Lüğətlərdə axtarış.

İnternetimə toxunma! (türk. İnternetime Dokunma!) — 15 may 2011-ci ildə Türkiyənin 30 şəhərində eyni anda keçirilən etiraz aksiyası. Aksiyalar İnformasiya Texnologiyaları və Kommunikasiya Qurumu tərəfindən ölkədə internetə senzura gətirilməsi səbəbindən başladı. 22 avqustda tətbiq ediləcək senzuraya qarşı çıxmaq məqsədilə bir çox ildə etiraz aksiyaları keçirildi. 15 may 2011-ci ildə Amsterdam, Köln və Vyana ilə Türkiyədə 30 fərqli ildə senzuraya qarşı etirazlar keçirildi.

İnternet tarixi — informasiya nəzəriyyəsindən, alim və mühəndislərin kompüter şəbəkələrini qurmaq və bir-birinə bağlamaq səylərindən qaynaqlanır. İnternetdə şəbəkələr və qurğular arasında əlaqə yaratmaq üçün istifadə edilən qaydalar toplusu olan TCP/IP ABŞ-də aparılan tədqiqat və təkmilləşdirmə nəticəsində yaranmışdır. Bunun əsasında beynəlxalq əməkdaşlıq yaranmış, xüsusən də Birləşmiş Krallıq və Fransadakı tədqiqatçılar cəlb edilmişdir. İnformatika 1950-ci illərin sonlarında kompüter istifadəçiləri arasında vaxt mübadiləsini və daha sonra geniş ərazi şəbəkələrində buna nail olmaq imkanlarını nəzərdən keçirən fəndir. Cozef Karl Robnett Liklayder universal şəbəkə ideyasını ABŞ Müdafiə Nazirliyinin (DoD) Qabaqcıl Tədqiqat Layihələri Agentliyinin (ARPA) İnformasiya Emalı Texnikaları Ofisində (IPTO) işləyib hazırlamışdı. "RAND Corporation"dan Pol Beran 1960-cı illərin əvvəllərində mesaj bloklarındakı məlumatlara əsaslanan paylanmış şəbəkə layihəsini təklif etmiş, Donald Devis 1965-ci ildə Milli Fiziki Laboratoriyada (NPL) Birləşmiş Krallıqda milli kommersiya məlumat şəbəkəsini irəli sürərək paket kommutasiyasını yaratmışdır. ARPA 1969-cu ildə Robert Teylor tərəfindən idarə olunan və Lourens Roberts tərəfindən idarə olunan ARPANET layihəsinin inkişafı üçün müqavilələr bağlamışdır. ARPANET 1970-ci illərin əvvəllərində Los-Anceles Kaliforniya Universitetində Leonard Kleynrok tərəfindən riyazi iş ilə dəstəklənən Devis və Beran tərəfindən təklif olunan paket kommutasiya texnologiyasını qəbul etmişdir. Şəbəkə Bob Kan da daxil olduğu "Bolt, Beranek və Newman" komandaları tərəfindən qurulmuşdur. 1970-ci illərdə verilənlər şəbəkəsini tədqiq edən və təmin edən bir neçə erkən paket kommutasiya şəbəkəsi meydana çıxmışdır.

İnternetin Arxitekturası Şurası və ya qısaca IAB (ing. Internet Architecture Board) – internetin rəhbər orqanlarından biri. ISOC-un tərkibinə daxil olan bu qurum yeni protokolları, standartları, şəbəkənin inkişafı layihələrini, ünvanların verilməsi qaydalarını və s. təsdiq edir. İctimai əsaslarla fəaliyyət göstərir, ancaq IAB-ın üzvləri yalnız peşəkarlar və nüfuzlu şəxslər ola bilər. IAB IANA, IETF, IRTF komitələrinə (qruplarına) rəhbərlik edir. İsmayıl Calallı (Sadıqov). İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: "Bakı" nəşriyyatı, 2017, 996 s.

İnternetin əsas şəbəkələri – böyük və strateji cəhətdən bir-birinə bağlı kompüter şəbəkələri və İnternetin əsas ruterləri arasında əsas məlumat daşıyıcıları ilə müəyyən edilə bilər. Bu məlumat marşrutları kommersiya, hökumət, akademik və digər yüksək tutumlu şəbəkə mərkəzləri, eləcə də ölkələr, qitələr və okeanlar arasında internet trafikini mübadilə edən, İnternet mübadiləsi nöqtələri və şəbəkəyə giriş nöqtələri tərəfindən yerləşdirilir. İnternet xidmət provayderləri, ilk növbədə hesablaşmadan azad baxış prinsipi ilə idarə olunan, özəl olaraq razılaşdırılmış qarşılıqlı əlaqə müqavilələri ilə İnternet magistral trafikində iştirak edirlər. Nəticədə İnternet, onun magistral şəbəkələri mərkəzi nəzarət və ya koordinasiya vasitələrini etibarlı saymır və heç bir qlobal şəbəkə siyasətini həyata keçirmir. İnternetin davamlılığı onun əsas memarlıq xüsusiyyətlərindəndir. Xüsusən də şəbəkə elementlərində mümkün qədər az şəbəkə statusu və nəzarət funksiyalarının yerləşdirilməsi ideyasından irəli gəlir. Bunun əvəzinə məlumatların bütövlüyünü, etibarlılığını və autentifikasiyasını təmin etmək məqsədilə əməliyyatların əksəriyyətini yerinə yetirmək üçün əlaqənin son nöqtələrinin etibarlılığı fikrinə əsaslanır. Bundan əlavə, müasir şəbəkə əlaqələri yüksək dərəcədə çoxlu və mürəkkəb real vaxt marşrutlaşdırma (router) yükünü tarazlaşdırmaq və həddindən artıq yüklənmənin qarşısını almaq üçün alternativ rabitə yolları təmin edir. Tier 1 şəbəkələri kimi tanınan ən böyük provayderlər o qədər əhatəli şəbəkələrə malikdirlər ki, onlar digər provayderlərdən tranzit müqavilələri almırlar. Defolt azad zona Internet2 Mbone Şəbəkə xidməti təminatçısı Əsas DNS serverləri Paket kommutasiyası Trunking Greenstein, Shane.

İnternetimə toxunma! (türk. İnternetime Dokunma!) — 15 may 2011-ci ildə Türkiyənin 30 şəhərində eyni anda keçirilən etiraz aksiyası. Aksiyalar İnformasiya Texnologiyaları və Kommunikasiya Qurumu tərəfindən ölkədə internetə senzura gətirilməsi səbəbindən başladı. 22 avqustda tətbiq ediləcək senzuraya qarşı çıxmaq məqsədilə bir çox ildə etiraz aksiyaları keçirildi. 15 may 2011-ci ildə Amsterdam, Köln və Vyana ilə Türkiyədə 30 fərqli ildə senzuraya qarşı etirazlar keçirildi.