Lüğətlərdə axtarış.

Qıfotu (lat. Vinca) — kəndirkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.Bu cinsin adının yaranma tarixi məlum deyildir. Cinsə 12növ daxildir. İkisindən gülçülükdə istifadə olunur. Azərbaycanda Otvari qıfotu (V. herbacea) yabanı halda geniş yayılmışdır. Kiçik qıfotu (V.minor) sürünə, budaqlı, bütün uzunluğu boyu kök bağlayan, gövdələri olan çoxillik bitkidir. Yarpaqları həmişəyaşıl, parlaqdır. Çiçəklərinin diametri 3 sm-ə qədər olub, göy-bənövşəyi rəngdədir. Azərbaycanda qıfotu bir çox yerlərdə bitir. Onun Alba-ağ çiçəkli, multiplex-çoxləçəkli və aureovariegata-rəngbərəng yarpaqlı mədəni formaları vardır.

Böyük qıfotu (lat. Vinca major) - qıfotu cinsinə aid bitki növü. == Təbii yayılması == Vətəni Çin və Yaponiyadır.Təbiətdə növün arealı Cənubi Avropanı,Asiyanı və Şimali Afrikanı əhatə edir. == Sinonim == Pervinca major (L.) Garsault [Invalid] Vinca grandiflora Salisb. Vinca major subsp. major Vinca major var. variegata Loudon Vinca major f. variegata (Loudon) P.D.Sell Vinca ovatifolia Stokes == Növ müxtəlifliyi == == Botaniki təsviri == Hündürlüyü 0,5 m-ə çatan həmişəyaşıl yarımkolcuqdur.Gövdəsi çılpaq və ya çox seyrək tükcüklüdür.Hündürlüyü 30-45 sm-ə çatır.Yarpaqları yumurtavari,ovalşəkilli,üstü tünd-yaşıl,altı isə açıq-yaşıl rənglidir,uzunluğu 4-8 sm,eni 2-5 sm,çılpaq,kənarları tükcüklüdür.Çiçəklərinin diametri 30-50 mm,parlaq göydür,düz qalxan budaqların üzərində bitkiyə xüsusi yaraşıq verir.Kasacıq hissəsinin uzunluğu 8-9 mm,tükcüklü,çiçək saplaqlarının uzunluğu isə 3-5 sm-dir.Çiçək tacı borucuğunun uzunluğu 15-25 mm,eni 10-18 mm,rombvari-yumurtavaridir.Mart-aprel aylarında çiçəkləyir.Nazik budaqları əyilərək,torpağın üzərinə düşür və həmin hissədən kök atır.Toxum,yaşıl qələmlər və kolun bölünməsi yolu ilə çoxaldılır. == Ekologiyası == Torpağa tələbkar deyil,quraqlığa davamlıdır,lakin Abşeron şəraitində isti yay günlərində suvarılmalıdır.Kölgəli və yarımkölgəli sahələrdə yaxşı inkişaf edir. == Azərbaycanda yayılması == Böyük Qafqazda,Kür-Araz ovalığında,Cənub bölgəsində,Naxçıvanda,Abşeronda rast gəlinir.

Kiçik qıfotu == Təbii yayılması == Vətəni Avropanın materik hissəsi və Kiçik Asiyadır.İngiltərə,Şimali Afrika,Amerika,Avstraliya və Yeni Zelandiyada yayılmışdır. == Botaniki təsviri == Həmişəyaşıl,çoxillik,nazik horizontal,kökümsovlu ot və ya kolcuqdur.Yarpaqları üzbəüz,ellipsvari,dərili,parlaq,uzunluğu 3-5 sm və eni 2,5 sm-dək olub,iti vəya küt,üstü yaşıl,alt tərəfi boz-yaşıl,saplaqların uzunluğu 2-5 mm,dəstələrdə 3 ədəd yerləşmişdir.Tək-tək göy-bənövşəyi rəngli çiçəkləri düz qalxan budaqların ucunda yerləşir.Çiçəkləri tək,diametri 2-3 sm,çiçək saplaqlarının uzunluğu 1-3 sm-dir.Kasacığı bitişik yarpaqlı,hissələrin uzunluğu 3-4 mm,iti,lansetvari-üçkünc,çılpaqdır.Çiçək tacı qıfvari,tünd göy və ya bənövşəyi-göy,uzunluğu təxminən 12 mm olan uzun,slindrik,nazik borucuqlu,küt kəsikli hissələrinin uzunluğu 10-12 mm-dir.Dişiciyi tükcüklü,ağızlıdır;yuxarı hissədə uzun,ağ tükcüklərlə örtülmüşdür.Erkəkcik saplaqları yumru,kasavari əyilmişdir;tozcuqları çiçək tacının borucuğunda oval formalı,uzunluğu 4 mm-dir.Yarpaqcıqları 2 ədəd,silindrik,ucu biz,yaşılımtıl,uzunluğu 7-8 sm-dir.Toxumları qonur,uzunsov,silindrik,əmzikli,kəkilsizdir.May-iyunda çiçəkləyir.Meyvələri avqust-sentyabrda yetişir.Toxum,yaşıl qələmlər və kolun bölünməsi yolu ilə çoxaldılır.Torpağa dəyən budaqları kök verir. == Ekologiyası == Meşələrdə,yamaclarda,kolluqlarda bitir.Torpağa az tələbkardır.Şəhər şəraitinə davamlədır. == Azərbaycanda yayılması == Mərdəkan dendrarisində introduksiya edilmişdir.Respublikanın rayonlarında mədəni şəraitdə park və bağlarda rast gəlinir. == İstifadəsi == Park və bağlarda çiçəklərinin dekorativ xüsusiyyətinə görə istifadə olunur,müalicəvi əhəmiyyətlidir. == Məlumat mənbəsi == Tofiq Məmmədov, "Azərbaycan dendroflorası II cild", Bakı:-"Səda"-2015.

Otvari qıfotu (lat. Vinca herbacea) - qıfotu cinsinə aid bitki növü. == Qısa morfoloji xüsusiyyətləri == Vinca herbacea Waldst. & Kit. (V. semidesertorum Ponert) Çoxillik ot bitkisidir. Kökümsovu qısa, tin-tindir, çoxsaylı uzunluğu 20 sm-ə qədər olan kökləri vardirBarverməyən budaqları uzun, sərilən,torpaqda kök salmayandır, çiçəkləyən, yuxarı qalxan səriləndir, hamar və çılpaqdır. Yarpaq: Yarpaqları qışda töküləndir, aşağı yarpaqları dəyirmi-yumurtaşəkilli və ya elliptik, orta yarpaqlar uzunsov və ya uzunsovneştərvaridir, uzunluğu (2) 3-4 sm, eni (5) 10-18 mm-dir, sivridir, qaidə hissəsi pazşəkilli, kənarları və damarları kələ-kötürdür, qısa saplaq üzərindədir. Çiçək: Çiçəkləri göy-bənövşəyi rəngdə olub, qoltuq çiçəkləridir. Çiçək saplağı çılpaq, yarpaqlardan uzundur və yaxud onlara bərabərdir. Tacın diametri (12) 16-20 mm-dir; onun dilimləri sivridir, elliptik və ya rombşəkillidir.

Tükcüklü qıfotu (lat. Vinca pubescens) — qıfotu cinsinə aid bitki növü.

Çəhrayı qıfotu (lat. Vinca rosea) — qıfotu cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == Ammocallis rosea (L.) Small Catharanthus roseus var. albus G. Don Catharanthus roseus var. roseus Hottonia littoralis Lour. Lachnea rosea (L.) Rchb. Lochnera rosea (L.) Rchb. ex Endl. Lochnera rosea var. alba (G. Don) Hubbard Lochnera rosea var.

Dərman xəşənbülü (lat. Melilotus officinalis) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin xəşənbül cinsinə aid bitki növü. Azərbaycan florasında bu cins 7 növlə təmsil olunmuşdur, onlardan 4-ü dərman bitkisidir. Azərbaycan florasında bu cins 7 növlə təmsil olunmuşdur, onlardan 4-ü dərman bitkisidir. == Botaniki təsviri == Hündürlüyü 100 sm və daha çox olan ikiillik, çılpaq ot bitkisidir. Yarpaqları ardıcıl, saplaqlı, üçqatlıdır. Çox xırda, açıq sarı rəngli çiçəkləri sıx salxım şəklində birləşmişlər. Qurudulmuş xammalda yarpaqlar yaşıl, çiçəklər isə sarıdır. Özünəməxsus güclü iyi yeni qurudulmuş otun iyini xatırladır. May-iyun aylarında çiçəkləyərək iyun-avqust aylarında meyvə verir.

Çatılotu (lat. Euphrasia) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin orobanşkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Gücotu (lat. Agrimonia) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Günotu (lat. Hemerocallis) – günotukimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Növləri == == İstinadlar == == Həmçinin bax == Günotu:The Plant List saytında takson barədə məlumat.

İtotu (lat. Marrubium) — dalamazkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. == Növləri == == İstinadlar == İtotu:The Plant List saytında takson barədə məlumat.

Aptek gücotu (lat. Agrimonia eupatoria) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin gücotu cinsinə aid bitki növü. == Botaniki xüsusiyətləri == Hündürlüyü 50-125 sm, gövdəsi hündür, düz, sərt qabarıq və qısa qıvrım tüklərlə örtülü olan çoxillik ot bitkisidir. Yarpaqlar saplaqdadır; tək lələkvari yarpaqların yarpaqcıqları elliptik və ya uzunsovdur, mişarvari kəsilmişdir, onlar arasında yerləşən kiçik yarpaqcıqlar yumurtaşəkillidir; bütün yarpaqcıqlar üst tərəfdən yaşıl, alt tərəfdən isə oturaq və ya saplaqlı vəziciyi olan boz-keçə tüklüdür. Çiçəkləri yuxarı hissəsi sıx, aşağı hissəsi isə boş, uzun sünbülşəkilli salxımdadır. Ləçəkləri sarı rəngdə olub, uzunluğu 4–5 mm-dir. May-iyun ayalrında çiçəkləyir, iyun-iyul aylarında meyvə verir. == Azərbaycanda yayılması == Azərbaycanın bütün rayonlarında, əsasən meşəli rayonlarda, orta dağ qurşağına qədər yayılmışdır. == Yaşayış mühiti == Kəsilmiş meşələrdə, meşə kənarında, kolluqlarda, sahildə, çəmənlərdə rast gəlinir. == Təsərrüfat əhəmiyyəti == Yarpaqlarında aşı maddəsi vardır.

Beşyarpaq dişotu - Dentaria quinquefolia Bieb. Hündürlüyü 20-40 sm, gövdəsi düz, sadə, çılpaq, aşağı hissədə yarpaqsız, yuxarıda üç yarpaqdan ibarət olan köbəli çiçək qrupu altında üfüqi pulcuqlu kökümsovları olan çoxillik ot bitkisidir. == Yarpaq == Yarpaqları lələkvaridir, 3-5 neştərə oxşar-xətvari sivri dişli yarpaqcıqlardan ibarətdir. Yarpaqların qoltuğunda soğanaq əmələ gəlmir. == Çiçək == Salxımlar 6-15 ədəd çiçəkdən ibarət olub, kifayət qədər sıxdır. Ləçəkləri 10-15 (20) mm uzunluğunda olub, əksinəyumurtaşəkilli pazvaridir və bənövşəyi, bəzən çəhrayı rəngdə olur. Qını 35-50 mm uzunluğunda, eni 2-5 mmdir, köndələn formada üzüyuxarı durmuş və uzunluğu 3-4 mm olan sütuncuğa daralmışdır. == Azərbaycanda yayılması == BQ (Quba), BQ şərq, BQ qərb, KQ şimal, Lənk.-dağ., Lənk.düz., Ovalıqdan orta dağ qurşağına qədər. == Yaşayış mühiti == Qaranlıq meşələrdə, əsasən fıstıq meşələrində üstünlük təşkil edir. == Təsərrüfat əhəmiyyəti == Kökümsovu bişmiş halda yeyilir.

Kiçik günotu (lat. Hemerocallis minor) - günotu cinsinə aid bitki növü.

Kürən günotu (lat. Hemerocallis fulva) — günotu cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == Gloriosa luxurians Lour. ex B.A.Gomes Hemerocallis crocea Lam. Hemerocallis disticha var. kwanso (Regel) Nakai Hemerocallis flava Suter [Illegitimate] Hemerocallis fulva var. fulva fulva Hemerocallis fulva var. kwanso Regel Hemerocallis fulva f. kwanso (Regel) Kitam. Hemerocallis fulva var.

Palçıq qrifonu- (rus. грязевой грифон, ing. mud grifon) palçıq vulkanları üzərində qaz, su və palçıq xaric edən kiçik çıxışlar, hündürlükləri 10-la sm-ə çatır.

Sun Qiaolu (12 iyun 1995, Şençjen, Quandun əyaləti[d] – 2 yanvar 2021) — Çin aktrisa və model. == Bioqrafiya == Sun Tsyaolu Çin uşaq televiziya seriyasında "ba-la-la kiçik şeytan Peri" serialında peri Lin Mayzi rolunda çıxış edib. Üç il sonra onun atası onu Haidan Gimnaziyasına göndərdi və o, milli uşunu öyrənməyə başladı. Şounu bitirdikdən sonra o, moda biznesini açdı və sosial şəbəkələrdə nüfuzlu bir insana çevrildi. == Ölüm == Aktrisa, 1 yanvar 2021 ildə (25 yaşında), ürək tutmasından öldü.

Test pilotu — yeni yaradılmış olan təyyarələrdə meydana çıxması ehtimal edilə bilən hər cür qəza və yanğını bir sınaq uçuşu ilə araşdıran təhkim edilmiş şəxs. Test pilotlarının yaxşı uçuş mühəndisliyi təhsili alması vacibdir. 1950-ci illərdən sonra bir çox test pilotu kosmonavt olmuşdur. == Xarakterik xüsusiyyətləri == Test uçuşundan anlamalıdır; Təyyarənin xüsusiyyətlərini bütün tərəfləri ilə bilməlidir; Hər test uçuşunun nəticəsini çıxarmağı bacarmalıdır; Yaxşı ön müşahidə qabiliyyətinə sahib olmalıdır, problem yarandıqda müdaxilə etməyi bacarmalıdır. == Məşhur test pilotları == Neil Armstrong, X-15 pilotu və Ay səthində gəzmiş ilk insan.

Tükcüklü gücotu (lat. Agrimonia pilosa) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin gücotu cinsinə aid bitki növü.

Gifu (岐阜市, Gifu-shi) — Gifu prefekturasının inzibati mərkəzidir. Bir şəhər olmaqdan əvvəl, o, keçmiş Atsumi mahalının bir hissəsi idi. Lakin başlanğıcda regionda əsas şəhər sayılırdı. == Tarixi == Şəhərin bütün tarixi Yaponiya mərkəzində yerləşmə yerinin nəticəsidir. Edo dövründə Gifu və qonşu şəhərlər Naqoya limanının yaxınlığında yerləşdiyi üçün çiçəklənməyə başlayırlar. Son zamanlarda, şəhər iqtisadiyyatının ixtisaslaşmada moda sənayesinə dəstək idi, amma indi şəhər sənayesinin inkişafı üçün yollar axtarır. === II Dünya müharibəsi === Müharibə zamanı yaxınlığında yerləşən aviasiya mərkəzi və iri sənaye mərkəzi şəhər ilə birlikdə Kakamigahara bombalanmışdır. Şəhərin əhəmiyyətli hissəsi Kano, qonşu şəhərləri ilə birləşməsi vasitəsilə əldə edilmişdir. Gifunun bu coğrafiya səbəbiylə, şəhər mərkəzində göydələnlər zonası ilə birgə, ətraflarda xurma bağları və Çiyələk sahələri çoxalmışdır. == İqtisadiyyat == Tarixən Gifu'da tekstil inkişaf etmişdir, lakin son illərdə şəhər iqtisadiyyatına sektorun əhəmiyyəti azalmışdır.

Adi itotu (lat. Marrubium vulgare) və ya Dovşan topuğu — i̇totu cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == Marrubium album Garsault [Invalid] Marrubium apulum Ten. Marrubium ballotoides Boiss. & Balansa Marrubium germanicum Schrank ex Steud. Marrubium hamatum Kunth Marrubium uncinatum Stokes Marrubium vaillantii Coss. & Germ. Marrubium vulgare subsp. apulum (Ten.) H.Lindb. Marrubium vulgare var.

Kiçik itotu - (lat. Marrubium nanum Knorr.) Dalamazkimilər – (Lamiaceae Lindl.) fəsiləsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Təhlükəli həddə yaxın olanlar" kateqoriyasına aiddir – NT. Azərbaycanın endemik növüdür.Regional IUCN Status - NT == Qısa morfoloji təsviri == Çoxillik ot bitkisidir. Gövdəsi tək, budaqlanmayan, tüklü, 9-25 sm hündürlüyündədir. Gövdə yarpaqları saplaqlı, tərs-yumurtavari, dişcikli, üst yarpaqlar xırda, üst tərəfdən yaşıl, tüklü, alt tərəfdən açıq rənglidır. Çiçək dəstələri çoxçiçəkli, aralı düzülmüş, çiçəkaltlıqları bizvari, uzuntükcüklü, kasacığın borucuğunun uzunluğuna bərabərdir. Kasacıq 5 dişciklidir, üçbucaqvarıi-bizşəkilli dişciklər ilə örtülür, 2-2,5 dəfə boruuqdan qısadır, damarların üzəri tklüdür. Çiçək tacı açıq çəhrayı rəngli, kasacıqdan çıxandır. Üst dodaq ikidilciklidir, üçdilcikli alt dodaqda orta dilcik daha iri və yumrudur. Fındıqcıqlar ellipsvari, qonur rənglidir.

Gifu (岐阜市, Gifu-shi) — Gifu prefekturasının inzibati mərkəzidir. Bir şəhər olmaqdan əvvəl, o, keçmiş Atsumi mahalının bir hissəsi idi. Lakin başlanğıcda regionda əsas şəhər sayılırdı. == Tarixi == Şəhərin bütün tarixi Yaponiya mərkəzində yerləşmə yerinin nəticəsidir. Edo dövründə Gifu və qonşu şəhərlər Naqoya limanının yaxınlığında yerləşdiyi üçün çiçəklənməyə başlayırlar. Son zamanlarda, şəhər iqtisadiyyatının ixtisaslaşmada moda sənayesinə dəstək idi, amma indi şəhər sənayesinin inkişafı üçün yollar axtarır. === II Dünya müharibəsi === Müharibə zamanı yaxınlığında yerləşən aviasiya mərkəzi və iri sənaye mərkəzi şəhər ilə birlikdə Kakamigahara bombalanmışdır. Şəhərin əhəmiyyətli hissəsi Kano, qonşu şəhərləri ilə birləşməsi vasitəsilə əldə edilmişdir. Gifunun bu coğrafiya səbəbiylə, şəhər mərkəzində göydələnlər zonası ilə birgə, ətraflarda xurma bağları və Çiyələk sahələri çoxalmışdır. == İqtisadiyyat == Tarixən Gifu'da tekstil inkişaf etmişdir, lakin son illərdə şəhər iqtisadiyyatına sektorun əhəmiyyəti azalmışdır.

Gifu prefekturası — Yaponiyanın Çubu regionunda prefektura. Ərazisi 10 621 kvadrat kilometr, əhalisi 2 079 000 nəfərdir. Mərkəzi Gifu şəhəridir.

Gift Emmanuel Orban (17 iyul 2002, Nigeriya) — Belçika Pro Liqası təmsilçilərindən olan "Gent" klubunda hücumçu kimi çıxış edən peşəkar Nigeriya futbolçusu. Dünyanın ən yaxşı gənc oyunçularından biri hesab edilən Orban sürəti, gücü və bitirici zərbələri ilə adından söz etdirir. == Karyerası == === Stabek === Orban 2021-ci ilin noyabr ayında Nigeriyada keçirilən bir yoxlama turniri zamanı "Stabek" klubundan Torgir Byarmann və Tomas Finstad tərəfindən kəşf edilmişdir. O, viza müddəti başa çatmamışdan bir müddət əvvəl 2021–22-ci il mövsümünün qışında klub ilə məşqlərə çıxmışdır. 2022-ci ilin may ayında yenidən Norveçə qayıtmış və klub ilə müqavilə imzalamışdır. Oyunçu birbaşa satın alma bəndi ilə birlikdə "Bizon" klubundan icarəyə götürülmüşdür.Orban karyerasında ilk qollarını Norveç kubokunda yarı-peşəkar klublar olan "Notodden" və "Qyovik-Lin" klublarına qarşı görüşlərdə vurmuşdur. Bundan sonra o, klubun əsas oyunçularından birinə çevrildi."Brann" klubuna qol vurduqdan sonra Orban Alanzinyonun Stabekdəki vaxtı ilə müqayisə edilməyə başladı. Verdens Gang jurnalı oyunçunu "brilyant hücumçu" adlandırmışdır.İyul ayında klub hücumçu Oliver Valaker Edvardseni satdıqdan sonra Orbanın satın alma bəndindən istifadə edəcəklərini açıqlamışdır. 3 avqust 2022-ci ildə Orban "Stabek" klubu ilə dörd illik müqavilə imzalamışdır. Orban mövsüm sonunda 16 qolla Bard Finne ilə birlikdə 2022 Norveç Birinci Diviziyasının bombardiri olmuşdur.