ШАХ I м şah, padşah. ШАХ II м şah (şahmat oyununda: şahın düşmən fiquru tərəfindən bilavasitə qorxu altına alınması).
Tam oxu »I -а; м. (перс. šāh - царь) см. тж. шахский В некоторых восточных странах: титул монарха; лицо, носящее этот титул. Восточный шах. Персидский шах. Шах
Tam oxu »(-ди, -да; -ар, -ри, -ра) (фарс / сущ. / ист.) - шахское гумно, шахский ток, шахская молотьба (1. название процесса, когда иранцы после завоевания лез
Tam oxu »keçmişdə bir çox şərq ölkələrində padşah və ya hökmdar titulu, bu titulu daşıyan şəxs. "Şah" ilə başlanan mürəkkəb adların kiçiltmə və əz
Tam oxu »Atın dal ayaqları üstündə qalxıb durması. □ Şahə qalxmaq – iki dal ayaqları üstə qalxıb durmaq (at haqqında). Köhlən at şahə qalxdı. M.Hüseyn. [İlyas
Tam oxu »...Min il at oynatdı kürəyimizdə. S.Vurğun. 2. Şahmat oyununda: baş fiqur. 3. məc. Ən birinci, ən yaxşı, ən nümunəvi. Formanın kamilliyi və əsərin bütün
Tam oxu »...кьве кӀвачел (вилик кӀвачер хкажна кьулухъ кӀвачерал) акъвазун; // şahə qalxmaq кьве кӀвачел акъвазун (балкӀан).
Tam oxu »[fars.] сущ. шагь (1. пачагь (виликра Иран ва Афганистанда пачагьдин, гьукумдардин титул, ва а титул авай кас); // шагьдин; 2. шахм. король; 3. пер. с
Tam oxu »is. 1) chah, shah \ʃa\] m ; ~ və mat vermək échec et mat au roi ; heyvanların ~ı roi m des animaux ; ~ əsər chef-d’œuvre m
Tam oxu »I. i. 1. tsar,, shah, king; 2. (şahmat oyununda) check; ~ vermək (şahmatda) to check to the king; ~ və mat checkmate; heyvanların ~ı king of beasts; g
Tam oxu »f. 1) bax şəh; 2) şahmatda: əsas fiqur. Şahi-bikəs adamsız padşah (İmam Hüseyn nəzərdə tutulur); şahi-cəhan dünyanın padşahı; şahi-din bax şahəddin; ş
Tam oxu »...bircə dişi arı olar, ona şah deyərlər (S.S.Axundov). ŞAH IV sif. [ fars. ] Görkəmli. Təəssüf etmirəm, Etibar, bala; Sən özün həyatda şah əsərimsən (B
Tam oxu »1 I сущ. 1. шах: 1) титул монарха в некоторых восточных странах, а также лицо, носящее этот титул. İran şahı шах Ирана, şah arvadı шахиня, şah taxtı т
Tam oxu »rəhbəri xalqın rəyinə əsasən, demokratik yolla deyil, təsadüf nəticəsində seçmək.
Tam oxu »çox qoca, yaşı keçmiş, uzun ömür yaşamış adam haqqında yumorla işlədilən ifadə; ~ Nadiri taxtda görüb, Süleymanı qundaqda
Tam oxu »...ayaqqabısı, evdə geyilən dabanı əzik köhnə ayaqqabı. – Əğiz, u şap-şapları vər geyim, görüm bayir-bucağda nə var, nə yox (Bakı); – Mənim şap-şapımın
Tam oxu »...göz-göz, deşik-deşik. …Sinənin içində olan ağ ciyər şan-şandır. H.Zərdabi. □ Şan-şan etmək (eləmək) – deşik-deşik etmək. Güllə sinəsini şan-şan elədi
Tam oxu »şax-şax baxmaq – təşəxxüslə, qürurla, cəsarətlə baxmaq. [Məsmə] üzünü Şərəbanı arvada tutub şax-şax baxdı. Mir Cəlal.
Tam oxu »сущ. шлёпанцы (домашние туфли, обычно без задников). Şap-şapı geyinmək надеть шлепанцы, şap-şapda gəzmək ходить в шлепанцах
Tam oxu »...içərisində, fərəhli, məmnun halda. Məktub alanlar şad-şad çəkildi, almayanlar sakit-sakit addımladı. S.Rəhimov.
Tam oxu »прил. ячеистый; пористый. Şan-şan ağciyər пористые легкие; şan-şan etmək изрешечивать, изрешетить. Güllə sinəsini şan-şan etdi пуля изрешетила его гру
Tam oxu »təql. чахъ-чухъ, чахъ-чахъ, шахъ-шахъ; ** çaq-çuq eləmək рах. чах-чух авун, куьлуь алвердал ва я куьлуь са кардал машгъул хьун.
Tam oxu »...sözümə baxmır, nə qədər elədim, içəri girmədi. Xa… xa… xa… (qahqah çəkib gülür). C.Məmmədquluzadə. Gördük vədlərdən təkcə söz qalıb; Zülm qah-qah çək
Tam oxu »...Füzuli. [Dərviş:] Malların gövşəyi, atların nəriltisi, gah-gah da itlərin mırıltısı qulağıma gəlirdi. A.Divanbəyoğlu. Səni bu cür böyüdənin dolanam b
Tam oxu »: цаз-цаз хьун - щетиниться, дыбиться; чӀарар цаз-цаз хьана - акъвазнава волосы стоят дыбом.
Tam oxu »zərf. ~ olmaq être percé, -e de trous ; être criblé, -e (güllədən) ; ~ etmək cribler vt, percer des trous
Tam oxu »...…Tulumbarların taq-taqla qalxıb-düşməsi və qara neftin dağ çayları kimi şar-şar axıb çənlərə tökülməsi … əhəng və əzəmət təşkil edirdi. B.Talıblı.
Tam oxu »...açıq, yastı ayaqqabı. Keçmiş zamanlarda … hər arvadın ayağında şap-şapı və yastıdaban bir başmağı vardı. Qantəmir.
Tam oxu »z.: ~ olmaq to have* a lot of holes; (güllə ilə) to be* riddled; ~ etmək to make* holes; ~ etmək (güllə ilə) to riddle (d
Tam oxu »I звукоподр., межд. ха-ха! II в знач. сущ. ха-ха (громкий смех, хохот); qah-qah çəkmək хохотать, расхохотаться, захохотать
Tam oxu »1. keçm. şah, padşah, hökmdar; шагьдин şah -u [-ü]; шагьдин хва şah oğlu, şahzadə; 2. məc. seçilən, başda duran; ən birinci, ən yaxşı; 3. şah (şahmat
Tam oxu »sif. 1. Sahibi, yiyəsi olmayan; yiyəsiz, nəzarətsiz. Maral baxar təpəyə; Özün yıxar təpəyə; Oba sahibsiz olsa; Donuz çıxar təpəyə
Tam oxu »sif. və is. [ər.] Yüksək mənsəb, vəzifə sahibi olan, yüksək mənsəbli (vəzifəli). [Hacı Həsən:] Şeyxəna! Bu Heydər ağadır ki, teleqrafxanada sahibmənsə
Tam oxu »f. Sahib olmaq, tutmaq, yiyələnmək. Torpağa sahiblənmək. Bağa sahiblənmək. – Qiymətli kamana sahiblənmək üçün hər kəs qüvvətini sınadı
Tam oxu »is. [ər. sahib və fars. …kar] Sahib, yiyə. Bakı fəhlələrinin ümumi tətili sahibkarların qəti məğlubiyyəti ilə qurtarmışdı
Tam oxu »is. [ər.] Qadın sahib. [Qəhrəman:] Qarşımda kişi libası geymiş ev sahibəsi uzanmışdı. H.Nəzərli. Qadın içəridə ev sahibəsi əvəzinə Tahiri görəndə donu
Tam oxu »is. [ər.] 1. Yiyə. Bir şeyin sahibi. Bağın sahibi. – At sahibi ilə ev sahibi çuvalları atın üstündən ehmallıca alıb apardılar və sonra atı içəri çəkib
Tam oxu »is. [ər.] 1. Açıq yer, boş və geniş yer, tutulmamış yer; düzən. Geniş sahə. Qumluq sahə. // Torpağın müəyyən məqsəd üçün istifadə edilən parçası, qism
Tam oxu »