Lüğətlərdə axtarış.

Parlamentli respublika — icra hakimiyyətinin (hökumətin) qanunvericilik orqanından (parlament) qanuniliyini əldə etdiyi və ona cavabdeh olduğu parlament idarəetmə sistemi altında fəaliyyət göstərən respublika. Hökumətin təşkilində də ölkənin idarə edilməsi kimi onun rolu nominal xarakter daşıyır. Baş nazirin başçılıq etdiyi hökumət parlament tərəfindən formalaşdırılır və onun qarşısında siyasi məsuliyyət daşıyır (məsələn, parlament hökumətə etimadsızlıq göstərə bilər ki, bu da hökumətin istefasına gətirib çıxarır). Bununla bərabər parlamentli respublikada dövlət başçısı parlamenti vaxtından əvvəl buraxa bilər. Lakin bu bir qayda olaraq prezidentin şəxsi təşəbbüsü ilə deyil, hökumətin tələbi ilə baş verir. Belə ki, İtaliya prezidenti (parlamentli respublika) ölkənin Konstitusiyasına müvafiq olaraq iki müxtəlif pilləli parlamentlərin sədrlərini dinləyərək hər iki, yaxud bir palatam buraxa bilər. Bu hal onların mövqelərində qarşısıalınmaz ziddiyyətlərin mövcud olduğu halda mümkündür. Hal-hazırda parlamentli respublika, artıq adı çəkilən İtaliyadan başqa, Gürcüstan, Almaniya, Avstriya və s. bu kimi ölkələr hesab olunur.

Azərbaycan parlamenti ilə bunlardan biri nəzərdə tutulmuş ola bilər: Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Milli Şurası — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qanunverici orqanı. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Parlamenti — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qanunverici orqanı. Azərbaycan SSR Ali Soveti — Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının qanunverici orqanı. Azərbaycan Respublikası Ali Soveti — Azərbaycan Respublikasının keçid dövründəki qanunverici orqanı. Azərbaycan Ali Sovetinin Milli Şurası — Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin tərkibində qanunverici orqan. Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi — Azərbaycan Respublikasının qanunverici orqanı.

Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi — Azərbaycan Respublikasında qanunvericilik hakimiyyətini həyata keçirən dövlət hakimiyyəti orqanı. Birpalatalı orqan olub 125 deputatdan ibarətdir. Deputatlar majoritar seçki sistemi, ümumi, bərabər və birbaşa seçki hüququ əsasında sərbəst, şəxsi və gizli səsvermə yolu ilə seçilirlər. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin hər çağırışının səlahiyyət müddəti 5 ildir. Milli Məclisin hər çağırışının seçkiləri beş ildən bir noyabr ayının birinci bazar günü keçirilir. Milli Məclisdə hər il iki növbəti yaz və payız sessiyaları keçirilir. İlk dəfə 1918-ci il iyulun 21-də Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə seçkilər keçirilməsi haqqında Əsasnamə təsdiqləndi. Qanuna əsasən, məclisin tərkibinə 120 nəfər daxil olmalı idi. Həmçinin, parlament seçkilərində 20 yaşı tamam olmuş hər iki cinsin nümayəndələri iştirak edə bilərdi. İstisna olaraq inzibati vəzifələr tutan şəxslər Milli Məclisə seçilə bilməzdilər, yalnız səs verə bilərdilər.

Başqırdıstan Respubliksası Qurultayı — Başqırdıstan Respublikasında ali və yeganə qanunverici orqan. Rusiya Federasiyasının parlamentarilərinin sayı ən çox olan subyektlərindən biridir, halbuki əhalisinin sayına görə federasiyanın orta həcmli regionlarındandır. Parlamentdə 110 deputat vardır.

Belarus Respublikasının Milli Məclisi (belar. Нацыянальны сход Рэспублікi Беларусь) — Belarus Respublikasının ən yüksək nümayəndəli qanunverici orqanı. İki palatadan — Nümayəndələr Palatasından (aşağı palata) və Respublika Şurasından (yuxarı palata) ibarətdir. Nümayəndələr Palatasının tərkibi 110 deputatdan ibarətdir. Deputatların seçilməsi ümumi, azad, bərabər, birbaşa seçki hüququ əsasında gizli səsvermə yolu ilə həyata keçirilir. Nümayəndələr Palatası bütövlükdə majoritar sistem üzrə formalaşır (onun namizədliyini irəli sürdüyü seçki dairəsində səslərin çoxunu alan namizəd seçilmiş sayılır). Respublika Şurası ərazi nümayəndəliyi palatasıdır. Yerli şuraların deputatlarının iclaslarında hər bir rayondan və Minsk şəhərindən Respublika Şurasının səkkiz üzvü seçilir. Onlardan əlavə, Respublika Şurasının səkkiz üzvü Belarus Prezidenti tərəfindən təyin edilir. Beləliklə, Respublika Şurası 64 üzvdən ibarət regional nümayəndəlik orqanıdır.

Böyük Britaniya parlamenti — Birləşmiş Krallıq, Taxt-tac əraziləri və Böyük Britaniyanın dəniz ərazilərinin ali qanunverici orqanı. Yalnız qanunverici üstünlüyə sahibdir və bununla da İngiltərədəki və xaricdəki bütün digər siyasi qurumlar üzərində son səlahiyyətə sahibdir. Parlament iki palatalıdır, lakin Kraliyyət Məclisi, Lordlar Palatası və İcmalar Palatası olmaqla üç suverən hissədən ibarətdir. İcmalar palatsı 651 üzvdən ibarətdir. O birmandatlı dairələr üzrə nisbi çoxluqlu majoritar sistem əsasında seçilir. Deputatlar indemnitetə (çıxışa görə təqsirsizlik) və yalnız sessiya dövründə, habelə sessiyaya qədər və ondan 40 gün müddətində məhdud immunitetə malikdir. Lordlar palatasının tərkibi və üzvlərinin sayı dəyişkəndir. Bu palata əsasən irsi əlamət üzrə təşkil olunur. Böyük Britaniyada İcmalar palatasında dəfələrlə lordlar palatasının ləğv edilməsi və ya onun yenidən təşkil olunması haqda məslə qaldırılmış, lakin hər dəfə müvəffəqiyyətsiz olmuşdur. Böyük Britaniya Parlamentinin özünəməxsus xüsusiyyətləri var: Hər çərşənbə günü 30 dəqiqə müddətində Baş Nazirin Sual Vaxtı olur.

Ermənistan Respublikasının Milli Məclisi (erm. Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողով, Hayastani Hanrapetyut'yan Azgayin Joğov; Ազգային ժողով, ԱԺ Azgayin Joğov, AJ) — Ermənistan Respublikasında qanunvericilik hakimiyyətini həyata keçirən dövlət hakimiyyəti orqanı. Birpalatalı orqan olub (1995-ci ildə) I çağırışda 190 deputatdan ibarət idi, (1999-cu ildə) II çağırışdan etibarən isə 131 deputatdan ibarətdir.Halhazırda 132 deputatdan ibarətdir.

Finlandiya parlamenti (fin Suomen eduskunta; isv. Finlands riksdag) — 1906-cı ilin mayın 9-da qurulan Finlandiyanın təkpalatalı ali qanunverici orqanı. Finlandiya konstitusiyasına görə suverenlik xalqa məxsusdur və bu güc parlamentin öhdəliyinə verilib. Parlament 200 üzvdən ibarətdir. Onlardan 199-u Dhondt metodununa uyğunlaşdırılaraq 7–36 istifadə edilərək 13 müxrəlif üzv bölgədən 4 illiyə seçilirlər. Aland adalarından bir üzv də parlamentdə buranı təmsil edir. Qanun vericilik ya hökumət ya da parlament üzvlərindən biri tərəfindən başladıla bilər. Parlament qanunları qəbul edir, dövlət büdcəsinə, beynəlxalq müqavilələrə qərar verir və hökumətin fəaliyyətlərinə nəzarət edir. Parlament hökuməti istefaya göndərmə, prezident seçkilərini yenidən keçirmə və konstitusiyanı dəyişdirmə hüququna sahibdir. Konstitusiyada dəyişikliklər etmək üçün dəyişikliklər aradakı seçki siklı ilə iki ardıcıl hökumət tərəfindən qəbul edilməli ya da fövqaladə vəziyyət qanunu kimi məclisdən 166/200 çoxluğu ilə keçməliydi.

Gürcüstan parlamenti ― Gürcüstanın ən yüksək milli qanunverici orqanı. Hal hazırda 150 üzvdən ibarət bir palatalı parlamentdir; bunlardan 120-si mütənasib nümayəndələr, 30-u öz dairələrini təmsil edən tək üzvlü dairə çoxluğu sistemi vasitəsilə seçilir. Parlamentin bütün üzvləri ümumi seçki hüququ əsasında dörd il müddətinə seçilirlər. Gürcüstan Konstitusiyası Gürcüstan Parlamentinə Acarıstan və Abxaziya muxtar respublikalarının qanunları ilə məhdudlaşdırılan mərkəzi qanunverici səlahiyyət verir. Kral hakimiyyətini məhdudlaşdırmaq və parlamentli bir idarəetmə orqanı yaratmaq ideyası, 12-ci əsr Gürcüstan Krallığında, ilk gürcü qadın hökmdarı Kral Tamarın dövründə, aristokratlar və vətəndaşlar arasında yaranmışdı. Kraliça Tamarın müxalifətçiləri və onların lideri Qutlu Arslanın (gürcü Simon de Montfort) fikrincə, ilk Gürcüstan Parlamenti iki " Palatadan " ibarət olmalı idi: Darbazi — ya da zaman-zaman görüşəcək aristokratların və nüfuzlu vətəndaşların məclisi. ölkədə baş verən proseslər, monarx üzərində qurulan bu qərarların icrası ilə bağlı qərar qəbul etmək üçün vaxt keçdikcə Karavi — Darbazinin iclasları arasındakı daimi iclasda iştirak edən bir orqan. Qarşıdurma kral hakimiyyəti tərəfdarlarının qələbəsi ilə başa çatdı. Qutlu Arslan Kralın əmri ilə həbs edildii. Kral Tamarın hakimiyyəti dövründə monarx üçün qanun təklif edə biləcək bir müşavirə otağı olsa da, ancaq qanunlar və ölkənin necə idarə olunacağı ilə bağlı son fikirləri yox idi.

Hindistan Parlamenti (Hindcə: भारत की संसद) 1919-cu ildə yaradılmışdır. Hindistanın rəsmi qanunverici orqanıdır. İki palatalı quruluşa malikdir. İki alt qrupa ayrılır: Rajya Sabha (Əyalətlər Şurası) və Lok Sabha (Xalq Məclisi). 790 üzvü vardır. Üzvləri 5 ildən bir seçkilər yolu ilə seçilirlər. Hindistan Parlamenti ölkədəki bütün siyasi orqanlar üzərində qanunverici səlahiyyətə malikdir. Beləliklə, ölkədə fövqəladə səlahiyyətlərə malik olan qüvvədir.

Latviya Seymi —

Macarıstan Milli Məclisi (mac. Országgyűlés) — Macarıstanın birpalatalı nümayəndəsi və qanunvericilik orqanı (parlament). Birpalatalı orqan 4 il müddətinə seçilmiş 199 deputatdan (1990-cı ildən 2014-cü ilədək — 386 deputatdan) ibarətdir. Üzvlərin seçilməsi, tək mandatlı və çox mandativ seçki dairələrində seçkilər daxil olmaqla, qarışıq seçki sisteminə əsaslanır. Siyasi partiyalar və ya birliklər məclisə getmək üçün səslərin ümumi sayının 5%-ni keçməlidirlər, lakin bu birmərəfli seçki dairələrində özünü göstərən namizədlərə tətbiq edilmir. Milli Məclisdə 25 daimi komitə var. Macarıstan Konstitusiya Məhkəməsi qanuna qarşı konstitusiyaya zidd olduğunu əsas gətirib etiraz etmək hüququna malikdir. Bu görüş 1902-ci ildən Budapeştdə Macarıstan parlamentinin binasında toplanıb. "Dövlət Assambleyası" (mac. Országgyűlés) orta əsr Macarıstanın 1290-cı illərdən bəri qanunvericilik qurumudur.

Qazaxıstan parlamenti—1995-ci ildə Qazaxıstan Konstitusiyası na görə, İki palatalı parlamentdir. Aşağı palata, 'Məcburi' , 107 yerlə (98 yer partiya siyahılarından, 9 nəfər - Xalq Məclisindən) dörd illik müddətə seçilənlərdir.Senatın 47 üzvü var. 2007-ci ilin yanvar ayına olan məlumata görə, parlament nümayəndələrinin 10% -i qadın, yerli və şəhər məclisi işçilərinin isə 19% -i qadındır. Qazaxıstan 1 oktyabr 2014-cü ildə Senata seçkilər keçirdi.Qazaxıstan Mərkəzi Seçki Komissiyasının məlumatına görə, bu "açıq və demokratik seçki prosesi" idi.ATƏT -nin məlumatına görə, "26 aprel seçkisinə hazırlıqlar səmərəli şəkildə aparıldı, lakin həqiqi demokratik seçkilərin keçirilməsi üçün lazımi islahatlar hələ də həyata keçirilməlidir. Mövcud şəxsin üstünlük təşkil edən mövqeyi və həqiqi müxalifətin olmaması məhdud seçici seçimidir. Məhdud media mühiti ictimai müzakirələri və ifadə azadlığını boğdu.Səsvermədə Müstəqil Dövlətlər Birliyi və Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı nın 250-dək müşahidəçisi iştirak etmişdir.Senatın 16 açıq yeri uğrunda mübarizə aparan 80 namizəd arasında dörd qadın var idi.Nəticələr 7 oktyabr 2014-cü ildə elan edildi.Altıncı çağırış Qazaxıstan Respublikası Parlamentinin Məclisinə seçkilər 20 mart 2016-cı ildə keçirildi. Seçkilərdə altı siyasi partiya iştirak etdi, onlardan üçü səslərin 7% -dən çoxunu aldı və Parlament Məclisinə keçdi. . Bunlar Nur Otan Partiyası (82,20%), Qazaxıstan Demokratik Partiyası "AK Zol" (7,18%), Qazaxıstan Kommunist Xalq Partiyası (CPPK) (7,14%). Nur Otan Partiyası Məclisdə 84 deputat, AK Zol Partiyası - 7 millət vəkili, CPPK - 7 deputat, Qazaxıstan Xalq Məclisindən 9 deputat seçilmiş və əvvəlki çağırışın 43 deputatı Altıncı Məclisə keçdi Çağırış. Ümumilikdə deputat tərkibi 60% yeniləndi.

Qırğızıstan Respublikasının Joqorku Keneşi (qırğ. Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңеши), tez-tez sadəcə Yoqorku Keneş adlandırılır (qırğ. Жогорку Кеңеш) — dövlətin qanunverici orqanı olan 120 deputatdan ibarət Qırğızıstan Respublikasının bir palatalı parlamenti. Joqorku Keneş, nisbi sistemə görə 5 il müddətinə seçilir. Seçkilərin nəticələrinə görə bir siyasi partiyaya parlamentdə 65-dən çox mandat verilə bilər. Birinci Joqorku Keneş rəsmi olaraq “əfsanəvi parlament” adını daşıyan Qırğızıstan SSR Ali Sovetinin 12-ci çağırışı sayılır. 4 iyun Qırğıstanda "Parlament günü" kimi təsis edilib. 1995-ci ildən 2000-ci ilədək Joqorku Keneşə millət vəkilləri majoritar seçki sisteminə görə seçildi. İki palatadan ibarət idi - Qanunverici Məclis və Xalq Nümayəndələr Məclisi. 1998-ci il islahatına görə, Qanunverici Məclis 60 deputatdan (əvvəl 35 deputat) ibarət idi ki, bunlardan 15 deputat partiya siyahıları ilə seçilirdi.

Türkiyə Böyük Millət Məclisi (türk. Türkiye Büyük Millet Meclisi) və ya TBMM — Türkiyə Respublikasının 23 aprel 1920-ci ildə qurulan qanunvericilik orqanı. Türkiyə Konstitusiyasının 108-ci maddəsinə görə, qanunvericilik səlahiyyəti Türk Milləti adından TBMM Millət vəkili ümumi seçkiləri, beş ildə bir, sərbəst, bərabər, tək dərəcəli, ümumi səs əsaslarına görə, məhkəmə orqanlarının ümumi rəhbərlik və nəzarəti altında həyata keçirilir. Türkiyə Böyük Millət Məclisinin üzvləri seçildiyi dövrdə toxunulmazlıq statusuna malikdirlər.

Türkmənistanın Milli Qenqeşi (türkm. Türkmenistanyň Milli Geňeşi) — Türkmənistanın iki palatalı parlamenti, davamlı olaraq dövlət hakimiyyətinin təmsilçisi və qanunverici orqanı kimi fəaliyyət göstərir. 24 oktyabr 2020-ci ildə, o vaxta qədər hələ bir palatalı Türkmənistan Məclisi, ölkənin yeni ikipalatalı parlamentində — "Türkmənistan Milli Qenqeşi haqqında" respublika Qanunu qəbul etdi. Buna görə, "Türkmənistan Milli Qenqeşinin fəaliyyəti Türkmənistan Konstitusiyasına, bu Qanuna və qurumun fəaliyyətini tənzimləyən Türkmənistanın digər normativ hüquqi aktlarına uyğun olaraq həyata keçirilir." 4 noyabr 2020-ci ildə Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdiməhəmmədov bu qanunu imzaladı. 1 yanvar 2021-ci ildə Türkmənistan bir palatalı parlamentdən ikipalatalı parlamentə keçdi. İndi o vaxta qədər ölkənin yeganə və bir palatalı parlamenti olan Məclis aşağı palata çevrildi və əvvəllər Məclisdən ayrı bir qurum olaraq mövcud olan Xalq Məsləkəti yuxarı parlamentə çevrildi. Ölkənin yeni, iki palatalı parlamentinin “Milli Qenqeş” (türkm. Milli Geňeş) — “Milli toplantı” və ya “Milli Şura” adlandırılmasına qərar verildi. Milli Qenqeş — Xalq Məsləkətinin yuxarı palatası 56 üzvdən ibarətdir. Bunlardan 48-i, hər velayatdan (bölgədən) və Aşqabad şəhərindən, beş xalqdan ibarət regional Xalq Məsləkətinin və Aşqabad şəhərinin yığıncaqlarında gizli səsvermə yolu ilə gizli səsvermə yolu ilə seçilir və 8 üzv tərəfindən təyin edilir.

Xorvatiya parlamenti (xorv. Hrvatski sabor) — Xorvatiyanın birpalatalı nümayəndələr və qanunverici orqanı (parlamenti). "Sabor" onun tarixi adıdır. "Sabor" sözü slavyan mənşəlidir və məclis deməkdir. Xorvatiya parlamentinin mənasında bu söz ilk dəfə 1848-ci ildə xorvat inqilabı zamanı istifadə edildi, lakin bu Sabor çox tez dağıldı və bütün hakimiyyəti ban Yelaçiçə verildi. Yeni sabor yalnız 15 aprel 1861-ci ildə çağırıldı. Sayları 100 ilə 160 arasında dəyişən deputatlardan ibarətdir. Sabor birbaşa ümumi gizli səsvermə yolu ilə dörd illik müddətə seçilir. Deputatların səlahiyyətləri yalnız hərbi vəziyyət dövründə uzadıla bilər. 1990-cı il Xorvatiya konstitusiyasına görə, Sabor iki palatadan ibarət idi: Birbaşa seçkilərdə seçilən Deputatlar Palatası (xorv.

Yaponiya Parlamenti (Yapon. 国会, Hepbörn: Kokkai) Yaponiyanın ikipalatalı qanunverici orqanıdır. O, Nümayəndələr Palatası (衆議院, Şūqin) adlanan aşağı palatadan və yuxarı palatadan, Müşavirlər Palatasından (参議院, Sanqin) ibarətdir. Hər iki palata paralel səsvermə sistemi ilə birbaşa seçilir. Qanunların qəbulu ilə yanaşı, parlament rəsmi olaraq Baş nazirin seçilməsinə cavabdehdir. Parlament ilk dəfə 1890-cı ildə Meyci Konstitusiyasına əsasən İmperator Parlamenti olaraq çağırılmış və indiki formasını 1947-ci ildə müharibədən sonrakı konstitusiyanın qəbulundan sonra almışdır. Hər iki ev Naqataço, Çiyoda, Tokioda Milli Parlamenti Binasında (国会議事堂, Kokkai-gijidō) görüşür. Parlament palatalarının hər ikisi paralel səsvermə sistemi ilə seçilir. Bu o deməkdir ki, istənilən seçkidə doldurulacaq yerlər hər biri fərqli üsulla seçilən iki qrupa bölünür; evlər arasındakı əsas fərq iki qrupun ölçülərində və onların necə seçilməsindədir. Seçicilərdən həmçinin iki səs vermələri xahiş olunur: biri dairə üzrə fərdi namizədə, digəri isə partiya siyahısına.

Yunan parlamenti (yun. Βουλή των Ελλήνων) — Yunanıstanda fəaliyyət göstərən parlament.

Yunan parlamenti (yun. Βουλή των Ελλήνων) — Yunanıstanda fəaliyyət göstərən parlament.

Çexiya parlamenti-(Çex dilində: Parlament České Republiky) Çexiyanın paytaxtı Praqada, Mala Strana'da yerləşən Çexiyanın qanunvericilik orqanıdır. Bu parlament birbaşa seçkilərdə seçilmiş iki palatadan ibarətdir: Deputatlar Palatası Yuxarı Ev: Senat Konstitusiyanın 15-ci maddəsi ilə "Parlament" adını verilmişdir . Parlamentdə parlamentlər sistemində adi səlahiyyətləri həyata keçirilir: qanunlar qəbul edir.Konstitusiyanı dəyişdirmək hüququ vardır, beynəlxalq sazişləri təsdiqləyir; zəruri hallarda, müharibə elan edir, Çexiyada xarici hərbi qüvvələrin olması və ya xaricdə Çex hərbi qüvvələrinin göndərilməsini təsdiqləyir. Bohemiya ərazilərində yaradılmış müasir parlamentarizm ənənəsi 1861-ci ildə Avstriya imperiyasının (bundan sonra Avstriya-Macarıstanın Cisleithan hissəsi)İmperator Şurası (Reichsrat, Řískská rada) dövrünə aiddir. 1918-ci ildə Çexoslovakiya elan edildikdən sonra Milli Məclis (Národní shromáždění) İmperator Şurası və Dövlət Diyeti (Bohem, Moravian, Silesian) həm də qanunvericilik vəzifələrini icra etdi 1938-39-cu illərdə və 1948-89-cu illər arasında qeyri-demokratik rejimlər içərisində bir parlament var idi (yarı avtoritar və ya kommunist rejimi). Çexoslovakiyanın federallaşması nəticəsində (1968), ölkənin Çexiya və Slovak hissələrinin milli şuraları yaradılmışdır. Deputatlar Palatası Çex Milli Şurası (Česká národní rada) ilə davamlılığını davam etdirir, Senat 1996-cı ildə quruldu (İlk Çexoslovakya Respublikasına istinadən).

Ümumçin Xalq Nümayəndələri Məclisi (ÜXNM) və ya Ümumçin Xalq Nümayəndələri Yığıncağı (ÜXNY) - Çin Xalq Respublikasının qanunverici orqanı. Dövlət hakimiyyətinin ali orqanı olan ÜXNM 2980 üzvü ilə dünyanın sayca ən böyük dövlət orqanı hesab olunur. ÜXNM-ə seçkilər beş ildən bir keçiril. Sessiyalar payız aylarında ÇXR-nin paytaxtı Pekinin Siçen rayonunda yerləşən Böyük Xalq Zalında keçirilir və 10-14 gün davam edir. ÜXNM Daimi komitəsi ÜXNM-dən fərqli olaraq, ilk boyu görüşlər keçirir. Ancaq Daimi komitənin üzvləri həm qərarvermə, həm də tətbiq etmə vəzifəsi tuta bilməzlər. Daimi Komitənin tərkibinə sədr, sədrin müavinləri, məsul katib və Daimi Komitənin üzvləri daxildir. Daimi Komitə ÜXNY-nın qanun layihələrini təsdiq edən və qətnamələr çıxaran altı funksional ixtisaslaşmış komitəsinin: maliyyə və iqtisadiyyat işləri üzrə; milli məsələlər; təhsil, elm, mədəniyyət və səhiyyə; xarici işlər və hüquqi işlər üzrə fəaliyyətini istiqamətləndirir. Komitə parlament prinsipi üzrə fəaliyyət göstərir: Konstitusiyanı və cari qanunları hərəkətə gətirir, dekretlər dərc edir, daha aşağı səviyyəli hökumət təşkilatlarının fəaliyyətinə nəzarət edir, nazirləri və vəzifəli şəxsləri təyin və azad edir. Ümumçin Xalq Nümayəndələri Məclisi dövlətin qanunvericiliyini həyata keçirir; ölkə həyatının mühüm sahələrinə dair qərarlar qəbul edir, dövlət aparatının yüksək vəzifələrinə namizədləri təsdiq edir və seçir, ÜXNY-nın Daimi Komitəsi üzvlərini seçir; ÇXR sədrini və onun müavinlərini seçir; Dövlət Şurasının sədrini və Şuranın digər üzvlərini təsdiq edir; Mərkəzi Hərbi Şuranın (MHŞ) sədrini seçir və MHŞ-nin digər üzvlərini təsdiq edir; Ali Xalq Məhkəməsinin sədrini seçir; Ali Xalq Prokurorluğunun Baş Prokurorunu seçir.

İslam məşvərət şurası (fars. مجلس شورای اسلامی ایران ‎- İranın İslami Məşvərət Məclisi) - İran İslam Respublikasının qanunverici orqanı. 4 ildən bir seçilən məclisin tərkibində hazırda 290 deputat var. Məclisin sədri Məhəmməd Baqir Qalibafdır.

İtaliya parlamenti — Ali qanunverici orqan. İtaliya Respublikasının Parlamenti iki palatadan ibarətdir və ümumxalq səsverməsi yolu ilə seçilir. Senat 315 üzvdən ibarətdir. Onlardan 232-i birbaşa, 83-ü regional proporsional təmsilçilik əsasında 5 il müddətinə seçilir. Respublikanın keçmiş prezidentləri daxil olmaqla 7 ömürlük senator vardır. Deputatlar Palatası 630 üzvdən ibarətdir. Onlardan 475 nəfəri birbaşa, 155 nəfəri isə regional proporsional təmsilçilik əsasında 5 il müddətinə seçilir.

Şotlandiya parlamenti (ing. Scottish Parliament; şot.kelt Pàrlamaid na h-Alba), bəzən Holirud kimi tanınır — Şotlandiyanın 12 May 1999-ci ildə qurulan və milli suverenliyə sahib qanunvericilik orqanıdır. Parlament həmçinin Nazirlər Kabinetini formalaşdırır və ona nəzarət edir.

Parlament (ing. parliament, fr. parlement, parler — "danışmaq" kəliməsindən) — hakimiyyət bölgüsü mövcud olan dövlətlərdə ali səlahiyyətli və qanunverici orqan. Bu gün dünyanın əksər ölkələrində parlament sistemi mövcuddur. Adları müxtəlif olsa da, parlamentlərin funksiyası bütün ölkələrdə oxşardır. Struktur etibarilə müasir parlamentlər bir və iki palatalı olur. Tarixdə 3 və 4 palatalı parlamentlərə də rast gəlinir (CAR, Fransa). Lakin bu tip parlamentlərin fəaliyyəti uzun sürməyib. Çünki çoxpalatalı sistem qanunun qəbul olunması prosesini uzadır, bürokratiya dərinləşir və operativlik azalır. Buna görə də 21-ci əsrdə parlamentlər maksimum 2 palatadan ibarətdir.