Universiteti” nəşriyyatı, 2006, s. 478 – 528.
Böyük saat
Böyük saat — Türkiyədəki ən uzun saat qülləsidir və uzunluğu 32 metrdir. Adana şəhərində yerləşir. == Tarixi == 1879-cu ildə dövrün Adana valisi Ziya Paşa tərəfindən bu günkü adıyla Ali Ulu prospektində tikintisinə başlanıb. Ziya Paşa 1880-ci ildə vəfat etdiyinə görə bu mühüm əsəri tamamlamaq bu şəhərin ən çalışqan və xeyriyyəçi şəxsi olan Vali Abidin Paşaya nəsib oldu. Adana Böyük saat qülləsi 1882-ci ildə tamamlanıb istifadəyə açıldı. Və o gündən bu yana şəhərin ən mühüm strukturlarından biri hesab edilir. Mənbələr saat qülləsinin inşasına dövrün Adana bələdiyyə rəisi Hacı Yunis Ağanın da çox ciddi töhfələri olduğunu yazır. Ətraf divarları kərpicdən hörülən, kvadrat prizma kimi inşa edilən və hündürlüyü 32 metr olan Adana Böyük saat qülləsinin əsas dərinliyinin də bir o qədər olduğu deyilir.
Kilovatt-saat
Kilovatt-saat (kVt • saat) — elektroenergetikada hasil olunan elektrik enerjisinin və eləcə də məişətdə, təsərrüfatda sərf olunan elektrik enerjisinin miqdarını müəyyən etmək üçün müəyyən edilmiş ölçü vahidi. 1 k V t ⋅ s a a t = ( 3600 s a n . ) [ k V t ] = 3600 [ s a n . ] [ k J s ] = 3600 k i l o c o u l ( k J ) = 3.6 m e q a c o u l ( M J ) {\displaystyle \mathrm {1kVt\cdot saat} =(3600\,\mathrm {san.} )\lbrack \mathrm {kVt} \rbrack =3600\,\lbrack \mathrm {san.} \rbrack {\Bigg \lbrack }{\frac {\mathrm {kJ} }{\mathrm {s} }}{\Bigg \rbrack }=3600\,\mathrm {kilocoul(kJ)} =3.6\,\mathrm {meqacoul(MJ)} } Kilovatt-saat dedikdə bir saat ərzində istifadə olunan enerjinin miqdarı nəzərdə tutulur. == 1kVt • saata görülən iş == 20 Vatt gücə malik notbuk 50 saat; 200 Vatt gücə malik notbuk 5 saat; 140 Vatt gücə malik televizor 7 saat işləmə imkanına malikdir. 65 Vatt gücə malik müasir televizor aparatı 15 saat işləmə imkanına malikdir. 2400 Vatt gücə malik tozsovuran aparatı 25 dəqiqə işləmə imkanına malikdir. 1400 Vatt gücə malik fen aparatı 45 dəqiqə çalışma imkanına malikdir. 1kVt • saat enerji ilə 80 kq çəkiyə malik insan 10 km məsafə qət edə bilir (1 kcal = 4,184 kJ = 4184 kVt • san = 1,162 kVt • saat).10 kWh enerji hasil etmək üçün 1 m³ təbi qaz, 1 l neft, 1 l benzin, 1 kg kömür, 2 kg odun 10 saat 1 m² səthə düşən günəş şüası tələb olunur.