Lüğətlərdə axtarış.

Qreyder və ya avtoqreyder — avtomobil yollarının, aerodrom örtüklərinin salınması, suvarma kanalları və s.-nin çəkilməsi və təmiri zamanı tökülmüş torpağa profil vermək, torpağın və yol inşaat materiallarının yerini dəyişdirmək, yaxud yaymaq üçün özügedən maşın. Əyrixətli profili olan və tam dönən gavahın əsas işlək orqanıdır. Qreyder həmçinin buldozer, yükləyici, qartəmizləyən və s. maşınların avadanlıqları ilə təchiz olunur. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == 'Lembit Juksaar. Lugu Talleksist ja Talleksi erastamisest. — Tallinn, 2012. — том 1, стр.

Karel Qreyder – (15 aprel 1961[…], San-Dieqo, Kaliforniya)Amerikalı alim, molekulyar bioloq, 2009-cu il üçün Fiziologiya və Tibb üzrə Nobel Mükafatı laureatı, Elizabet Blekbörn və Cek Soztak ilə birlikdə "xromosomların telomerlər və telomeraz fermenti tərəfindən qorunma mexanizmlərinin kəşfinə görə" (1971-ci ildə Aleksey Olovnikov tərəfindən təklif olunan nəzəriyyəyə görə). Milli Elmlər Akademiyasının (2003 il) və ABŞ Milli Tibb Akademiyasının (2010 il), eləcə də Amerika Fəlsəfə Cəmiyyətinin (2016 il) üzvü, Fəlsəfə Doktoru (1987 il), Cons Universitetinin görkəmli professoru Hopkins Universiteti (2014-cü ildən). Karel Qreyder 1983-cü ildə Santa Barbaradakı Kaliforniya Universitetini bitirib (bakalavr dərəcəsi 1983il). 1987-ci ildə isə Berklidəki Kaliforniya Universitetində doktorluq dərəcəsini almışdır. 1988-ci ildə Cold Spring Harbor Laboratoriyasına müstəqil işçi, 1990-cı ildən elmi işçi köməkçisi, 1994-cü ildən elmi işçi kimi daxil olmuşdur. 1997-ci ildə laboratoriyasını Cons Hopkins Universitetinin Tibb Fakültəsinə köçürdü, 2003-cü ildən Molekulyar Biologiya və Genetika Departamentinin professor (Professor Daniel Nathans adına) və direktoru, 2014-cü ildən isə bu universitetin görkəmli professoru olub.

Treyder (ing. Trader «tacir, alverçi») — öz təşəbbüsü ilə hərəkət edən və ticarət prosesindən birbaşa qazanc əldə etməyə çalışan tacir. Ümumiyyətlə, birjada qiymətli kağızların (səhmlər, istiqrazlar, fyuçerslər, opsionlar) ticarəti deməkdir. Treyderlərə xarici valyuta (forex) və əmtəə bazarlarında (məsələn, "taxıl alverçisi") treyderlər də deyilir: ticarət treyderlə həm birja, həm də birja olmayan bazarlarda həyata keçirilir. Treyder müştərilərin istəyi və ya onların adından əməliyyat aparan digər treyderlərlə qarışdırılmamalıdır: broker, diler, distribyutor. Treydinq — ticarət treyderin birbaşa işidir: mövcud bazar vəziyyətini təhlil etmək və ticarət müqavilələri bağlamaq. == Treyder növləri == === Mülkiyyət üzrə === Peşəkar treyderlər — maliyyə qurumlarında və ya müəssisələrdə (banklar, sığorta şirkətləri, pay fondları, brokerlər, dilerlər) işləyirlər. Ümumiyyətlə xüsusi bir təhsili və müvafiq fəaliyyət üçün lisenziyası var. Pulla və şirkətlərinin və ya müştərilərinin maraqları naminə əməliyyatlar həyata keçirirlər. Rusiya qanunlarına görə, bu cür treyderlərdən fərdi sertifikatlar tələb olunur (əvvəllər FFMS tərəfindən verilirdi, indi bununla Rusiya Bankı məşğul olur).

Henri R. "Henk" Şreyder (ing. Henry R. "Hank" Schrader) — Vins Qilliqanın yaratdığı "Bədbəxt" teleserialının personajlarından biri. Din Norris tərəfindən canlandırılmış bu personaj DEA (Narkotiklə Mübarizə İdarəsi) əməkdaşıdır. Norris "Ən yaxşısı Sola zəng et" spin-off teleserialında da rol almışdır. == Bioqrafiya == Henri R. Şreyder, serialın baş qəhrəmanı Volter Vaytın arvadının bacısı əridir. O, Albukerkedəki DEA şöbəsinin əməkdaşıdır. Serial boyunca o, Heisenberg adlı narkobaronun axtarışında iştirak edir — əslində onun öz qohumu Volter olduğundan xəbərsizdir. Henk onu tapmaq və həbs etmək üçün xüsusi tədbirlər görür.

Mari Şreyder (qızlıq soyadı: Lambert) — "Bədbəxt" və "Ən yaxşısı Sola zəng et" teleseriallarında görünən personaj. Betsi Brandt tərəfindən canlandırılıb. Onun həyat yoldaşı Henk, bacısı Skayler Vayt, bacısının əri isə Volter Vaytdır. Mari rentgenoloqdur, o, tez-tez mağazalardan oğurluq edir və bunun üçün müalicə alır. O, eqoist və səmimiyyətsiz görünsə də həqiqətən ərini və bacısının ailəsini sevir. Onun geyindiyi paltarlar bənövşəyi rəngin tonlarındadır.

Reyder kuboku — Avropa və ABŞ-də iki ildə bir kişilər arasında keçirilən qolf turniridir. Kubok adını ingilis biznesmen Samuel Reyderdən götürüb.

Kreyser (Hollandca: kruiser, "toqquşma") — böyük hərbi gəmilərin siniflərindən biridir. Destroyerlər kimi, kənardan dəstəyə ehtiyac duyurdular, amma müasir dövrdə bu fərq yox olmuşdur. Əvvəllər müstəqil əməliyyatlar üçün ən kiçik gəmi hesab olunurdular. Müasir müharibələrdə kreyserin köhnə funksiyası yox olmuş və yerini destroyerlərə buraxmışdır. Hərbi funksiyasına görə ən böyük gəmilər üçün Kreyser adından istifadə olunur. Deutschland sinifli kreyserlər, Alman Reyxsmarinası tərəfindən Versal müqaviləsinin məhdudiyyətlərinə uyğun olaraq hazırlanmış ağır zirehli bir kreyser forması ilə üç Panzerschiff'in seriyasıdır. Sinifin adı ilk tamamlanmış gəmidən, Deutschlanddan sonra təyin olunmuşdur. Seriyaya aid üç gəmi 1931–1934-cü illərdə istehsal edilmiş və İkinci dünya müharibəsi əsnasında Kriegsmarineyə xidmət etmişdir. İngiltərə öz gəmilərini, zirehli və kreyserlərdən daha kiçik olduqları üçün, güclü atəş gücünə malik olduqlarına və digər dövlətlərin ağır kreyserlərinə nisbətən daha çox silahla təchiz etdiklərinə görə zirehli döyüş gəmilərini "cib zirehlisi" adlandırmağa başladılar, baxmayaraq ki, xarakteristikası ağır kreyserə daha yaxın idi. Deutschland sinif gəmilərinə də bu dairənin içərisində "cib zirehlisi" deyilirdi.

Şreder (ing. shredder — xırdalayan, qırımtalayan) ofislərdə kağızı çox xırda hissələrə kəsən xüsusi ofis avadanlığı. Hökumət idarələri, şirkətlər və fiziki şəxslər tərəfindən informasiyaların yayılmaması üçün yazışmaların, bank hesablarının, kredit kartlarının və digər vacib sənədlərin məhv edilməsi üçün istifadə edilir.

Qeydar (digər adı Qeydar Nəbi) — İranın Zəncan ostanında şəhər, Xudabəndə şəhristanının inzibati mərkəzi. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 25,525 nəfər və 6,253ailədən ibarət idi.Əhalisi azərbaycanlılardan ibarətdir və azərbaycan dilində danışırlar. Şəhər adını bura gömülü olan Qeydar Peyğəmbərdən almaqdadır.

Geymer (ing. gamer) və ya oyunçu — müntəzəm olaraq kompüter oyunları oynayan şəxs. Geymerlər və onların sevdikləri oyun proqramları kompüterlərin aparat təminatının imkanlarının genişlənməsində başqa istifadəçilərin tələblərindən daha çox təsirli olur.

Qeyzer (isl. geysir) — təbii surətdə yer altından baş qaldıran isti su və buxar fəvvarələri. Qeyzerlər yer səthinə fəvvarə şəklində çıxan isti bulaq olmaqla vulkanik hadisələrə aiddirlər. Daha çox İslandiya, ABŞ, Yeni Zelandiya, Kamçatka, Tibetdə və s. yerlərdə rast gəlinir. Qeyzerin yaranmasına səbəb yer daxilindəki isti suyun buxarlanması nəticəsində əmələ gələn qazın yüksək təziqlə fəvvarə vurmasıdır. Qeyzerlər, adətən, müəyyən fasilələrlə fəvvarə vurur. Müasir dövrdə qeyzerlərə ən çox İslandiya adasında, Yaponiyada, İtaliyada, Kamçatka yarımadasında və Sakit okean adalarında rast gəlinir. Qeyzer- fasilələrlə isti su və ya isti buxar fışqırtan,kükürt yayan qaynaqdır. "Qeysir" island dilində fışqırmaq deməkdir.Yeraltı suların maqma ocaqlarına toxunması ya da yaxın yerləşməsi və qızması nəticəsində yaranırlar.

Qruyer (fr. Gruyères); (alm. Greyerz‎)- İsveçrənin Friburq əyalətinin Qruyer rayonunda şəhər. Orta əsr şəhəri, Saane çayının yuxarı dərəsində mühüm turist yeridir və adını tanınmış Qruyer pendirinə vermişdir. Bu şəhərdə, izsiz qatar - piyadalara aid küçələrdə icazə verilən yeganə nəqliyyat vasitəsidir.

Render termini kompüter qrafikası sahəsinə aiddir. Bu terminə başqa sözlə vizuallaşdırma da deyilir. Yəni, kompüter qrafika proqramlarında yaradılmış obyekt, obyektlərə verilmiş material, işıq-kölgə, xüsusi effekt və s. kimi elementləri ümumiləşdirilmiş halda görüntüyə gətirir. Misal üçün, 3d studio MAX, Maya, Light wave 3d kimi programlarda yaradılmış obyektlər, işıq-kölgə effektləri və s. kimi başqa elementlər bu proqramların işləməy üçün nəzərdə tutulmuş ekran hissəsində tam şəkildə görünmür. Bunun əsas səbəbi kompüterin real vaxt ərzində bütün bu sadalanan elementləri hesablayıb görüntüyə verə bilməməsidir. Hətta, dünyanın ən güclü prosessorları belə bu funksiyaya malik deyil. Ona görə də bu proqramlarda yaratdığımız səhnələri və verdiyimiz effektləri tam şəkildə görmək üçün, həmin səhnələri render etməyə ehtiyacımız var. Bu zaman kompüterin prossessoru bütün bu effektləri hesablayaraq, onu görüntüyə verir.

Avrora (rus. Аврора) — Rusiya imperiyasının dəniz qüvvələrinə məxsus döyüş gəmisi. 1957-ci ildən etibarən Sankt-Peterburqda Neva çayı kənarında gəmi muzeyində saxlanılır.

Brendan Freyzer (ing. Brendan Fraser; 3 dekabr 1968, İndianapolis, İndiana) — Kanada əsilli ABŞ aktyoru. == Həyatı == Brendan Freyzer 1963-cü ildə ABŞ-nin İndiana ştatında Kanada əsilli ailədə dünyaya gəlmişdir. Brendan ailədə 4 qardaşdan ən kiçiyidir. Ailəsi ilə birlikdə Niderlandda, İsveçrədə, eləcə də Romada, Londonda və ABŞ-nin başqa şəhərlərində yaşamışdır. Atası daha çox Kanadada işləmişdir. Brendan 12 yaşından London teatrlarında kiçik səhnələrdə çıxış edir. Brendan Freyzer peşəkar film karyerasına 1991-ci ildən başlayır. 2001-ci ildə London teatrı səhnəsində yenidən iştirak edir. 1998-ci ildə Freyzer Afton Smit adlı qızla evlənir.

Cеyms Frеyzеr (1 yanvar 1854[…], Qlazqo – 7 may 1941[…], Kembric) — ingilis еtnоlоq və fоlklоrçu. == Həyatı == Böyük ingilis еtnоlоqu və fоlklоrçusu Cеyms Frеyzеrin (1854–1941) əsərlərinin əksəriyyəti din tаriхinə həsr оlunmuşdur. Frеyzеri məşhurlаşdırаn 12 cildlik "Qızıl budаq" kitаbındа insаn ruhunа inаm, оnun müхtəlif fоrmаlаrа kеçməsi, оnlаrın bitkilərdə təcəssümü, аqrаr аyinlər, аğаclаrа sitаyiş, tаbu аdətləri, mаgiyа, sаflаşmа аyinləri, insаnın qurbаn vеriləməsi, müqəddəs nikаh və s. hаqdа dаnışılır. Müəllif tərəfindən irəli sürülən tаriхi və еtnоlоji fikirlər bir fаktın — qədim İtаliyаdа Nеmоy Diоnisi məbədində kаhin vəzifəsi ilə bаğlı özünəməхsus vərəsəlik аdətinin izаhınа yönəlmişdi. Bеlə ki, bu vəzifəni tutmаq istəyən qаbаqcаdаn qоrunаn аğаcın budаğını qırmаlı və öz sələfini öldürməli idi. Məhz bu qəribə аdəti izаh еtmək istəyi Frеyzеri 12 qаlın cilddən ibаrət "Qızıl budаq" kitаbını yаzmаğа vаdаr еtmişdir. Frеyzеrin əsаs idеyаsı bəşəriyyətin əqli inkişаfının аrdıcıl mərhələləri hаqdа ümumi nəzəriyyə idi. О üç ümumi tаriхi mərhələni müəyyən еtmişdi. Оnlаrdаn birincisi cаdugərlik (mаgiyа) mərhələsidir.

Co Freyzer (ing. Joseph William Frazier) - 70-ci illərin tanınmış boksçusu. Məhəmməd Əli ilə aralarında olan rəqabət dünya boks tarixinin ən güclü çəkişməsi hesab olunur.Freyzerlə Əlinin arasında baş tutan Filippinin paytaxtı Manilada keçirilən 3-cü döyüş isə illər keçməsinə baxmayaraq hələdə bütün dünyada hər kəs tərəfindən ən böyük boks qarşılaşması olaraq qəbul edilməktədir,qarşılaşma "Manilada Triller" adı ilə boks tarixinin qızıl səhifəsinə çevrildi. Məhəmməd Əli ilə 1971-ci ildə baş tutan görüşdə ilk matçı qazanmış və həmin məğlubiyyət Məhəmməd Əlinin peşəkar karyerasındakı ilk məğlubiyyəti olmuşdur. Peşəkar boks karyerası 1965-1976-cı illər aralığında baş tutmuş Freyzer 1981-ci ildə bir döyüş üçün yenidən rinqlərə qayıtmışdır. Smokin Co ləqəbi ilə tanınan Freyzer 1964-cü ildə Tokioda keçirilən Olimpiya Oyunları zamanı çıxış etdiyi ağır çəkidə bütün rəqiblərini məğlub edərək qızıl medala sahib olmuşdur. 1971-ci ilin 8 martında Manhettendə Məhəmməd Əli ilə baş tutan görüş Əsrin döyüşü adını almış və dünya tarixində ən çox izləyici marağına səbəb olmuş boks qarşılaşması olmuşdur. Freyzerin karyerası ərzində keçirdiyi 37 görüşün 32 görüşü qələbə ilə 4 görüş isə məğlubiyyətlə başa çatmışdır. Əldə edilən qələbələrin 27 si nokautla nəticələnmişdir. Co Freyzer 2011-ci ilin 7 noyabr tarixində yaşadığı Pensilvaniya ştatının Filadelfiya şəhərində vəfat edib.

Freyzer adası (ing. Fraser Island və ya ing. Great Sandy Island) — Avstraliyanın şərq sahillərində yerləşən qumlu ada. == Coğrafiyası == Adanın sahil boyunca uzunluğu təxminən 120 kilometr, eni isə 7–23 kilometrdir. Adanın sahəsi təxminən 1840 km²-dir. Freyzer adası dünyada ən böyük qumlu adadır. Dyunların yaşı təxminən 400 min il və daha əvvələ aiddir və bu qum təpələrinin hündürlüyü 240 metrə çatır. Adada 40-dan çox şirinsulu göl var və bunlardan ən böyüyü sahəsi 200 hektar olan Bominqen gölüdür. Adanın qərb sahilind manqrov meşələri və bataqlıqlar, şərq sahillərində isə okean boyunca təxminən 100 km uzanan ağ qumlardan ibarət çimərlik yerləşir. Adanın şimal hissəsində keçilməz rütubətli ekvatorial meşələr mövcuddur.

Frits Qrеbnеr (Tam adı: alm. Robert Fritz Graebner‎; 4 mart 1877[…], Berlin – 13 iyul 1934[…], Berlin) — Alman etnoloqu. == Həyatı == Frits Qrеbnеr ХХ əsrin əvvəllərindən еtibаrən ibtidаi хаlqlаrın еtnоlоgiyаsı ilə məşğul оlmаğа bаşlаmış, bu məqsədlə tаriхi müqаyisə mеtоdundаn istifаdə еtmiş və tаriхi mеtоdа üstünlük vеrmişdir. Öz fikirlərini isə 1904-cü ildə Bеrlin аntrоpоlоgiyа və еtnоlоgiyа cəmiyyətinin yığıncаğındа охuduğu məruzələrdə və 1914-cü ildə nəşr еtdirdiyi "Еtnоlоgiyаnın mеtоdu" əsərində şərh еtmişdir. F.Qrеbnеr ХХ əsrin əvvəllərindən ibtidаi хаlqlаrın еtnоqrаfiyаsı ilə məşğul оlmuşdur. Аvstrаliyа və Оkеаniyаnı ilkin tədqiqаt оbyеkti kimi götürən Qrеbnеr burаdа 6-dаn 8-dək müstəqil "mədəni" dаirənin mövcud оlduğunu və bunlаrın hər birinin bir nеçə (5-dən 20-dək) mədəni еlеmеntdən ibаrət оlduğunu göstərmişdir. О, bir çох mаddi mədəniyyət fоrmаlаrını, ictimаi həyаtın və mənəvi mədəniyyətin bəzi аmillərini bu еlеmеntlər sırаsınа аid еdirdi. F. Qrеbnеr bu mədəni dаirələrə dахil оlаn hər bir mədəni аmili хəritələşdirməyə (kаrtоqrаfiyаlаşdırmаğа) çаlışmışdır. Bu yоllа bəzən mədəni dаirələr üst-üstə düşür və mədəni təbəqələr yаrаdılırdı. О, mədəni dаirələrin cоğrаfi vilаyətlər dахilində yаyılmаsındаn, оnlаrın yаrаnmаsı və yаyılmаsı yоllаrındа zаmаn аrdıcıllığı nəticəsinə gəlirdi.

Henri Dreyper (7 mart 1837, Prins-Eduard[d], Virciniya – 20 noyabr 1882, Nyu-York, Nyu-York ştatı) — Amerikalı həkim və həvəskar astronom. O, bu gün astrofotoqrafiyanın qabaqcıllarından biri kimi tanınır.

Hermiona Ceyn Qreyncer (ing. Hermione Jean Granger; 19 sentyabr 1979, İngiltərə) — C.K. Roulinq tərəfindən yazılmış Harri Potter ardıcıllığının əsas personajlarından biri. Silsilədəki ilk görünüşü Harri Potter və Fəlsəfə Daşında cadugərlik məktəbinə gələn yeni bir şagird olaraq olmuşdur. İrəliləyən hissələrdə praktik zəkası və ensiklopedik məlumatları ilə Harri Potterin yaxın yoldaşı olmuşdur. Roulinq, Hermionadan daha gənc bir yaşda onun etibarsızlığı ilə ona bənzədiyi və müvəffəqiyyətsizlikdən qorxduğunu ifadə etmişdir == Personaj == Hermiona Ceyn Qreyncer 19 sentyabr 1979-cu ildə doğulmuşdur. Maql doğumludur (ing. Muggle-born). Harri və Ronun ən yaxın dostudur. Qəbul etməsə də Rondan xoşlanmaqdadır. Hoqvarts döyüşündəykən Ron evçinlərini qurtarmaları lazım olduğunu söyləyincə Hermionadan bir öpüş qazanmışdır.

Kliv Qrendjer (ing. Sir Clive William John Granger; 4 sentyabr 1934 – 27 may 2009) — Uelsli iqtisadçı. 2003-cü ildə Robert İnqlla birlikdə İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. == Əsərlər == Granger, C. W. J. (1966). "The typical spectral shape of an economic variable". Econometrica 34: 150-161. Granger, C. W. J. (1969). "Investigating causal relations by econometric models and cross-spectral methods". Econometrica 37: 424—438. Granger, C. W. J. ve Bates, J. (1969).

Kreyser qayaları — Yapon dənizində, adalar, kiçik qayalıqlardan və daşlardan ibarət olan arxipelaq. İnzibati baxımdan Rusiya Ferederasiyası Primorsk diyarı, Partizanski rayonu ərazisinə daxildir. Primorski diyarının cənub-şərqində yerləşir. Naxodka şəhərindən 30 km cənub-şərqdə qərarlaşır. Ada Okunyovaya və Triozyornaya buxtarara keçid üçün mayak rolunu oynayır. == Tarixi == Arxipelaq ilk dəfə 1860-cı ildə Vostok gəmisində Vasili Matveyeviç Babkinin rəhbərlik etdiyi ekspedisiya tərəfindən kəşf edilmişdir. Ekspedisiya üzvləri arxipelaqın adını onun ən böyük adasının şərəfinə vermişlər. == Coğrafiya == Arxipelaq bir neçə kiçik ada, qaya və su üstü adaşlardan təşkil olunmuşdur. Ümumilikdə 1,4 km məsafədə uzanır. Maksimal hündürlükləri: 44 və 51,5 m.

Kreyser sonatası (rus. Крейцерова соната) — Lev Tolstoyun 1887—1889-cu illərdə yazdığı povesti. == Məzmun == Tolstoy bütün dünyanı rus ədəbiyyatı barədə danışmağa məcbur edən, dünya ədəbiyyatının böyük sənətkarları arasında fəxri yer tutan birinci rus yazıçısıdır. Tolstoy öz əsərlərində o qədər böyük məsələlər irəli sürə bilmiş, elə bir bədii qüvvət səviyyəsinə yüksələ bilmişdir ki, onun əsərləri dünya bədii ədəbiyyatında əvvəlinci yerlərdən birini tutub. Kitabda verilmiş üç məşhur povest Tolstoy yaradıcılığında ən çox onu xarakterizə edən cəhətləri: insan hisslərinin insan əməlləri ilə münasibəti, ehtirasların təhlili və s. psixoloji prosesləri, onun qanunlarını, formalarını və insan qəlbinin dialektikasını əks etdirir... == Nəşr və tərcümə == Povest Rafiq Ağayev tərəfindən Azərbaycan dilinə tərcümə edilib, 2017-ci ildə Bakı Kitab Klubunda nəşr edilib. == Həmçinin bax == Kreyser sonatası (film, 1987) == İstinadlar == == Xarici keçidlər == "Kreyser sonatası" ( (az.)). bbclub.az. 2019-12-28 tarixində arxivləşdirilib.

Kreyser sürəti (kruiz sürəti) — canlıların və ya nəqliyyat vasitələrinin maksimum sürətdə uzun bir hərəkət sürəti, vahid yolda enerji istehlakının əhəmiyyətli dərəcədə artması ilə əldə edilir. Kreyser sürəti uzun bir hərəkəti xarakterizə edir. Məsələn, bir şəxs qaça bilər, bir təyyarə sürətli və qəzəbli bir yerə gedir, bir avtomobil daha sürətli gedir, hava müqavimətini aşır, sürətdən asılı olaraq kvadrat olur və s. == Aviasiyada == Aviasiyada kreyser sürəti bir təyyarənin maksimum aralığının sürəti və minimum kilometr yanacaq istehlakıdır. Kreyser sürəti maksimum sürətin təxminən 30–80% -ni təşkil edir və təyyarələr üçün səs sürətini aşmır. Süper səsli aviasiya üçün seyrçi subsonik və seyrçi supersonik sürət arasında fərq var və son vəziyyətdə uçuş məsafəsi kəskin şəkildə azalır. Məsələn, M-2,0-ə uyğun gələn, maksimum uçuş kütləsi 195 ton olan Tu-144S-də, uçuşun maksimal məsafəsi 3080 km, kütləsi 187 ton — 3600 km, uçuş sürəti M-ə uyğun olan bərə aralığıdır. = 0.85 4300 km-dir. Təyyarədə seyr etməkdən əlavə, ən sərfəli sürəti — müəyyən vaxt intervalında yanacaq sərfinin minimal olduğu uçuş sürətini də ayırmaq adətdir. Ən yaxşı sürətdə təyyarə daha uzun müddət havada qala bilər və buna görə də hava limanının uçuş-enmə zolağı çox yükləndikdə, bu sürətlə tez-tez təyyarə eniş xəttini gözləyir.

Verner Qreuter (it. Werner Rodolfo Greuter; 27 fevral 1938, Genuya) – professor, İtaliya botaniki. == Həmçinin bax == 27 fevral 1938-ci ildə Genovada doğulub. == Mükafatları == OPTIMA Gold Medal, 1998. Distinguished Services Award, XVI International Botanical Congress, St Louis, Missouri Theophrastus Medal of Honour of the Hellenic Botanical Society, 2000 Honorary Professorship (Categoría Docente Especial de Profesor Invitado), Universidad de La Habana, 2004 == İstinadlar == == Xarici keçidlər == Prof.

Gender — kişiyə xas olan, qadına xas olan cəmiyyət tərəfindən təzyiq ifadələridir, həm də qadınlıq və kişiliyi fərqləndirən xüsusiyyətlər toplusudur. Kontekstdən asılı olaraq, bu xüsusiyyətlərə bioloji gender (qadın və ya kişi) xüsusiyyətləri, gender əsaslı sosial quruluşlar və gender kimliyi daxil ola bilər. Bir çox mədəniyyətdə insanların sadəcə iki cinsə (qadın və ya kişi) sahib ola biləcəyini nəzərdə tutan bir bipolyar gender sistemi istifadə olunur (gender binarizmi). Bipolyar gender sisteminin xaricində yaşayan insanlar "non-bayneri" və ya "kvir" hesab olunur.Gender siyasət, iqtisadiyyat, hüquq, ideologiya, mədəniyyət, təhsil, elm və səhiyyə də daxil olmaqla həyatın bütün sahələrində ifadə oluna bilər. == Cins == Cins sözü şəxsin kişi və ya qadın cinsinə mənsubiyyətini müəyyənləşdirmək üçün fizioloji xüsusiyyətlərə şamil olunur: Genital orqanların növü (penis, yumurtalıq, vagina, uşaqlıq, döş) Orqanizimdə dövriyyə edən dominant hormonların növü (estrogen, testosteron) Sperma və ya toxum hüceyrəsi ifraz etmək bacarığı Dünyaya uşaq gətirmək və onu döşlə yedizdirmək bacarığı Gender sözü qadınlar və kişilərlə əlaqədar geniş yayılmış xəyali obraz və gözlənilənlərə şamil olunur. Bu səciyyəvi xəyali obraza qadına xas olan və ya qadın və kişiyə xas olan, yaxud kişi xüsusiyyət bacarıqlarına, həmçinin qadın və kişilərin müxtəlif vəziyyətlərdə necə hərəkət etməsinə aid geniş yayılmış ümidlər daxildir. Bu xəyali obraz və ümidlər ailə, dostlar, liderlər, dini və mədəni təsisatlar, məktəblər, iş yerləri, reklamlar və mediadan öyrənilir. Bu xəyali obrazlar qadın və kişilərin cəmiyyətdəki müxtəlif rollarını, sosial statusunu, iqtisadi və siyasi gücünü əks etdirərək həmin göstəricilərə təsir edir. == Gender kimliyi == Gender kimliyi şəxslərin aid olduqlarını hiss etdikləri genderə istinad edir, həmin gender onların anadangəlmə cinsi ilə eyni ola və ya olmaya bilər. Buraya genderin hiss edilən daxili və fərdi təcrübəsi, bədənin şəxsi hissiyyatı və digər ifadəetmə yolları, məsələn, geyim, nitq və adətlər daxildir.

Geymer (ing. gamer) və ya oyunçu — müntəzəm olaraq kompüter oyunları oynayan şəxs. Geymerlər və onların sevdikləri oyun proqramları kompüterlərin aparat təminatının imkanlarının genişlənməsində başqa istifadəçilərin tələblərindən daha çox təsirli olur.

Heydər — kişi adı və təxəllüs. Heydər Əliyev — Azərbaycanın görkəmli siyasi və ictimai xadimi, Azərbaycan prezidenti Heydər Hüseynov — Azərbaycan alimi, fəlsəfə elmləri doktoru (1944), professor (1944) Heydər Həkim — Azərbaycan həkimi Heydər xan Əmoğlu — peşəkar inqilabçı, İran Kommunist partiyasının Baş katibi. Heydər Biqiçev — Heydər İsayev — Heydər xan — hökmdar Aşıq Heydər — Ağbaba Süvarı Alayının Baş Ozanı Heydər Abbasi — Heydər Qədirov —Yaşayış məntəqələri Baba Heydər — İranın Çahar-Mahal və Bəxtiyari ostanının Farsan şəhristanının Mərkəzi bəxşində şəhər.Digər "Heydər Əliyev" ordeni — Azərbaycan Respublikasının ən yüksək dövlət təltifi.

Ruydər — İranın Hörmüzgan ostanının Xəmir şəhristanının Ruydər bəxşində şəhər və bu bəxşin mərkəzi. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 5,470 nəfər və 1,236 ailədən ibarət idi.

"Yeraltından Qeydlər" (rus. Записки из подполья) — Dahi rus yazıçısı Fyodor Dostoyevskinin 1864-cü ildə nəşr olunmuş qısa bir romanıdır. Dostoyevski qəhrəmanlarının əksəriyyətində gördüyümüz, insanlardan qaçan, daha çox öz daxilinə qapanmış, qaraqabaq insan tipinə, məhz bu romanda da rast gəlirik. Belə ki, romanın baş qəhrəmanı olan adsız şəxs, cəmiyyətdən özünü kənar tutmuş sərt xarakterli bir kimsədir. Roman iki hissədən ibarətdir və qəhrəmanın öz dilindən nəql olunur. "Mən xəstə bir adamam" ifadəsi ilə başlayan kitabın ilk hissəsində şəxs, cəmiyyətdən nə üçün qaçdığından, öz gizli dünyasında necə yaşadığından və daha çox nələr ilə məşğul olduğundan bəsh edir. İkinci hissədə isə O, daxilinə qapanmadan öncəki sosyal həyatından bir neçə səhnə nəql edir. Ustad qələmindən çıxmış və Dostoyevski müşahidələrinin əvəzsiz zənginliyini özündə əks etdirən bu əsər, bir roman olmaqla yanaşı, eyni zamanda möhtəşəm bir pisixi təhlil xarakteri də daşıyır. Əsər oxunduqca özü üçün yaratdığı kiçik və fərqli dünyada yaşayan adi bir insanın həyatına nəzər salınarkən həm də bütün cəmiyyət tənqidə məruz qalır. == Digər obrazlar == Yeraltı adamı - baş personaj Anton Antonıç Setoçkin - yeraltı adamının masa rəisi Apollon - yeraltı adamının yaşlı qulluqçusu Liza - yeraltı adamının fahişəxanada yatdığı gənc bir fahişə Simonov - yeraltı adamının məktəb yoldaşı.